Ο Κλείτος Κύρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος (1951-1983). Από το 1974 ως το 1976 διετέλεσε γενικός γραμματέας του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1945 με τη δημοσίευση του ποιήματος Προσμονή στο περιοδικό Φοιτητής. Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα, Διαγώνιος (όπου δημοσίευσε πολλές λογοτεχνικές μεταφράσεις), Ο Αιώνας μας, Νέα Πορεία, Κοχλίας και Κριτική. Ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνική μετάφραση (Λόρκα, Έλιοτ, Απολλιναίρ, Ώντεν κ.α.) και κινηματογραφική κριτική. Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά και πολωνικά. Ο Κλείτος Κύρου τοποθετείται στην λεγόμενη πρώτη μεταπολεμική γενιά των ελλήνων ποιητών. Ο ποιητικός του λόγος ξεκίνησε από νεοσυμβολιστικές επιρροές και διαρκή ανάκληση του παρελθόντος, που προέκυπτε από τα βιώματα του ποιητή και οδηγήθηκε σταδιακά σε μια φιλοσοφική ενατένιση της ιστορίας, η οποία εκφράστηκε μέσα από μια λιτή ποιητική γραφή. Το 1988 τιμήθηκε με το β΄ κρατικό βραβείο ποίησης, το οποίο αποποιήθηκε, και το 1994 με το α΄ κρατικό βραβείο μετάφρασης (για τους Τσέντσι του Σέλλεϋ). Πέθανε το 2006 http://www.ekebi.gr/
Κραυγή δέκατη πέμπτη
(Το Ποιημα Ανηκει στη συλλογή Κραυγές της νύχτας (1960). Στα ποιήματα της συλλογής αυτής ο ποιητής μιλάει με λόγο συγκινησιακά φορτισμένο σαν απολογητής της σφαγιασμένης γενιάς της Κατοχής. Κι ενώ ο ομιλητής του κάθε ποιήματος ταυτίζεται πάντα με τον ίδιο, τα πρόσωπα προς τα οποία απευθύνεται ποικίλλουν. Άλλοτε απευθύνεται στους συναγωνιστές του, που με την πάροδο του χρόνου άλλαξαν και προσγειώθηκαν σε μια στυγνή πραγματικότητα και άλλοτε στον ίδιο τον εαυτό του, όπως λ.χ. στην «Κραυγή εικοστή», την τελευταία της συλλογής:)
Όταν βγήκες στους δρόμους δεν αναγνώριζες τίποτε
Ένας λαός εκφυλισμένος συνωθούνταν
Στις αγορές και στα ηλεκτρόφωνα τι να 'γιναν της γης οι αντρειωμένοι
Μιλώ με σπασμένη φωνή δεν εκλιπαρώ
Τον οίκτο σας μέσα μου μιλούν χιλιάδες στόματα
Που κάποτε φώναζαν οργισμένα στον ήλιο
Μια γενιά που έψελνε τα δικαιώματά της
Κουνώντας λάβαρα πανηγυριού σειώντας σπαθιά
Γράφοντας στίχους εξαίσιους μιας πρώτης νεότητας
Ποτίζοντας τα σπαρτά με περίσσιο αίμα
Μικρά παιδιά που αφέθηκαν στο έλεος τ' ουρανού
Η γενιά μου ήταν μια αστραπή που πνίγηκε
Η βροντή της η γενιά μου καταδιώχτηκε
Σα ληστής σύρθηκε στο συρματόπλεγμα
Μοίρασε σαν αντίδωρο τη ζωή και το θάνατο
Οι άνθρωποι της γενιάς μου δεν πέθαιναν
Στα νοσοκομεία κραυγάζαν έξαλλοι στα εκτελεστικά
Αποσπάσματα τα χέρια τους ήταν μαγνήτες
Τρώγαν πικρό ψωμί καπνίζαν φημερίδες
Ζητώντας ευλαβικά μια θέση σ' αυτήν τη γη
Όπου κι αν στάθηκαν οι σκιές τους ριζώναν
Άδικα προσπαθείτε δε θα ξεριζωθούν ποτέ
Θα προβάλλουν μπροστά στα τρομαγμένα σας μάτια
Τώρα τα καταλάβαμε όλα καταλάβαμε
Τη δύναμή μας και για τούτο μιλώ
Με σπασμένη ψωνή που κλαίει
Κάθε φορά στη θύμησή τους
http://ebooks.edu.gr/
Κραυγή έβδομηΚάθε σου κίνηση ένα φέρσιμο πουλιών
Κάθε σου βλέμμα κ' ένα ραγισμένο κρύσταλλο
Έμαθες πια να συγχωρείς μπορείς και μόνος σου
Να ζήσεις τι σου χρειάζονται τόσες φωνές
Υποσκάπτουν τις ρίζες σου σφετερίζονται
Την έπαρσή σου τυμβωρυχούν μνήμες παλιές
Κι αποκαλύπτουν κάποιο πληγωμένο μυστικό
Που μάταια πάσχιζες να το κρατήσεις τόσα χρόνια
Από τη συλλογή Κραυγές της νύχτας (1960) http://www.translatum.gr/
Κραυγή όγδοη
Έρχεσαι τώρα με το πρώτο κάλεσμα
Ένα πρωτόγονο ποτάμι σε ντύνει μέσα στ' άσπρα
Η όψη σου λαγάρισε κι αποκοιμιέσαι
Μ' έναν ουρανό που αργοπεθαίνει μες στα χέρια σου
Κ' έναν άλλο που γεννιέται στην ποδιά σου
Από τη συλλογή Κραυγές της νύχτας (1960)
http://www.translatum.gr/
Συντριβή
[Ενότητα Τρίγλυφο]«… ο εντεταλμένος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού επεσκέφθη χθες το Γερμανικόν νεκροταφείον ευρισκόμενον τρία χιλιόμετρα έξω της Θεσσαλονίκης και εξέφρασε τον θαυμασμόν του διά την απλότητα του κοιμητηρίου και τας καταπληκτικάς ευθυγραμμίας, τας οποίας σχηματίζουσιν αι πάλλευκοι πλάκες… εδήλωσεν όμως ότι το εις την είσοδον του νεκροταφείου ανεωχθέν «μπαρ» απετέλει μίαν αληθή παραφωνίαν ταράσσουσαν…»
(εφημερίδες)
Μάρτης 1945
Συντριβή
Της Αγγέλας
HELMUT W… γεννήθηκε στα 1922
Σκοτώθηκε στα 1944
Κείτεται τώρα ξαπλωμένος
Κι αγναντεύει τις ευθυγραμμίες
Που σχίζουν το κορμί του κάθετα
Νέος είκοσι δύο χρόνων
Και τα ξανθά του μαλλιά θα σπίθιζαν στον ήλιο
Και στα μάτια του τα γαλανά θα διάβηκεν η επιθυμία
Και θα δάκρυζε το χώμα κάτω απ’ τα στέρεά του πόδια
Και θα ’σερνε τη μνήμη της μακρινής του πατρίδας
Είκοσι δύο χρόνων
Και πλάι του
Εκατοντάδες άλλοι
Μελετούν τις ίδιες ευθυγραμμίες
Κι αναλογίζονται πως τα κουφάρια τους
Φκιαχτήκανε για σχήματα γεωμετρικά
HELMUT W… HELMUT W…
Είκοσι δύο χρόνων
Το βάζο της ζωής σου κομματιάστηκε
Μες στα νεανικά σου χέρια
Και πρόωρα μουσκέψανε
Τα χρυσαφένια σου όνειρα
Κι ούτε ποτέ φαντάστηκες πως ανελέητα θα σε πύρωναν
Οι σκληρές ηλιαχτίδες
Και το κορμί σου θα έσμιγε
Με τα θλιμμένα δειλινά
Με τα καρτερικά βελάσματα
Με τα τζιτζίκια
Με τις χλιαρές βροχές
Και με το γαλανό ουρανό
Κι ούτε ποτέ θα σκέφτηκες
Πως ένα μπαρ θα ορθώνονταν σιμά σου
Που θα μαστίγωνε τ’ αυτιά σου με τραγούδια
Και χάχανα Εγγλέζων μεθυσμένων
Από τη συλλογή Αναζήτηση – Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής (1949)
Σημείωση του ποιητή για την ενότητα «Τρίγλυφο»:
Μια περιπλάνηση σ’ ένα γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο. Βρισκόταν μισό περίπου χιλιόμετρο από την Πυλαία, ανηφορίζοντας για τον Χορτιάτη, έξω από τη Θεσσαλονίκη. Εκεί θάβονταν αποκλειστικά νεκροί των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Με την αποχώρηση των Γερμανών (και με τη βοήθεια του ελληνικού δαιμονίου, θα έλεγα) λειτούργησε στην είσοδο του νεκροταφείου ένα πρόχειρο μπαρ που εξυπηρετούσε τους Βρετανούς στρατιώτες της περιοχής. Kraft durch Freude (Χαρά διά της εργασίας), πολιτιστικός οργανισμός με σκοπό την ψυχαγωγία του Γερμανού στρατιώτη.
Πηγή: Κλείτος Κύρου, Εν όλω / Συγκομιδή 1943-1997 (1997)
Διαβάστε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου