Η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού (Eva Palmer-Sikelianos, 9 Ιανουαρίου 1874 – 4 Ιουνίου 1952) ήταν Αμερικανίδα μελετήτρια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, χορογράφος και ιστορικός του χορού, με αξιοσημείωτο έργο στην προαγωγή του ελληνικού χορού, θεάτρου, μουσικής καθώς και της υφαντικής τέχνης. Η ζωή της και οι καλλιτεχνικές της ασχολίες την έφεραν διαχρονικά σε επαφή με αρκετές αξιόλογες προσωπικότητες της τέχνης. Εμπνεύσθηκε και ταυτόχρονα ενέπνευσε χορευτές όπως την Ισιδώρα Ντάνκαν και τον Τεντ Σων, τη Γαλλίδα λογοτέχνιδα Κολέτ, την ποιήτρια και συγγραφέα Νάταλι Μπάρνεϋ και την ηθοποιό Σαρά Μπερνάρ. Στη συνέχεια παντρεύτηκε τον `Ελληνα ποιητή και θεατρικό συγγραφέα Άγγελο Σικελιανό, μαζί με τον οποίο διοργάνωσε μία αναβίωση των «Δελφικών Εορτών», εκδηλώσεων τέχνης, θεάτρου και μουσικής στους Δελφούς, ελπίζοντας να προαγάγει μία ισορροπημένη αίσθηση διαφωτισμού που θα εξυπηρετούσε την εδραίωση της ειρήνης και της αρμονίας στην Ελλάδα και στον κόσμο.
Η Εύα γεννήθηκε ως Εβελίνα Πάλμερ (Evelina Palmer) στη γειτονιά Γκράμερσυ Παρκ του Μανχάταν, στη Νέα Υόρκη. Γονείς της ήταν ο Κόρτλαντ Πάλμερ (Courtlandt Palmer) και η Κάθριν Μπένετ, εκλεκτικιστές διανοούμενοι που προωθούσαν τη φιλελεύθερη σκέψη, την αντισυμβατική εκπαίδευση και την ελεύθερη εξερεύνηση της μουσικής, του θεάτρου και της λογοτεχνίας. Οι πρώτες αναμνήσεις της Εβελίνα ήταν από τη «Λέσχη του 19ου αιώνα» του πατέρα της, στις συναντήσεις της οποίας συζητιούνταν θέματα πολιτικής, θρησκείας και ηθικής. Ο Κόρτλαντ απεβίωσε το 1888 από σκωληκοειδίτιδα και η μητέρα της Εύας ξαναπαντρεύτηκε αργότερα τον χειρουργό και πρωτοπόρο της ακτινολογίας στις ΗΠΑ Ρόμπερτ Άμπε. Κατά τις θερινές διακοπές της οικογένειας στο θέρετρο Μπαρ Χάρμπορ του Μέιν η Εύα γνωρίστηκε με τη Νάταλι Μπάρνεϋ, με την οποία είχαν κοινά ενδιαφέροντα την ποίηση, τη λογοτεχνία γενικότερα, και την ιππασία. Μερικά χρόνια αργότερα θα συγκατοικούσαν στο Παρίσι.
Τα τέσσερα αδέλφια της Εύας διεδραμάτισαν επίσης ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα της, ιδίως ο αδελφός της Κόρτλαντ Τζούνιορ, ένα παιδί-θαύμα στη μουσική που μπορoύσε να παίξει σε παιδική ηλικία στο πιάνο σχεδόν όλα τα έργα των γνωστών συνθετών. Καθώς η μουσική είχε κεντρικό ρόλο στη ζωή της μητέρας τους, όλα τα αδέλφια Πάλμερ ενθαρρύνθηκαν να ασχοληθούν με αυτή. Η Εύα θα μελετούσε αργότερα μουσική θεωρία και τα χορικά της αρχαίας τραγωδίας.
Η Εύα Πάλμερ εγγράφηκε σε διάφορα εσωτερικά και ημερήσια σχολεία σποραδικά και για σύντομα χρονικά διαστήματα. Ο ίδιος ο πατέρας της είχε ιδρύσει και διεύθυνε για λίγα χρόνια ένα βραχύβιο πειραματικό σχολείο, τη «Σχολή Βαν Τάουμπε», όπου η Εύα δεν ήταν γραμμένη, αλλά θυμόταν το ανοικτό τρόπο λειτουργίας, που ενθάρρυνε τα δημιουργικά μυαλά να εξερευνούν χωρίς ένα άκαμπτο πρόγραμμα μαθημάτων. Αργότερα η Εύα θα σπούδαζε λογοτεχνία και θέατρο στο Κολέγιο Θηλέων Μπρυν Μωρ (Bryn Mawr College)[8], έξω από τη Φιλαδέλφεια, το οποίο εγκατέλειψε πριν πάρει πτυχίο, επιλέγοντας να ζήσει με τον αδελφό της στη Ρώμη για ένα χρόνο.
Στη συνέχεια η Πάλμερ εγκαταστάθηκε στο Νεϊγί-συρ-Σεν, κοντά στο Παρίσι. Εκεί τελειοποίησε τα γαλλικά της, παρακολούθησε θέατρο και συμμετείχε σε αυτοσχέδιες παραστάσεις σε γιορτές στον κήπο της Νάταλι Μπάρνεϋ. Σε μία από αυτές η Πάλμερ ερμήνευσε μαζί με την Κολέτ τον Διάλογο το ηλιοβασίλεμα του Πιερ Λουί. Την ίδια περίοδο γνωρίστηκε με τη Σάρα Μπερνάρ. Σε μία σύντομη εξόρμηση στο Λονδίνο, η Πάλμερ δέχθηκε πρόταση να ενταχθεί στον θίασο της Πάτρικ Κάμπελ. Παρά το ότι αυτή η προσφορά ευχαρίστησε την Εύα και θα μπορούσε να είχε αποδειχθεί προσοδοφόρα, τελικώς αρνήθηκε.
Κατά τη διαμονή της στο Παρίσι η Πάλμερ γνώρισε και τον Ρέιμοντ Ντάνκαν, αδελφό της Ισιδώρας Ντάνκαν, και την Ελληνίδα σύζυγό του Πηνελόπη, αδελφή του Άγγελου Σικελιανού. Εξαιτίας των εργατικών ταραχών στο Παρίσι το 1905, το ζεύγος Ντάνκαν και το βρέφος τους ήρθαν να μείνουν στο σπίτι της Πάλμερ στο Νεϊγί. Η Πάλμερ και το ζεύγος μοιράζονταν το ίδιο ενδιαφέρον για την ελληνική τέχνη και τα χειροποίητα υφάσματα στον αργαλειό. Με την ελπίδα να μπορέσουν να αναπαραγάγουν την ποιότητα των αυθεντικών αρχαίων ελληνικών ενδυμάτων, οι τρεις τους κατασκεύασαν έναν αργαλειό για να υφάνουν αρκετά ενδύματα για τους ίδιους. Αυτές οι προσπάθειες οδήγησαν την Πάλμερ να εγκαταλείψει την ενδυμασία της εποχής της και να φορά χειροποίητα ρούχα και χειροποίητα δερμάτινα σανδάλια που έφτιαχνε η ίδια. Από την άλλη, η Πηνελόπη απήγγελλε και τραγουδούσε ποιήματα του αδελφού της, κάτι που κίνησε επίσης το ενδιαφέρον της Πάλμερ. Θέλησε να μάθει περισσότερα και να συναντήσει τον Σικελιανό. Αργότερα οι Ντάνκαν και η Πάλμερ έφυγαν μαζί από το Παρίσι για την Ελλάδα.
Στην Ελλάδα
Για λίγο καιρό η Πάλμερ και οι Ντάνκαν εγκαταστάθηκαν στους δυτικούς πρόποδες του όρους Υμηττός, στο ημιτελές οικογενειακό σπίτι των Ντάνκαν. Εδώ η Πηνελόπη γνώρισε τον αδελφό της στην Πάλμερ για πρώτη φορά. Παρά το φράγμα της γλώσσας, οι Πάλμερ και Σικελιανός γνωρίστηκαν και συνειδητοποίησαν ότι μοιράζονταν την ίδια άποψη για τον κόσμο. Μέσα από τις συζητήσεις τους για τον πολιτισμό και την ειρήνη η Πάλμερ θυμήθηκε τις συζητήσεις στη Λέσχη του πατέρα της. Τότε τέθηκαν και οι βάσεις για την αναβίωση του δελφικού ιδεώδους και των Δελφικών Εορτών. Σκοπός τους θα ήταν να φέρουν διαφορετικούς ανθρώπους μαζί και με μέσο την τέχνη (μουσική, χορός και θέατρο) να διαδώσουν το μήνυμά τους της αρμονίας ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικών εθνικών, θρησκευτικών και πολιτικών πεποιθήσεων.
 |
| Ο Άγγελος Σικελιανός |
Η Πάλμερ ακολούθησε τον Σικελιανό στο σπίτι των προγόνων του στη Λευκάδα, όπου της γνώρισε την ποίησή του και συζήτησαν περισσότερο και βαθύτερα τη δελφική ιδέα. Το 1907 η Πάλμερ και ο Σικελιανός ταξίδεψαν στην Αμερική, ώστε η Εύα να γνωρίσει τον Σικελιανό στη μητέρα της και να παντρευτούν. Η Πάλμερ δεν ήταν προετοιμασμένη για το ενδιαφέρον που έδειξε για αυτή ο αμερικανικός τύπος: Καθώς η αμφίεσή της απέκλινε σημαντικά από τη δυτική ενδυμασία της εποχής, οι εφημερίδες της Νέας Υόρκης βρήκαν στο πρόσωπό της, ως κληρονόμου και της έντονα αντισυμβατικής φήμης του πατέρα της, ένα ενδιαφέρον θέμα. Η Πάλμερ απέφυγε τα ΜΜΕ και οργιζόταν για τις συχνά ψευδείς πληροφορίες και ιστορίες που διέδιδαν για εκείνη. Στις 9 Σεπτεμβρίου 1907 παντρεύτηκε τον Άγγελο Σικελιανό στο Μπαρ Χάρμπορ του Μέιν. Η Πάλμερ είχε βαρεθεί τη ζωή στο Παρίσι, έναν τρόπο ζωής που τώρα θεωρούσε ως επιπόλαιο. Η φιλία της με τη Νάταλι Μπάρνεϋ χάλασε και αποκαταστάθηκε χρόνια αργότερα με την ανταλλαγή επιστολών.
Η σχέση της Πάλμερ με τον Σικελιανό περιγράφεται και από τον Τάκη Δημόπουλο, προσωπικό φίλο και ερμηνευτή του έργου του Έλληνα ποιητή, ο οποίος χαρακτηρίζει την σύναψη της σχέσης τους ως ένα γεγονός προετοιμασμένο μυστικά και σχεδόν προκαθορισμένο από τη μοίρα.
Ο Σικελιανός, έπειτα από τη γνωριμία τους, ταξιδεύει στην Αίγυπτο και επιστρέφοντας στην Λευκάδα, συνάπτει μαζί της σχέση, η οποία σύντομα θα οδηγήσει σε γάμο. Η Πάλμερ πλέον μεταστρέφει τις πνευματικές της στοχεύσεις, αναγνωρίζει την προτεραιότητα που έχει μια στάση αφοσίωσης και επικέντρωσης στο όραμα του Σικελιανού και στέκεται αρωγός και συμπαραστάτης στη Δελφική Ιδέα.
 |
| Η Εύα Πάλμερ συνήθιζε να ντύνεται με μανδύες αρχαιοελληνικού στυλ |
Το ζευγάρι εγκαταστάθηκε έτσι στην Αθήνα, όπου απέκτησε ένα γιο που τον ονόμασαν Γλαύκο. Η οικογένεια διατηρούσε και τη μικρή κατοικία στη Λευκάδα, όπου περνούσαν τις διακοπές τους εξερευνώντας τις ακτές και ψαρεύοντας. Η Εύα άρχισε να μελετά και τη βυζαντινή μουσική με δάσκαλο τον λόγιο, παιδαγωγό, βυζαντινολόγο, συνθέτη, πρωτοψάλτη και μουσικολόγο Κωνσταντίνο Α. Ψάχο. Η Πάλμερ ενδιαφερόταν για την πολυπλοκότητα της ελληνικής μουσικής, που δεν μπορούσε να καταγραφεί με τη σημειογραφία της δυτικής μουσικής. Οι επιδιώξεις της Πάλμερ στη μουσική της δημιούργησαν την έντονη επιθυμία να ιδρύσει μία σχολή με σκοπό τη διατήρηση της ελληνικής ιστορικής μουσικής, πράγμα που δεν έγινε, καθώς άλλα, μεταγενέστερα, σχέδια έστρεψαν τον χρόνο και την προσοχή της προς άλλες κατευθύνσεις. Επιπρόσθετα, με δικούς της πόρους και οργανώνοντας δωρεές, βοήθησε τον Ψάχο να συγκεντρώσει το ποσό που χρειαζόταν για να παραγγείλει την κατασκευή ενός εξειδικευμένου αρμονίου. Το όργανο κατασκευάσθηκε από τον G.F. Steinmeyer το 1924 στη Γερμανία και ο Ψάχος το ονόμασε «Evion Panharmonium» από το όνομα της Εύας Πάλμερ, της μεγαλύτερης χορηγού του. Το αρχικό Evion Panharmonium πιστεύεται ότι καταστράφηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά δύο μικρότερα μοντέλα του μεταφέρθηκαν πίσω στην Ελλάδα από τον Ψάχο.
Διαβάστε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου