Ο Νίκος Χουλιαράς (Οκτώβριος 1940 - 20 Ιουλίου 2015) ήταν Έλληνας ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας, ποιητής και τραγουδοποιός. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ζωγράφους. Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα ιταλικά, τα αγγλικά, τα σουηδικά και τα γερμανικά, ενώ έχουν εκδοθεί στα γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο Hatier η συλλογή διηγημάτων "Το Μπακακόκ" και τα μυθιστορήματα "Ο Λούσιας", "Ζωή την άλλη φορά", και "Στο σπίτι του εχθρού μου". Το 1996 ήταν υποψήφιος για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας με το βιβλίο "Στο σπίτι του εχθρού μου"
Γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1940 στα Ιωάννινα. Σπούδασε γλυπτική και σκηνογραφία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών από όπου αποφοίτησε το 1967. Παράλληλα με την ζωγραφική ασχολήθηκε με την λογοτεχνία και το τραγούδι. Έγραψε ποίηση, διηγήματα και μυθιστορήματα, ενώ έγραψε στίχους και συνέθεσε μελωδίες. Από το 1963 έγραψε πολλά τραγούδια και κάποια από αυτά τα τραγούδησε ο ίδιος. Φιλοτέχνησε ακόμη εξώφυλλα βιβλίων και δίσκων ενώ υπήρξε ο πρώτος που διασκεύασε παλιούς ηπειρώτικους δημοτικούς σκοπούς. Το μυθιστόρημά του "Ο Λούσιας" έγινε τηλεοπτική σειρά από την ΕΤ-1 και μεταδόθηκε το 1989. Ο Νίκος Χουλιαράς συνεργάσθηκε με πολλά περιοδικά από το 1962, όπως τα «Ενδοχώρα», «Δοκιμή», «Ζυγός», «Τραμ» ενώ εικονογράφησε μέσα από αυτά και το διήγημα του Σωτήρη Κακίση «Το μαύρο που με ξέρει». Το 1969 συμμετείχε στην Μπιεννάλε της Βενετίας και το ίδιο έτος τιμήθηκε με το Α' Βραβείο Παρθένη.[1] Επίσης έχει βραβευτεί πολλάκις για το έργο του στον σχεδιασμό βιβλίων το 1979 και το 1983 στη Διεθνή Έκθεση της Λειψίας. Με αφετηρία το 1969 πραγματοποίησε πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη ενώ συμμετείχε και σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Αίγυπτος, ΗΠΑ, Ισπανία). Το 1996 ήταν υποψήφιος για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας με το βιβλίο του "Στο σπίτι του εχθρού μου". Πέθανε στις 20 Ιουλίου 2015.
Χαλασιά Μου
Συγγραφικό Έργο
ΠOIHMATA
*Το χιόνι που ήξερα - Ποιήματα και εικόνες (Κέδρος, A' Φεβρουάριος 1983)
Γ' βραβείο Διεθνής Έκθεσης Λειψίας, για το καλύτερα σχεδιασμένο βιβλίο στον κόσμο
*Ο χρόνος είναι πάντα με το μέρος του - Ποιήματα και εικόνες (Νεφέλη, A' Φεβρουάριος 1989)
*Οι λεπτομέρειες του μαύρου - Ποιήματα και εικόνες (Νεφέλη, 1993)
*Εικόνες στο ύψος της ζωής - Ποιήματα και εικόνες (Νεφέλη, 2000)
ΠEZA
*Ο Λούσιας (Κέδρος 1979, Νεφέλη 1987, IA' Oκτ. 1989) Μυθιστόρημα
*Το Μπακακόκ (Κέδρος A'-Δ' 1981, Νεφέλη E' 1988) Διηγήματα
*Το άλλο μισό - Δεκαέξι ιστορίες ελεγχόμενου πάθους σαν παραμύθια (Νεφέλη 1987, B' Φεβρ. 1988) Διηγήματα
*Ζωή, την άλλη φορά (Νεφέλη 1987, B' Φεβρ. 1988) Μυθιστόρημα
*Μια ιστορία του μακρύ χειμώνα (Νεφέλη, Σεπτέμβριος 1990) Νουβέλα
*Η μέσα βροχή - Δεκαέξι ιστορίες της αθέατης πλευράς (Νεφέλη, Oκτώβριος 1991) Διηγήματα
*Στο σπίτι του εχθρού μου (Nεφέλη 1995, ISBN 960211228X) Μυθιστόρημα
Yποψήφιος για το Eυρωπαϊκό Aριστείο Λογοτεχνίας 1996, για το βιβλίο Στο σπίτι του εχθρού μου
*Μια μέρα πριν δύο μέρες μετά (Νεφέλη 1998, ISBN 9602113839) Διηγήματα
*Το εργαστήριο του ύπνου (Νεφέλη 2001, ISBN 9602116072) Μυθιστόρημα
*Νερό στο πρόσωπο (Νεφέλη 2005, B' 2006, ISBN 9602117753) Διηγήματα
Συμμετείχε στο συλλογικό έργο:
*Sante - 15 συγγραφείς και ένα μυθικό τσιγάρο (Ύψιλον 1998)Διηγήματα
ZΩΓPAΦIKH
*Σαράντα Σχέδια - Ζωγραφική-Kείμενα 1973-1974 (Ώρα 1974, Kέδρος 1978, Nεφέλη Δεκ. 1985 ως B' έκδοση)
A' βραβείο Διεθνής Έκθεσης Λειψίας, για το καλύτερα σχεδιασμένο βιβλίο στον κόσμο (έκδοση Kέδρου)
*Ζωγραφική-Κείμενα (Κέδρος 1978)
Νίκος Χουλιαράς/Nikos Houliaras - Zωγραφική 1966-1991 (Tο Εργαστήρι, Iαν. 1992)
*Οι ζωγραφιές του νυχτερινού χάρτη - Zωγραφική 1989-1994 (Νεφέλη, Σεπτέμβριος 1994)
*Οι κατοικήσιμοι τόποι της ζωγραφικής (1994-1996) (Νεφέλη 1997)
*Οι εξοχές του νου (1996-2003)(Νεφέλη 2003, ISBN 9789602116982)
*Οι μαύρες ζωγραφιές 2004-2006 (Νεφέλη, Xιμώνας 2006, ISBN 960211813X)
Μουσικό έργο
Μεγάλη υπήρξε η ενασχόλησή του με την μουσική. Δικές του επιτυχίες είναι Το τσιμεντένιο δάσος, Θα σου το πω με Α, Ο νοτιάς της ξενιτιάς και η διασκευή του Γιάννη μου το μαντήλι σου. Τραγούδια του έχουν τραγουδήσει πολλοί καλλιτέχνες του "Νέου Κύματος" όπως η Αρλέτα, από το πρώτο κιόλας δίσκο της το 1966 (Η μέρα τελείωσε, Τα πελαγίσια όνειρα) μέχρι και την μετέπειτα επιτυχία της (Το πέτρινο χαμόγελο), η Πόπη Αστεριάδη μόνη της (Η μικρή Νανώ) ή σε ντουέτο με τον Χουλιαρά (Το σπαθί, Χαλασιά μου, Ζαλιάρικο), η Μαρίζα Κωχ (Άναψα κλωνί δαδί) και άλλοι.
Σημαντικές στιγμές στη δισκογραφία του είναι οι Μεγάλες επιτυχίες (Lyra 0115) και H νύχτα που μας ξέρει (Lyra 4727) με την συμμετοχή της Δήμητρας Γαλάνη και της Αφροδίτης Μάνου. Το 2006 εμφανίζεται ως στιχουργός στο Τραγούδι του συγκροτήματος «Μικρές Περιπλανήσεις» από τον δίσκο ...και με οδηγό μου ένα παιδί ενώ η πιο πρόσφατη δουλειά του είναι το cd Τα νησιά τ' ουρανού (Lyra 5202483765554) όπου ερμηνεύει η Αλίκη Καγιαλόγλου, ενώ υπάρχει και ένα κομμάτι (Της τρέλλας η ζητιανιά) που το τραγουδά ο ίδιος ο Νίκος Χουλιαράς.
Στης Πικροδάφνης Τον Ανθό
Δισκογραφία
| Έτος | Τίτλος | Κωδικός | Πληροφορίες |
|---|---|---|---|
| 1967 | Τραγουδά ο Νίκος Χουλιαράς | Zodiac 88002 LP | Στίχοι, μουσική, ερμηνεία δικά του. Κιθάρα παίζει ο Νότης Μαυρουδής. |
| 1968 | Νίκος Χουλιαράς 2 | Zodiac 88007 LP | Στίχοι, μουσική, ερμηνεία δικά του. Τραγούδι η Μαρίζα Κωχ και ο συνθέτης. |
| 1970 | Άφαντη Πόλη | Zodiac 88602 LP | Στίχοι και μουσική του Χουλιαρά. Τραγούδι η Πόπη Αστεριάδη και ο συνθέτης. |
| 1973 | Ο Άραχθος | Zodiac 88034 LP | Στίχοι και μουσική του Χουλιαρά. Τραγούδι η Πόπη Αστεριάδη και ο συνθέτης. |
| 1978 | Τα Ωραιότερα Τραγούδια | Zodiac 88074 LP | Με 13 τραγούδια του. |
| 1993 | Η Νύχτα Που Μας Ξέρει | Lyra 4727 LP | Στίχοι, μουσική, ερμηνεία, εξώφυλλο του Νίκου Χουλιαρά. Η Δήμητρα Γαλάνη και η Αφροδίτη Μάνου στις δεύτερες φωνές. |
| 1993 | Μεγάλες Επιτυχίες | Lyra 0115 CD |
ΚΕΙΜΕΝΑ
Τα ποιήματα στο δρόμο
Μ’ αρέσουν τα ποιήματα που ζουν στο δρόμο, έξω απ’ τα βιβλία: αυτά που τουρτουρίζουν στις γωνιές κι όλο καπνίζουν σαν φουγάρα· που αναβοσβήνουν, μες στη νύχτα, σαν Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια ―όχι αυτά που κρέμονται στα δέντρα της γιορτής, στη θαλπωρή των δωματίων, αλλά εκείνα που τονίζουνε την ερημία των σφαχτών στις μωβ βιτρίνες των συνοικιακών κρεοπωλείων.
Τα σακατεμένα και τα μοναχικά, μ’ αρέσουν: τα ποιήματα-κοπρίτες που περπατούν κουτσαίνοντας στις σκοτεινές άκρες των λεωφόρων: αυτά που τ’ αγνοούν οι κριτικοί κι οι εκπαιδευτικοί του Μωραΐτη· που τα χτυπούν συχνά οι μεθυσμένοι οδηγοί και τα αφήνουν αβοήθητα στο δρόμο. Και τα ποιήματα-παιδάκια, όμως αγαπώ· αυτά που ενώ δεν έχουν μάθει ακόμη την αλφάβητο, μπορούν εντούτοις, με δυο λέξεις τους, να σου κολλήσουν την ψυχή στον τοίχο.
Μ’ αρέσουν, πάλι, τα απελπισμένα κι όμως χαμογελαστά: τα ποιήματα-συνένοχοι· εκείνα που σου κλείνουνε με νόημα το μάτι. Που δεν σου πιάνουν την κουβέντα, δεν σ’ απασχολούν μα συνεχίζουνε το δρόμο τους αδιάφορα: τα ποιήματα-«δεν πρόκειται να σου ζητήσω τίποτε»· αυτά που χαιρετούν μόνο και φεύγουν, όπως μ’ αρέσουνε και τ’ άλλα, τα χαρούμενα, που προτιμούνε τα παιχνίδια απ’ το μάθημα καθώς και τα ποιήματα-παππούδες, γιατί ενώ γνωρίζουνε καλά το μάταιο της ζωής εντούτοις θέλουν να το ζήσουν.
Δεν αγαπώ καθόλου τα ποιήματα-γεροντοκόρες που συγυρίζουν, όλη μέρα, τα δωμάτια με τις λέξεις, ούτε και τα ποιήματα-ταγιέρ, τα καθωσπρέπει. Δεν αντέχω και τα ψωνάκια: τα ποιήματα με τα πολλά αποσιωπητικά ούτε και τ’ άλλα που θεωρούν τη φύση μάνα τους κι όλο τη νοσταλγούν χωμένα πίσω απ’ τα γραφεία.
Σιχαίνομαι αυτά που ονομάζονται συμβολικά, τα ποιήματα με μήνυμα, τα λεξιλάγνα και τ’ αφασικά· τα ποιήματα-κυρίες με αλτσχάιμερ. Ούτε και τις συνθέσεις τις μεγάλες αγαπώ: τα ποιήματα-Μπεν Χουρ, αυτούς τους λεκτικούς χειμάρρους που ’ναι γραμμένοι κυρίως για τους κριτικούς κι ας παριστάνουν τους ινστρούχτορες που ενδιαφέρονται για το καλό του κόσμου.
Από την άλλη δεν μπορώ και τα διστακτικά: τα ποιήματα-σαντάλια με καλτσάκι ούτε και τα ποιήματα-στρατιωτικό αμπέχωνο και δήθεν Τσε Γκεβάρα, μεσημέρι στη «Λυκόβρυση».
Δεν μου αρέσουν τα σοφά που ’ναι γραμμένα από νέους ούτε και τα νεανικά που τα ’χουν γράψει γέροι. Μου γυρίζουν τ’ άντερα τα δήθεν οικολογικά, τα ερωτικά-«καϊμάκι με πολύ σιρόπι» καθώς κι εκείνα που εκλιπαρούν τη γνώμη του αναγνώστη.
Ούτε και τα δικά μου αγαπώ. Μ’ αρέσουν μόνο εκείνα που μου αντιστάθηκαν: αυτά που δεν κατάφερα ποτέ να γράψω. Γι’ αυτό και τα ποιήματα που ζούνε έξω απ’ τα βιβλία αγαπώ: εκείνα που ποτέ δε νοιάστηκαν αν μου αρέσουν. Αυτά που περπατούν αδιάφορα, έξω στο δρόμο, με τα χέρια στις τσέπες και μ’ έχουνε, έτσι κι αλλιώς, χεσμένο.
(από το «Τα ποιήματα στο δρόμο», Η Λέξη 147, Σεπτέμβρης-Οκτώβρης 1998)
.................................................
Μερικά από τα ποιήματα του Νίκου Χουλιαρά
που μελοποιήθηκαν
- Αν με θυμηθείς
Πόπη Αστεριάδη Μουσική/Στίχοι: Χουλιαράς Νίκος - Τα δεκαοχτώ καράβια
Καίτη Χωματά Μουσική/Στίχοι: Χουλιαράς Νίκος - Η μικρή Νανώ
Πόπη Αστεριάδη Μουσική/Στίχοι: Χουλιαράς Νίκος - Αργά μες στον ύπνο περνούσες
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς - Δε θέλω να ξέρω πια
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς - Είμ' ακόμη εδώ
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς & Δήμητρα Γαλάνη ( Ντουέτο ) - Έλα να φύγουμε
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς & Δήμητρα Γαλάνη ( Ντουέτο ) - Κάτω στο Δαφνοπόταμο
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Μαρίζα Κωχ - Το τραγούδι του νερού
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Πόπη Αστεριάδη - Το τσιμεντένιο δάσος
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς - Το πέτρινο χαμόγελο
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αρλέτα
Η νύχτα που μας ξέρει – 1993
- Ολόκληρη ζωή δεν φτάνει
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς & Δήμητρα Γαλάνη ( Ντουέτο ) - Πάντα αλλού
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς & Δήμητρα Γαλάνη ( Ντουέτο) - Πού πας κοριτσάκι
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς - Στην άλλη γη
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς - Τα θαύματα
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς & Αφροδίτη Μάνου ( Ντουέτο ) - Το ξέρω μ' αγαπούν
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς
Τα νησιά του ουρανού – 1996
- Η εξίσωση
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Μια μέρα ακόμη
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Νύχτα
Στίχοι: Χουλιαράς Νίκος Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Ο άντρας που φεύγει
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Ο δρόμος
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Ο θαυματοποιός
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Σαν τραγούδι παλιό
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Στα νησιά τ' ουρανού
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Τα λόγια
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Την λένε Αλίκη
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Αλίκη Καγιαλόγλου - Της τρέλας η ζητιανιά
Στίχοι: Νίκος Χουλιαράς Μουσική: Νίκος Χουλιαράς Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Χουλιαράς
Σπάνια σχέδια του Νίκου Χουλιαρά πάνω σε καμένα χαρτιά -Με κείμενα στο πλάι, σαν ημερολόγιο [εικόνες]
Το σχέδιο πρόσφερε στον Νίκο Χουλιαρά (1940-2015) την αυτονομία που πάντα επιδίωκε στη ζωή και στο έργο του, γιατί τον απελευθέρωνε από τους περιορισμούς ενός συγκεκριμένου τόπου και χρόνου της ζωγραφικής πράξης. Τα σχέδια του Χουλιαρά δεν είναι ποτέ σπουδές για μεγαλύτερα έργα, παρά αποτελούν αυτόνομες δημιουργίες και διακατέχονται από τις ίδιες εμμονές με τα ζωγραφικά έργα του: η μνήμη των τοπίων και οι τόποι της μνήμης, οι λέξεις και η γραφή, η βία και η τρυφερότητα του έρωτα, το ερημικό ζώο, η σκιά και η νύχτα, η εικόνα του εαυτού εικονίζονται ολοένα στο χαρτί του.
Αρχικά αφαιρετικά, όπως και τα ζωγραφικά έργα του, τα σχέδια μετέπειτα κατακλύζονται από την ανθρώπινη παρουσία, που εμφανίζεται άλλοτε πιο γραμμική κι άλλοτε πιο περίτεχνη.
Τα σχέδια του Νίκου Χουλιαρά κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, που κυριαρχούν στην παρούσα έκθεση, συχνά αποτελούν ένα είδος προσωπικού ημερολογίου όπου αποτυπώνονται, συχνά με χιούμορ και με αυτοσαρκασμό, ο φιλικός και καλλιτεχνικός του περίγυρος, η πρώιμη ενασχόλησή του με τη σκηνογραφία και το τραγούδι, τα σπίτια όπου έζησε, η ματιά του στην πολιτικοκοινωνική καθημερινότητα, οι γυναικείες φιγούρες και τα ταξίδια του.
Ο Χουλιαράς εξερεύνησε πολυάριθμες τεχνικές και είδη χαρτιού: από τη σινική μελάνη, τον υαλογράφο, το κολάζ και το μεθοδικό κάψιμο με αναπτήρα, μέχρι το πισσόχαρτο, το χαρτόνι συσκευασίας, τα φύλλα από τυπωμένα ημερολόγια και τη τη συνθετική φόρμα των κόμικς.
Αντίπαρος, 1976
δείτε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου