Όλο το γράψιμο αρχίζει με το να είσαι αναγνώστης. |
Ο Χάινριχ Μπελ (Heinrich Theodor Böll, 21 Δεκεμβρίου 1917 - 16 Ιουλίου 1985) ήταν Γερμανός πεζογράφος, κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας 1972.
Γιος επιπλοποιού, από καθολική και αντιναζιστική οικογένεια, πολέμησε στο ρωσικό και σε άλλα μέτωπα στα έξι χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τραυματίστηκε αρκετές φορές και αιχμαλωτίστηκε από τους Αμερικανούς.
Μαθητευόμενος σε βιβλιοπωλείο, σπούδασε φιλολογία στο πανεπιστήμιο της Κολωνίας.
Τα έργα του άρχισαν να δημοσιεύονται το 1947. Στα πρώτα απ’ αυτά περιγράφει την άθλια ζωή των στρατιωτών κατά την διάρκεια του πολέμου, ενώ στη συνέχεια η κριτική του στράφηκε στις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της σύγχρονής του Γερμανίας.
Το εκτενέστερο και γνωστότερο του έργο του, το Ομαδικό πορτραίτο με μια κυρία, είναι μια αναπαράσταση της ζωής στην Γερμανία από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τη δεκαετία του 1970, με καυστική σάτιρα και κοινωνικό προβληματισμό.
Ο Μπελ είναι ένας από τους δημοφιλέστερους Γερμανούς συγγραφείς και θεωρείται αυτός που εκφράζει αμεσότερα την μεταπολεμική γερμανική συνείδηση.
Ομαδικό πορτρέτο με μία κυρία
Περιγραφή: Στις σελίδες αυτές θα γνωρίσουμε τη Λένι, μας διαβεβαιώνει ο αινιγματικός, ανώνυμος αφηγητής του βιβλίου, που έχει αναλάβει να ανασυνθέσει τη βιογραφία της μέσα από τις ποικίλες μαρτυρίες των ανθρώπων που τη γνώρισαν. Ποια είναι όμως η Λένι; Μια απλή γυναίκα, χωρίς καμία φιλοδοξία ηρωισμού, που μεγάλωσε την εποχή της γιγάντωσης του ναζισμού στη Γερμανία, που έζησε τον πόλεμο και επέζησε αυτού, και τώρα, στη δημοκρατική μεταπολεμική Δυτική Γερμανία του ’60, βιώνει τα απόνερα μιας εποχής που μάλλον δεν είναι τόσο περασμένη όσο δείχνει. Στο "Ομαδικό πορτρέτο με μία κυρία", ένα κορυφαίο έργο του μοντερνισμού, την "κορωνίδα της δημιουργίας του Χάινριχ Μπελ", σύμφωνα με τη διατύπωση της επιτροπής που του απένειμε το βραβείο Νόμπελ το 1972, αποτυπώνονται με ακρίβεια και σαρκασμό, με φαινομενική αφέλεια κι ωστόσο εκπληκτική εμβρίθεια, τα πεπρωμένα και οι επιλογές ενός λαού σε κρίση. Κάθε "μαρτυρία" φωτίζει όχι μόνο τη ζωή της Λένι αλλά και καθενός από τη χορεία εκείνων που την πλαισιώνουν στο "ομαδικό πορτρέτο", τον αισθησιασμό, την ποταπότητα και τη μεγαλοσύνη της ανθρώπινης φύσης. Και απρόσμενα, σχεδόν μαγικά, βλέπουμε να αναδύεται ένα ακόμα πορτρέτο: το ψηφιδωτό μιας ολόκληρης ηπείρου - το πορτρέτο της Ευρώπης μας. *** Ο Μπελ, μέσα από τον σαγηνευτικό χαρακτήρα της Λένι, διατυπώνει μια συγκεκριμένη αντίληψη για τον ανθρωπισμό, με φόντο τη σύγχρονη γερμανική ιστορία. Η Λένι, συνεσταλμένη, λιγομίλητη και αισθησιακή, ενσαρκώνει μια αμεσότητα και μια αυθεντικότητα που την τοποθετούν πέρα και πάνω από τις κοινωνικές συμβάσεις και υποκρισίες και την καθιστούν ικανή να αντέξει τις δοκιμασίες της ζωής μένοντας πιστή στον εαυτό της, χωρίς πικρία και δίχως καμία διάθεση μεταμέλειας. Η συμπεριφορά της απέναντι σε όλους (την Εβραία Ραχήλ, τον Ρώσο αιχμάλωτο πολέμου Μπόρις, μοναδικό αληθινό της έρωτα, τους Τούρκους εργάτες) υπαγορεύεται από την προσωπικότητά της και μόνο. Το Ομαδικό πορτρέτο με μία κυρία αποτελεί τυπικό υπόδειγμα εκείνου που ο Μπελ αποκαλεί «αισθητική του ανθρώπινου». Ο Μπελ οδηγεί ώς το τέλος τον συλλογισμό του: Το άτομο είναι το μέτρο της Ιστορίας. Η Λένι, με λιγοστές έστω χειρονομίες (προσφέρει καφέ σ’ έναν Ρώσο αιχμάλωτο, χωρίς να την τρομάζει η παρουσία ναζιστών), ενσαρκώνει μια μορφή αντίστασης. Αν και εντελώς απολίτικη, αποκτά μια επαναστατική –με την ευγενέστερη έννοια του όρου– πλευρά. Jean-Jacques Pollet Σταυρός χωρίς αγάπη Το Σταυρός χωρίς αγάπη είναι το πρώτο μεγάλο μεταπολεμικό έργο του Χάινριχ Μπελ και ασφαλώς βαθύτατα επηρεασμένο από τη δίνη των γεγονότων της εποχής. Πρόκειται για την ιστορία των αδελφών Μπάχεμ, η οποία εκτυλίσσεται από το 1932 μέχρι το 1946 και κατά μία έννοια είναι η ιστορία δύο άλλων Κάιν και Άβελ. Ενώ λοιπόν ο Χανς αφοσιώνεται με υπέρμετρο ενθουσιασμό στο εθνικοσοσιαλιστικό κίνημα και κατατάσσεται στα Ες Ες, ο Κρίστοφ με το χριστιανικό πνεύμα που τον διακρίνει αντιστέκεται στο μιλιταρισμό και στην απανθρωπιά με πραγματικό ψυχικό σθένος· παρ’ όλα αυτά δεν γλιτώνει από τη φρίκη του πολέμου. Οι δρόμοι που ακολουθούν είναι τελείως διαφορετικοί, διασταυρώνονται όμως εντέλει κάπου στο ανατολικό μέτωπο - μια συνάντηση που αποτελεί και τη δραματική κορύφωση του έργου. Ο Μπελ περιγράφει με τρόπο αριστοτεχνικό τα στρατιωτικά γυμνάσια, τον τρόμο του μετώπου, όλη την ατμόσφαιρα εκείνων των δύσκολων χρόνων με μια ακρίβεια πραγματικά ανατριχιαστική και ταυτόχρονα επιτυγχάνει να πλάσει ένα μυθιστόρημα γεμάτο αγωνία, ένταση και συγκίνηση. http://www.metaixmio.gr/ Το τέλος ενός υπηρεσιακού ταξιδιού Σε ένα μικρό Ειρηνοδικείο του Ρήνου εκδικάζεται μια πολύ περίεργη υπόθεση. Τα γεγονότα είναι ξεκάθαρα, οι συνθήκες όμως άκρως ιδιάζουσες. Κατηγορούμενοι είναι δύο τεχνίτες, πατέρας και γιος, οι οποίοι δεν φτιάχνουν απλώς έπιπλα, αλλά διακατέχονται από μια σχεδόν προκλητική ανεξαρτησία. Συνελήφθησαν, όταν με μεγάλη ικανοποίηση παρακολουθούν ένα τζιπ του στρατού να καίγεται, το οποίο προφανώς προηγουμένως είχαν καταβρέξει με βενζίνη και του είχαν βάλει φωτιά. Η δίκη θα μπορούσε λοιπόν να προσφέρει πρωτοσέλιδα, παραμένει όμως -πιθανώς λόγω κάποιων κυβερνητικών συμφερόντων- στα ψιλά των εφημερίδων. Τα συμβαίνοντα στην αίθουσα του δικαστηρίου έχουν χαρακτηριστικά οικογενειακής συνάθροισης. Όλοι οι παρόντες είναι μεταξύ τους συγγενείς, φίλοι, γείτονες, κι έτσι η δίκη μετατρέπεται σε ένα εξαίσιο ψυχογράφημα της μικρής πόλης. Η ΧΑΜΕΝΗ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΜΠΛΟΥΜ Η Κατερίνα Μπλουμ, μια νεαρή και ωραία οικιακή βοηθός, που έπειτα από σκληρή δουλειά έχει καταφέρει να αποκτήσει διαμερισμάκι και -μεταχειρισμένο- Φολκσβάγκεν, γίνεται άθελά της "πρόσωπο της ημέρας": σ' ένα αποκριάτικο πάρτυ, γνωρίζει και ερωτεύεται τον Λούντβιχ Γκαίτεν που, όπως αποδεικνύεται, καταζητείται από την αστυνομία για διάφορα "εγκλήματα". Έτσι η Κατερίνα βρίσκεται άξαφνα στο στόχαστρο του κίτρινου Τύπου -που εκπροσωπείται από την Εφημερίδα- και απελπισμένη από το διασυρμό της, καταφεύγει στη μόνη άμυνα που της απομένει: δολοφονεί τον διεφθαρμένο δημοσιογράφο Ταίτγκες. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ) Το τρένο ήρθε στην ώρα του .. Αν μπορούσα να κλάψω! Πώς να μπορέσω όμως μ όλα αυτά που έχω κάνει; Νιώθω να πονά η καρδιά μου, νιώθω συντριμμένος, όμως δεν μπορώ να κλάψω. Όλοι οι άλλοι μπορούν, ακόμη κι ο ξανθός, εγώ όμως όχι. Θεέ μου, δώσε μου τη δύναμη να κλάψω... Πρέπει να υπάρχουν κι ένα σωρό άλλα που δεν μπορώ να σκεφτώ αυτή τη στιγμή. Ανθρωποι που περιφρονούσα και σιχαινόμουν και τους πρόσβαλλα νοερά, όπως για παράδειγμα εκείνον που είπε: Ουσιαστικά, τον πόλεμο τον έχουμε ήδη κερδίσει. Μου προκάλεσε αηδία με τα λόγια του κι όμως πίεσα τον εαυτό μου να προσευχηθεί για χάρη του επειδή ήταν τόσο ανόητος. Πρέπει ακόμη να προσευχηθώ για κείνον που είπε ότι τα Ες-Ες θα τα καταφέρουν, και για όλους εκείνους που τραγουδούσαν τον Κυνηγό με τέτοιο κέφι. Τους μισούσα όλους, όλους εκείνους που πέρασαν με τα τρένα τραγουδώντας τον Κυνηγό... και το Χαϊντεμαρι... και το Η ζωή του στρατιώτη είν η καλύτερη... και το Δική μας σήμερα η Γερμανία, όλος ο κόσμος αύριο. Τους μισούσα όλους, όλους εκείνους που στριμώχνονταν γύρω μου στα τρένα και τους στρατιώτες. Θεέ μου, αυτοί οι στρατιώτες Δείτε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/ |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου