Homo-universalis: Δημήτριος Ε. Γαλάνης ( 22 Μαΐου 1882

Ο Δημήτριος Ε. Γαλάνης (Αθήνα, 22 Μαΐου 1882 – Παρίσι, 20 Μαρτίου 1966) ήταν χαράκτης, από τους πρωτοπόρους στο είδος του στον ελληνικό καλλιτεχνικό κόσμο.Από πολύ μικρή ηλικία εκδήλωσε ενδιαφέρον για τη μουσική, τα μαθηματικά και το σχέδιο και από τα εφηβικά του χρόνια άρχισε να δημοσιεύει γελοιογραφίες σε εφημερίδες και περιοδικά. Μετά από δύο χρόνια φοίτησης στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου (1897-1899) και έχοντας πάρει μαθήματα σχεδίου από τον Νικηφόρο Λύτρα (1899), εγκαταστάθηκε το 1900 στο Παρίσι, όπου παρέμεινε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του, ταξιδεύοντας κατά καιρούς σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και στην Ελλάδα. Ως τo 1902 σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών κοντά στον Fernand Cormon, ενώ από το 1901 ως το 1912 συνεργάστηκε με πολλά γνωστά χιουμοριστικά περιοδικά, όπως τα «Frou-Frou», «Le Rire», «Le Sourire», «L’ Assiette au Beurre» κ.ά., δημοσιεύοντας γελοιογραφίες και σχέδια.

Το συστηματικό ενδιαφέρον του για τη χαρακτική πρέπει να εκδηλώθηκε σε ένα ταξίδι του στη Γερμανία (1907-1909) και το 1918 ξεκίνησε την εικονογράφηση βιβλίων, δραστηριότητα που καλύπτει ένα σημαντικό μέρος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας και περιλαμβάνει περισσότερα από εκατό βιβλία, λευκώματα, ημερολόγια και εκδόσεις τέχνης. Από το 1930 σταμάτησε να ασχολείται με τη ζωγραφική και αφιερώθηκε αποκλειστικά σχεδόν στη χαρακτική. Έχοντας πάρει τη γαλλική υπηκοότητα, δίδαξε στην ακαδημία Andre Lhote (1925-1928), στο εργαστήριό του (1930-1937) σε έλληνες καλλιτέχνες που σπούδαζαν στο Παρίσι και στη Σχολή Καλών Τεχνών (1945-1952). Το 1945 εξελέγη μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και το 1950 αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Αναπτύσσοντας εξαιρετικά πλούσια εκθεσιακή δραστηριότητα τόσο στη Γαλλία όσο και σε άλλες χώρες, παρουσίασε το 1922 στο Παρίσι την πρώτη ατομική του έκθεση, την οποία προλόγισε ο Andre Malraux. Έλαβε επίσης μέρος σε παρισινά σαλόνια, ενώ από το 1920 ως το 1926 συνεξέθεσε με μερικούς από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της εποχής, όπως ο Picasso, ο Matisse, ο Braque, ο Chagall και ο Derain, με τον οποίο τον συνέδεε στενή φιλία. Το 1991 το έργο του παρουσιάστηκε σε αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στην Άνδρο.

Ο Δημήτρης Γαλάνης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους χαράκτες του πρώτου μισού του 20ού αιώνα στην Ευρώπη και πρωτοπόρος της νεοελληνικής χαρακτικής, επηρεάζοντας τους ομοτέχνους του τόσο με το έργο όσο και με τη διδασκαλία του. Κάτοχος όλων των τεχνικών και εξαιρετικός δεξιοτέχνης, υπήρξε ανανεωτής των παραδοσιακών τρόπων χάραξης. Το έργο του, που περιλαμβάνει ποικιλία θεμάτων – μυθολογικές και ειδυλλιακές σκηνές, τοπία, γυμνά και νεκρές φύσεις – φανερώνει αρχικά επιρροές από τον Σεζάν και τα κινήματα του κυβισμού και του φωβισμού, ενώ αργότερα αποκτά ένα προσωπικό ύφος, που βασίζεται στις αρχές της κλασικής παράδοσης.

Στα γαλλικά είναι γνωστός ως Démétrios ή Démétrius Galanis και στα αγγλικά ως Demetrios Galanis..