ΜΑΓΕΙΑ - ΜΑΓΙΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

 Νύχτα γεμάτη θάματα, νύχτα σπαρμένη μάγια.

(Δ. Σολωμός)


Circe by John William Waterhouse

ΟΡΕΣΤΗΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ - Η ΜΑΓΙΣΣΑ

Ν’ ακούς το ανάκουστο μού λέει
καθώς σωπαίνουν τα νερά
νεκρό παιδί να σιγοκλαίει
κόρη να ντύνεται φτερά
σαν άσπρη ντάλια που επιπλέει

Ν’ ανθούν στο στήθος σου τ’ αστέρια
στο ανάβλεμμά σου οι πασχαλιές
και δυο κορμιά γεμάτα χέρια
να σμίγουν σ’ άγριες αγκαλιές
κι αιματοπότιστα νυχτέρια

Να φέγγει ολόφωτο το χώμα
κι όλος ο λάκκος ανοιχτός
και να ‘ρχεται απ’ το ξένο σώμα
το μαύρο αγέρι της νυχτός
Σαν ρούχο που σκεπάζει πτώμα
https://itzikas.wordpress.com/


 Francisco Goya - Witches Sabbath


Βαγγέλης Αλεξόπουλος - [Ο μάγος]

Ο μάγος φυσάει τη φλογέρα του
κόντρα στον άνεμο
που διαχέεται απ’ τις οπές της
σαν ένα αόρατο μουσικό σιντριβάνι.

Βρέχει μια μαύρη συγχώρεση
στον κήπο της Γεσθημανής και
στις Μητροπόλεις της Ευρώπης χιονίζει,
κινέζικα χαρτάκια τύχης.

Ο χάρος κάποτε θα βαρεθεί
να βάφει τα μαλλιά του,
αυτό το χιλιάδων χρόνων,
αμούστακο παιδί.

https://staxtes2003.com/

Francisco Goya - Witches Sabbath

ΠΩΛ ΒΑΛΕΡΥ (PAUL VALÉRY) -  Στο μαγεμένο δάσος

Στο θρό και στον τρεχάμενον ίσκιον κοιμάται μέσα,
κι όταν πουλιά χαμένα της μασούν τα δαχτυλίδια,
λόγον κοράλι, σκοτεινόν, τότε ανασαίνει αιφνίδια,
μες στο παλάτι, ένα παλάτι ρόδο, η πριγκιπέσσα.

Μηδέ που ακούει τις στάλες, μες στο πέσιμό τους, πέρα
το ηχερό πλούτος του άφαντου καιρού όλο να κενώνουν·
μηδέ που ακούει, απ’ το άστατο δάσος, οι αυλοί να λιώνουν
τ’ αγέρι, που τρυπά ο σερτός αγερμός απ’ το κέρας.

Μες στους ηχούς του το εωθινόν ο ύπνος ξανά να παίρνει
άφες, ω η όλο πιότερο, και συ, όμοια η κληματίδα
που τα θαμμένα μάτια σου τα κρούει, κι ανεμοσέρνει!

Τόσο στο μάγουλό σου πλάι το ρόδο έχει απαυδήσει!
Το χάρμα τούτο της πτυχής ποιος μελετά να λύσει
μυστικά ενόσω γεύεται την πεσούμενη αχτίδα!

Μετάφραση: Τέλλος Άγρας

https://thepoetoftheuniverse.wordpress.com/


Francisco Goya Witches' Flight

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣ - ΟΙ ΜΑΓΟΙ

Τους βλέπεις; Είναι εδώ που μια νυχτιά
ξαπλώσανε στο αχούρι των αλόγων.
Να ο παλμός, γιορτάζει μονοσύλλαβος
και ρουθουνίζει. Ούτε καν νιώσαν πώς,
κυνηγοί αυτοί, επέσανε σ’ ενέδρα ζώων.
Και δώστου με σαϊτιές και με πυγολαμπίδες.

Βεβαίως αβέβαια πράγματα
είναι χρησμός να μην το μάθω
ποιο τάχατες καμίνι βαρεμάρας μυ ύφανε
από το χάος σ’ αυτή τη φάτνη του γραφτού.

Μου αρκεί που προσκυνώ
το μάστορά μου ρύπο σας
ω νεκροί μάγοι.

Ελάτε να σας φιλήσω

https://itzikas.wordpress.com/

The Three Witches, 1783  by Henry Fuseli

Μάνος Ελευθερίου - ΤΗΣ ΜΑΓΙΣΣΑΣ

«Για ποιον τα λέει; Την τύχη μας διαβάζει;
Αυτά ακούγονται συνήθως στον καφέ και την τράπουλα.
Τι προσπαθεί να ξεδιαλύνει;
Δεν είναι ο θάνατος αυτός που προμηνά.
Για χωρισμούς, για έρωτες που μισολέει
σημάδια μαύρα κι άγρια το δείχνουν.

Για αγάπες τι να πει; Δεν τις βρίσκει;
Για πλούτη πες της να μας πει και για κομπίνες
και οι αγάπες βρίσκονται.
Πώς δένεται ο καιρός
απ’ τον λαιμό, σε μια πατρίδα που μας σπρώχνει
στους γκρεμούς, αυτό να βρει.

Για δόξες να μας πει και για τιμές
για ψυχικές μας δήθεν ανατάσεις
και σε ποια γόνατα
θα γείρουμε ζητώντας να μας κλείσουνε τα μάτια.

Ρώτα, λοιπόν, αφού εσύ μιλάς τη γλώσσα.»

Αναμνήσεις από την όπερα (1987)
,

The Little Witch by Kristina Vardazaryan


Thomas S. Eliot – Το ταξίδι των μάγων


Μας έκανε φοβερή παγωνιά,
Ακριβώς η χειρότερη εποχή του έτους
Για ταξίδι, και μάλιστα ένα τέτοιο μεγάλο ταξίδι:
Τα μονοπάτια βαθιά και ο καιρός δριμύς
Μέσα στην καρδιά του χειμώνα.
Κι οι καμήλες γδαρμένες, με πόδια πληγιασμένα, πεισματάρες
Πλαγιάζοντας πάνω στο χιόνι που έλειωνε.

Έρχονταν στιγμές που μετανοούσαμε
Για τα θερινά παλάτια στις πλαγιές, τις ταράτσες,
Και τις γλυκές κοπέλες που έφερναν σερμπέτια.
Κ’ ύστερα οι καμηλιέρηδες βρίζοντας και γκρινιάζοντας
Και τρέχοντας μακριά, και ζητώντας το γλυκό πιοτό τους και γυναίκες
Κ’ οι φωτιές της νύχτας που έσβηναν, κι ούτε ένα αποκούμπι,
Κ’ οι πολιτείες εχθρικές κι οι πολίχνες αφιλόξενες
Και τα χωριά βρωμερά ζητώντας ακριβές τιμές:
Μας βρήκαν δυσκολίες πολλές.

Στο τέλος προτιμήσαμε να ταξιδεύουμε όλη νύχτα,
Παίρνοντας στα κλεφτά έναν ύπνο,
Με τις φωνές που τραγουδούσαν στ’ αυτιά μας λέγοντας
Πως όλα αυτά ήταν μια τρέλα.

Κι ύστερα την αυγή φτάσαμε σε μια εύκρατη κοιλάδα,
Υγρή, κάτω απ’ τη χιονογραμμή, που μύριζε βλάστηση·
Με τρεχούμενα νερά κι ένα νερόμυλο χτυπώντας το σκοτάδι
Και τρία δέντρα πάνω στο χαμηλό ουρανό
Κι ένα άσπρο γέρικο άλογο κάλπαζε μακριά στο λιβάδι·

Κ’ ύστερα φτάσαμε σ’ ένα καπηλειό μ’ αμπελόφυλλα πάνω απ’ τ’ ανώφλι,
Έξι χέρια σε μια πόρτα ανοιχτή παίζοντας ζάρια μ’ ασημένια νομίσματα,
Και πόδια κλωτσώντας τους άδειους ασκούς του κρασιού.
Όμως δεν υπήρχε καμιά είδηση, κι έτσι συνεχίσαμε
Και φτάσαμε κατά το δειλινό, ούτε στιγμή νωρίτερα
Βρίσκοντας το μέρος· ήταν (θα ’ λεγες) ικανοποιητικό.

Όλα ετούτα έγιναν πριν από πολύν καιρό, θυμάμαι.
Και πάλι θε να τ’ αποφάσιζα, όμως σημείωσε
Αυτό σημείωσε
Αυτό: κάναμε τόσο δρόμο για Γέννηση ή για Θάνατο; Ασφαλώς, υπήρξε μια γέννηση,
Είχαμε αποδείξεις, δεν χωρούσε αμφιβολία. Είχα δει γεννήσεις και θανάτους
Είχα νομίσει όμως πώς ήσαν διαφορετικοί· η Γέννηση αυτή
Ήταν σκληρή και πικρή αγωνία για μας, όπως ο Θάνατος, ο δικός μας θάνατος.

Ξαναγυρίσαμε στον τόπο μας, σ’ αυτά τα Βασίλεια,
Όμως δε νιώθουμε άνετα πια εδώ, με τις παλιές εντολές,
Μ’ έναν ξένο λαό που κρατάει γερά τους θεούς του.
Θα ήμουν ευχαριστημένος μ’ έναν αλλιώτικο θάνατο.
μετ. Κλείτος Κύρου.

Pia Dora witch by Renee Lavoie


Herman Hesse - Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Υπάρχει ένας μαγικός κόσμος μέσα στον κόσμο,
και ένας μαγικός άνθρωπος μέσα σε κάθε άνθρωπο.

Ο άνθρωπος βλέπει τον κόσμο
της μεγαλειώδους συσκευασίας,
όμως δεν βλέπει τα υπέροχα περιεχόμενα .

Αλλά αν δει τον μαγικό άνθρωπο μέσα του
τότε ο μαγικός άνθρωπος βλέπει τον μαγικό κόσμο.

Δεν είναι ανύπαρκτος ούτε αόρατος.
Είναι υπαρκτός και ορατός,
Άμα ξέρεις ότι υπάρχει
Και αν ξέρεις να τον βλέπεις…
«Ο λύκος της στέπας»
https://itzikas.wordpress.com/

Witches In The Woods by Carol Salas


Κ. Π. Καβάφης - Κατά τες συνταγές αρχαίων Eλληνοσύρων μάγων

«Ποιο απόσταγμα να βρίσκεται από βότανα
γητεύματος», είπ’ ένας αισθητής,
«ποιο απόσταγμα κατά τες συνταγές
αρχαίων Ελληνοσύρων μάγων καμωμένο
που για μια μέρα (αν περισσότερο
δεν φθάν’ η δύναμίς του), ή και για λίγην ώρα
τα είκοσι τρία μου χρόνια να με φέρει
ξανά· τον φίλον μου στα είκοσι δυο του χρόνια
να με φέρει ξανά— την εμορφιά του, την αγάπη του.

»Ποιο απόσταγμα να βρίσκεται κατά τες συνταγές
αρχαίων Ελληνοσύρων μάγων καμωμένο
που, σύμφωνα με την αναδρομήν,
και την μικρή μας κάμαρη να επαναφέρει.»

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)



Circe Invidiosa, Witchcraft by John William Waterhouse


Χλόη Κουτσουμπέλη -  xωρίς

  «θα ζήσεις χωρίς»
είπε η μάγισσα
και μου έδωσε το φίλτρο
«τα κοχύλια σου θα γίνουν χέρια για να γράφεις».


«Μα χρειάζομαι τα χέρια για να αγγίζω
μικρές μοβ ανεμώνες να χαϊδεύω
τα μάτια του να ψηλαφώ
τις σκιές στα βλέφαρα κουπιά
το σώμα του να κολυμπώ».

«Δεν κατάλαβες λοιπόν»
είπε η μάγισσα
και το πρόσωπό της ράγισε
χίλιες μικρές ρυτίδες.
«Τα χέρια σου θα γράφουν
αυτά που ποτέ σου δεν θα αγγίξεις»

από τη συλλογή Η αλεπού και ο κόκκινος χορός,


Saul and the Witch of Endor Benjamin West

ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ -  ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΨΥΧΗ

σ’ αγάπησα
σε σκονισμένες γειτονιές και εργοστάσια
στην άχρωμη επιφάνεια του μπετόν

πίσω από οδοφράγματα σ’ αγάπησα
σε συγκεντρώσεις απεργών
σε διαδηλώσεις φοιτητών
στους διαδρόμους των δικαστηρίων
σε μυστικές συνεδριάσεις της νύχτας

είναι γραμμένο τ’ όνομά σου
στις προκηρύξεις που μοιράσαμε
στις κόκκινες αφίσες που κολλήσαμε
και στα αρχεία των τμημάτων ασφαλείας

σ’ αγάπησα, σύντροφέ μου,
η μαγεμένη σου ψυχή είναι δική μου
η αγωνία μου σου ανήκει
Αναρχικά

An Arrest for Witchcraft in the Olden Time John Petti
ΣΥΛΒΙΑ ΠΛΑΘ - ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΗΣ ΜΑΓΙΣΣΑΣ

Στην αγορά στοιβάζουν τα ξερόκλαδα.
Μια λόχμη από σκιές, φτωχό πανωφόρι.
Κατοικώ
Το κέρινο ομοίωμα του εαυτού μου, κορμί κούκλας.
Η νόσος ξεκινά εδώ: είμαι χάρτινος στόχος για μάγισσες.
Μόνον ο διάβολος μπορεί να κατατροπώσει το διάβολο.
Στον μήνα των κόκκινων φύλλων,
σκαρφαλώνω σε ένα κρεβάτι από φωτιά.
Είναι εύκολο να κατηγορήσεις το σκοτάδι:
Το στόμα μιας πόρτας, Την κοιλιά του κελαριού.
Έσβησαν το πυροτέχνημά μου.
Μια μαυροντυμένη κυρία με κρατά σ' ένα κλουβί για παπαγάλους.
Τι μεγάλα μάτια που έχουν οι νεκροί !
Έχω στενές σχέσεις μ' ένα μαλλιαρό πνεύμα.
Καπνός περιστρέφεται από το ράμφος αυτού του άδειου λαγηνιού.
Αν μείνω μικρή, δεν θα προξενήσω καμιά βλάβη.
Αν μείνω ακίνητη, δεν θ' vανατρέψω τίποτα.
Έτσι είπα
Καθισμένη κάτω απ' το καπάκι,
μικροσκοπική και αδρανής σαν κόκκος ρυζιού.
Ανάβουν τα μάτια της κουζίνας, ένα προς ένα.
Είμαστε γεμάτοι άμυλο, οι μικροί λευκοί μου σύντροφοι.
Μεγαλώνουμε. Πονάει στην αρχή.
Οι κόκκινες γλώσσες θα διδάξουν την αλήθεια.
Μητέρα των σκαθαριών, μόνο χαλάρωσε το χέρι σου:
Θα πετάξω μέσα απ' το στόμα του κεριού σαν άκαυστη πεταλούδα.
Δώσε πίσω τη μορφή μου.
Είμαι έτοιμη να ερμηνεύσω τις ημέρες
Που ζευγάρωσα με τη σκόνη
στη σκιά μιας πέτρας.
Οι αστράγαλοί μου φωτίζονται.
Φως ανεβαίνει στους μηρούς μου.
Είμαι χαμένη, χαμένη, μέσα στους χιτώνες όλου αυτού του φωτός.


WITCH BURNING

In the marketplace they are piling the dry sticks.
A thicket of shadows is a poor coat. I inhabit
The wax image of myself, a doll's body.
Sickness begins here: I am the dartboard for witches.
Only the devil can eat the devil out.
It is easy to blame the dark: the mouth of a door,
The cellar's belly. They've blown my sparkler out.
A black-sharded lady keeps me in parrot cage.
What large eyes the dead have!
If I am a little one, I can do no harm.
If I don't move about, I'll knock nothing over.
So I said, Sitting under a potlid,
tiny and inert as a rice grain.
They are turning the burners up, ring after ring.
Mother of beetles, only unclench your hand:
I'll fly through the candle's mouth like a singeless moth.
Give me back my shape. I am ready to construe the days I
coupled with dust in the shadow of a stone.
My ankles brighten. Brightness ascends my thighs.
I am lost, I am lost, in the robes of all this light.

Witches' Sabbath  by  Frans Francken 


Φαίδων ο Πολίτης -   ΟΙ ΜΑΓΟΙ

Οι μάγοι με τα δώρα δεν φάνηκαν
Ούτε σήμερα

Θα ’ναι το άστρο μου πολύ χλωμό
Με λιγοστό το λάδι

Η φυγή στην Αίγυπτο
Η δεύτερη σελίδα
Ξανά πρέπει ν’ αναβληθεί

1959 , Κασσάνδρες και τυφλοί κροκόδειλοι (1961)
https://itzikas.wordpress.com/



The Magic Circle 1886  John William Waterhouse

Anne Sexton - Η μαύρη μαγεία

Μια γυναίκα που γράφει νιώθει πάρα πολλά,
τους εκστασιασμούς εκείνους και τους οιωνούς!
Σαν να μην έφταναν
οι κύκλοι και τα παιδιά και τα νησιά∙
οι θρηνωδοί και τα κουτσομπολιά
και τα λαχανικά σαν να μην έφταναν καθόλου.
Νομίζει πως μπορεί να προειδοποιήσει τ’ άστρα.
Μια συγγραφέας είναι πρωτίστως κατάσκοπος.
Γλυκιά μου αγάπη, είμαι αυτό το κορίτσι.

Ένας άντρας που γράφει ξέρει πάρα πολλά,
τι μάγια, τι φετίχ!
Σαν να μην έφταναν
οι στύσεις, τα συνέδρια και τ’ αγαθά∙
οι μηχανές και τα γαλόνια
και οι πόλεμοι σαν να μην έφταναν καθόλου.
Μ’ έπιπλα από δεύτερο χέρι φτιάχνει ένα δέντρο.
Ένας συγγραφέας είναι πρωτίστως κάθαρμα.
Γλυκιά μου αγάπη, είσαι αυτός ο άντρας.

Δίχως ν’ αγαπάμε τον εαυτό μας,
μισώντας τα παπούτσια μας, και τα καπέλα μας ακόμη,
αγαπάμε ο ένας τον άλλον, μονάκριβα, μονάκριβα.
Τα χέρια μας είναι γαλάζια κι απαλά.
Τα μάτια μας είναι γεμάτα τρομακτικές εξομολογήσεις.
Αλλά όταν παντρευόμαστε
τα παιδιά φεύγουν αηδιασμένα.
Υπάρχει πάρα πολύ φαγητό και κανείς δεν απόμεινε
για να καταφάει όλη αυτήν την αλλόκοτη αφθονία.

Ανν Σέξτον, από τη συλλογή Ερωτικά ποιήματα, Μαύρη μαγεία, σελ. 9, Μτφρ.: Eυτυχία Παναγιώτου, Εκδόσεις Μελάνι, 2010

 Alessandro Allori The witch Circe poisons Odysseu's men


Anne Sexton - Το είδος της

Βγήκα, δαιμονισμένη μάγισσα,
στοιχειώνοντας τον μαύρο αέρα, πιο τολμηρή τη νύχτα·

πετώ πάνω από σπίτια φτωχικά, σκέφτομαι το κακό,
πάω από φως σε φως.
Πλάσμα μοναχικό, δωδεκαδάχτυλο, τρελό.
Μια τέτοια γυναίκα δεν είναι ακριβώς γυναίκα.
Έχω υπάρξει ον του είδους της.

Βρήκα τις ζεστές σπηλιές στο δάσος,
τις γέμισα με κατσαρολικά, κουζινομάχαιρα και ράφια,
ντουλάπια και μεταξωτά, αμέτρητα αγαθά.
Μαγείρευα για τα σκουλήκια και τα ξωτικά.
Γκρίνιαζα, έβαζα τα πάντα πάλι σε σειρά.
Μια τέτοια γυναίκα την παρεξηγούν.
Έχω υπάρξει ον του είδους της.

Ανέβηκα στην άμαξά σου, οδηγέ,
κούνησα τα γυμνά μου μπράτσα στα χωριά που
προσπερνούσα,
έμαθα όλες τις λαμπρές, ύστατες διαδρομές,
επέζησα εκεί που οι φλόγες σου ακόμα γλείφουν το μηρό μου,
εκεί όπου περνούν οι ρόδες σου κι ακόμα σπάνε τα πλευρά μου.
Μια τέτοια γυναίκα δεν ντρέπεται να πεθάνει.
Έχω υπάρξει ον του είδους της.
Προς το Μπέντλαμ
και εν μέρει προς τα πίσω
(1960)

The Witch Of Endor by Mary Manning


Ντύλαν Τόμας - Σχολείο μαγισσών

Μαμή, μαμή, φώναξαν τα επτά κορίτσια. Η κυρία Πράις σταυροκοπήθηκε. Μια καδένα από σκόρδα κρεμόταν στο λαιμό της. Αλαφιασμένη, την άγγιξε. Οι επτά ξεφώνισαν κι έτρεξαν από το παράθυρο στα μέσα δωμάτια, όπου η θυγατέρα του γιατρού, πεσμένη στα γυμνά της γόνατα, συμβουλευόταν ένα μαύρο βατράχι, το σύντροφό της, ενώ η ιερή γάτα κοιμόταν πλάι στον τοίχο. Ο σύντροφος κούνησε το κεφάλι. Οι επτά χόρεψαν, τρίβοντας τον λευκό τοίχο με τους γοφούς τους, ώσπου το αίμα ράβδωσε αχνά σύμβολα γονιμότητας πάνω τους. Κρατώντας η μία το χέρι της άλλης χόρεψαν ανάμεσα στα σκοτεινά σύμβολα, κάτω από χάρτες που σημάδευαν την άνοδο και την πτώση εποχών σατανικών, και τα λευκά τους φορέματα κυμάτισαν γύρω τους. Οι κουκουβάγιες ξεκίνησαν το τραγούδι τους, ένα τραγούδι που αντιλαλούσε τη μουσική ενός αιφνίδια αφυπνισθέντα χειμώνα. Κρατώντας η μία το χέρι της άλλης οι χορεύτριες στροβιλίστηκαν γύρω από τον μαύρο βάτραχο, με τη θυγατέρα του γιατρού κι επτά αρσενικά ελάφια να χορεύουν, τα ελαφοκέρατά τους να τραντάζονται μέσα στο αντάριασμα της ανόσιας κάμαρα

Το απόσπασμα βρίσκεται στη συλλογή διηγημάτων με τίτλο Σκοτεινά Παραμύθια, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ροές-Printa, σε μετάφραση Έφης Φρυδά.

 Daniel Gardner The Three Witches from Macbeth 


 Αλέξης Τραϊανός -  Ο ΜΑΓΟΣ

Θα προσπαθήσω να ευχαριστήσω τους θεατές
Τους σπάγκους το γυαλιστερό σου πριόνι

Είμαι στο κουτί σου φάλτσε μάγε
Με πονάς μάγε
Θα προσπαθήσω να σ’ ευχαριστήσω σαν κτήνος σφαγμένο

Τώρα δε βλέπω τίποτα πρέπει να φύγω
Η νύχτα στάζει από παντού
Μέσα στη μουσική τα κόκαλα του έρωτα
Τον άδειο σπασμό

‘Αφησέ με θα φέρω το φτωχό ζώο στην τρύπα του
Σέρνοντας πόνο το αίμα στις σκάλες
Θα κάθομαι μαζί του ακούγοντας τους αέρες
Αυτό το οξύ που με παραμόρφωσε

Ο μόνος που μου μίλησε ένας χαζός οδηγός
Μου ‘ πε το χαλασμένο του αυτοκίνητο να σμπρώξω
Λοιπόν τους γκρέμισα στο βάραθρο
Ο θάνατος είναι εθνικό προϊόν
Γέμισα ποντικοπαγίδες όλο το σπίτι
Κρέμονται σαν κλουβιά στο ταβάνι
Στο νεροχύτη στο σωλήνα αποχετεύσεως
Στο αραχνιασμένο κοστούμι του γάμου μου

Κανένα όνειρο κάτω απ’ την κρύα κουβέρτα
Κι οι τοίχοι τελειώνοντας κάπου απελπισμένα
Αδέξιοι σαν ποιήματα.
https://itzikas.wordpress.com/



Γιάννης Υφαντής - ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ

Όλα του Μηδενός μεταμορφώσεις είναι, μάγια.
Φόρεσε δαχτυλίδι το Μηδέν και ξόρκισε τη Μάγια.

Μανθρασπέντα (1977)
https://itzikas.wordpress.com/

ΟΙ Μάγισσες του Σάλεμ

Η δίκη των μαγισσών του Σάλεμ είναι ένα περιβόητο περιστατικό της αποικιακής ιστορίας των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο οδήγησε στην καταδίκη και εκτέλεση κατοίκων του χωριού Σάλεμ στη Μασαχουσέτη το 1692 με την κατηγορία της μαγείας. Αποτελώντας μια νοητή «συνέχεια» των κυνηγιών μαγισσών της μεσαιωνικής Ευρώπης, οι δίκες μαγισσών ανήκουν στην προτεσταντική διωκτική παράδοση και το περιστατικό αυτό έχει χρησιμοποιηθεί έκτοτε ως γλαφυρό παράδειγμα, σε τομείς όπως η πολιτική αλλά και η λογοτεχνία, για τους κινδύνους που κρύβει ο θρησκευτικός φανατισμός, οι ψευδείς κατηγορίες και η κυβερνητική παρείσφρηση στις προσωπικές ελευθερίες του ατόμου.

Αν και το γεγονός έχει μείνει στην ιστορία μνημονεύοντας τις μάγισσες του Σάλεμ, οι ακροαματικές διαδικασίες έλαβαν χώρα σε διαδοχικές πόλεις της επαρχίας της Μασαχουσέτης: Σάλεμ Βίλατζ, Σάλεμ Τάουν, Ίπσουιτς, Άντοβερ, Βοστώνη και Τσαρλς Τάουν.

Προκειμένου να κατανοήσει κανείς τα γεγονότα που περιστρέφονται γύρω από το κυνήγι και τη δίκη των μαγισσών του Σάλεμ, πρέπει να δώσει προσοχή στο χρονικό πλαίσιο κατά το οποίο έλαβαν χώρα οι κατηγορίες για εξάσκηση μαγείας. Κατά το 17ο αιώνα στην αποικία της Μασαχουσέτης, όπως και στις περισσότερες πουριτανικές αποικίες στο Νέο Κόσμο, υπήρχε η πεποίθηση στους κατοίκους ότι βρίσκονταν σε διαρκή μάχη με το Σατανά. Επίσης, η αντιμαχία του Σάλεμ Βίλατζ με τη γειτονική Σάλεμ Τάουν, μια πρόσφατη επιδημία ευλογιάς και ο φόβος της επίθεσης από πολεμικές φυλές ιθαγενών δημιούργησαν ένα κλίμα φόβου και καχυποψίας.

Τα γεγονότα στο Σάλεμ

Το χειμώνα του 1692, 200 περίπου χρόνια μετά την έναρξη του κυνηγιού των μαγισσών στην Ευρώπη και την έκδοση του Malleus Maleficarum, η Ελίζαμπεθ Πάρις (Μπέτι), 9 ετών, και η Άμπιγκεϊλ Ουίλιαμς, 11 ετών, άρχισαν να παρουσιάζουν περίεργα συμπτώματα, τα οποία κανείς γιατρός δεν μπορούσε να εξηγήσει, μέχρι που ένας εξ αυτών, ο Γουίλιαμ Γκριγκς, απεφάνθη ότι τα κορίτσια ήταν δαιμονισμένα. Τα συμπτώματα περιλάμβαναν κραυγές, βλασφημίες, σπασμούς, μυστήριες επικλήσεις και κατάσταση έκστασης και σύντομα παρατηρήθηκαν και σε άλλα κορίτσια της πόλης. Έτσι ο αιδεσιμότατος Σάμιουελ Πάρις, πατέρας της Μπέτι, ζήτησε βοήθεια και από γειτονικές πόλεις, ενώ και οι υπόλοιποι κάτοικοι της πόλης άρχισαν να πιέζουν τα κορίτσια να κατονομάσουν τους ανθρώπους που καταπιάνονταν με «έργα του Διαβόλου».

Ο αιδεσιμότατος Πάρις άρχισε να υποψιάζεται την Τιτούμπα, ινδιάνα σκλάβα που είχε γεννηθεί στη Νότια Αμερική και είχε φέρει μαζί του από την Καραϊβική (νησιά Μπαρμπάντος), γνώστρια της μαγικής λατρείας της Obeah. Τα κορίτσια του χωριού επισκέπτονταν συχνά την Τιτούμπα για να τους πει το μέλλον ή να τη συμβουλευτούν για ό,τι άλλο τις ενδιέφερε, γνωρίζοντας όμως πως αυτό απαγορευόταν αυστηρά τότε, καθώς στο πουριτανικό περιβάλλον όπου ζούσαν, οποιαδήποτε θρησκευτική εκδήλωση πέραν του καθιερωμένου θεωρούνταν ως μαγεία, άρα συνεργασία με το Διάβολο. Σύμφωνα με τις ιστορίες, ο Πάρις κάποια στιγμή την είδε να βγάζει κάτι από τις στάχτες στο τζάκι, απαίτησε να του εξηγήσει τι ήταν αυτό κι εκείνη του απάντησε ότι ήταν το «γλυκό των μαγισσών» και ότι το έφτιαξε στοχεύοντας τη θεραπεία των κοριτσιών. Ο Πάρις δεν την πίστεψε και, χτυπώντας την, εκείνη αναγκάστηκε να ομολογήσει ότι ήταν η υπεύθυνη για την κατάσταση των κοριτσιών. Έπειτα, ζήτησε από την Ελίζαμπεθ, την κόρη του, να αποκαλύψει τι πραγματικά συμβαίνει κι εκείνη τα ομολόγησε όλα, ενώ και η ανιψιά του, Άμπιγκεϊλ, βεβαίωσε πως κάποια άτομα στην πόλη είχαν συνάψει συμφωνία με τον Διάβολο.

Κυνήγι μαγισσών
Από εκεί και πέρα θα ξεκινήσει μια μανία καταδίωξης στο Σάλεμ εναντίον πιθανών ατόμων που ασχολούνταν με τη μαγεία. Οι πρώτες γυναίκες για τις οποίες βγήκε ένταλμα σύλληψης στις 29 Φεβρουαρίου 1692 ήταν η Τιτούμπα, η Σάρα Γκουντ και η Σάρα Όσμπορν. Η Σάρα Γκουντ ήταν επαίτης, κόρη ενός Γάλλου ξενοδόχου, που αυτοκτόνησε όταν η ίδια ήταν έφηβη ακόμα. Η Σάρα Όσμπορν ήταν μία κατάκοιτη ηλικιωμένη, η οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν εκκλησιαζόταν και είχε νομικές αντιμαχίες με την οικογένεια Πάτναμ.

Την επόμενη μέρα, έφτασαν στην πόλη δυο δικαστές, ο Τζον Χάθορν κι ο Τζόναθαν Κόργουιν. Η Σάρα Γκουντ αρνήθηκε ότι έχει σχέση με τη μαγεία. Ωστόσο, κατά την απολογία της, μια από τις κοπέλες άρχισε να καταλαμβάνεται από σπασμούς και οι υπόλοιπες, ακολουθώντας το παράδειγμά της, ούρλιαζαν πως το πνεύμα της Σάρα τους επιτίθετο. Μια γυναίκα στον τόπο της δίκης, η Μάρθα Κόρι, σηκώθηκε και έβαλε τα γέλια βλέποντας τα κορίτσια να παίζουν θέατρο απροκάλυπτα (αργότερα κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε κι η ίδια σε θάνατο). Το ίδιο επαναλήφθηκε και κατά την απολογία της Σάρα Όσμπορν και της Τιτούμπα, η οποία ήταν η μόνη από τις τρεις που ομολόγησε ότι την είχε επισκεφτεί ο Σατανάς και ζήτησε να τον υπηρετήσει, ενώ αποκάλυψε ότι δεν ήταν μόνο εκείνη στην πόλη που συνεργαζόταν με το Σατανά. Η ομολογία της αυτή έσπειρε πανικό και υστερία στο Σάλεμ, και άρχισε ένα «κυνήγι μαγισσών».
Η Τιτούμπα κάνει μάγια μπροστά στα κορίτσια.Απεικόνιση του 19ου αιώνα.

Οι τρεις αυτές γυναίκες κατηγορήθηκαν για μαγεία και την 1η Μαρτίου οδηγήθηκαν στη φυλακή. Από εκείνη τη στιγμή, όποιος καταγγέλλεται από τα κορίτσια συλλαμβάνεται και περνά από δίκη με μηδαμινές πιθανότητες επιβίωσης, ενώ και άλλα μέλη της κοινωνίας κατηγορούν συμπολίτες τους για επίθεση. Μέχρι τον Ιούνιο, πάνω από 100 άτομα έχουν καταγγελθεί. Οι δίκες επεκτείνονταν και σε γειτονικές πόλεις, πέραν των αρχικών Σάλεμ Βίλατζ και Σάλεμ Τάουν. Καθώς όμως οι φυλακές του Σάλεμ, της Βοστόνης και των γύρω περιοχών γέμιζαν, προέκυψε ένα νέο πρόβλημα, καθώς όλοι οι κρατούμενοι δεν ήταν δυνατόν να δικαστούν. Ήταν λοιπόν ευκαιρία να αρχίσουν να εφαρμόζονται ποινές.

Τον Ιούνιο του 1692, στο Σάλεμ στήθηκε δικαστήριο με επικεφαλής τον δικαστή Γουίλιαμ Στάουτον, ο οποίος περιγράφεται ως χωρίς οίκτο και με δίψα για την εξουσία. Η πρώτη που δικάστηκε και καταδικάστηκε ήταν η Μπρίτζετ Μπίσοπ, η οποία εκτελέστηκε στις 10 Ιουνίου στο Γκάλοους Χιλ. Ακολούθησε η δίκη της Ρεμπέκα Νερς και 40 άλλων γυναικών, ανάμεσα στις οποίες και η Σάρα Γκουντ (η Σάρα Όσμπορν είχε ήδη πεθάνει πριν την τελική της δίκη). Όταν όμως ξαναπέρασαν από δίκη, το δικαστήριο δίστασε να καταδικάσει τη Ρεμπέκα Νερς, καθώς επρόκειτο για μια ευυπόληπτη κάτοικο του Σάλεμ, η οποία δεν είχε δώσει καθόλου δικαιώματα για αμφισβήτηση. Επενέβη ο δικαστής Στάουτον, ο οποίος ζήτησε επανεξέταση της υπόθεσης και τελικά την οδήγησε στην εκτέλεσή της στις 19 Ιουλίου.

Τον Αύγουστο, πραγματοποιήθηκε μια τρίτη μεγάλη δίκη με έξι κατηγορούμενους, οι οποίοι καταδικάστηκαν και αυτοί σε θάνατο εκτός της Ελίζαμπεθ Πρόκτορ, η οποία ήταν έγκυος, γεγονός που καθυστέρησε την εκτέλεσή της και τελικά της έσωσε τη ζωή. Το Σεπτέμβριο το δικαστήριο συνεδρίασε για τελευταία φορά και ανήγγειλε ακόμα 15 καταδίκες.
Μαρτυρία της Άμπιγκεϊλ Γουίλιαμς εναντίον του Τζορτζ Τζέικομπς Τζούνιορ
...Μου είπανε πως αν δεν ομολογούσα, θα με κλείνανε μέσα στο μπουντρούμι και θα κατέληγα στην κρεμάλα, αλλά αν ομολογούσα θα έσωζα τη ζωή μου.

Μάργκαρετ Τζέικομπς

Μόνο όσοι παραδέχτηκαν την ενοχή τους και κατέδωσαν άλλους γλίτωσαν την εκτέλεση. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, εκτελέστηκαν συνολικά 19 άτομα, μεταξύ των οποίων ένας υπουργός κι ένας πρώην αστυνομικός, που αρνήθηκε να συνεχίσει τις συλλήψεις υποτιθέμενων μαγισσών. Από αυτούς, μόνον οι πέντε ήταν άνδρες. Εκτός από τους εκτελεσθέντες, υπήρχαν και κατηγορούμενοι, οι οποίοι τελικά πέθαναν μες στη φυλακή: οι ιστορικές πηγές δε συμφωνούν μεταξύ τους για τον ακριβή αριθμό αυτών των ατόμων.

Επίλογος
Κάποια στιγμή, η κοινότητα άρχισε να αμφιβάλει για την εγκυρότητα και την αλήθεια των λεγομένων των κοριτσιών, καθώς σε κάποιο σημείο έφτασαν να καταγγείλουν και κάποιους δικαστές, κάτι που επέφερε μεγάλη αμφισβήτηση και αμφιβολίες, καθώς κυριαρχούσε η πεποίθηση ότι οι δικαστές προστατεύονταν από τον ίδιο το Θεό. Τον Οκτώβριο του 1692, ο Τόμας Μπρατλ σε επιστολή του ασκούσε κριτική στις δίκες των μαγισσών, επιστολή που είχε μεγάλο αντίκτυπο στον κυβερνήτη Φιπς, ο οποίος στις 29 Οκτωβρίου έπαυσε τη λειτουργία του δικαστηρίου και τον Στάουτον ως προεδρεύοντα και συνέθεσε ένα καινούργιο, δίνοντας χάρη στους υπόλοιπους κατηγορουμένους. Τελικά, στις 13 Ιανουαρίου 1693, δόθηκε αμνηστία σε όλους τους τελευταίους κατηγορούμενους που είχαν απομείνει.

Οι δίκες μαγισσών είχαν σημαντικές επιπτώσεις σ' όλη την περιοχή. Οι σοδειές αφέθηκαν στα χωράφια και τα ζώα χωρίς φροντίδα και όσοι φοβούνταν μήπως συλληφθούν εγκατέλειψαν την περιοχή με τα υπάρχοντά τους και κατέφυγαν στη Νέα Υόρκη.

Αντίθετα με την κοινή αντίληψη, οι κατηγορούμενες δεν κάηκαν στην πυρά. Αν και κάποιοι νόμοι στην Ευρώπη πρότειναν την καύση στην πυρά ως τελετουργικό μέσο εξαγνισμού από την μαγεία, κάτι τέτοιο απαγορευόταν στην Μασαχουσέτη, επειδή το δικαστικό σύστημα λειτουργούσε υπό τον Αγγλικό νόμο. Σαν αποτέλεσμα, όλοι οι κατηγορούμενοι που καταδικάστηκαν σε θάνατο πέθαναν δι' απαγχονισμού στην πλαγιά του Γκάλοους Χιλ, εκτός από τον Τζιλ Κόρεϊ, ο οποίος δε δέχτηκε το κατηγορητήριο και πέθανε αφού τον έθαψαν κάτω από βαριές πέτρες.
Επακόλουθα
Η Άμπιγκεϊλ Γουίλιαμς ενεπλάκη σε 41 νομικές κατηγορίες και έδωσε επίσημη κατάθεση σε 7 από αυτές. Δεν έχει καταστεί σαφές γιατί προέβη στην κατηγορία τόσων σεβαστών μελών της κοινωνίας του Σάλεμ. Οι ιστορικοί Νόρτον και Ρόουτς θεωρούν ότι το έκανε λόγω της προσοχής που απολάμβανε, καθώς τα νεαρά κορίτσια στην πουριτανική κοινωνία της εποχής δεν λαμβάνονταν σοβαρά υπόψιν και η Άμπιγκεϊλ, απομακρυσμένη από τα στενότερα οικογενειακά της μέλη, καθώς την είχε δεχτεί σχεδόν ως ανάδοχο ο αιδεσιμότατος Πάρις, απολάμβανε την ασυνήθιστη αυτή προσοχή και εξουσία που είχε απέναντι στο ενήλικο περιβάλλον της. Αν και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις πρώτες δίκες από το Μάρτιο μέχρι το Μάιο, έδωσε την τελευταία της κατάθεση στις 3 Ιουνίου 1692 κι έπειτα απλά «εξαφανίζεται» σύμφωνα με τα δικαστικά πρακτικά και καμία πηγή δεν μαρτυρεί τι απέγινε μετά τα τα γεγονότα του 1692.

Η Τιτούμπα, αν και ήταν η πρώτη που ομολόγησε ότι συνεργάστηκε με το Σατανά, δεν εκτελέστηκε ως «μισητή μάγισσα», αλλά παρέμεινε στη φυλακή για δεκατρείς μήνες. Τελικά αποφυλακίστηκε, όταν ένα άγνωστο πρόσωπο πλήρωσε το αντίτιμο για την αποφυλάκισή της και την πήρε μακριά από το χωριό. Δεν υπάρχει κάτι σχετικό για τη ζωή της εκτός του Σάλεμ.

Μετά τη διάλυση του δικαστηρίου από τον κυβερνήτη Φιπς, ο δικαστής Γουίλιαμ Στάουτον ακολούθησε πολιτική σταδιοδρομία με επιτυχία και ποτέ δεν μετανόησε ή απολογήθηκε για το ρόλο που διαδραμάτισε στις δίκες του Σάλεμ.

Η Αν Πάτναμ, 12 χρονών κατά τις δίκες του Σάλεμ, ήταν από τα πρώτα κορίτσια που εκδήλωσαν συμπτώματα παρόμοια με την Ελίζαμπεθ Πάρις και την Άμπιγκεϊλ Γουίλιαμς, κατηγορώντας στη συνέχεια για μαγεία κατοίκους του χωριού και με τη μαρτυρία της καταδίκασε πολλούς από τους συλληφθέντες. Ωστόσο, διαφοροποιήθηκε από τις υπόλοιπες κοπέλες, καθώς ήταν η μόνη που 14 χρόνια αργότερα παραδέχτηκε ενώπιον του εκκλησιάσματος της πόλης και μετά από έγγραφη μεταμέλεια προς τον τότε πάστορα, ότι είχε πει ψέματα κατά τις δίκες του 1692, «παρασυρμένη από το Σατανά».

Η Σάρα Γκουντ, μια από τις πρώτες τρεις γυναίκες που κατηγορήθηκαν για μαγεία, αρνούνταν συνεχώς την ενοχή της, ενώ ο αιδεσιμότατος Νίκολας Νόις την πίεζε να ομολογήσει, δηλώνοντας ότι ήταν πράγματι μια μάγισσα. Ο αιδεσιμότατος αργότερα μετανόησε για την συμμετοχή του στις δίκες του 1692 και έκανε ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει τις οικογένειες όσων είχαν καταδικαστεί και εκτελεστεί. Ωστόσο, τα τελευταία λόγια της Σάρα Γκουντ κατά τραγική ειρωνεία προέβλεψαν το θάνατό του: «Όσο είμαι εγώ μάγισσα, άλλο τόσο είσαι μάγος κι εσύ. Αν μου πάρεις τη ζωή, ο Θεός να δώσει να πιεις αίμα». 25 χρόνια αργότερα, ο αιδεσιμότατος λέγεται ότι πέθανε από εσωτερική αιμορραγία, καθώς πνίγηκε στο ίδιο του το αίμα.


Οι Μάγισσες του Σάλεμ του Άρθουρ Μίλερ

Witches Night Out  by Andrea Strongwater


ΜΟΥΣΙΚΗ


Γρηγόρης Μπιθικώτσης – Φεγγάρι μάγια μου΄κανες
Συνθέτης: Θεοδωράκης Μίκης
Στιχουργός: Θαλασσινός Ερρίκος

Φεγγάρι μάγια μου ‘κανες
και περπατώ στα ξένα
είναι το σπίτι ορφανό
αβάσταχτο το δειλινό
και τα βουνά κλαμένα

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί
να πάει στη μάνα υπομονή

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί
ένα χελιδονάκι,
να πάει να χτίσει τη φωλιά
στου κήπου την κορομηλιά
δίπλα στο μπαλκονάκι,
στείλε ουρανέ μου ένα πουλί
να πάει στη μάνα υπομονή

Να πάει στη μάνα υπομονή
δεμένη στο μαντίλι
προικιά στην αδερφούλα μου
και στη γειτονοπούλα μου
γλυκό φιλί στα χείλη

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί
να πάει στη μάνα υπομονή



Σαν μαγεμένο το μυαλό μου – Μπαγιαντέρας
Συνθέτης: Γκόγκος Δημήτρης
Στιχουργός: Γκόγκος Δημήτρης

Σαν μαγεμένο το μυαλό μου φτερουγίζει
η κάθε σκέψη μου κοντά σου τριγυρίζει
δεν ησυχάζω και στον ύπνο που κοιμάμαι
εσένα πάντα αρχοντοπούλα μου θυμάμαι

Μες στης ταβέρνας τη γωνιά για σένα πίνω
για την αγάπη σου ποτάμια δάκρυα χύνω
λυπήσου με μικρή και μη μ’ αφήνεις μόνο
αφού το ξέρεις πως για σένα μαραζώνω

Αχ παιχνιδιάρα πάψε τώρα τα γινάτια
και μη μου κάνεις την καρδούλα μου κομμάτια
με μια ματιά σου σαν μου ρίχνεις αχ πώς λιώνω
μαζί σου ξέρεις τον ξεχνάω κάθε πόνο

https://www.greeklyrics.gr/


Δείτε περισσότερα https://homouniversalisgr.blogspot.com/

A Trio of Witches by Tom Shropshire

Οι πίνακες είναι από

https://www.artsandthecity.gr/
https://fineartamerica.com/
https://wikipedia.org/








Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου