Ο Γιάροσλαβ Χάσεκ (τσεχ. Jaroslav Hašek) ήταν Τσέχος σατιρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στις 30 Απριλίου 1883 και πέθανε στις 3 Ιανουαρίου1923. Έζησε σε μια εποχή που η Πράγα ήταν ένα κέντρο λογοτεχνίας με σήμερα παγκοσμίως γνωστά ονόματα όπως ο Φραντς Κάφκα και ο Μαξ Μπροντ.
Ο Χάσεκ γεννήθηκε στην Πράγα, όταν αποτελούσε πόλη της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και υπήρξε γιος του δασκάλου μαθηματικών Josef Hašek και της συζύγου του, Κατερίνα. Η φτώχεια ανάγκασε την οικογένεια — με συνολικά τρία παιδιά, τον Γιάροσλαβ, τον τρία χρόνια νεότερο αδελφό του, Μπόχουσλαβ, και μια ορφανή ξάδελφη, τη Μαρία — να μετακομίζει συχνά, περισσότερες από δέκα φορές κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας του. Ως έφηβος, εγκατέλειψε το γυμνάσιο στην ηλικία των δεκαπέντε ετών για να γίνει φαρμακοποιός, αλλά τελικά αποφοίτησε από μία οικονομική σχολή. Εργάστηκε για λίγο ως τραπεζικός υπάλληλος και ως πωλητής σκυλιών (το ίδιο επάγγελμα ακολούθησε και ο ήρωας Σβέικ στο μυθιστόρημά του).
Το 1906 προσχώρησε στο αναρχικό κίνημα, έχοντας συμμετοχή και στις αντι-γερμανικές ταραχές που σημειώθηκαν στην Πράγα το 1897, τότε ως μαθητής. Έδινε διαλέξεις σε ομάδες εργαζομένων και το 1907 έγινε ο συντάκτης του αναρχικού περιοδικού Komuna. Aπομακρύνθηκε από το αναρχικό κίνημα και εργάστηκε ως σατιρικός συγγραφέας για περιοδικά όπως Η Τσουκνίδα (Kopřivy) και το Karikatury, από το 1908 μέχρι το 1910.
Το 1911 συμμετείχε στις εκλογές με το «Κόμμα υπέρ της προόδου μέσα στα πλαίσια του νόμου» (μια παρωδία παραδοσιακών κομμάτων) ζητώντας την κρατικοποίηση των υπηρεσιών θυρωρού, την σκλαβιά κλπ. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου αιχμαλωτίστηκε από τον ρωσικό στρατό και εντάχθηκε στις Τσεχοσλοβακικές Λεγεώνες, δυνάμεις εθελοντών που πολεμούσαν με το μέρος της Αντάντ κατά της Αυστροουγγαρίας. Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία διαφώνησε με τις Λεγεώνες και εντάχθηκε στον Κόκκινο Στρατό. Τον Δεκέμβριο του 1920 επέστρεψε στην πατρίδα του. Παντρεύτηκε συνολικά δύο φορές, την πρώτη ακολουθώντας το καθολικό τελετουργικό, και τη δεύτερη φορά στη Ρωσία, με ορθόδοξο γάμο.
Ο Χάσεκ εργάστηκε με επιτυχία για εφημερίδες και περιοδικά, γράφοντας σατιρικές ιστορίες και άρθρα. Ως συγγραφέας συνδύασε την απλή λαϊκή γλώσσα με την περιγραφή πολύπλοκων λεπτομερειών. Λίγοι αναγνώρισαν την ποιότητα στα έργα του. Οι περισσότεροι συνάδελφοί του πίστεύαν ότι τα έργα του ήταν ένα επιφανειακό φαινόμενο. Από το 1910 εργάστηκε για το ζωολογικό περιοδικό Svět zvířat (Ο Κόσμος τον Ζώων). Περιγράφοντας ανύπαρκτα ζώα έφερε μεγάλη αναταραχή στους ειδικούς. Το αποκορύφωμα ήταν άρθρα όπως η περιγραφή μεθυσμένων παπαγάλων και η ανακάλυψη της προϊστορικής ψείρας.
Ο Χάσεκ εργάστηκε με επιτυχία για εφημερίδες και περιοδικά, γράφοντας σατιρικές ιστορίες και άρθρα. Ως συγγραφέας συνδύασε την απλή λαϊκή γλώσσα με την περιγραφή πολύπλοκων λεπτομερειών. Λίγοι αναγνώρισαν την ποιότητα στα έργα του. Οι περισσότεροι συνάδελφοί του πίστεύαν ότι τα έργα του ήταν ένα επιφανειακό φαινόμενο. Από το 1910 εργάστηκε για το ζωολογικό περιοδικό Svět zvířat (Ο Κόσμος τον Ζώων). Περιγράφοντας ανύπαρκτα ζώα έφερε μεγάλη αναταραχή στους ειδικούς. Το αποκορύφωμα ήταν άρθρα όπως η περιγραφή μεθυσμένων παπαγάλων και η ανακάλυψη της προϊστορικής ψείρας.
Το σημαντικότερο έργο του είναι το αντιπολεμικό μυθιστόρημα με τον τίτλο Ο Καλός Στρατιώτης Σβέικ. Το βιβλίο αποτελεί αντίδραση στα γεγονότα του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και έχει μεταφραστεί σε 58 γλώσσες. Το μυθιστόρημα αναφέρεται στην ιστορία ενός απλού και ασήμαντου ανθρώπου που προσπαθεί να ξεφύγει από τον πόλεμο. Η σχολαστική πραγματοποίηση των στρατιωτικών εντολών αποκαλύπτει τον παραλογισμό και την γελοιότητα του συστήματος. Αυτό το έργο θεωρείται κλασσικό αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και βρίσκεται συχνά μέσα σε καταλόγους των 100 καλύτερων βιβλίων.
Ο Καλός Στρατιώτης Σβέικ
Ο Καλός Στρατιώτης Σβέικ (Švejk) είναι ένα ατελές σατιρικό διήγημα τουΓιάροσλαβ Χάσεκ. Εικονογραφήθηκε από τον Γιόζεφ Λάντα μετά τον θάνατο του Χασέκ. Περιγράφει τις περιπέτειες του καλoύ στρατιώτη Σβέικ στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία του Τσέχου βετεράνου Γιόζεφ Σβέικ, και τις περιπέτειές του στο στρατό. Η ιστορία αρχίζει με την είδηση της δολοφονίας του αρχιδούκα Φερδινάνδου στο Σαράγεβο, που πυροδότησε τονΠρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Σβέικ είναι τόσο ενθουσιώδης που θα υπηρετήσει τη χώρα του (ή μάλλον τη χώρα στην οποία ανήκει η πατρίδα του) στο στρατό, που κανένας δεν μπορεί να αποφασίσει αν είναι απλά ανόητος ή θέλει να υπονομεύσει τον στρατό της Αυστροουγγαρίας.
Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία του Τσέχου βετεράνου Γιόζεφ Σβέικ, και τις περιπέτειές του στο στρατό. Η ιστορία αρχίζει με την είδηση της δολοφονίας του αρχιδούκα Φερδινάνδου στο Σαράγεβο, που πυροδότησε τονΠρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Σβέικ είναι τόσο ενθουσιώδης που θα υπηρετήσει τη χώρα του (ή μάλλον τη χώρα στην οποία ανήκει η πατρίδα του) στο στρατό, που κανένας δεν μπορεί να αποφασίσει αν είναι απλά ανόητος ή θέλει να υπονομεύσει τον στρατό της Αυστροουγγαρίας.
Η ιστορία περιγράφει γεγονότα που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του πολέμου, δεδομένου ότι Σβέικ κατατάσσεται στο στρατό και έχει διάφορες περιπέτειες, πρώτα στα μετόπισθεν του μετώπου, και έπειτα κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης ανάβασης για να συναντήσει τη μονάδα του στη πρώτη γραμμή. Το ατελές μυθιστόρημα διακόπτεται απότομα προτού δοθεί στον Σβέικ η ευκαιρία να συμμετάσχει σε οποιοδήποτε μάχη ή να μπει στα χαρακώματα.
https://el.wikipedia.org/
 |
| Meir Margalit as The Good Soldier Švejk, painting by Chaim Topol |
Παρουσίαση
Το μυθιστόρημα "Ο καλός στρατιώτης Σβέικ" θεωρείται ένα από τα κλασικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και από τα σημαντικότερα αντιπολεμικά έργα όλων των εποχών.
Καλοσυνάτος, πρόσχαρος και αφελής, ο Σβέικ γίνεται ο πιο πιστός Τσέχος στρατιώτης του αυστριακού στρατού. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου πολέμου, καλείται να υπερασπιστεί την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία. Οι σπαρταριστές περιπέτειες του πιο πιστού Τσέχου στο στράτευμα, καθώς και οι κωμικοτραγικές καταστάσεις όπου εμπλέκεται, μάταια, για να φτάσει στην πρώτη γραμμή του μετώπου, προκαλούν το γέλιο - ένα γέλιο που κρύβει τον αγώνα και τη λαχτάρα για την ελευθερία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Ο κύριος Σβέικ είναι ένας αφελής, καλοκάγαθος, ευγενέστατος, ελαφρώς απλοϊκός στο μυαλό άνδρας που ζει στην Πράγα την εποχή που ακόμη αποτελεί μέρος της Αυστροουγγαρίας. Είναι στα 1914, την παραμονή του Α' Παγκόσμιου Πολέμου όταν ο Σβέικ μέσα από μια σειρά παράλογων, κωμικοτραγικών ή και εντελώς αναπάντεχων περιστατικών βρίσκεται στη δίνη καταστάσεων που απλώς τονώνουν περισσότερο το πατριωτικό του αίσθημα. Ο κύριος Σβέικ έχει κριθεί ακατάλληλος «λόγω ηλιθιότητας» να υπηρετήσει στον στρατό, ωστόσο αυτό δεν θα τον εμποδίσει από το αναδειχθεί σε γενναίο πολεμιστή, ήρωα για τη χώρα του, το βασίλειο της Βοημίας, και τους συμπατριώτες του. Με πείσμα και παρά τις μάταιες προσπάθειές του να καταταγεί στο στρατό, συνεχίζει με το ηθικό άκαμπτο. Ο αφελής πωλητής σκύλων θα κατηγορηθεί για εσχάτη προδοσία, θα έρθει αντιμέτωπος με την πιο παράλογη γραφειοκρατία, θα αντικρούσει την υποκρισία των θεοσεβούμενων. Η απλοϊκή του σκέψη θα τον βοηθά να αντιλαμβάνεται διαυγέστερα τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του και ως εκ τούτου να αποδεικνύεται διορατικός. Το μεγαλύτερο προτέρημα του Γιόζεφ Σβέικ είναι πως ακόμη και στην πιο παράλογη και αδιέξοδη κατάσταση βλέπει την θετική της πλευρά. Ο Γιάροσλαβ Χάσεκ έγραψε ένα αντιπολεμικό ύμνο στην ανθρώπινη αδυναμία απέναντι στην ηλιθιότητα. Οι άνθρωποι μη μπορώντας να υπερβούν την ανοησία συχνά την αναγάγουν σε κανόνα. Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται: Το σατιρικό μυθιστόρημα «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» δεν γράφτηκε για παιδιά, μπορεί ωστόσο να διαβαστεί από τα μεγάλα παιδιά του δημοτικού, περισσότερο της Στ' τάξης, και του Γυμνασίου. Μπορεί επίσης να διαβαστεί και από μεγαλύτερης ηλικίας αναγνώστες. Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά: Τα παιδιά θα απολαύσουν και θα εκτιμήσουν το σαρκαστικό χιούμορ του αφελούς Σβέικ, θα αναγνωρίσουν τα ιδανικά του και θα αντιληφθούν την ανατρεπτική οπτική του: στη φυλακή βλέπει τον νόμο και την πρόοδο, στην τρέλα του πολέμου την ευκαιρία να κάνει το σωστό και να δείξει πίστη και αφοσίωση. Για ποιο λόγο να το προτιμήσουν οι γονείς: Η υπερπληθώρα τίτλων που περιμένει στα ράφια των βιβλιοπωλείων δεν σημαίνει πάντοτε πως διευκολύνει τις επιλογές όσων αγοράζουν βιβλία για παιδιά. Η επιστροφή στα κλασσικά είναι μεν ασφαλής λύση αλλά δεν πρέπει να γίνεται με μόνο κριτήριο ότι το βιβλίο «έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές». Δέον είναι να επαναβεβαιώνεται η στόχευση του βιβλίου, σε ποιο κοινό απευθύνεται και αν αυτό είναι τα σημερινά παιδιά ή οι σημερινοί έφηβοι. Το αντιπολεμικό, σατιρικό έργο του Χάσεκ Ο καλός στρατιώτης Σβέικ εξακολουθεί να δίνει ένα χρήσιμο όσο και διασκεδαστικό μάθημα για το πού μπορεί να οδηγήσει ο ανθρώπινος παραλογισμός αλλά και για το ότι δεν είναι καθόλου μάταιο να τον πολεμάμε. (Ελένη Κορόβηλα, Bookpress.gr 24/2/2014)
Διαβάστε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου