ΜΑΝΟΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ( 15 Νοεμβρίου 1883 – 20 Απριλίου 1959 )

 

Μόνον ύστερα από εσωτερικόν αγώνα, αφού βρήκα, μαζί με τη γλωσσική μου έκφραση, τον εαυτό μου, δεν άργησα να καταλάβω πως όχι μόνο δεν υπάρχει φόβος με τη δημοτική να χαλαρώσομε, ή να χάσομε ως έθνος τη γλώσσα μας, την έκφρασή μας, τον εαυτό μας, τη θρησκεία μας, παρά ίσια ίσια ότι στη δημοτική και με τη δημοτική βρίσκομε και αποκρυσταλλώνομε την αληθινή εθνική μας γλώσσα και μαζί με αυτή τον εθνισμό μας και την πραγματικά γόνιμη και ελεύθερη ένωση με όλους τους ομοεθνείς, την ιστορία μας και με τους αρχαίους.

Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης υπήρξε έλληνας γλωσσολόγος και ένας εκ των ιδρυτών του Εκπαιδευτικού Ομίλου, οργάνου του εκπαιδευτικού δημοτικισμού με μεγάλη συμβολή στα εκπαιδευτικά προγράμματα των κυβερνήσεων υπό τονΕλευθέριο Βενιζέλο και συγγραφέας της «Νεοελληνικής Γραμματικής». Κληροδότησε την πνευματική και υλική του περιουσία- ανάμεσά της και την τεράστια βιβλιοθήκη του- στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ιδρύοντας (1959) το Ίδρυμα που φέρει το όνομά του και το οποίο συνεχίζει με σημαντικά δημοσιεύματα και άλλες δραστηριότητες την «καλλιέργεια και την αξιοποίηση της δημοτικής γλώσσας και την προαγωγή της παιδείας του ελληνικού λαού» κατά την επιθυμία του δωρητή.

Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, υπό το κράτος της οικογενειακής πίεσης, γράφτηκε αρχικά στη φυσικομαθηματική σχολή, για να αλλάξει εντελώς κατεύθυνση μετά από ένα χρόνο και να στραφεί στη φιλοσοφική σχολή και τις συναφείς θεωρητικές σπουδές. Κατόπιν μετέβη στη Γερμανία, προκειμένου να ακολουθήσει παιδαγωγικές σπουδές. Εντέλει τον έλκυσε η Γλωσσολογία, για την οποία εκπόνησε διδακτορική διατριβή υπό την εποπτεία του Καρλ Κρουμπάχερ.

Πριν ακόμη επιστρέψει στην Ελλάδα, καταπιάστηκε με τη δημιουργία του Εκπαιδευτικού Ομίλου, που κατόρθωσε να προβάλλει τηδημοτική γλώσσα ως σύμβολο μιας γλωσσικής επανάστασης με πολιτικές προεκτάσεις. Το 1917 ο Τριανταφυλλίδης μαζί με τονΔελμούζο καλούνται από την κυβέρνηση Βενιζέλου να εκδώσουν τα πρώτα σχολικά βιβλία στη δημοτική, μια μεταρρύθμιση που θα διακοπεί βίαια το 1920, μετά την πτώση της κυβέρνησης Βενιζέλου με προτροπή μάλιστα της σχετικής Επιτροπείας της κυβέρνησης Γούναρη στην έκθεσή της «να πεταχτούν τα βιβλία έξω από τα σχολεία και να καούν στην πυρά».

Ο Τριανταφυλλίδης μετέβη και πάλι στη Γερμανία το 1920, για να επιστρέψει το 1923, επί Πλαστήρα, προκειμένου να διδάξει στηνΠαιδαγωγική Ακαδημία. Αργότερα έγινε ένας από τους πρώτους καθηγητές του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μαζί με καθηγητές όπως ο Γιάννης Αποστολάκης, ο Χαράλαμπος Θεοδωρίδης και ο Αλέξανδρος Δελμούζος.

Αυτή την ιδεολογική ελευθερία που απλόχερα του πρόσφερε το πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, την αρνήθηκε τρις το πανεπιστήμιο Αθηνών και η Ακαδημία Αθηνών, υπό το κράτος του γλωσσολογικού συντηρητισμού της αθηναϊκής φιλοσοφικής σχολής και ιδιαίτερα του τμήματος κλασικής φιλολογίας, που εκείνη την εποχή δεχόταν την ιδεολογική επίδραση του καθηγητή και αργότερα ακαδημαϊκούΙωάννη Σταματάκου. Ο Σταματάκος στη σχετική του εισήγηση λίγο-πολύ περιγράφει τον Μ. Τριανταφυλλίδη ως εγκληματία.

Το 1934 παραιτήθηκε από την καθηγητική του ιδιότητα και επέστρεψε στην Αθήνα, ασχολούμενος αποκλειστικά με τη συγγραφή του έργου του Ιστορική Εισαγωγή, του θεμέλιου πάνω στο οποίο συντάχθηκε αργότερα η Νεοελληνική Γραμματική. Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης πέθανε το 1959 στην Αθήνα. Η περιουσία του βάσει διαθήκης κληροδοτήθηκε στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και με αυτήν δημιουργήθηκε το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών - Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη

Ιδεολογία 

Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης διαμόρφωσε νωρίς τη δική του ιδιότυπη γλωσσική ιδεολογία, σύμφωνα με την οποία, προκειμένου να επιτευχθεί η πνευματική επανάσταση στην ελληνική πραγματικότητα, χρειάζεται να απαλλαγεί ο λαός από την καθαρεύουσα, τη γλώσσα της αρχαιομανίας, όπως την οριοθετεί και να διδαχθεί τη δημοτική ως ζωντανή, αληθινή γλώσσα της προόδου.

Ανάμεσα στις συγκρουόμενες σοσιαλιστικές και φιλελεύθερες ιδεολογίες, η πρότασή του υπήρξε η αποσύνδεση της εκπαίδευσης από το Γλωσσικό ζήτημα, προβλέποντας ότι οι κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις του γλωσσικού ζητήματος θα επισκίαζαν τις ανάγκες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Παίρνοντας αποστάσεις από την ορμητική μερίδα των δημοτικιστών με τις ακραίες ψυχαρικές θέσεις, πρότεινε μια γλώσσα μεικτή, για την οποία κατηγορήθηκε σφοδρά από τον Ψυχάρη και χαρακτηρίστηκε συντηρητικός από τον Δελμούζο.

Ο Τριανταφυλλίδης θεωρείται πως αποτίμησε θετικά την προσπάθεια του Κοραή για τη δημιουργίας μιας κοινής Νεοελληνικής, παρά την αντίθεση του Ψυχάρη και άλλων δημοτικιστών της εποχής του. Αντίθετα από τον Ψυχάρη, ο Τριανταφυλλίδης «αντιλήφθηκε τη δυναμική παράδοση του δημοτικισμού ανεξάρτητα από τις εκάστοτε γλωσσικές επιλογές [...] Προσεγγίζοντας τον κοραϊσμό έξω από το αυστηρό σχήμα του Ψυχάρη, ο Τριανταφυλλίδης κατέστησε δυνατή την ένταξη του Κοραή στο στρατόπεδο του δημοτικισμού»

Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, εισάγοντας ουσιαστικά νεοτερισμό στην εποχή του, ενδιαφέρθηκε επίσης για τη συστηματική διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε οµογενείς και ξενόγλωσσους, τη μετάβαση δηλαδή από τη διδασκαλία της Ελληνικής ως µητρικής γλώσσας στη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας.

ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ 

1.Μόνον ύστερα από εσωτερικόν αγώνα, αφού βρήκα, μαζί με τη γλωσσική μου έκφραση, τον εαυτό μου, δεν άργησα να καταλάβω πως όχι μόνο δεν υπάρχει φόβος με τη δημοτική να χαλαρώσομε, ή να χάσομε ως έθνος τη γλώσσα μας, την έκφρασή μας, τον εαυτό μας, τη θρησκεία μας, παρά ίσια ίσια ότι στη δημοτική και με τη δημοτική βρίσκομε και αποκρυσταλλώνομε την αληθινή εθνική μας γλώσσα και μαζί με αυτή τον εθνισμό μας και την πραγματικά γόνιμη και ελεύθερη ένωση με όλους τους ομοεθνείς, την ιστορία μας και με τους αρχαίους.

2.Δημοτικισμός είναι η λογοτεχνική, πνευματική, εκπαιδευτική και κοινωνική κίνηση που μας ζητεί να εργαστούμε για ν’ αποχτήσομε και εμείς κάτι που δεν έχομε και που το έχουν σήμερα όλοι οι πολιτισμένοι λαοί της Ευρώπης, το πρώτο και σημαντικότατο γνώρισμα για κάθε έθνος με σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό: κοινή εθνική γλώσσα, που ολόκληρο το έθνος να μπορεί να τη γράφει και να την αισθάνεται και να τη μιλεί και να την έχει όργανο στη μόρφωσή του και στην πνευματική του ζωή. 

3.Ο δημοτισμός αξιώνει η γλώσσα του λαού μας, που έγινε και γλώσσα της λογοτεχνίας μας, ν’ αναγνωριστεί και από την παιδεία μας, και να υψωθεί σε όργανό της. Ζητεί να θεμελιωθεί ηπαιδεία μας στη ζωντανή μας γλώσσα, στους λαογραφικούς και άλλους λογοτεχνικούς θησαυρούς τούς αποταμιευμένους σ’ αυτή, και σε όλα τα πραγματικά στοιχεία της ελληνικής ζωής, καθώς διαμορφώθηκε με την ιστορική εξέλιξη του έθνους μας. 

4. Μια γλώσσα δεν μπορεί παρά ν’ ανανεώνεται σιγά σιγά, αν είναι να μένει ζωντανή έκφραση, και μόνο με το σωστό συγκερασμό κάθε φορά της νέας ζωής με τα χτεσινά και τα περασμένα είναι δυνατό να φυλαχτεί γόνιμη κάθε κληρονομιά. 

ΠΗΓΕΣ 

https://el.wikipedia.org

http://www.snhell.gr/

http://boraeinai.blogspot.gr/

ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ (23 Οκτωβρίου 1919 – 30 Μαρτίου 1992)

 

Μελίνα Μερκούρη, Σάντας, Γλέζος, Ανδρόνικος σε εντοιχισμό αναθηματικής πλάκας στην Ακρόπολη

   Ο Mανόλης Aνδρόνικος (1919 - 1992) του Λεωνίδα ήταν Έλληνας αρχαιολόγος. Γεννήθηκε στην Προύσα στις 23 Οκτωβρίου 1919. Αργότερα εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη.

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,όπου προσωπικότητες όπως αυτή του καθηγητή ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Α. ΡΩΜΑΙΟΥ του κίνησαν σε πρώτο στάδιο το αρχαιολογικό του ενδιαφέρον. Το 1952 έγινε καθηγητής Kλασικής Aρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Οξφόρδη με τον Sir John D. Beazley (1954-1955). Υπηρέτησε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Το 1957 εξελέγη υφηγητής της Αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), το 1961 έκτακτος καθηγητής της Β΄ έδρας Αρχαιολογίας, και το 1964 τακτικός καθηγητής στην ίδια έδρα.

Ήταν παντρεμένος με την Ολυμπία Kακουλίδου (1921-2012). Αγαπούσε ιδιαίτερα τις τέχνες και τα γράμματα. Διάβαζε πολύ και υπήρξε ιδρυτικό μέλος του σύλλογου «Η τέχνη». Aγαπούσε τον Παλαμά, τον Σεφέρη και τον Eλύτη

   Πραγματοποίησε πολλές ανασκαφικές έρευνες στη Βέροια, τη Νάουσα, το Κιλκίς, τη Χαλκιδική, τη Θεσσαλονίκη, αλλά το κύριο ανασκαφικό του έργο συγκεντρώθηκε στη Βεργίνα, όπου ανέσκαψε το σημαντικότατο νεκροταφείο τύμβων των γεωμετρικών χρόνων και συνέχισε σε συνεργασία με τον Γ. Μπακαλάκη την ανασκαφή του ελληνιστικού ανακτόρου που είχε αρχίσει το 1937 ο Κ. Α. Ρωμαίος, εκ μέρους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η κορυφαία στιγμή της καριέρας του θεωρείται η 8η Νοεμβρίου 1977, όταν στη Βεργίνα έφερε στο φως ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μνημεία, τον ασύλητο μακεδονικό τάφο ΙΙ της Μεγάλης Τούμπας. Διατύπωσε την άποψη ότι στο μνημείο αυτό τάφηκε ο Φιλίππου του Β΄, βασιλιάς της Μακεδονίας (359-336 π.Χ.). Ο τάφος ήταν ασύλλητος με πολυάριθμα ευρήματα, μεταξύ των οποίων και αξιόλογα έργα τέχνης, τα οποία εκτίθενται στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας. Αν και ο συσχετισμός του τάφου αυτόυ με τον Φίλιππο Β' έχει πλέον απορριφθεί, λόγω της χρονολόγησης του περιεχομένου του μετά το 317 π.Χ. και ο τάφος πιστεύεται ότι είναι του Φιλίππου Γ' Αρριδαίου (βλέπε Palagia O.-Borza E., "The Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Vergina",JdI 2008, 81-125), η σημασία του μνημείου αυτή είναι αναμφισβήτητη και θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 20ου αιώνα σε παγκόσμιο επίπεδο .ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Ο Μανόλης Ανδρόνικος διηγείται το χρονικό της ανακάλυψης του τάφου του Φιλίππου Β΄ στη Βεργίνα:

    Πήρα το τσαπάκι της ανασκαφής, που έχω μαζί μου από το 1952, έσκυψα στο λάκκο και άρχισα να σκάβω με πείσμα και αγωνία το χώμα κάτω από το κλειδί της καμάρας. Ολόγυρα ήταν μαζεμένοι οι συνεργάτες μου. (…) Συνέχισα το σκάψιμο και σε λίγο ήμουν βέβαιος. Η πέτρα του δυτικού τοίχου ήταν στη θέση της, απείραχτη, στέρια. (…) -Είναι ασύλητος! Είναι κλειστός! Ήμουν ευτυχισμένος βαθιά. Είχα λοιπόν βρει τον πρώτο ασύλητο μακεδονικό τάφο. Εκείνη τη στιγμή δεν ενδιαφερόμουν για τίποτε άλλο.

Εκείνη τη νύχτα -όπως και όλες τις επόμενες- στάθηκε αδύνατο να κοιμηθώ περισσότερο από δυο τρεις ώρες. Γύρω στις 12, τα μεσάνυχτα, πήρα το αυτοκίνητο και πήγα να βεβαιωθώ αν οι φύλακες ήταν στη θέση τους. Το ίδιο έγινε και στις 2 και στις 5 το πρωί. 

Οπωσδήποτε, συλλογιζόμουν, μέσα στη σαρκοφάγο πρέπει να κρύβεται μια ωραία έκπληξη. Η μόνη δυσκολία που συναντήσαμε ήταν πως την ώρα που ανασηκώναμε το κάλυμμα, είδαμε καθαρά πια το περιεχόμενο και έπρεπε να μπορέσουμε να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας και να συνεχίσουμε τη δουλειά μας, μόλο που τα μάτια μας είχαν θαμπωθεί απ’ αυτό που βλέπαμε και η καρδιά μας πήγαινε να σπάσει από συγκίνηση. Μέσα στη σαρκοφάγο υπήρχε μια ολόχρυση λάρνακα. Επάνω στο κάλυμμά της ένα επιβλητικό ανάγλυφο αστέρι με δεκάξι ακτίνες, και στο κέντρο του ένας ρόδακας. 

Με πολλή προσοχή και περισσότερη συγκίνηση ανασήκωσα το κάλυμμα με το αστέρι πιάνοντάς το από τις δυο γωνίες της μπροστινής πλευράς. Όλοι μας περιμέναμε να δούμε μέσα σ’ αυτήν τα καμένα οστά του νεκρού. Όμως αυτό που αντικρίσαμε στο άνοιγμά της μας έκοψε για μιαν ακόμη φορά την ανάσα, θάμπωσε τα μάτια μας και μας πλημμύρισε δέος: πραγματικά μέσα στη λάρνακα υπήρχαν τα καμένα οστά. (…) Αλλά το πιο απροσδόκητο θέαμα το έδινε ένα ολόχρυσο στεφάνι από φύλλα και καρπούς βελανιδιάς που ήταν διπλωμένο και τοποθετημένο πάνω στα οστά. Ποτέ δεν είχα φανταστεί τέτοια ασύληπτη εικόνα. 

 Μπορώ να φέρω στη συνείδησή μου ολοκάθαρα την αντίδραση που δοκίμασα καθώς έλεγα μέσα μου: “Αν η υποψία που έχεις, πως ο τάφος ανήκει στον Φίλιππο, είναι αληθινή -και η χρυσή λάρνακα ερχόταν να ενισχύσει την ορθότητα αυτής της υποψίας- κράτησες στα χέρια σου τη λάρνακα με τα οστά του. Είναι απίστευτη και φοβερή μια τέτοια σκέψη, που μοιάζει εντελώς εξωπραγματική”. Νομίζω πως δεν έχω δοκιμάσει ποτέ στη ζωή μου τέτοια αναστάτωση, ούτε και θα δοκιμάσω ποτέ άλλοτε. 

αποσπάσματα από το βιβλίο του ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ “ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΒΕΡΓΙΝΑΣ” Εκδόσεις ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ 

ΑΠΟ http://logomnimon.wordpress.com/

δείτε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ

 Ένας από τους λαμπρότερους μαθηματικούς, έχει ουσιαστικά εμπλουτίσει και επηρεάσει αποφασιστικά την επιστήμη. Ένας άνδρας με ασυνήθιστη και πλατιά παιδεία, ως ανήκων στο Ελληνικό έθνος με το υψιπετές πνεύμα του και την ουσιαστική αναζήτηση της γνώσης, συνέχισε την παράδοση και την κληρονομιά της κλασικής Ελλάδος 

(ακαδημαϊκός Oscar Perron). 

Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή  (Βερολίνο, 13 Σεπτεμβρίου 1873 – Μόναχο, 2 Φεβρουαρίου 1950)   ήταν κορυφαίος σύγχρονος Έλληνας μαθηματικός που διακρίθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο Καραθεοδωρή ήταν γνωστός εκτός Ελλάδας ως Constantin Carathéodory και συχνά αναφέρεται (λανθασμένα) ως Καραθεοδωρής. Το επιστημονικό έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή επεκτείνεται σε πολλούς τομείς των Μαθηματικών, της Φυσικής και της Αρχαιολογίας. Είχε σημαντικότατη συνεισφορά ιδιαίτερα στους τομείς της πραγματικής ανάλυσης, συναρτησιακής ανάλυσης και θεωρίας μέτρου και ολοκλήρωσης.

Οι γονείς του  Στέφανος και  Δέσποινα  

 http://ghteytria.blogspot.gr/

Ο Κ.Καραθεοδωρή γεννήθηκε στο Βερολίνο στις 13 Σεπτεμβρίου του 1873. Ο πατέρας του Στέφανος (Φαναριώτης) η γενέτειρά είναι το Μποσνοχώρι της Ανδριανούπολης της Ανατολικής Θράκης, ήταν διπλωμάτης της Οθωμανικής κυβέρνησης, έτσι η οικογένεια του έζησε κυρίως στα κράτη της Δυτικής Ευρώπης. Το 1975 ο πατέρας του τοποθετήθηκε πρεσβευτής της Τουρκίας στις Βρυξέλλες. Σε ηλικία 6 ετών χάνει την μητέρα του και την ανατροφή του και της 8χρονης αδελφής του Ιουλίας αναλαμβάνει η γιαγιά του Ευθαλία Πετροκοκκίνου. Σπουδάζει όπως ο ίδιος γράφει 2 χρόνια στο ιδιωτικό σχολείο Βάντερστοκ, 2 χρόνια ζει για λόγους υγείας στην Γαλλική και Ιταλική Ριβιέρα και μετά πήγε 1 χρόνο σε Βελγικό γυμνάσιο, μέχρι το 1891 σπούδασε στο Athenee Royal d' Ixelles, το 1890 και 1891 πήρε μέρος σε μαθηματικούς διαγωνισμούς που διεξάγονταν μεταξύ των μαθητών όλων των γυμνασίων του Βελγίου και πήρε και στις δύο φορές το πρώτο βραβείο, την δεύτερη μάλιστα πήρε μόνο αυτός βραβείο, διότι δεν έλυσε τις ασκήσεις κανείς άλλος. Το 1891 μετά από εξετάσεις γράφτηκε στην στρατιωτική σχολή Ecole Militaire de Belgique στο τμήμα των μηχανικών σαν αλλοδαπός μαθητής, απoφοιτεί το 1895 με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού του μηχανικού, τον βαθμό διατήρησε μια ημέρα γιατί ήταν αλλοδαπός. 

Ο Κωνσταντίνος δέκα χρόνων

 http://ghteytria.blogspot.gr/

Τον Ιούλιο του 1895 ο θείος του Αλέξανδρος Καραθεοδωρή που ήταν γενικός διοικητής της Κρήτης τον προσκαλεί στα Χανιά όπου γνωρίζει τον Ελευθέριο Βενιζέλο με τον οποίο θα τον συνδέσει μια μακροχρόνια φιλία. Ακολούθως επισκέπτεται την Λέσβο, όπου ο μηχανικός εξάδελφός του Ιάκωβος Αριστάρχης πραγματοποιούσε έργα οδοποιίας και μετά πάει στην Σάμο. Τον πόλεμο του 1897 τον παρακολουθεί από την Αθήνα και το επόμενο έτος προσλαμβάνεται από αγγλική εταιρεία σαν βοηθός μηχανικός για την κατασκευή του φράγματος του Ασουάν, όπου και έμεινε 2 χρόνια εκεί μεταξύ των άλλων μυήθηκε σε θέματα αρχαιολογίας. Αλλά πήρε και την απόφαση να σπουδάσει μαθηματικά και, αφού εγκατέλειψε την εργασία του, πήγε σε ηλικία 27 ετών στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και γράφτηκε στο μαθηματικό τμήμα. Το 1902 σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν κοντά στους Φ.Κλάιν και Ν.Χίλμπερτ, εκεί τελείωσε τις σπουδές του και έκανε την διατριβή του με άριστα, σε 9 μήνες παρουσίασε την υφηγεσία του που γίνηκε δεκτή από ακροατήριο με παρατεταμένα χειροκροτήματα, έτσι το 1905 έγινε υφηγητής στο Γκέτινγκεν, ενώ ήταν ακόμα στο 9ο εξάμηνο σπουδών του. Έκτοτε ταξίδεψε σε πολλά μέρη της Ευρώπης. 

Με τα ξαδέλφια του στην Κωνσταντινούπολη

Η πρώτη επαφή του με την ελληνική πραγματικότητα

    Το 1908 ζήτησε από την Ελληνική πολιτεία εργασία στο Πανεπιστήμιο ή στην σχολή Ευελπίδων, οι αρμόδιοι του απάντησαν ότι θα μπορούσε να διοριστεί μόνο ελληνοδιδάσκαλος σε επαρχιακό σχολείο και τίποτα παραπάνω! Έφυγε απογοητευμένος στην Γερμανία όπου και έγινε τακτικός καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Ανόβερου, 2 χρόνια αργότερα τακτικός καθηγητής στο Πολυτεχνείου του Μπρεσλάου. Επιτέλους οι Έλληνες ξυπνούν και το 1911 η Ελληνική κυβέρνηση τον καλεί να μετάσχει στην κριτική επιτροπή των υποψηφίων καθηγητών της Φυσικομαθηματικής σχολής. Ο Καραθεοδωρή που ποτέ δεν έπαψε να ενδιαφέρεται και να αγαπά την Ελλάδα δέχεται. Το 1913 προτείνει να δημιουργηθεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η ιδέα προχωράει, αλλά το 1914 αρχίζει ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος. Τα χρόνια που ακολουθούν επιτυγχάνει στην Γερμανία και καταλαμβάνει την μία μετά την άλλη θέση. Επισκέπτεται το ένα μετά το άλλο τα Πανεπιστήμια, από τα οποία δέχεται προσκλήσεις να διδάξει και στην Αμερική. αλλά και στην Ευρώπη. Κατά την άνοδο ναζισμού, τον μεσοπόλεμο, φυγαδεύει πολλούς Εβραίους κυρίως επιστήμονες στην Αμερική. Πέθανε το 1950 και τάφηκε στο νεκροταφείο του Μονάχου. 

Φωτογραφία μετά από το διεθνές συνέδριο. Ο Καραθεοδωρή μαζί με τον πατέρα του, την αδελφή του και το γαμπρό του Γεώργιο Στρέιτ.

Οργανωτής του Πανεπιστημίου της Σμύρνης

Όταν η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να φτιάξει δεύτερο Πανεπιστήμιο στην Σμύρνη που είχε απελευθερώσει από τις 2-5-1919, υπέβαλε παράκληση στον Κ.Καραθεοδωρή να γίνει τακτικός καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα να οργανώσει το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης. Ο Καραθεοδωρή, από φιλοπατρία μόνο, δέχεται την πρόταση του Ελ.Βενιζέλου, εγκαταλείποντας την λαμπρή καριέρα του. Το Πανεπιστήμιο θα περιελάμβανε: 

· Γεωπονικής και Φυσικών επιστημών 

· Ανατολικών γλωσσών και πολιτισμού 

· Σχολή δημοσίων υπαλλήλων 

· Εμπορική 

· Χωροσταθμών και εργοδηγών 

· Μουσουλμανικό ιεροδιδασκαλείο 

· Ινστιτούτο υγιεινής 

· Δημόσια βιβλιοθήκη. 

Ήδη αγοράστηκαν σπουδαία συγγράμματα που στάλθηκαν στην Σμύρνη σε 36 μεγάλα κιβώτια, που αργότερα προστέθηκαν και άλλα σπάνια βιβλία σχετικά με την Μ.Ασία.

 

Εν τω μεταξύ βρέθηκαν άξιοι καθηγηταί για την επάνδρωση των σχολών όπως: 

ο Γεώργιος Ιωακείμογλου καθηγητής Πανεπιστημίου Βερολίνου για την έδρα της Μικροβιολογίας. 

· ο επί 12ετία υπάλληλος της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Βερολίνου δρ. J.Ausserer (ο οποίος ήξερε και Τούρκικα). 

· ο Φρίξος Θεοδωρίδης διπλωματούχος του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης για την έδρα της Φυσικής. 

· ο Π.Κυρόπουλος για πολλά χρόνια βοηθός του σπουδαιότερου φυσικοχημικού της εποχής Α.Tamann για την έδρα της Χημείας. 

· ο Θεολόγος Κεσίσογλου από την Καισάρεια με σπουδές στο Βέλγιο και είχε οργανώσει γεωργικές σχολές στην Κίνα, Κολομβία και Ουραγουάη με αξιόλογο συγγραφικό έργο, για την έδρα Αγρονομικής Επιστήμης. 

· ο Ε.Πάσκεβιτς για μηχανουργός για την οργάνωση εργαστηρίων. 

· ο Νικόλαος Κριτικός, που τότε υπηρετούσε στην μεραρχία Κυδωνιών, για γραμματέας του Πανεπιστημίου. 

· η Κ.Γιωτούλα στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Πανεπιστημίου. 

Δηλαδή όρισε ότι καλύτερο ήταν διαθέσιμο στην Ευρώπη από προσωπικό για το Πανεπιστήμιο που ονόμασε ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ. Όταν καταστράφηκε το Μικρασιατικό όνειρο, συντεταγμένα φυγάδεψε το υλικό της σχολής, που θα ήταν το στολίδι της Ανατολής, πήρε το κλειδί, το οποίο συμβολικά αργότερα παρέδωσε στον Ν.Πλαστήρα, και έφυγε από την πόλη από τους τελευταίους, με κίνδυνο ένας τέτοιος επιστήμονας να πέσει στα χέρια των Τούρκων. Τα βιβλία και τα όργανα του πανεπιστημίου της Σμύρνης φυλάσσονται στο μουσείο του Πανεπιστημίου των Αθηνών. 

το πανεπιστήμιο της Σμύρνης

Ο αναδιοργανωτής των Ελληνικών Πανεπιστημίων

Το 1930 η Ελληνική κυβέρνηση ζήτησε να οργανώσει το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, πάντα πρόθυμος στα καλέσματα της πατρίδας ήρθε στην Αθήνα και για 2 χρόνια έφτιαξε μελέτη που αποτέλεσε την βάση του Ν. 5343/32. 

Ο χαρακτήρας του από διηγήσεις

Χαρακτηριστικά στοιχεία του Κ Καραθεοδωρή: Πηγαία και άδολη ευγένεια, σεμνότητα, μετριοφροσύνη, πραότητα, χιούμορ, αξιαγάπητος και γλυκομίλητος, πατριώτης λάτρης της μεγάλης Ελλάδος και των ελληνοχριστιανικών ιδεωδών, ευσεβής Χριστιανός, εξαίρετος άνθρωπος, με ανατροφή ελληνοπρεπή. 

· Στις 10-12-1923 δίδασκε σε πρωτοετείς φοιτητές, οι οποίοι παρακολουθούσαν αδιάφορα, ένας φοιτητής γιος ναυάρχου κληρονόμος μεγάλης περιουσίας τον διέκοψε με την φράση Noch ein mal (ακόμα μια φορά). Τότε ο ήρεμος και ευγενέστατος αυτός άνθρωπος κυριολεκτικά εξεμάνη και κραυγάζοντας «Είμαι Έλλην, είμαι Έλλην» βγήκε από το αμφιθέατρο. 

· Την περίοδο 1938-1944 περιορίστηκε μόνο στην επιστημονική του εργασία, αρνήθηκε να υπηρετήσει το ναζιστικό καθεστώς και δεν έκρυβε την αντίθεσή του προς τον ναζισμό.

·Κατά την διάρκεια του πολέμου όταν οι σειρήνες κτηπούσαν συναγερμό ποτέ δεν διέκοπτε την εργασία του για να πάει σε καταφύγιο. 

·Το 1922 μετά την Μικρασιατική καταστροφή εισηγείται την ίδρυση του Πανεπιστημίου με την ονομασία Πανεπιστήμιο του Αιγαίου με έδρα την Μυτιλήνη ή την Σάμο, σκέψη που πραγματοποιήθηκε πολλές δεκαετίες αργότερα. 

·Αρνήθηκε την πρόσκληση του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ γιατί δεν ήθελε να «αμερικανοποιηθούν» τα παιδιά του Δέσποινα και Στέφανος. 

· Όταν μιλούσε για το θεώρημα Καραθεοδωρή έλεγε «σύμφωνα με το θεώρημα που έχω την τιμή να φέρω το όνομα του». 

· Κάθε φορά που μάθαινε ότι στο Πανεπιστήμιο που δίδασκε φοιτούσε Έλληνας, τον καλούσε στο σπίτι του και πατριωτικό και πατρικό ενδιαφέρον του παρείχε πάσα δυνατή διευκόλυνση, στις συνομιλίες του εξεφράζετο με θαυμασμό για την αιωνία Ελλάδα, για τις προόδους της και τις επιτυχίες στους διαφόρους πολέμους. 

· Στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, αν και έμενε στην Γερμανία, αρνήθηκε να υπογράψει μανιφέστο υπέρ των θέσεων του Γερμανικού μιλιταρισμού, προέβλεψε την ήττα της Γερμανίας, πίστευε στην είσοδο της Ελλάδος με την Αντάντ και μιλούσε με θαυμασμό για τον Ελληνικό στρατό που τον θεωρούσε καλύτερο του Πρωσσικού.

δείτε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/

Ιρέν Ζολιό-Κιουρί (12 Σεπτεμβρίου 1897 - 17 Μαρτίου 1956)

 

Η Ιρέν Ζολιό-Κιουρί (Irène Joliot-Curie, 12 Σεπτεμβρίου 1897 - 17 Μαρτίου 1956) ήταν Γαλλίδα επιστήμονας, κόρη της Μαρίας Κιουρί και του Πιερ Κιουρί και σύζυγος του Φρεντερίκ Ζολιό-Κιουρί. Της απονεμήθηκε από κοινού με το σύζυγό της το βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1935 για την ανακάλυψη της τεχνητής ραδιενέργειας. Αυτό κατέστησε την οικογένεια Κιουρί την οικογένεια με τους περισσότερους βραβευμένους με νόμπελ μέχρι σήμερα.

Η Κιουρί γεννήθηκε στο Παρίσι. Μετά από ένα χρόνο παραδοσιακής εκπαίδευσης, την οποία ξεκίνησε σε ηλικία 10 ετών, οι γονείς της αντιλήφθηκαν το μαθηματικό ταλέντο της και αποφάσισαν ότι οι ακαδημαϊκές δυνατότητες της Ιρέν απαιτούσαν πιο απαιτητικό περιβάλλον. Η Μαρία Κιουρί συνεργάστηκε με επιφανείς Γάλλους ακαδημαϊκούς, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο επιφανής Γάλλος φυσικός Πολ Λανζεβέν, για να δημιουργήσουν την «Συνεργασία», μια ιδιωτική συνάντηση ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς της Γαλλίας. Ο ένας εκπαίδευε τα παιδιά του άλλου στα αντίστοιχα σπίτια. Η ύλη της συνεργασίας ποικίλε και πέρα από επιστήμη και επιστημονική έρευνα περιλάμβανε επίσης κινεζικά και γλυπτική και με μεγάλη έμφαση στην αυτοέκφραση και το παιχνίδι.

Αυτό διήρκεσε περίπου δύο χρόνια και στη συνέχεια η Κιουρί φοίτησε στο Κολέγιο Σεβινιέ στο κεντρικό Παρίσι από το 1912 μέχρι το 1914 και στη συνέχεια στο τμήμα επιστημών της Σορβόνης για να ολοκληρώσει Μπακαλορεά. Οι σπουδές στο τμήμα διεκόπησαν λόγω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η Κιουρί μεταφέρθηκε στην εξοχή, αλλά ένα χρόνο αργότερα, όταν έγινε 18, επανασυνδέθηκε με την μητέρα της, η οποία διοικούσε 20 φορητά νοσοκομεία που είχε ιδρύσει. Τα νοσοκομεία ήταν εξοπλισμένα με πρωτόγονο εξοπλισμό ακτίνων-Χ, με τον οποίο συνέχιζαν την έρευνά τους. Η μέθοδος ήταν πολύ βοηθητική στον εντοπισμό θραυσμάτων στους τραυματισμένους στρατιώτες, αλλά τόσο η Μαρί όσο και η Ιρέν, οι οποίες εργάζονταν ως νοσηλεύτριες ακτινογράφοι, εκτέθηκαν σε μεγάλες δόσεις ακτινοβολίας. Και οι δύο αργότερα απεβίωσαν από τις συνέπειες της αθροισμένης έκθεσης κατά την επαγγελματική ζωή τους.

Μετά τον πόλεμο, η Ιρέν Κιουρί επέστρεψε στο Παρίσι για να σπουδάσει στο Ινστιτούτο Ραδίου, το οποίο είχαν χτίσει οι γονείς της. Το ινστιτούτο ολοκληρώθηκε το 1914, αλλά παρέμεινε άδειο κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η διδακτορική διατριβή της ήταν σχετικά με την ακτινοβολία α του πολώνιου, το στοιχείο που είχαν ανακαλύψει οι γονείς της, μαζί με το ράδιο. Η Ιρέν Κιουρί έγινε διδάκτωρ το 1925.

Καθώς ολοκλήρωνε το διδακτορικό της το 1924, η Κιουρί ζητήθηκε να διδάξει ακριβείς εργαστηριακές τεχνικές που απαιτούνταν για την ακτινοχημική έρευνα τον νεαρό χημικό μηχανικό Φρεντερίκ Ζολιό, τον οποίο αργότερα παντρεύτηκε. Από το 1928 και έπειτα, η Ιρέν Ζολιό-Κιουρί και ο σύζυγός της Φρεντερίκ συνδύασαν τις ερευνητικές τους προσπάθειες στη μελέτη του πυρήνα του ατόμου. Αν και στα πειράματά τους αναγνώρισαν το ποζιτρόνιο και το νετρόνιο, δεν κατάφεραν να ερμηνεύσουν τη σημασία των αποτελεσμάτων και τις ανακαλύψεις αυτές αργότερα διεκδίκησαν οι Καρλ Ντέιβιντ Άντερσον και Τζέιμς Τσάντγουικ αντίστοιχα.

Το 1934, οι Ζολιό-Κιουρί εν τέλη δημοσιοποίησαν την ανακάλυψη που τους σφράγισε μια θέση στην επιστημονική ιστορία, δημιουργώντας ραδιενεργό άζωτο από βόριο και ραδιενεργό φώσφορο από αργίλιο. Βομβάρδισαν φυσικό αργίλιο με ακτίνες α και το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός ασταθούς ισοτόπου του φωσφόρου: 27Al + 4He → 30P + 1n. Ο 30P ήταν το πρώτο τεχνητό ραδιενεργό στοιχείο που παράχθηκε και για αυτήν της ανακάλυψή τους ο Ιρέν Ζολίο-Κιουρί και ο Φρεντερίκ Ζολιό βραβεύτηκαν με Νόμπελ Χημείας το 1935. Το 1937 η Ζολιό-Κιουρί ανακηρύχθηκε καθηγήτρια στο τμήμα επιστημών του Παρισιού. Στη συνέχεια το ζεύγος επικέντρωσε την έρευνά του στην ανακάλυψη ραδιοϊσοτόπων τα οποία θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα στην ιατρική, τη χημεία ή τη γεωλογία. Επίσης, το 1938 εργάστηκε στο βομβαρδισμό βαρέων στοιχείων όπως το ουράνιο και το θόριο με νετρόνια, χωρίς όμως να ανακάλυψη τη πυρηνική σχάση, κάτι που έγινε το 1939 από τη Λίζε Μάιτνερ μαζί με τον Ότο Χαν και τον Φριτς Στράσμαν.

Το 1945, η Ζολιό-Κιουρί ορίστηκε επίτροπος Ατομικής Ενέργειας της Γαλλίας, θέση την οποία διατήρησε μέχρι το 1950. Το 1948 συμμετείχε στην κατασκευή της πρώτης λειτουργικής ατομικής στήλης στη Γαλλία.

Απεβίωσε στο Παρίσι στις 17 Μαρτίου 1956, από λευχαιμία, όπως και η μητέρα της, απότοκος της έκθεσής της σε πολώνιο και ακτίνες-Χ.

https://el.wikipedia.org/

Εμιλί ντι Σατλέ (17 Δεκεμβρίου 1706 - 10 Σεπτεμβρίου 1749 ) - Γαλλίδα φυσικός, μαθηματικός και συγγραφέας

 

Η Εμιλί ντι Σατλέ (Gabrielle-Emilie le Tonnelier de Breteuil, Marquise du Chastellet-Laumont, 17 Δεκεμβρίου 1706 - 10 Σεπτεμβρίου 1749) ήταν Γαλλίδα φυσικός, μαθηματικός και συγγραφέας. Συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων γυναικών επιστημόνων, ζώντας μάλιστα σε μία εποχή κατά την οποία οι κοινωνικές συνθήκες δεν ευνοούσαν την εκπαίδευση των γυναικών. Σημαντικότερη συνεισφορά της θεωρείται η μετάφραση και ο σχολιασμός του έργου του Νεύτωνα Principia Mathematica.

Η Εμιλί ντι Σατλέ γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 1706, στο Παρίσι. Ανήκε σε οικογένεια της ανώτερης κοινωνικής τάξης και ο πατέρας της ήταν στην υπηρεσία του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Δεν διέθετε αξιόλογη εξωτερική εμφάνιση: ήταν ψηλή και ιδιαιτέρως αδέξια, τόσο ώστε οι γονείς της να προσλάβουν δασκάλους για αθλητικές δραστηριότητες και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, όπως χορό, ιππασία, ξιφασκία, γυμναστική, μουσική -έπαιζε αρπίχορδο σχετικά ικανοποιητικά- ακόμα και για την τέχνη του ηθοποιού, στην οποία φαίνεται πως διέθετε ταλέντο. Από νεαρή ηλικία έδειξε σαφή προτίμηση στα μαθηματικά, στις γλώσσες και τις φυσικές επιστήμες. Ο πατέρας της την ενθάρρυνε, αντιλαμβανόμενος την έφεσή της, αν και, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής, οι γυναίκες συνήθως δε σπούδαζαν ή διδάσκονταν ορισμένα στοιχειώδη μαθήματα στο σπίτι, έχοντας ως κύριο στόχο την επίτευξη ενός επιτυχημένου γάμου.

Η Εμιλί ντι Σατλέ μελέτησε επίσης φιλοσοφία και λογοτεχνία και ήρθε σε επαφή με έργα των Tasso, Οράτιου, Βιργίλιου, Κικέρωνα, Λουκρήτιου, Μίλτον και άλλων, εκπονώντας μάλιστα μια γαλλική μετάφραση της Αινειάδας. Παρά την κλίση της στον τομέα των γλωσσών, η αληθινή αγάπη της ήταν τα μαθηματικά κι η φιλοσοφία. Η στροφή στη συστηματικότερη μελέτη τους ενθαρρύνθηκε από έναν οικογενειακό φίλο, τον Μ. de Mezieres, που αναγνώρισε το ταλέντο της. Επίσης όμως, θα μπορούσε να 'χε δει, από τις μεγάλες δεξιώσεις στο σπίτι, όλους τους μεγάλους μαθηματικούς, όπως πχ. ο Bernard de Fontenelle, ή φιλοσόφους της εποχής, -όπως ο Βολταίρος- που παρήλαυναν εκεί κατά καιρούς.

Οι εργασίες της στα μαθηματικά, -σύμφωνα με τον Μεζιέρ- ήταν «θηλυκές», αλλά σπάνιας πειθαρχίας, ουσιαστικές κι εντυπωσιακές. Ο πατέρας της έλεγε: «Η πιο μικρή μου κόρη επιδεικνύει το μυαλό της τρομάζοντας τους υποψήφιους γαμπρούς». Έτσι, αποφάσισε να την τοποθετήσει στο Συμβούλιο των Βερσαλλιών κι εκείνη εντυπωσιάστηκε από το κλίμα που επικρατούσε εκεί, ωστόσο δεν άλλαξε τις πεποιθήσεις της. Της άρεσε πολύ η γοητεία, η υπερβολή κι η κοσμική ζωή που συνάντησε, παράλληλα, όσο μεγάλωνε, γινόταν όλο και πιο θερμή, όσον αφορά στην ερωτική της ζωή. Αυτό φαίνεται κι από τις πολλές της ερωτικές σχέσεις πριν αλλά και κατά τη διάρκεια του γάμου της. Η μαθηματικός Ρόμπιν Άριανροντ έγραψε για εκείνη: «Ψηλή και αριστοκρατική, παθιασμένη τόσο στην πνευματική όσο και στην ερωτική της ζωή, ήταν μεγαλύτερη ακόμα και από τη ζωή. Ήταν πολύ πληθωρική για τους περισσότερους ανθρώπους της εποχής της. Πολύ φιλόδοξη, πολύ συναισθηματική, πολύ σεξουαλικά απελευθερωμένη. Και πολύ φεμινίστρια επίσης. Δεν μάσαγε τα λόγια της όταν έγραφε για τον αγώνα της να μορφωθεί στα ανώτερα μαθηματικά και την φυσική (γιατί τα κορίστια δεν μπορούσαν τότε να πάνε σχολείο και πολύ περισσότερο στο πανεπιστήμιο).»

Η ντι Σατλέ επέλεξε ως σύζυγο τον 34χρονο αυλικό και στρατιωτικό Mαρκήσιο Florent-Claude Chastellet -τον λιγότερο αντιπαθητικό και πιο αξιόλογο από όσους την περιτριγύριζαν. Ο γάμος τελέστηκε με όλες τις αρμόζουσες τιμές, στις 20 Ιουνίου. Η Σατλέ είχε ήδη θέσει όρους, σύμφωνα με τους οποίους δεν επρόκειτο να σταματήσει τις μελέτες της και πως δεν θα άλλαζε τον τρόπο ζωής της όσον αφορά στις αγαπημένες της συνήθειες, συμπεριλαμβανομένης και της τάσης της προς την απιστία. Ο Μαρκήσιος δέχθηκε στο σύνολό τους τις προτάσεις της, με μόνη σημείωση να μην τον ρεζιλέψει ποτέ. Ο γάμος τους κράτησε μέχρι το θάνατό της. Τα δυο επόμενα χρόνια απέκτησε μαζί του δυο παιδιά, τη Françoise Gabriel Pauline, στις 30 Ιουνίου 1726 και τον Louis Marie Florent στις 20 Νοεμβρίου 1727. Τον επόμενο χρόνο, στα 1728, έχασε τον πατέρα της κι έκανε πολλές επισκέψεις στη μητέρα της στη Creteil. Tην 1η Απριλίου 1733 έκανε άλλον ένα γιο που όμως δεν έζησε πολύ, καθώς πέθανε τον Σεπτέμβριο του επόμενου έτους. Νωρίτερα, είχε γνωρίσει τον Βολταίρο.

Μετά τον γάμο της δε σταμάτησε να ζει έντονα, συνέχισε ανεμπόδιστα, παρά τις εγκυμοσύνες, να δημιουργεί ερωτικές σχέσεις. Παράλληλα, συγκέντρωσε τους καλύτερους δασκάλους της εποχής για να συνεχίσει τις μελέτες της. Κάποιοι απ' αυτούς ήταν ο διάσημος Γάλλος μαθηματικός κι αστρονόμος της εποχής, ο Pierre Louis de Maupertuis, ο Κλερώ (κι οι δυο υπήρξαν εραστές της), και ο γνωστός φυσικομαθηματικός Koenig. Παλιότερα, είχε ερωτευτεί έναν παλαιό αξιωματικό της φρουράς, που είχε παραιτηθεί για να ασχοληθεί με τη Φυσική, τον Δούκα του Ρισελιέ, ο οποίος την ενθάρρυνε στη μελέτη και της συνέστησε, μάλιστα, τους κορυφαίους δασκάλους. Όταν εκείνος αναχώρησε το 1730 για μια επιστημονική αποστολή στον πόλο, η Σατλέ πληγώθηκε, αλλά έμεινε ελεύθερη.

Η γνωριμία της με τον Βολταίρο, ο οποίος τη γνώριζε από παιδί συχνάζοντας στο σπίτι της οικογένειάς της και σε δεξιώσεις, επέφερε σημαντικές αλλαγές στη ζωή της. Γνωρίστηκαν μια βραδιά του 1733 στην Όπερα, κι αργότερα ήρθαν πιο κοντά στους γάμους του Δούκα του Ρισελιέ, του πρώην εραστή της. Σύντομα διαπίστωσαν πως σκέφτονταν με παρόμοιο τρόπο, ερωτεύτηκαν και δημιούργησαν σχέση. Ο Βολταίρος ήταν πάλι κυνηγημένος από το γαλλικό καθεστώς κι εκείνη τον έκρυψε στον πύργο της στο Cirey, όπου της μετέφερε τις γνώσεις του από την εξορία του στην Αγγλία και πιο συγκεκριμένα τις θεωρίες του Νεύτωνα. Εκείνη δεν συμφωνούσε με τον συλλογισμό του Νεύτωνα πως η ενέργεια χάνεται και πως ο παντοδύναμος την αναπληρώνει σαν κάποιος που κουρντίζει συνεχώς το μηχανοκίνητο ρολόι του σύμπαντος. Ο Βολταίρος αναγνώρισε το θάρρος της να αμφισβητήσει με το «ιερό τέρας» των μαθηματικών, αναγνωρίζοντας την εκπληκτική δύναμη, προσπάθεια και προσήλωση στις μελέτες της και μάλιστα όντας γυναίκα.

Είχα κουραστεί από τη τεμπέλικη, καβγατζίδικη ζωή του Παρισιού», θυμόταν αργότερα εκείνος, «από τα βασιλικά προνόμια, τους κομματισμούς, τις ίντριγκες και τις δολοπλοκίες ανάμεσα στους μορφωμένους. Το 1733 συνάντησα μια νεαρή κυρία που συνέβαινε να σκέφτεται σχεδόν όπως εγώ...

Μαζί μοιράζονταν βαθιά τα ενδιαφέροντα για τη πολιτική μεταρρύθμιση και κυρίως μοιράζονταν τη κλίση για τη προαγωγή της επιστήμης. Ο σύζυγός της είχε έναν εγκαταλελειμμένο πύργο στο Cirey-sur-Blaise, στη NA Γαλλία, τον οποίο παραχώρησε στη Σατλέ ως χώρο μελέτης και έρευνας. Εκείνη, μαζί με τον Βολταίρο, προχώρησε στην ανακαίνισή του, την ίδια εποχή που αποφάσισε να αλλάξει την ορθογραφία του ονόματός της, μετατρέποντας το επώνυμο Chastellet σε Chatelet.

Η ανακαίνιση του πύργου διήρκεσε δυο χρόνια και πραγματοποιήθηκε κυρίως με έξοδα του ενθουσιασμένου φιλοσόφου. Ήταν πολύ ευχάριστος στην όψη, διαθέτοντας εκπληκτική θέα και θαυμάσιους κήπους. Οι δυο ερωτευμένοι μελετητές εγκαταστάθηκαν εκεί. Η Σατλέ είχε δικό της επαγγελματικό εργαστήριο, υπήρχε μια προσωπική πτέρυγα για τον Βολταίρο, καθώς και ένας διακριτικός διάδρομος που συνέδεε την κρεβατοκάμαρά του με τη δική της. Οι περιστασιακοί επισκέπτες από τις Βερσαλλίες, έβλεπαν μιαν όμορφη γυναίκα να μένει πρόθυμα μέσα, δουλεύοντας στο γραφείο της μέχρι αργά το απόγευμα, με είκοσι κεριά γύρω από σωρούς υπολογισμών και μεταφράσεων. Ο προηγμένος επιστημονικός εξοπλισμός είχε τοποθετηθεί στη μεγάλη αίθουσα. Δημιούργησαν μια μεγάλη επιστημονική βιβλιοθήκη κι ένα επιστημονικό εργαστήριο με τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό της Ευρώπης.

Όταν τους επισκέφτηκε ο Henault, έγραψε χαρακτηριστικά:

Ο πύργος έχει θαυμάσια θέα. Οι δυο τους είναι βυθισμένοι στις ασχολίες τους: Εκείνος γράφει στίχους στο γραφείο του κι εκείνη με τρίγωνα και διαβήτες στο δικό της να μελετά. Η αρχιτεκτονική του σπιτιού είναι ρομαντική κι εκπληκτικά θαυμάσια.

Ο Βολταίρος ερχόταν στο γραφείο της, όχι μόνο γιατί ήθελε να κουβεντιάσουν για τον έρωτά τους, αλλά και για να αντιπαραβάλει τα λατινικά κείμενα του Νεύτωνα με κάποια από τα πιο πρόσφατα σχόλια των Ολλανδών. Μερικές φορές η Ντι Σατλέ πλησίασε πολύ στο να κάνει το αρχικό άλμα προς τις μελλοντικές ανακαλύψεις. Εκτέλεσε μια παραλλαγή του πειράματος του Λαβουαζιέ με τη σκουριά και αν οι κλίμακες που ήταν σε θέση να επεξεργαστεί μηχανικά ήταν ελάχιστα πιο ακριβείς, ίσως να ήταν εκείνη που θα είχε ανακαλύψει πρώτη το νόμο της διατήρησης της μάζας πριν ακόμη γεννηθεί ο Λαβουαζιέ.

Το 1737 ο Βολταίρος υπέβαλε μια εργασία στη Γαλλική Ακαδημία Τεχνών, για το βραβείο εκείνης της χρονιάς, ενώ το ίδιο έκανε και η Σατλέ κρυφά. Το βραβείο κέρδισε τελικά ο Όιλερ. Οι επιστήμονες που επισκέπτονταν τον πύργο της, όπως ο Κένιχ κι ο Μπερνούλι, έμεναν συχνά επί εβδομάδες ή και μήνες. Ο Βολταίρος ήταν ευχαριστημένος που η εύθραυστη, νευτώνεια επιστήμη κέρδιζε έδαφος μέσω των προσπαθειών τους, αλλά εκείνη ήταν η αληθινή ερευνήτρια του φυσικού κόσμου κι εκείνη που αποφάσισε πως υπήρχε ένα βασικό ερώτημα στην έρευνα του οποίου έπρεπε να στραφεί, σχετικά με τη φύση της ενέργειας.

Η επιστημονική κοινότητα ήταν διχασμένη, καθώς η αγγλόφωνη υποστήριζε τον Νεύτωνα και η γερμανόφωνη τον Λάιμπνιτς, ωστόσο η ντι Σατλέ από τη Γαλλία έδωσε την τελική απάντηση:

"Νεύτωνα κάνεις λάθος. Η ενέργεια εξαρτάται από το τετράγωνο της ταχύτητας. Ο Θεός χρειάστηκε στην αρχή αλλά όχι και στη συνέχεια"!

Στον πύργο της σχεδίασε και πραγματοποίησε το πείραμα που αποδείκνυε τη θέση της. Το τετράγωνό της ταχύτητας θα εμφανιζόταν και στην διάσημη εξίσωση του Αϊνστάιν πολλές εκατονταετίες μετά. Μετά την ανακάλυψή της ταξίδευσε με τον Βολταίρο, διασκεδάζοντας και συνεχίζοντας να κάνει υπολογισμούς, μεταφράζοντας, γράφοντας και παράλληλα σκανδαλίζοντας το Παρίσι με τη συμπεριφορά της.

Η Σατλέ εξοικειώθηκε με τη θεωρία του Λάιμπνιτς για τον τύπο της κινητικής ενέργειας και προσπάθησε να τον αποδείξει, καταλήγοντας τελικά στην πρώτη δημοσιευμένη εργασία της, που κυκλοφόρησε με τίτλο Institutions De Physique (Όργανα Φυσικής) και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Επίσης μετέφρασε όλα τα γνωστά βιβλία του Νεύτωνα για τις βασικές αρχές των μαθηματικών στα γαλλικά, για πρώτη φορά, και προσέθεσε κι ένα δικό της βιβλίο με τίτλο Algebraical Commentary (Αλγεβρικά Σχόλια), βιβλίο δυσνόητο που λίγοι εκλεκτοί μαθηματικοί ήταν σε θέση να κατανοήσουν. Επίσης ανέλαβε να μεταφράσει το έργο του Mandeville The Fable Of The Bees, στα γαλλικά, ένα παράξενο κείμενο ηθογραφικού χαρακτήρα. Δεν το μετέφρασε απλώς, παρέλειψε μερικά κομμάτια, προσέθεσε μερικά άλλα και μια εισαγωγή σχετικά με τη θέση της γυναίκας εκείνη την εποχή:

Αισθάνομαι όλο το βάρος της προκατάληψης που τόσο μας αποκλείει, παγκοσμίως, από τις επιστήμες. Κι είναι τόσο πολύ αντιφατικό που με καταπλήσσει πάντα, όταν βλέπω πως ο νόμος μας επιτρέπει να καθορίσουμε τη μοίρα των μεγάλων εθνών, αλλά δε μας αφήνει καμία θέση, κανένα δικαίωμα στην εκπαίδευση για να μάθουμε να σκεφτόμαστε για τούτο. Αφήνω τον αναγνώστη να συλλογιστεί γιατί, ποτέ κατά τη διάρκεια τόσων πολλών αιώνων, μια καλή τραγωδία, ένα καλό ποίημα, μια σεβαστή ιστορία, μια λεπτή ζωγραφική, ένα καλό βιβλίο στη φυσική, δεν έχει γίνει από γυναίκα. Γιατί αυτά τα πλάσματα η των οποίων η δυνατότητα μάθησης εμφανίζεται όμοια με των αντρών, φαίνονται να σταματιούνται από κάποια ακαταμάχητη δύναμη, αλλά μέχρι τότε που οι γυναίκες θα έχουν το λόγο να διαμαρτυρηθούν ενάντια στη μη εκπαίδευσή τους. Είμαι πεπεισμένη πως πολλές γυναίκες είναι είτε απληροφόρητες των ταλέντων τους λόγω της μη εκπαίδευσής τους είτε από μόνες τους θάβονται εξ αιτίας της προκατάληψης κι ελλείψει διανοητικού θάρρους. Η εμπειρία μου το επιβεβαιώνει αυτό.

Η συμπεριφορά της οδήγησε σε προστριβές με τον πρώην δάσκαλο κι εραστή της Μωπέρτιους. Όταν το 1740 εξέδωσε μια εργασία που προσπάθησε να ενσωματώσει τις θεωρίες των, Καρτέσιου, Νεύτωνα και Λάιμπνιτς, δέχθηκε τα πυρά του πρώην δασκάλου της, του Κένιχ, ο οποίος τη μήνυσε θεωρώντας πως τον αντέγραψε, ανασκευάζοντας απλά και μόνο τα μαθήματα που της έκανε. Όταν το θέμα συζητήθηκε επίσημα, κανείς δεν υποστήριξε τη Σατλέ, παρά το γεγονός πως η εργασία της ήταν πρωτότυπη. Ο Μ. Kline έγραψε για την εργασία:

Προσπάθησε να ενσωματώσει Καρτέσιο, Νεύτωνα, και τις ιδέες του Λάιμπνιτς. Στη φιλοσοφική πλευρά τα θέματα που συζητά είναι ελεύθερα: δύναμη και ρόλος του Θεού, η φύση του διαστήματος, αίτια και δύναμη. Φυσικά είναι γνωστό πως πριν τα μαθήματα του Κένιχ, η Εμιλί δε γνώριζε για τις ιδέες του Λάιμπνιτς μα τούτο το γεγονός δε κάνει αυτόματα το βιβλίο της, βιβλίο του, παρά μόνο πως απλά ήταν ο δάσκαλος της συγγραφέως.

Το 1744 υπέβαλε στη Γαλλική Ακαδημία την εργασία της με τίτλο Dissertation Sur La Nature Et La Propagation Du Feu και αυτή τη φορά κέρδισε το βραβείο. Το 1745 ξεκίνησε ένα νέο φιλόδοξο πόνημα: τη μετάφραση από την 3η λατινική έκδοση του Μathematica Ρrincipia Νaturalis Philosophiae του Νεύτωνα, που είχε εκδοθεί το 1726 στο Λονδίνο από τον εκδότη H. Pemberton, υπό την επίβλεψη του ίδιου του συγγραφέα. Την επόμενη χρονιά εξασφάλισε την άδεια να το εκδώσει με βασιλικό προνόμιο. Στην εισαγωγή αυτού του βιβλίου που τελικά θα εκδοθεί οριστικά και πλήρες το 1759, ο Βολταίρος έγραψε:

Η κυρία ντι Σατλέ, παρέχει  διπλήν υπηρεσία στο Μέλλον με τη μετάφρασή της αυτή του Principia και του εμπλουτισμού του με τα σχόλιά της. Όσον αφορά στα αλγεβρικά σχόλια, είναι πολύ περισσότερο από μια μετάφραση. Βάσισε τούτο το μέρος στους υπολογισμούς του Clairaut, έλυσε τους υπολογισμούς, ο ίδιος ο Clairaut έλεγξε, αλλά αυτοί επιβεβαιώθηκαν κι από ένα τρίτο άτομο, έτσι ώστε να 'ναι αδύνατο να γλιστρήσει κάποιο λάθος, από παράλειψη ή απροσεξία, στην εργασία τούτη. Είναι καταπληκτικό που μια γυναίκα κατάφερε να φέρει σε πέρας μια τέτοιαν εργασία...

Αυτή η δουλειά την απορρόφησε πάρα πολύ. Εν τω μεταξύ, η σχέση της με τον Βολταίρο τελείωσε. Έχει ερωτευτεί, από την Άνοιξη του 1748, ένα νεαρό αυλικό κι ελάσσονα ποιητή, ονόματι Marquis de Saint-Lambert, από τον οποίο έμεινε ξανά έγκυος, στα 43 της. Παρά την ηλικία της και τους φόβους πως δεν θα επιζούσε από τη γέννα, αποφάσισε να κρατήσει το παιδί. Προκειμένου να μην εκθέσει το σύζυγό της, όπως του είχε υποσχεθεί, συμβουλεύτηκε τον Βολταίρο με τον οποίο συνέχιζαν να είναι καλοί φίλοι. Εκείνος της συνέστησε να προσποιηθεί πως το παιδί είναι του άντρα της, όπως και συνέβη. Η Σατλέ συνέχισε να εργάζεται, ακόμα πιο εντατικά και με προγραμματισμό, εγκαταλείποντας τελείως τη κοσμική ζωή, με εξαίρεση την σπάνια υποδοχή λίγων φίλων.

Τη 1η Σεπτέμβρη του 1749, παρέδωσε το έργο της που δεν ήταν απλά μια μετάφραση του «Principia» του Νεύτωνα, αλλά περιλάμβανε και δικές της σημειώσεις, συμπεράσματα και διευκρινίσεις της συχνά δυσνόητης γραφής του Νεύτωνα όπως και παραδείγματα πειραμάτων που αποδείκνυαν το κείμενο. Ήταν ένα μνημειώδες έργο που μόνο κάποιος με πλήρη και βαθιά γνώση τόσο των μαθηματικών όσο και της σύγχρονης φυσικής μπορούσε έστω και να διανοηθεί και η Σατλέ το έφερε σε πέρας. Η μοντέρνα της γραφή και το ξεκάθαρο ύφος της σύντομα οδήγησαν τους επιστήμονες της της Γαλλίας να κατανοήσουν και να επεκτείνουν τις ιδέες του Νεύτωνα.

Τρεις μέρες μετά την ολοκλήρωση του έργου της γέννησε ένα κορίτσι. Το παιδί πέθανε μετά από πέντε ημέρες, ενώ η ίδια καταπονήθηκε σημαντικά από τη γέννα. Σε συνδυασμό με μια μόλυνση, κατέπεσε με ψηλό πυρετό κι έτσι, δέκα μέρες μετά τη γέννα πέθανε παρουσία του συζύγου της, του Βολταίρου και του νεαρού μαρκήσιου. Η Γαλλία είχε κερδίσει τη μοναδική ακόμα και μέχρι σήμερα μετάφραση της Principia στα γαλλικά, (ανατυπώθηκε το 1966), χάνοντας μια πάρα πολύ σπουδαία γυναίκα και επιστήμονα. Μια γυναίκα που ντύθηκε άντρας για να μπει στους επιστημονικούς κύκλους. Ντύθηκε άντρας για να μπορεί να συναναστρέφεται τους διανοούμενους της εποχής. Ντυνόταν άντρας κι αργότερα, όταν είχε γίνει γνωστή, για να προκαλεί τα ήθη της εποχής.

Η Εμιλί ντυ Σατλέ, αν και υπήρξε ένα από τα επιστημονικά μυαλά της Γαλλίας, σταδικά ξεχάστηκε ή έμεινε γνωστή μόνο ως ερωμένη του Βολταίρου. Μόνο πρόσφατα το έργο της και η συνεισφοά της έχουν αρχίσει να ξαναέρχονται στην επιφάνεια. Στη ζωή της προβληματίστηκε πολύ για τα εμπόδια που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες που επιθυμούσαν να μορφωθούν καθώς και για τις προκαταλήψεις σε βάρος τους και είχε γράψει:

«Αν ήμουν βασιλιάς θα άλλαζα μια αδικία που περιορίζει την μισή ανθρωπότητα. Θα επέτρεπα στις γυναίκες να συμμετέχουν σε όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και κυρίως σε εκείνα του πνεύματος.»

https://el.wikipedia.org/

Ευάγγελος Σπανδάγος (21 Αυγούστου 1940 –19 Μαΐου 2020)

 

πηγή φωτογραφίας

Ο Ευάγγελος Σπανδάγος (Ρέθυμνο, 21 Αυγούστου 1940 – Αθήνα 19 Μαΐου 2020) ήταν Έλληνας μαθηματικός και συγγραφέας, απόφοιτος του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο στις 21 Αυγούστου 1940 και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Σπανδάγου (ιδρυτή του πρώτου ερασιτεχνικού ραδιοφωνικού σταθμού στην Κρήτη). Υπηρέτησε επί 28 χρόνια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Τα τελευταία χρόνια της εκπαιδευτικής του σταδιοδρομίας υπηρετούσε στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπήρξε ιδρυτής του φυσικομαθηματικού βιβλιοπωλείου και εκδοτικού οίκου - εκδόσεις «Αίθρα», το οποίο τώρα διευθύνει η θυγατέρα του, μαθηματικός και συγγραφέας Ρούλα Σπανδάγου.

Ο Ευάγγελος Σπανδάγος συνέγραψε εκατόν εξήντα πέντε (165) βιβλία, μαθηματικά, λογοτεχνικά και ιστορικά. Επίσης, δημοσίευσε πολλά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά που αναφέρονται στις θετικές επιστήμες (μαθηματικά, αστρονομία, φυσική, χημεία, ιατρική) στην Αρχαία Ελλάδα.

Από τον Μάιο του 2000 και μετά είχε καταστήσει προσιτή στο νεοελληνικό κοινό την αρχαία ελληνική μαθηματική και αστρονομική γραμματεία, δεδομένου ότι παρουσίασε για πρώτη φορά στη νεότερη Ελλάδα 38 άγνωστα στο ευρύ κοινό έργα Αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών, φυσικών και αστρονόμων. Οι αποκαταστάσεις των αρχαίων κειμένων, οι αποδόσεις στη νεοελληνική και ο δύσκολος σχολιασμός ήταν δικό του έργο. Παράλληλα, πραγματοποίησε έρευνες σε βιβλιοθήκες αραβικών χωρών για τον εντοπισμό χαμένων έργων Αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών και αστρονόμων, που, όμως, έχουν σωθεί σε αραβικούς κώδικες.

Από το 1980 έως τον θάνατό του είχε εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές με τίτλους «Ουσιώδεις Ασυνέχειες» και «Απροσδιόριστες μορφές με αόριστες ολοκληρώσεις», καθώς και πέντε συλλογές διηγημάτων με τίτλους «Αντίστροφες απεικονίσεις», «Ματωμένα θεωρήματα», «Απροσδιόριστες προσεγγίσεις», «Υπό ευρεία έννοια» και «Αποκλίνουσες ακολουθίες».

Ο Ευάγγελος Σπανδάγος απεβίωσε σε ηλικία 79 ετών από ανακοπή καρδιάς, ενώ εργαζόταν στο βιβλιοπωλείο του

Τιμητικές διακρίσεις

Πολυάριθμες ήταν οι διακρίσεις και βραβεύσεις του Ευάγγελου Σπανδάγου. Αναλυτικότερα:

Τον Ιούνιο του 1997 βραβεύθηκε στο Παρίσι από τον Παγκόσμιο Όμιλο για τη Μελέτη των Αρχαίων Πολιτισμών, για τις εργασίες του τις σχετικές με τα χαμένα έργα των Αρχαίων Ελλήνων θετικών επιστημόνων. Ειδικότερα, βραβεύθηκε για την ανακάλυψη στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη της πόλης Πάτνα των Ινδιών του χαμένου έργου του Διογένους του Απολλωνιάτου «Μετεωρολογία» (5ος αι. π.Χ.). Τον Δεκέμβριο του 2000 βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το βιβλίο του «Η ζωή και το έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή». Τον Απρίλιο του 2002 η γενέτειρά του, το Ρέθυμνο, τον τίμησε για το πλούσιο και πολυσχιδές συγγραφικό του έργο και την όλη συμβολή του στη διάδοση της αρχαίας ελληνικής Επιστήμης. Τον Αύγουστο του 2002 ο Δήμος Δεσφίνας (Ιτέας) του απένειμε το χρυσό έμβλημα της πόλεως. Τον Δεκέμβριο του 2004 βραβεύθηκε από την Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων. Τον Ιούνιο του 2005 βραβεύθηκε από τον Δήμο Χαλανδρίου. Τον Νοέμβριο του 2005 βραβεύθηκε από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Αύγουστο του 2007 βραβεύθηκε για δεύτερη φορά από τον Δήμο Ρεθύμνης. Τον Οκτώβριο του 2007 του απονεμήθηκε η ανώτατη τιμητική Λαϊονική διάκριση (Melvin Jones Fellowship). Τον Δεκέμβριο του 2007 βραβεύθηκε για δεύτερη φορά από την Ακαδημία Αθηνών για τις εργασίες του τις σχετικές με τις θετικές επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 2008 βραβεύθηκε από τον Σύνδεσμο Κρητών Επιστημόνων. Τον Ιανουάριο του 2009 πήρε το πρώτο βραβείο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Διηγήματος από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Αύγουστο του 2009 βραβεύθηκε από την κοινότητα της Αρχαίας Ελεύθερνας του Νομού Ρεθύμνης. Τον Οκτώβριο του 2009 βραβεύθηκε από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών. Τον Νοέμβριο του 2009 βραβεύθηκε από την Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος. Τον Δεκέμβριο του 2009 πήρε το πρώτο βραβείο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Ποίησης από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Ιανουάριο του 2010 του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο Πνευματικής Αξίας Α΄ Τάξεως από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Απρίλιο του 2010 βραβεύθηκε από τον Δήμο Νέας Βύσσας του Νομού Έβρου. Τον Απρίλιο του 2011 ο ιστορικός Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός» του απένειμε την ανώτατη τιμητική διάκριση του Συλλόγου, το χρυσό μετάλλιο του «Ηνιόχου των Δελφών», και τον ανεκήρυξε επίτιμο μέλος του. Την 1η Νοεμβρίου 2011 βραβεύθηκε από τον δήμαρχο και το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αμαρουσίου, στον οποίο διαμένει (αν και δημότης Αθηναίων). Στις 2 Φεβρουαρίου 2013 βραβεύθηκε από τον σύλλογο αποφοίτων του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Ιούλιο του 2014 βραβεύθηκε από την Παγκρήτιο Ένωση για τη συμβολή του στην προβολή του Ρεθύμνιου φυσικού φιλοσόφου Διογένους του Απολλωνιάτου, και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους από τον Ελληνικό Πολιτιστικό Όμιλο Κυπρίων Ελλάδος (ΕΠΟΚ). Στις 18 Ιουνίου 2018 το Δ.Σ. της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας, με την ευκαιρία του εορτασμού των 100 ετών από την ίδρυσή της, βράβευσε τον Ευάγγελο Σπανδάγο για το μεγάλο έργο του στα αρχαία ελληνικά μαθηματικά.

Εκπομπές

Από το 1998 ο Ευάγγελος Σπανδάγος παρουσίαζε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές με θέμα τις θετικές επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα, αρχίζοντας από τον ιδιωτικό ραδιοσταθμό της Αττικής «Ηρόδοτο». Από το 2000 είχε μόνιμη εβδομαδιαία εκπομπή (Κυριακή και μετά Πέμπτη βράδυ στις 19:00) στον τηλεοπτικό σταθμό «HIGH TV» της Αττικής. Η εκπομπή του, η οποία είχε τίτλο «Ὅπερ ἔδει ποιῆσαι», αναφερόταν στις θετικές επιστήμες και όχι μόνο...

Ο Σπανδάγος διετέλεσε γενικός γραμματέας του «Παγκοσμίου Ομίλου για την Προβολή των Αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών», τακτικό μέλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, τακτικό μέλος της Ένωσης Πολιτιστικών Συντακτών Αθηνών, επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, επίτιμο μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», Πρόεδρος του Ομίλου Φίλων του Μουσείου Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας, και μέλος του Συλλόγου «Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά».

https://el.wikipedia.org/

ΒΙΒΛΙΑ ( ΕΠΙΛΟΓΗ)

Η συμβολή του Πλάτωνος στην ανάπτυξη των μαθηματικών επιστημών

Ευάγγελος Σπανδάγος

Αθήνα

Αίθρα

2020

σ. 178

Σχήμα: 21χ14

Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο

ISBN: 978-960-8333-70-3

Ιστορικό και Ερευνητικό Βιβλίο

Περίληψη:

Είναι γεγονός ότι η συμβολή του μεγάλου φιλοσόφου στην ανάπτυξη των Μαθηματικών επιστημών (Γεωμετρία, Αριθμητική, Αστρονομία, Αρμονική) ήταν πολύ μεγάλη. Αυτό οφείλεται στη μεγαλοφυΐα και στην πολυμέρια του στοχασμού του Πλάτωνος καθώς και στη διακεκριμένη ομάδα των συνεργατών του στην Ακαδημία. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι ο μεγάλος φιλόσοφος δεν ήταν αποκλειστικά μαθηματικός, είχε όμως μαθηματική σκέψη, η οποία του παρουσίαζε σχετικά θέματα που έθετε για περαιτέρω μελέτη, διευκρίνιση και απόδειξη στους συνεργάτες του μαθηματικούς της Ακαδημίας.

Η ιδιαιτερότητα του παρόντος βιβλίου έγκειται στο γεγονός ότι τα περιεχόμενα που μαρτυρεί ο τίτλος του δεν στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στην ερμηνεία και το νόημα των σχετικών Πλατωνικών διαλόγων, στα σημεία που παρουσιάζονται οι Μαθηματικές Επιστήμες, αλλά στηρίζονται και σε σχετικά συγγράμματα, μαρτυρίες και απόψεις μεταγενέστερων του Πλάτωνος Αρχαίων Ελλήνων και σύγχρονων συγγραφέων.

Οι 16 θετικές επιστήμες της αρχαίας Ελλάδος

Ευάγγελος Σπανδάγος

Αθήνα

Αίθρα

2019

σ. 236

Σχήμα: 21χ14

Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο

ISBN: 978-960-8333-68-0

Ιστορικό και Ερευνητικό Βιβλίο

Περίληψη:

Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να παρουσιάσει τις θετικές επιστήμες με τη σημερινή έννοια του όρου, όπως αυτές θεμελιώθηκαν και αναπτύχθηκαν στην Αρχαία Ελλάδα.

Λέγοντας Θετικές Επιστήμες στην Αρχαία Ελλάδα εννοούμε τα Μαθηματικά (πρακτική και θεωρητική Αριθμητική, Γεωμετρία, Τριγωνομετρία και Άλγεβρα), την Αστρονομία, τη Φυσική με τα επιμέρους κεφάλαιά της (Ηλεκτρισμός, Μαγνητισμός, Οπτική, Ακουστική, Θερμότης, Υδροστατική, Ατομική Θεωρία και Θεωρητική Μηχανική), τη Χυμεία, τη Φυσιολογία (Ζωολογία, Βοτανική), την Ιατρική, τη Φαρμακευτική, τη Μετεωρολογία, τη Γεωγραφία - Χαρτογραφία, τη Γεωλογία - Ορυκτολογία, τη Βιολογία και τη Γεωδαισία.

Εννοούμε επίσης και τις εφαρμοσμένες επιστήμες Πολιτικού Μηχανικού, Αρχιτεκτονική, Μηχανολογία και Ναυπηγική.

808 διακεκριμένες γυναίκες της αρχαίας Ελλάδος

Ευάγγελος Σπανδάγος

Αθήνα

Αίθρα

Αριθμός Έκδοσης: 2

2017

Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 2013

σ. 292

Σχήμα: 24χ17

Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο

ISBN: 978-960-8333-45-1

Περίληψη:

Το βιβλίο διαιρείται σε 17 ενότητες καθεμιά από τις οποίες περιέχει βιογραφικά στοιχεία ή απλές αναφορές διακεκριμένων Αρχαίων Ελληνίδων γυναικών που υπάγονται στον αντίστοιχο τίτλο της ενότητας. Οι ενότητες (κεφάλαια) είναι: α) Αστρονόμοι, β) Βασίλισσες - Σύζυγοι Βασιλέων, γ) Διακεκριμένες γυναίκες λόγω συγγένειας ή διαφόρων σχέσεων και ασχολιών, δ) Εικαστικές Καλλιτέχνιδες (Ζωγράφοι, Γλύπτριες), ε) Εταίρες, στ) Ιατροί - Φαρμακολόγοι - Μαίες, ζ) Ιέρειες - Ιεροφάντριες - Μύστες, η) Καλλονές, θ) Μαθηματικοί, ι) Μάντεις - Σίβυλλαι, ια) Νικήτριες Αθλητικών Αγώνων, ιβ) Οργανοπαίκτριες - Τραγουδίστριες - Χορεύτριες, ιγ) Ποιήτριες - Συγγραφείς, ιδ) Πολεμίστριες - Ηρωίδες - Αμαζόνες, ιε) Σπάνιες ειδικότητες, ιστ) Φιλόσοφοι, ιζ) Φυσικοί Επιστήμονες.

Η ερωτική λογοτεχνία στην αρχαία Ελλάδα

Ευάγγελος Σπανδάγος

Αθήνα

Αίθρα

2016

σ. 144

Σχήμα: 21χ14

Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο

ISBN: 978-960-8333-60-4

Ιστορικό και Ερευνητικό Βιβλίο

Περίληψη:

Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι να δώσει στον αναγνώστη μια εμπεριστατωμένη ιδέα της τρισυπόστατης ερωτικής λογοτεχνίας της Αρχαίας Ελλάδος. Για το λόγο αυτό περιέχονται περιλήψεις των μυθιστορημάτων, μικρά σε έκταση διηγήματα, και ένα μικρό αλλά αντιπροσωπευτικό δείγμα 19 ερωτικών ποιημάτων από τα 310 του ε' βιβλίου της "Ελληνικής Ανθολογίας". Περιέχονται ακόμα και τρία ερωτικά ποιήματα, εκτός της Ανθολογίας. Αυτά είναι ποίημα του Ιβύκου (6ος π.Χ. αιώνας), ο περίφημος "Ύμνος στον Έρωτα" του τραγικού ποιητή Σοφοκλέους (497 – 406 π.Χ.) και απόσπασμα από ποίημα της διάσημης ποιήτριας Σαπφούς (7ος π.Χ. αιώνας).

δείτε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/