Η Γκράτσια Ντελέντα (Grazia Deledda, Νουόρο (Nuoro), 27 Σεπτεμβρίου 1871 - Ρώμη, 15 Αυγούστου 1936) ήταν Ιταλίδα λογοτέχνις που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1926.
Γεννήθηκε στο Νουόρο της Σαρδηνίας και εκπαιδεύτηκε κατ’ οίκον. Άρχισε να δημοσιεύει γραπτά της σε εφημερίδες και περιοδικά του τόπου της, και το 1896 με τον Δρόμο του κακού απέσπασε τον έπαινο των κριτικών. Το 1899 πηγαίνει στο Κάλιαρι, παντρεύεται και μετακομίζει στη Ρώμη, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής της.
Επηρεασμένη από τον βερισμό * του Βέργκα και τον decadentismo** του Ντ' Αννούντσιο, έδωσε τα καλύτερά της έργα μετά το 1900, αρχίζοντας από τον Elias Portolu. Θέματά της είναι ο έρωτας, ο πόνος κ’ η κρίση του οικογενειακού θεσμού, τοποθετημένα στο τραχύ παραδοσιακό περιβάλλον της Σαρδηνίας. Το 1926 της απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Επιλογή έργων
Fior di Sardegna (Λουλούδι της Σαρδηνίας, 1892)
La via del male (O δρόμος του κακού,1896)
Racconti sardi (Διηγήματα της Σαρδηνίας, 1895)
Anime oneste (Τίμιες ψυχές, 1895)
Elias Portolu (1903) - ελλην. μετάφραση Γ.Β.Ιωαννίδου ("ΚΟΡΑΗΣ")
Cenere (Στάχτες, 1904)
Nostalgie (1905)
L'edera (Ο κισσός, 1908) - ελλην. μετάφραση Βασίλης Τριανταφύλλου ("ΔΕΛΦΙΝΙ")
Canne al vento (Καλαμιές στον άνεμο, 1913) - ελλην. μετάφραση Χρ. Αλεξανδρίδης στο Project Gutenberg *
Καλαμιές στον άνεμο
O Εφίξ είναι ένας υπηρέτης, ένας γερο-αγρότης δεμένος με το τελευταίο κομμάτι γης που έχει απομείνει στην ξεπεσμένη «αρχοντική» οικογένεια των αδελφών Πιντόρ: της Ρουθ, της Έστερ και της όμορφης Νοεμί. Βασανισμένος από τις ενοχές λόγω ενός παλιού εγκλήματος, ο Εφίξ ζει μια ζωή «αγίου», που ανατρέπεται από την εμφάνιση του όμορφου Τζατσίντο, γιου μιας τέταρτης αδελφής που είχε φύγει χρόνια πριν, κυνηγώντας τα όνειρα μιας καλύτερης ζωής, ο οποίος θα γεννήσει τον έρωτα όχι μόνο μιας θείας του αλλά και άλλων γυναικών του χωριού, ανατρέποντας έτσι ένα σκηνικό αιώνων. Σαν ομηρικός ήρωας, σαν καταραμένο πρόσωπο του Ντοστογιέφσκι, σαν τους ήρωες του Μάρκες με το προκαθορισμένο πεπρωμένο, ο Εφίξ είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς ήρωες της μεγάλης Ιταλίδας συγγραφέως, η ενσάρκωση ενός ανθρώπινου πόνου που παραμένει το ίδιο δυνατός στις σελίδες όλων των μεγάλων λογοτεχνών του 20ού αιώνα.
✧✧✧✧
...Το βιβλίο είναι ηθογραφικό, λοιπόν, και αγγίζει τα όρια του ρεαλισμού, του μοντέρνου ευρωπαϊκού ρεαλισμού. Δίνει νόημα στην απλή, καθημερινή επαρχιακή ζωή, ακόμα κι αν δεν έχει νόημα. Αποδίδει τα ελαττώματα του λαού, τις απολαύσεις του και την αυστηρή τήρηση της κοινωνικής ιεραρχίας, καθώς η ίδια σε δεύτερο επίπεδο την αποδομεί και την αλλάζει. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι το έντονο θρησκευτικό πνεύμα που μεταδίδεται στον αναγνώστη μέσω αναφορών σε παραβολές, αλληγορίες, μεταφορές και γενικότερα, εκφραστικά μέσα που η συγγραφέας χρησιμοποιεί σχεδόν ποιητικά.
Η περιγραφική αρχή, το σχεδόν λυρικό όραμα της φύσης και της γαλήνιας ζωής στην επαρχία με το οποίο ξεκινάει το βιβλίο δίνει μια λάθος εντύπωση στον αναγνώστη, αρχικά, θα έλεγε κανείς. Ένα τέχνασμα της συγγραφέως, θα έλεγα εγώ, ώσπου η πλοκή να αρχίσει να εξελίσσεται και να παρασύρει τον αναγνώστη στον εσωτερικό κόσμο του πρωταγωνιστή που πάντοτε διαχωρίζεται αυστηρά από τον εξωτερικό κόσμο και βυθίζοντας τον αναγνώστη για λίγο σε μεταφυσικά οράματα, μέχρι να τον επαναφέρει στην πραγματικότητα. Με τις εναλλαγές αυτές (εσωτερικός κόσμος-εξωτερικός κόσμος, πραγματικός κόσμος-αλληγορικός/μεταφυσικός κόσμος, γαλήνη-μαρτύριο), η συγγραφέας καταφέρνει να δώσει στην πραγματικότητα μια νέα όψη. Ο αναγνώστης αλλάζει κι αυτός τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το μέχρι πριν μονότονο ρυθμό της καθημερινότητας των ηρώων του βιβλίου.
Ένα βιβλίο διαχρονικό, όχι επειδή μεταφέρει κάποιο μήνυμα, αλλά επειδή αποδίδει μέρη, εποχές και ανθρώπινα πάθη με έναν έντονα αισθητικά φορτισμένο τρόπο που αγγίζει τον αναγνώστη, χρησιμοποιώντας αυθεντικές, γνήσιες λέξεις. Ένα βιβλίο που μεταφέρει στις λέξεις την ανθρώπινη εσωτερική πάλη μεταξύ του σωστού και τους λάθους, που παίζει με τους κανόνες της ηθικής και της κοινωνικής ηθικής, διαχωρίζοντας τες. Ένα βιβλίο που δίνει φωνή στους ήρωές του, ανεξάρτητα αν θα βρουν τη σωτηρία που αναζητούν.
Μετά το διαζύγιο
Όταν ο Κονσταντίνο καταδικάζεται για φόνο, ο κόσμος της γυναίκας του, Τζοβάνας, καταρρέει. Πώς θα κατορθώσει να επιβιώσει αυτή και το μικρό παιδί τους; Όταν η φτώχεια και η ανέχεια θα χτυπήσει την πόρτα της, η νεαρή γυναίκα θα ενδώσει στο... θανάσιμο αμάρτημα.
Ήθη και πιστεύω μιας άλλης εποχής σε έναν σκληρό τόπο γεμάτο άγρια ομορφιά, ένα μυθιστόρημα γεμάτο αέρα Μεσογείου.
✧✧✧✧
Το συγκεκριμένο έργο κυκλοφόρησε το 1902 και ασχολείται ουσιαστικά με το ζήτημα του διαζυγίου, το οποίο δεν είχε θεσμοθετηθεί τότε στην Ιταλία. Όπως αναφέρει η μεταφράστρια του έργου, Ευρυδίκη Αμανατίδου, «Ήδη από δεκαετίες πριν συνεχιζόταν η διαμάχη σχετικά με τη θεσμοθέτηση του διαζυγίου στην Ιταλία. Εκείνη τη χρονιά προτάθηκε σχέδιο νόμου που προέβλεπε το διαζύγιο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, μία εκ των οποίων ήταν η καταδίκη σε πολυετή φυλάκιση. Το νομοσχέδιο απορρίφθηκε και έτσι η θεσμοθέτηση του διαζυγίου δεν έγινε πραγματικότητα. Σε αναμονή του νόμου, η συγγραφέας είχε ορίσει ως αρχή της δράσης το έτος 1904, υπολογίζοντας ίσως ότι τότε το διαζύγιο θα μετρούσε ήδη έναν τουλάχιστον χρόνο ζωής στην Ιταλία. Το μυθιστόρημα εκδόθηκε ξανά ανανεωμένο με τον τίτλο “Naufraghi in porto” (Nαυαγοί στο λιμάνι) το 1920, χρονιά κατά την οποία το θέμα του διαζυγίου απασχόλησε ξανά το Ιταλικό Κοινοβούλιο και πάλι όμως χωρίς αποτέλεσμα». Μέσα απ’ αυτό το κομβικό ζήτημα, η Ντελέντα καταφέρνει να αναδείξει την υποκρισία της κοινωνίας, η οποία κατακρίνει και υποδεικνύει τον ορθό τρόπο διαβίωσης στην Τζοβάνα. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές ο κοινωνικός περίγυρος δεν συντάσσεται με τα χρηστά ήθη και έθιμα, αλλά δείχνει κακία και φθόνο. Παράλληλα, το ατομικό συμφέρον καθορίζει κατά μεγάλο βαθμό τις πράξεις των χαρακτήρων του έργου, οι οποίοι όμως ισχυρίζονται ότι νοιάζονται και προσπαθούν να βοηθήσουν τη δύστυχη συγχωριανή τους. Επιπλέον, η αγάπη και ο έρωτας παρουσιάζονται ως έννοιες ζωτικής σημασίας, που καθορίζουν, εν πολλοίς, τις τύχες των ανθρώπων.
Στάχτη
Ένα νόθο, ανεπιθύμητο παιδί -το παιδί μιας παιδούλας-, που μεγαλώνει στην άγρια ύπαιθρο της Σαρδηνίας, καταφέρνει να ξεπεράσει τη μοίρα του, βάζει υψηλούς στόχους στη ζωή του, αλλά βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα φοβερό ηθικό δίλημμα: νιώθει πως πρέπει να αναζητήσει τα ίχνη της χαμένης μητέρας του, αν και γνωρίζει ότι αυτό θα ανατρέψει τα πάντα.
Η "Στάχτη", το συγκινητικό αυτό μυθιστόρημα, χαρακτηρίζεται από τις εξαιρετικές ψυχογραφίες των απλοϊκών, σχεδόν πρωτόγονων ηρώων, οι οποίοι οδηγούνται σε καταστάσεις που τους υπερβαίνουν, καθώς και από μια μοναδική δύναμη και γλαφυρότητα στις περιγραφές τοπίων και ανθρώπων.
Η νομπελίστας συγγραφέας Γκράτσια Ντελέντα κατορθώνει να χρωματίζει με μια λαμπερή, ανάλαφρη πινελιά ακόμα και τις πιο σκοτεινές και τραγικές στιγμές του ανθρώπινου δράματος. Το έργο της, δε, συγκρίνεται με το έργο του Ντοστογιέφσκι, λόγω των βαθύτατων, πολυσήμαντων ηθικών και ψυχολογικών προβλημάτων που πραγματεύεται σε μια αβίαστη ροή μυθιστορηματικής πλοκής.
Διαβάστε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου