O Γουίλιαμ Σ. Μπάροουζ ΙΙ (William Seward Burroughs II, 5 Φεβρουαρίου 1914 – 2 Αυγούστου 1997) ήταν Aμερικανός συγγραφέας, ζωγράφος και σεναριογράφος. Το περισσότερο έργο του είναι αυτοβιογραφικό, βασιζόμενο στις προσωπικές του εμπειρίες από τον εθισμό του στο όπιο, γεγονός που σημάδεψε τα τελευταία 50 χρόνια της ζωής του. Καθοριστική παρουσία της Μπητ γενιάς,* ήταν ένας αβάν-γκαρντ συγγραφέας που επηρέασε τη λαϊκή κουλτούρα αλλά και τη λογοτεχνία. Το 1984 εκλέχθηκε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας και Ινστιτούτου Γραμμάτων και Τεχνών.
Ο Μπάροουζ γεννήθηκε το 1914 και ήταν ο νεώτερος από τους δύο γιους του Μόρτιμερ Π. Μπάροουζ και της Λάουρα Χάμμον Λι. Ο παππούς του ίδρυσε εταιρεία με καινοτόμους αριθμητικούς υπολογιστές που είχε εφεύρει ο ίδιος. Η μητέρα του ήταν κόρη ιερέα και ο πατέρας του είχε κατάστημα με αντίκες και είδη δώρου.
Παρακολούθησε μαθήματα στο σχολείο Τζον Μπάροουζ, στο Σεντ Λούις του Μιζούρι. Εκεί έγραψε το πρώτο του δοκίμιο με τίτλο "προσωπικός μαγνητισμός", το οποίο εκδόθηκε στην εφημερίδα του σχολείου το 1929. Μετά γράφτηκε στο σχολείο Λος Άλαμος Ραντς, στο Νέο Μεξικό, το οποίο ήταν πιεστικό γι' αυτόν. Ήταν ένα σχολείο για πλούσιους όπου «οι ανώριμοι γιοί των πλουσίων μπορούσαν να μεταμορφωθούν σε ευγενείς κύριους». Εκεί ένιωσε ερωτική επιθυμία για ένα συμφοιτητή του και κράτησε κρυφό ημερολόγιο για το γεγονός το οποίο απέκρυψε, σε όλη την εφηβεία του αλλά και ως ενήλικος, μέχρι την έκδοση του βιβλίου Γυμνό Γεύμα, με το οποίο θεωρήθηκε από το κοινό ομοφυλόφιλος συγγραφέας. Τελικά αποβλήθηκε από το σχολείο λόγω ενός καυγά με συμμαθητή του.
Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ
Αποφοίτησε από το σχολείο Τέιλορ στο Σεντ Λούις το 1932 και πήγε στο Χάρβαρντ για να αποκτήσει πτυχίο καλών τεχνών. Το καλοκαίρι δούλεψε σαν ρεπόρτερ σε τοπική εφημερίδα αλλά η δουλειά δεν του άρεσε και αρνήθηκε να καλύψει κάποια γεγονότα, όπως το πνιγμό ενός παιδιού. Το ίδιο καλοκαίρι είχε τη πρώτη του σεξουαλική εμπειρία με μια πόρνη. Παράλληλα με τις σπουδές του στο Χάρβαρντ έκανε ταξίδια στη Νέα Υόρκη και πήγαινε σε πιάνο μπαρ και μέρη όπου σύχναζαν ομοφυλόφιλοι μαζί με τον ευκατάστατο φίλο του Ρίτσαρντ Στερν.
Αποφοίτησε από το Χάρβαρντ το 1936. Οι γονείς του αποφάσισαν μετά την αποφοίτησή του να του παραχωρήσουν μηνιαίο εισόδημα 200 δολάρια, γενναιόδωρο για την εποχή ποσό. Ήταν αρκετό για να τον συντηρεί και εγγυόταν την άνετη ζωή του για τα επόμενα 25 χρόνια. Αυτό το εισόδημα αποτέλεσε το εισιτήριο για την ελευθερία του, του έδωσε τη δυνατότητα να ζει όπου θέλει χωρίς την ανάγκη για σκληρή εργασία. Τα χρήματα αυτά προέρχονταν από τη πώληση των δικαιωμάτων της εφεύρεσης του παππού του Μπάροουζ, για 200.000 δολάρια κατά το οικονομικό κραχ του 1929.
Ευρώπη
Αφού έφυγε από το Χάρβαρντ σπούδασε για μικρό διάστημα ιατρική στη Βιέννη. Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη ήρθε σε επαφή με ομοφυλόφιλους εκεί, έβρισκε αγόρια στις δημόσιες τουαλέτες και κινούταν σε περιθωριακούς κύκλους. Εκεί γνώρισε την Ίλζε Κλάππερ, μια εβραία που κρυβόταν από το ναζιστικό καθεστώς. Αν και δεν είχαν ποτέ σχέση την παντρεύτηκε, παρά την αντίθεση των γονιών του, για να της εξασφαλίσει την είσοδο στις Η.Π.Α. Μετά την είσοδό της στη χώρα χώρισαν αλλά παρέμειναν φίλοι για πολλά χρόνια. το 1939, η ψυχική του υγεία απασχόλησε τους γονείς του, ιδίως μετά τον αυτοτραυματισμό του στο δάχτυλο του χεριού για να εντυπωσιάσει έναν άντρα. Αυτό το γεγονός τον οδήγησε να γράψει τη μικρού μήκους ιστορία "Το Δάχτυλο".
Ξεκίνημα των μπητ
Ο Μπάροουζ κατατάχθηκε στο στρατό των Η.Π.Α το 1942, αμέσως μετά το βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ που έφερε τις Η.Π.Α στο Δεύτερο Παγκόσμιο, αλλά όταν αξιολογήθηκε ως απλός στρατιώτης και όχι αξιωματικός απογοητεύτηκε. Η μητέρα του τον απάλλαξε από τη στρατιωτική θητεία λόγω προϋπάρχουσας πνευματικής διαταραχής. Η διαδικασία πήρε 5 μήνες και όταν τελικά ήταν ελεύθερος, μετακόμισε στο Σικάγο ακολουθώντας 2 φίλους, τον Λουσιέν Καρ και τον Ντέιβιντ Κάμερερ. Στο νέο επαγγελματικό του ξεκίνημα, έκανε απεντομώσεις, μια και οι δυνατότητες απασχόλησης το 1942 στην πόλη του Σικάγου ήταν περιορισμένες.
Το 1944 ο Μπάροουζ συγκατοίκησε με την Τζόαν Βόλμερ Άνταμς σε ένα διαμέρισμα που μοιράζονταν με τον Τζακ Κέρουακ και την Έντυ Πάρκερ , πρώτη σύζυγο του Κέρουακ.
Εργογραφία και ελληνικές μεταφράσεις
1952: Queer (έκφραση της αργκό για τους ομοφυλόφιλους)—μτφ. Γιώργος Μπέτσος (εκδ. "Τόπος", 2011)—μτφ. Αννίτα Μιχάλη, με τον τίτλο «Αδερφή» (εκδ. "Πλέθρον", 1998)μυθιστόρημα που πρωτοεκδόθηκε το 1985 και αφορά στον πόθο ενός χρήστη ναρκωτικών για την ηρωίνη αλλά και για έναν άλλο χρήστη, στο σκοτεινό κόσμο της πόλης του Μεξικού τη δεκαετία του 1940
1953: Junky: Confessions of an Unredeemed Drug Addict (Τζάνκι, εξομολογήσεις ενός απεξαρτηθέντος)—μτφ. Γιώργος Μπέτσος (εκδ. "Τόπος", 2009)αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα για τον εθισμό του στα ναρκωτικά
1959: Naked Lunch (Γυμνό γεύμα) (Το αποκαταστημένο κείμενο)—μτφ. Γιώργος Γούτας (εκδ. "Απόπειρα", 2003)—μτφ. Γιώργος Μπέτσος (εκδ. "Τόπος", 2010)μυθιστόρημα που προκάλεσε έντονες διαμάχες ακόμα και δικαστικές, όταν πρωτοεκδόθηκε, καταγράφει τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης
1961-67: The Nova Trilogy (Η τριλογία της Νόβα)
The Soft Machine (Η μαλακή μηχανή, 1961-66)
The Ticket That Exploded (Το εισιτήριο που εξερράγη, 1962-67)
Nova Express (1964)
1963: The Yage Letters Redux (Οι επιστολές του Γιαχέ)—μτφ. Γιώργος Γούτας (εκδ. "Απόπειρα", 2010)ανασύνθεση σε λογοτεχνική μορφή των επιστολών που έστειλε ο συγγραφέας στον Άλεν Γκίνσμπεργκ κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στη Νότια Αμερική το 1953 σε αναζήτηση του παραισθησιογόνου φυτού «Γιαχέ» αλλά και των ημερολογίων του και των σημειώσεών του
1965: Roosevelt After Inauguration and Other Atrocities (Ο Ρούσβελτ πρόεδρος και άλλες ωμότητες), συλλογή δοκιμίων—μτφ. Άγγελος Μαστοράκης (εκδ. "Μαύρος Ήλιος Α.Ε.", 1991)
1969: The Last Words of Dutch Schultz (Οι τελευταίες λέξεις του Ντατς Σουλτς)
1971: The Wild Boys: A Book Of The Dead (Τα άγρια αγόρια. Μια Βίβλος των νεκρών)—μτφ. Βασίλης Κιζήλος, εκδ. "Απόπειρα", 1995)μυθιστόρημα για ένα νεανικό ομοφυλόφιλο κίνημα που θέλει να ανατρέψει τον «Δυτικό πολιτισμό», μέσα σε μια ατμόσφαιρα «Αποκάλυψης», τοποθετημένο στα τέλη του 20ου αι.
1971: The Electronic Revolution (Ηλεκτρονική επανάσταση), συλλογή δοκιμίων—μτφ. Γιώργος Γούτας (εκδ. "Ελεύθερος Τύπος", χ.χ.)
1973: Port of Saints (Λιμάνι αγίων)
1973: Exterminator! (Απολυμαντής!)—μτφ. Νίκος Μπαλής (α΄έκδ."Ελεύθερος Τύπος", 1982, επανέκδοση "Απόπειρα", 1992)συλλογή διηγημάτων για τους εξολοθρευτές κάθε είδους. «Κανείς δεν έχει καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει το νόημα της παράλογης βίας όπως ο Ουίλιαμ Μπάροουζ, που το έχει αναγάγει σε θέαμα, σε ναρκωτικό του πέραν της πραγματικότητας πεδίου, χωρίς το οποίο ο δυτικός πολιτισμός δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει».
1979: Ah Pook Is Here and Other Texts (Ο Α Πουκ είναι εδώ)—μτφ. Γιώργος Γούτας (εκδ. "Ελεύθερος Τύπος", 1983)διήγημα αναφερόμενο σε έναν από τους «Θεούς του θανάτου» των Μάγια, τον "Ah Puch"
1981-87: The Red Night Trilogy (Η τριλογία της Κόκκινης Νύχτας)
1981: Cities of the red night (Οι πόλεις της κόκκινης νύχτας)—μτφ. Δημήτρης Κουμανιώτης, Νίκος Ρέγκας (εκδ. "Απόπειρα", 1987)
1983: The Place of Dead Roads (Ο τόπος των νεκρών δρόμων)—μτφ. Έφη Καλλιφατίδη (εκδ. "Απόπειρα", 1990)
1987: The Western Lands (Οι Δυτικές Χώρες)
1986: The Cat Inside (Η γάτα μέσα μας)—μτφ. Αργυρώ Πιπίνη, Νίκη Προδρομίδου (εκδ. "Απόπειρα", 2005)αυτοβιογραφική νουβέλα (σχέσεις του με τις γάτες και την αγάπη του γι' αυτές,
1989: Tornado Alley (Το σοκάκι των ανεμοστρόβιλων)—μτφ. Δημήτρης Κουμανιώτης (Νίκος Ρέγκας, εκδ. "Απόπειρα", 2001)συλλογή διηγημάτων και ενός ποιήματος
1991: Ghost of Chance (Μία στις χίλιες)—μτφ. Βασίλης Κιζήλος (εκδ. "Οξύ", 1997)νουβέλα για μια σειρά επιδημιών που επηρεάζουν τη σωματική αλλά κυρίως την πνευματική ικανότητα της ανθρωπότητας
1995: My Education: A Book of Dreams (Η εκπαίδευσή μου. Ένα βιβλίο ονείρων)
Christiaan Tonnis ~ William S. Burroughs
*Ο όρος μπιτ γενιά ή γενιά μπιτ (αγγλικά: beat generation) αναφέρεται στο λογοτεχνικό κίνημα που έδρασε στην Αμερική τις δεκαετίες του 1950 και 1960. Αν και στην πραγματικότητα αποτέλεσε μια ολιγάριθμη ομάδα, η επίδραση της στην αμερικανική λογοτεχνία και κοινωνία ήταν αρκετά σημαντική ώστε να χαρακτηριστεί ως μια καλλιτεχνική γενιά. Ειδικότερα, θεωρείται πως η μπιτ λογοτεχνία είχε ουσιαστική επιρροή στα μεταγενέστερα κινήματα των χίπις και του πανκ.
Ο όρος μπιτ (beat) σημαίνει κυριολεκτικά το ρυθμό ή το κτύπημα. Ως περιγραφικός όρος της γενιάς των Μπιτ εισήχθη από τον Τζακ Κέρουακ περίπου το 1948 όταν θέλησε να περιγράψει τον κοινωνικό και καλλιτεχνικό του περίγυρο στο μυθιστοριογράφο Τζον Κλέλον Χολμς και με αυτό τον τρόπο δήλωνε επιπλέον τις έννοιες κουρασμένος, χτυπημένος, νικημένος ή ακόμα μακάριος (beatific). Ο όρος συνδέεται ακόμα και με το ρυθμό της τζαζ μουσικής.
Όπως και πολλά ακόμα λογοτεχνικά ή καλλιτεχνικά ρεύματα, η γενιά των Μπιτ είχε ως αφετηρία μια ολιγομελή ομάδα λογοτεχνών που συνδέονταν φιλικά μεταξύ τους. Ο κεντρικός πυρήνας των μπίτνικς περιλάμβανε τον συγγραφέα Τζακ Κέρουακ, τον ποιητή Άλλεν Γκίνσμπεργκ και τον Γουίλιαμ Μπάροουζ, οι οποίοι γνωρίστηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1940 στην περιοχή του Μανχάταν και με επίκεντρο το Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Σταδιακά προστέθηκαν και άλλες μονάδες, όπως οι ποιητές Γκάρι Σνάιντερ, Μάικλ ΜακΛουρ και Γκρέγκορι Κόρσο και o συγγραφέας και εκδότης Λόρενς Φερλινγκέτι, ειδικότερα με την μετακίνηση της ομάδας στην περιοχή του Σαν Φρανσίσκο.
Η Μπιτ γενιά θεωρείται πως δεν έδωσε απλά ένα νέο ύφος στην αμερικανική λογοτεχνία αλλά προκάλεσε μια γενικότερη εξέγερση ενάντια στις κοινωνικές συμβάσεις της συντηρητικής κοινωνίας της δεκαετίας του '50. Την εποχή εκείνη κυριαρχεί στην κοινωνική ζωή η έννοια του αμερικανικού ονείρου. Η απόκτηση υλικών αγαθών έχει αναχθεί σε απόλυτο ιδανικό ενώ παράλληλα το ψυχροπολεμικό κλίμα ευνοεί την καταδίκη κάθε μη συμβατικής συμπεριφοράς.
Οι μπίτνικς έδρασαν μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα και αντέδρασαν, επιδερμικά, μέσω της λογοτεχνίας ή της ποίησης ενάντια στον κονφορμισμό και την αλλοτρίωση της αμερικανικής κοινωνίας. Οι τρόποι ζωής που η ομάδα των μπιτ συγγραφέων υιοθέτησε ήταν αντίθετοι προς τη χαρακτηριστική οικογενειακή ζωή της δεκαετίας του '50 ενώ αρκετοί από αυτούς πειραματίστηκαν με ψυχοτρόπες ουσίες, κυρίως παραισθησιογόνα, αποτυπώνοντας παράλληλα τις εμπειρίες τους στα έργα τους. Αρκετοί συγγραφείς ήρθαν σε επαφή και με τις Ανατολικές θρησκείες και ιδιαίτερα τον ζεν βουδισμό. Πολλοί ακόμα προέβαλαν στα έργα τους οικολογικά μηνύματα, όπως ο Γκάρι Σνάιντερ ή ο Μάικλ ΜακΛουρ.
ΒΙΒΛΙΑ - ΕΠΙΛΟΓΗ
Queer
Παρόλο που ο Μπάροουζ έγραψε το Queer το 1952, σε μια εποχή που ήδη απολάμβανε κάποιας φήμης, το έργο παρέμεινε ανέκδοτο για περισσότερες από τρεις δεκαετίες επειδή περιέγραφε ξεκάθαρα τον πόθο ενός ομοφυλόφιλου. Με φόντο τη σκοτεινή και βουτηγμένη στη διαφθορά πόλη του Μεξικού της δεκαετίας του ’40, το μυθιστόρημα αφηγείται τη ζωή του Ουίλιαμ Λι, ενός άντρα που βασανίζεται στην προσπάθειά του να κόψει την ηρωίνη, αλλά και από τον ανεκπλήρωτο ερωτικό του πόθο για έναν άλλο χρήστη. Η αφήγηση είναι διάσπαρτη με ευφυείς κωμικούς μονολόγους που προετοιμάζουν το έδαφος για το Γυμνό Γεύμα – ωστόσο η ατμόσφαιρα παραμένει βαριά, δυσοίωνη, queer. Ένα τολμηρό αυτοβιογραφικό πορτρέτο με σαφείς πολιτικές προεκτάσεις, μια δυνατή ιστορία αγάπης αλλά και ένα μωσαϊκό κωμικών και τραγελαφικών φαντασιώσεων. Η νέα, οριστική έκδοση, που κυκλοφόρησε στο εξωτερικό με αφορμή τα 25 χρόνια του μυθιστορήματος και που ο Τόπος παρουσιάζει σε νέα μετάφραση, περιλαμβάνει την εισαγωγή του επιμελητή Όλιβερ Χάρις και ένα εκτενές παράρτημα με σχόλια του επιμελητή και με την αποκαλυπτική εισαγωγή του Μπάροουζ στην έκδοση του 1985, όπου ο συγγραφέας αναλογίζεται τις συγκλονιστικές προσωπικές του εμπειρίες που τον οδήγησαν στη συγγραφή αυτού του προκλητικού αριστουργήματος.
δείτε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου