Διακοπή Καπνίσματος και Αύξηση Βάρους [ΟΔΗΓΟΣ]



Καπνίζεις και θέλεις να το κόψεις. Μέχρι να αποφασίσεις τη διακοπή καπνίμαστος, γίνονται διάφορες διεργασίες στο μυαλό σου. Καταιγισμός σκέψεων, “πρέπει να το κόψω”, “επηρεάζει την ενέργεια μου”, “φοβάμαι για την υγεία μου” και ενδιάμεσα σε αυτές μπαίνουν τα “αλλά”. Αυτά με κάθε λογής δικαιολογία από πίσω, γίνονται το εμπόδιο για να προχωρήσεις στην προσπάθεια σου. “Θέλω να το κόψω, αλλά φοβάμαι ότι θα παχύνω” μάλλον είναι η δική σου δικαιολογία, για να διαβάζεις αυτό το άρθρο.

Αν πάλι είσαι από αυτούς που έχουν ξεπεράσει τις παραπάνω “ζυμώσεις” και έχεις κόψει το κάπνισμα, πιθανώς εκτός από τις αλλαγές στην ποιότητα ζωής σου, να βλέπεις αλλαγές στη ζυγαριά σου. Δεν είσαι ο μόνος, συχνά με επισκέπτονται στο γραφείο μου άνθρωποι που αύξησαν το βάρος τους, επειδή έκοψαν το τσιγάρο.

Σε όποια κατηγορία και αν ανήκεις, τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει τρόπος να κόψεις το κάπνισμα, χωρίς να μετράς επιπλέον κιλά. Και αν πάρεις μερικά, να θυμάσαι ότι πρέπει να είναι πολλά για να σε βλάψουν με τον τρόπο που το κάνει το κάπνισμα.


Κάπνισμα και Υγεία

Το κάπνισμα σε αριθμούς…

Δε χρειάζεται να σου πω πολλά για τις συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία. Ξέρεις, ήδη, πως είναι πρόδρομος πολλών ασθενειών, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος. Θα αφήσω, μερικά νούμερα, όμως, που μιλούν από μόνα τους. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η επιδημία του καπνίσματος σκοτώνει περισσότερους από 8 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως σε όλο τον κόσμο. Περισσότεροι από 7 εκατομμύρια από αυτούς τους θανάτους είναι αποτέλεσμα άμεσης χρήσης καπνού, ενώ περίπου 1,2 εκατομμύρια είναι αποτέλεσμα της έκθεσης των μη καπνιστών σε παθητικό κάπνισμα.

Ο καπνός και τα προϊόντα του σκοτώνουν έως και τους μισούς χρήστες τους.

Στην Ελλάδα κάθε χρόνο, περισσότεροι από 22.700 άνθρωποι πεθαίνουν από ασθένειες που προκαλούνται από το κάπνισμα. Επιπλέον, περισσότερα από 12.000 παιδιά (10-14 ετών) και 2.559.000 ενήλικες (15+ ετών) συνεχίζουν να καπνίζουν κάθε μέρα.

Gunaikes Kapnistries

Γυναίκες καπνίστριες στην Ελλάδα

Andres Kapnistes

Άνδρες καπνιστές στην Ελλάδα

Πηγή:The Tobacco Atlas

Ποιες είναι οι Επιπτώσεις του Καπνίσματος;

Η λίστα για τις αρνητικές συνέπειες του τσιγάρου είναι μεγάλη, καθώς “ενός κακού μύρια έπονται”. Το κάπνισμα συνδέεται με διαταραχές στα εξής:

Κεντρικό Νευρικό Σύστημα

Η νικοτίνη είναι ένα ναρκωτικό φτάνει στον εγκέφαλό σου μέσα σε 8 δευτερόλεπτα και σε κάνει να νιώθεις πιο ενεργητικός. Είναι εθιστική και όταν κόψεις το κάπνισμα η έλλειψη της μπορεί να βλάψει τη γνωστική σου λειτουργία και να σε κάνει να νιώσεις άγχος, εκνευρισμό και κατάθλιψη. Μπορεί, επίσης, να έχεις πονοκεφάλους και προβλήματα ύπνου.

Αναπνευστικό Σύστημα

Όταν καπνίζεις, εισπνέεις ουσίες ιδιαίτερα τοξικές για τους πνεύμονές σου, που με το πέρας του χρόνου μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνια πνευμονοπάθεια και σε καρκίνο του πνεύμονα.

Το κάπνισμα ευθύνεται για 8 στους 10 θανάτους που σχετίζονται με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και σχεδόν για το 90% θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα.


Καρδιαγγειακό Σύστημα

Το κάπνισμα βλάπτει ολόκληρο το καρδιαγγειακό σου σύστημα. Η νικοτίνη προκαλεί στένωση των αιμοφόρων αγγείων, περιορίζοντας τη ροή του αίματος. Με την πάροδο του χρόνου, η συνεχιζόμενη στένωση, μαζί με την προκαλούμενη βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία, μπορεί να προκαλέσει περιφερική αρτηριακή νόσο. Το κάπνισμα αυξάνει επίσης την αρτηριακή πίεση, εξασθενεί τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και οδηγεί σε θρομβώσεις. Είναι η κύρια αιτία πρόκλησης εμφραγμάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων, ιδίως όταν αυτά συμβαίνουν σε νεαρές ηλικίες.

Πεπτικό Σύστημα

Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του στόματος, του λαιμού, του λάρυγγα και του οισοφάγου. Οι καπνιστές έχουν, επίσης, υψηλότερα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος. Το κάπνισμα μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, λόγω της επίδρασής του στην ινσουλίνη, καθιστώντας πιο πιθανή την ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη.

Δέρμα, Μαλλιά, Νύχια

Τα πιο εμφανή σημάδια του καπνίσματος περιλαμβάνουν αλλαγές στο δέρμα. Οι ουσίες του καπνού αλλάζουν τη δομή του δέρματός σου. Μάλιστα, το κάπνισμα καταστρέφει τη βιταμίνη C, η οποία είναι απαραίτητη για την παραγωγή κολλαγόνου, μιας πρωτεΐνης υπεύθυνης για την ανάπτυξη και την επιδιόρθωση των κυττάρων στο σώμα και απαραίτητο συστατικό για το δέρμα, τα μαλλιά και τα νύχια. Ενώ μπορεί να προσλαμβάνεις την απαραίτητη ποσότητα πρωτεΐνης από τη διατροφή σου, ενδέχεται να μη φτάνει για να συντεθεί το κολλαγόνο που χρειάζεσαι. Στους καπνιστές συνιστάται η πρόσληψη 35 mg βιταμίνης C, επιπλέον από τις συνιστώμενες ημερήσιες προσλήψεις για τους μη καπνιστές.

Πίνακας: Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη Βιταμίνης C για μη καπνιστές

Πληθυσμιακή ΟμάδαΒιταμίνη C (mg/d)
Άντρες
9-1345
14-1875
>1990
Γυναίκες
9-1345
14-1865
>1975

Χρήσιμο Tip

Πρόσθεσε στη διατροφή σου πλούσιες πηγές βιταμίνης C, όπως οι φράουλες, το ακτινίδιο, τα εσπεριδοειδή, το μπρόκολο, οι πιπεριές και οι ντομάτες.

Επιπλέον, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος. Το κάπνισμα αυξάνει την πιθανότητα μυκητιάσεων των νυχιών, ενώ και τα μαλλιά επηρεάζονται από τη νικοτίνη. Μια παλαιότερη μελέτη διαπίστωσε ότι σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα τριχόπτωσης, ανδρογενετικής αλωπεκίας και με πρόωρο γκριζάρισμα των μαλλιών.

Αναπαραγωγικό Σύστημα

Η νικοτίνη επηρεάζει τη ροή του αίματος στα γεννητικά όργανα. Στους άνδρες μπορεί να μειώσει τη σεξουαλική απόδοση. Στις γυναίκες μπορεί να οδηγήσει σε σεξουαλική δυσαρέσκεια, μειώνοντας τη λίπανση και την ικανότητα οργασμού. Επιπλέον, η σύλληψη μπορεί να είναι δυσκολότερη και να έχουν συχνότερες αποβολές.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Μπορείς να ενημερωθείς περεταίρω για το κάπνισμα στην Ελλάδα και για την πρωτοβουλία SMOKEFREEGREECE.


Εγώ που δεν καπνίζω πολύ, κινδυνεύω;

“Δεν είμαι καπνιστής. Καπνίζω μόνο μερικά τσιγάρα την ημέρα ή όταν βγαίνω το Σαββατοκύριακο.” Αυτή η σκέψη είναι κοινή στους καπνιστές. Ωστόσο, αν νομίζεις ότι δεν επιβαρύνεις την καρδιά και τους πνεύμονές σου καπνίζοντας “λίγο”, μάλλον θα πρέπει να το ξανασκεφτείς.

Το ελαφρύ ή περιστασιακό ή κοινωνικό κάπνισμα μπορεί να είναι καλύτερη επιλογή από το βαρύ κάπνισμα, αλλά φέρει σχεδόν τον ίδιο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις.

Κανένα τσιγάρο δε σε αφήνει ανεπηρέαστο, επομένως είτε κάνεις περιστασιακά, είτε καθημερινά, το τσιγάρο σε βλάπτει. Μόνο αν το κόψεις εντελώς, μπορούμε να μιλήσουμε για οφέλη.

Κάθε τσιγάρο που καπνίζεις αφαιρεί κατά μέσο όρο 5 λεπτά από τη ζωή του καπνιστή.

Kapnisma Swmatiko Varos

Πως σχετίζεται το Κάπνισμα με το Σωματικό Βάρος; 

Το κάπνισμα αυξάνει το μεταβολισμό;

Το κάπνισμα επιταχύνει το μεταβολισμό σου, ως συνέπεια της αύξησης των παλμών σου. Η νικοτίνη είναι αυτή που οδηγεί σε υψηλότερο μεταβολικό ρυθμό, δηλαδή σε κάνει να καις περισσότερες θερμίδες, όταν βρίσκεσαι σε κατάσταση ηρεμίας. Αυξάνει τη γλυκόζη στο αίμα αλλά και τη λιπόλυση, που οδηγεί σε θερμογένεση στον λιπώδη ιστό.

Η νικοτίνη αυξάνει την ποσότητα θερμίδων που χρησιμοποιεί το σώμα σου σε κατάσταση ηρεμίας κατά περίπου 7% έως 15%.

Η αύξηση του μεταβολικού ρυθμού κατά 10%, που αντιστοιχεί σε δαπάνη 200 kcal ανά 24ωρο, φαίνεται μικρή. Ωστόσο, υποθέτοντας ότι δεν υπάρχει αλλαγή στην πρόσληψη θερμίδων, αυτή η αύξηση της ενεργειακής δαπάνης που προκαλείται από τη νικοτίνη μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια έως 10 κιλών σωματικού βάρους σε διάστημα 1 έτους. Σε συνήθεις καπνιστές που καπνίζουν 24 τσιγάρα μέσα σε μία ημέρα, ο μεταβολισμός τους αυξάνεται από 2230 σε 2445 θερμίδες, περίπου.

Το κάπνισμα μειώνει την Όρεξη;

Η απάντηση είναι και εδώ θετική. Η νικοτίνη αμβλύνει την αναμενόμενη αύξηση της πρόσληψης τροφής, ως απάντηση στην αύξηση του μεταβολικού ρυθμού. Με απλά λόγια, ενώ καις περισσότερο, δεν πεινάς περισσότερο, όπως θα ήταν το αναμενόμενο. Αυτό συμβαίνει γιατί επηρεάζει το νευρικό σου σύστημα και την έκκριση ορμονών. Η νικοτίνη μπορεί να αυξήσει τις επιδράσεις της λεπτίνης, η οποία απελευθερώνεται από το λιπώδη ιστό και δρα στον εγκέφαλο, καταστέλλοντας την όρεξη και αυξάνοντας το μεταβολισμό.

Ορμονικές Αλλαγές από τη Διακοπή Καπνίσματος

Επιπλέον, η απελευθέρωση ορμονών όπως η νορεπινεφρίνη, η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και το γ-αμινοβουτυρικό οξύ από το κεντρικό νευρικό σύστημα επηρεάζει τις χημικές ουσίες του εγκεφάλου, που καταστέλλουν την κατανάλωση τροφής και αυξάνουν το μεταβολικό ρυθμό, καθώς και εκείνα που καταστέλλουν την πρόσληψη τροφής, αλλά μειώνουν τον μεταβολικό ρυθμό.

Βάζεις περισσότερο Αλάτι στο Φαγητό σου, μήπως φταίει το Κάπνισμα;

Έχεις παρατηρήσει ότι ζητάς λίγο παραπάνω αλάτι από ότι οι συνδαιτυμόνες σου; Δεν είναι τυχαίο! Το κάπνισμα αλλάζει τη μορφολογία των γευστικών καλύκων, επηρεάζοντας την αίσθηση της γεύσης, όπως θα σου περιγράψω και παρακάτω. Μάλιστα, έχει αναγνωριστεί ως ένας παράγοντας που μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα του γευστικού συστήματος για την ανίχνευση του αλατιού στα τρόφιμα. Κατά συνέπεια, δεν είσαι ο μόνος που βάζεις λίγο “αλατάκι” παραπάνω! Οι καπνιστές τείνουν να καταναλώνουν πιο αλμυρά τρόφιμα από τους μη καπνιστές. Μην ξεχνάς, όμως, ότι η αύξηση της πρόσληψης νατρίου έχει συσχετιστεί με υπέρταση.

Επομένως, το κάπνισμα, εκτός από άμεσα, μπορεί να συμβάλει και έμμεσα στην ανάπτυξη υπέρτασης.

Περιέχουν τα Τσιγάρα Ζάχαρη;

Μπορεί να καπνίζεις όλη σου τη ζωή και να μην το γνωρίζεις. Δεν είσαι ο μόνος!

Σε μία μελέτη του 2019, με 4351 συμμετέχοντες μόνο το 5,5% των συμμετεχόντων απάντησε “ναι” στην ερώτηση: “Προστίθεται ζάχαρη στα τσιγάρα;”, και μόνο το 3,8% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι γνωρίζουν ότι η προσθήκη ζάχαρης αυξάνει τις τοξίνες στον καπνό του τσιγάρου. Πράγματι, λοιπόν τα τσιγάρα περιέχουν ζάχαρη, η οποία προέρχεται τόσο από τα φυσικά σάκχαρα των φύλλων καπνού, όσο και από την προσθήκη επιπλέον ποσότητας σακχάρων. Τα προστιθέμενα σάκχαρα αποτελούν έως και 4% του βάρους ενός τσιγάρου.

1 πακέτο με 24 τσιγάρα περιέχει 1 γραμμάριο πρόσθετων σακχάρων

Μπορεί η ποσότητα να είναι μικρή για να πούμε ότι επηρεάζει το βάρος σου, ωστόσο η προσθήκη ζάχαρης αυξάνει την τοξικότητα του καπνού, τις εθιστικές του ιδιότητες και καλύπτει την πικρή του γεύση, κάνοντας το πιο ελκυστικό.

Χαμηλό Βάρος, αλλά πολύ Λίπος στην Κοιλιά, γίνεται;

Δυστυχώς και εδώ η απάντηση είναι “ναι”!

Το κάπνισμα, παρά το γεγονός ότι αυξάνει το μεταβολικό ρυθμό και μειώνει την όρεξη, μπορεί να είναι η αιτία του αυξημένου λίπους στην κοιλιά σου. Η νικοτίνη μπορεί να βοηθά το σάκχαρο του αίματος να εισέλθει στα κύτταρα, αλλά την ίδια στιγμή αλλάζει τα κύτταρα, έτσι ώστε να μην ανταποκρίνονται στην ινσουλίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

Σπλαχνικό Λίπος

Η αντίσταση στην ινσουλίνη συνδέεται με αλλαγμένη σύνθεση σώματος, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου σπλαχνικού λίπους. Μάλιστα, οι καπνιστές έχουν υψηλότερο ποσοστό σπλαχνικού λίπους, σε σύγκριση με το συνολικό λίπος των μη καπνιστών, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 ακόμη και αν δεν είναι υπέρβαροι.

Το σπλαχνικό λίπος ενοχοποιείται, επίσης, για αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Μπορεί να Λιγουρεύεσαι Λιπαρά, επειδή καπνίζεις;

Μια μελέτη σε 712 ενήλικες έδειξε ότι οι καπνιστές παρουσιάζουν μεγαλύτερη επιθυμία για τροφές πλούσιες σε λιπαρά και fast food, σε σύγκριση τόσο με όσους δεν καπνίζουν όσο και με εκείνους που το έχουν κόψει. Γιατί είναι χρήσιμο αυτό; Επειδή η αντιμετώπιση της έντονης επιθυμίας για λιπαρές τροφές μπορεί να είναι το κλειδί για την πρόληψη των ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών, τόσο για σένα που καπνίζεις, όσο και για σένα που βρίσκεσαι στο στάδιο της διακοπής.

Αν είσαι Βαρύς Καπνιστής είναι πιθανότερο να γίνεις Παχύσαρκος;

Οι βαριοί καπνιστές, δηλαδή αυτοί που καπνίζουν πάνω από 20 τσιγάρα την ημέρα είναι πιο πιθανό να είναι παχύσαρκοι από τους μέτριους ή τους ελαφριούς καπνιστές. Επιπλέον, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για παχυσαρκία αφότου κόψουν το κάπνισμα. Η τάση αυτή προς την παχυσαρκία μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι βαριοί καπνιστές διαθέτουν λιγότερο υγιεινές συνήθειες. Η διατροφή τους είναι φτωχή σε φρούτα και λαχανικά, ενώ παρουσιάζουν συχνότερη κατανάλωση αλκοόλ.

Diakopi Kapnismatos Auksisi Varous

Διακοπή του Καπνίσματος και Πρόσληψη Βάρους

Γιατί παίρνεις Βάρος όταν κόβεις το Κάπνισμα;

Όταν καπνίζεις, η νικοτίνη έχει αυτές τις μαγικές επιδράσεις στο κεντρικό νευρικό σου σύστημα. Τι γίνεται όμως όταν το σταματήσεις; Στη θέση της νικοτίνης μπαίνει το φαγητό. Πράγματι τους πρώτους μήνες που κόβεις το κάπνισμα, αντί για τσιγάρα αρχίζεις να μετράς επιπλέον κιλά.

Κατά μέσο όρο, όσοι κόβουν το κάπνισμα παίρνουν 5 κιλά μέσα στον πρώτο χρόνο.

Βέβαια αυτό δεν είναι απαραίτητο, σχεδόν το ⅓ όσων το κόβουν δεν αυξάνουν το βάρος τους.

Γιατί αφαιρώντας τη Νικοτίνη βάζεις Κιλά;

Όπως σου ανέφερα παραπάνω, η νικοτίνη επιταχύνει το μεταβολισμό σου, οπότε το σώμα σου καίει θερμίδες με γρηγορότερο ρυθμό. Όταν σταματάς το κάπνισμα, ο μεταβολισμός σου επανέρχεται στο φυσιολογικό, επομένως δαπανά λιγότερες θερμίδες. Αν συνεχίσεις, λοιπόν, να τρως στα ίδια επίπεδα με πριν, το αποτέλεσμα θα είναι να παχαίνεις, καθώς λαμβάνεις περισσότερες θερμίδες από αυτές που καίει το σώμα σου. Επιπλέον, όταν φεύγει η νικοτίνη από τη ζωή σου, επιστρέφει η όρεξη. Μόλις κόψεις το κάπνισμα, η όρεξή σου ανοίγει και έτσι θέλεις να τρως παραπάνω σε σχέση με πριν.

Χαμηλότερος μεταβολισμός συν αυξημένη όρεξη οδηγούν σε θετικό πρόσημο στη μεταβολή του βάρους σου.

Το κάπνισμα επηρεάζει τη Γεύση και την Όσφρηση σου;

Όταν κόβεις το κάπνισμα, ενδέχεται να διαπιστώσεις ότι βελτιώνεται η γεύση σου. Πράγματι, ορισμένες από τις ουσίες του καπνού είναι πιθανό να επηρεάσουν τους αισθητήριους μηχανισμούς της όσφρησης και της γεύσης. Όταν καπνίζεις μειώνεται η ικανότητα παραγωγής αισθητηριακών κυττάρων από το οσφρητικό σου σύστημα, με αποτέλεσμα να χάνεις την ευαισθησία στις διάφορες οσμές, αλλά και την ικανότητά σου να τις αναγνωρίζεις.

48 ώρες για να επανέλθεις

Επιπλέον, τα τοξικά συστατικά του καπνού επηρεάζουν τη μορφή και την αγγείωση των γευστικών καλύκων στη γλώσσα σου, με συνέπεια να διαταράσσεται και η γεύση σου. Οι αισθήσεις σου αρχίζουν να βελτιώνονται μετά από 48 ώρες από τη στιγμή που κόβεις το κάπνισμα, με αποτέλεσμα να διαπιστώνεις ότι η γεύση των τροφίμων είναι καλύτερη σε σχέση με πριν.

Το φαγητό γίνεται η επιβράβευσή σου…

Έρευνες δείχνουν ότι η απουσία νικοτίνης από την καθημερινότητά σου σε κάνει να επιβραβεύεις τον εαυτό σου με περισσότερο φαγητό. Η αυξημένη πρόσληψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη ενεργοποιεί παρόμοια κυκλώματα ανταμοιβής στον εγκέφαλο με αυτά που ενεργοποιούνται από το κάπνισμα.

Κόβοντας τη νικοτίνη, αισθάνεσαι λιγότερο ευχαριστημένος με πράγματα που σου προσφέρουν επιβράβευση.

Επομένως, μπορεί να αναζητάς μεγαλύτερες ποσότητες από τα λεγόμενα comfort foods, δηλαδή σνακ πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά, που θα αυξήσουν την απόλαυση και το αίσθημα ασφάλειας, που προηγουμένως προερχόταν από το κάπνισμα. Επιπλέον, το φαγητό μπορεί να είναι η επιβράβευσή για την προσπάθεια σου να κόψεις το τσιγάρο. “Αφού δεν κάπνισα, μου αξίζει μια σοκολάτα παραπάνω.”


Χρήσιμο Tip

Αντί να επιβραβεύεις τον εαυτό σου με φαγητό, επιβράβευσε τον με μία έξοδο με τους φίλους σου.

Θέλω να Καπνίσω ή θέλω να Φάω;

Το κάπνισμα είναι μια συνήθεια. Για να την αντικαταστήσεις χρησιμοποιείς το φαγητό. Μάλιστα, είναι πιθανό να συγχέεις την επιθυμία σου για νικοτίνη με το αίσθημα πείνας. Ακόμη, μπορεί να τρως για να αποσπάσεις την προσοχή σου από εκείνες τις σκέψεις τριγυρίζουν στο μυαλό σου και φωνάζουν “τσιγάρο”.


Χρήσιμο Tip

Κάνε μια παύση προτού ενδώσεις στην επιθυμία σου, είτε πρόκειται για τσιγάρο είτε για φαγητό. Σε λίγα λεπτά θα το έχεις ξεχάσει.

Τσιγάρο στο στόμα = Σνακ στο στόμα

Η κίνηση “από το χέρι στο στόμα” είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάγκη σου να καπνίσεις. Aν καπνίζεις μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα και παίρνεις 12 τζούρες από κάθε τσιγάρο, μετακινείς το χέρι σου στο στόμα 120 φορές την ημέρα. Δεν είναι και εύκολο να την κόψεις εν μία νυκτί! Τη θέση του τσιγάρου σου, λοιπόν, παίρνει το αγαπημένο σου σνακ. Αν αυτό είναι πατατάκια, και μάλιστα επί 120, μάλλον τα πράγματα είναι σκούρα! Η ζυγαριά ανεβαίνει και αρχίζεις να μετανιώνεις τόσο για αυτά που έφαγες, όσο και για την απόφασή σου να κόψεις το κάπνισμα.


Χρήσιμο Tip

Ιδανικό σνακ για να αντικαταστήσεις το τσιγάρο είναι τα sticks λαχανικών. Κόψε αγγουράκια ή καρότα σε λωρίδες, πρόσθεσε ξύδι και φάε άφοβα όσα θέλεις.

Diatrofikes Sumvoules

10 Διατροφικές συμβουλές για ομαλή και “ανώδυνη” διακοπή του καπνίσματος

Αφού είδαμε τα δεδομένα του προβλήματος, ήρθε η ώρα να συζητήσουμε για τις λύσεις! Είναι μονόδρομος να πάρεις βάρος, κόβοντας το τσιγάρο; Όχι, γιατί θα σου παρουσιάσω 10 πολύ χρήσιμες διατροφικές συμβουλές, που θα κάνουν την προσπάθειά σου λιγότερη επώδυνη και χωρίς παράπλευρες “προσθήκες”. Ναι, για αυτές των κιλών, μιλάω!

1. Ο μεταβολισμός πέφτει, αλλά μπορείς να τον αυξήσεις!

Βάλε τη γυμναστική στη ζωή σου, εκτός ότι θα καις περισσότερες θερμίδες, θα αισθάνεσαι ευφορία και θα αποφύγεις εντέχνως τα δυσάρεστα συμπτώματα στέρησης από τη νικοτίνη. Σύμφωνα με όσα είπαμε παραπάνω, 1 πακέτο τσιγάρα οδηγεί σε μια αύξηση του μεταβολισμού σου περίπου 10%, που μεταφράζεται σε 200 θερμίδες, αν σε ηρεμία χρειάζεσαι 2000. Για να αντισταθμίσεις αυτές τις θερμίδες με άσκηση σε λιγότερο από μισή ώρα, μπορείς να κάνεις τα εξής:

ΆσκησηΧρόνος
Σχοινάκι10-15 λεπτά
Jogging25 λεπτά
Τένις25 λεπτά
Βασική Γυμναστική (κάμψεις, κοιλιακοί)30 λεπτά
Κυκλική προπόνηση20 λεπτά
Κολύμπι30 λεπτά
Ποδήλατο30 λεπτά
Χορός30 λεπτά

Διάβασε, επίσης: Μεταβολισμός, τι είναι και πώς μετριέται; [ΟΔΗΓΟΣ]

2. Μείωσε τις μερίδες φαγητού, μέχρι να σταθεροποιηθεί ο μεταβολισμός σου

Επειδή η γεύση του φαγητού είναι καλύτερη, δε σημαίνει ότι πρέπει να φας περισσότερο!Δοκίμασε να τρως σε μικρότερα πιάτα και μην πηγαινοέρχεσαι από το τραπέζι στην κατσαρόλα. Βάλε στο πιάτο σου, λίγη πρωτεΐνη, υδατάνθρακα και πολλά λαχανικά, για να σε βοηθήσουν να χορτάσεις άμεσα.

Διάβασε, επίσης: Μερίδες ή Θερμίδες, τι αξίζει να μετράμε; [ΟΔΗΓΟΣ]

Πάρε το χρόνο σου, όταν τρως

Μην ξεχνάς ότι χρειάζονται 20 λεπτά για να νιώσεις ότι χόρτασες μετά το φαγητό. Τρώγοντας πιο αργά, το αίσθημα του κορεσμού θα έχει χρόνο να επιδράσει και δεν θα χρειαστεί να φας περισσότερο από όσο χρειάζεσαι. Μάσα καλά την τροφή σου και απόλαυσε κάθε μπουκιά.

3. Δεν πειράζει να αντικαταστήσεις το τσιγάρο με ένα θρεπτικό σνακ

Στη λεπτομέρεια θα κριθεί αν αυτό το τσιμπολόγημα θα σου κοστίσει. Διάλεξε ένα υγιεινό σνακ και πρόσεξε την ποσότητα. Μάλιστα, σύμφωνα με μια έρευνα, η κατανάλωση φρούτων θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής, επειδή τα φρούτα επιδεινώνουν τη γεύση του τσιγάρου. Σκέψου, επίσης, ότι θα χρειαστείς περισσότερο χρόνο για να φας ένα μήλο από ένα κέικ, το οποίο είναι πολύ πιο θερμιδογόνο και λιγότερο χορταστικό.

4. Άφησε το ποτό και τα ροφήματα με καφεΐνη!

Τα οινοπνευματώδη ποτά βελτιώνουν τη γεύση του τσιγάρου. Ξέρω πόσο σου αρέσει να συνδυάζεις το ποτό σου με ένα τσιγάρο. Το ίδιο και τον καφέ τουλάχιστον τον πρώτο καιρό. Προσπάθησε να τα αποφύγεις, ιδίως το αλκοόλ, που έχει πολλές κενές θερμίδες. Προτίμησε νερό ή φυσικό χυμό, χωρίς πρόσθετη ζάχαρη, για να ξεδιψάσεις.

5. Ένα πακέτο τσίχλες, αντί για ένα πακέτο τσιγάρα

Η επίσκεψη σου στο περίπτερο δε θα είναι πλέον για τσιγάρα, αλλά για τσίχλες! Προτίμησε αυτές χωρίς ζάχαρη και κατανάλωσε τες, κάθε φορά που η επιθυμία για τσιγάρο σου χτυπάει την πόρτα. Υπάρχουν γεύσεις για κάθε γούστο και αν είσαι λάτρης των γλυκών, μπορούν να υποκαταστήσουν και αυτά!

6. Σωστή λίστα για τα ψώνια, σωστές διατροφικές επιλογές

Φτάνεις στο σούπερ μάρκετ, παίρνεις καλάθι, κάνεις δεξιά, ο “καλός” διάδρομος είναι εκεί. Μπισκοτάκια, σοκολάτες, πατατάκια σου φωνάζουν. Αν έχεις, όμως, τη λίστα σου, αποφεύγεις με δεξιοτεχνία το διάδρομο και αρνείσαι τον πειρασμό. Αν δεν υπάρχει στο ντουλάπι σου, δε θα υπάρξει ούτε στο στομάχι σου. Όταν θελήσεις να τσιμπολογήσεις αντί για να καπνίσεις, αν έχεις κάνει τη σωστή λίστα, στην κουζίνα θα βρεις φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, γιαούρτι χαμηλών λιπαρών, καλαμπόκι για να φτιάξεις ποπ κορν.

Διάβασε, επίσης: Λίστα αγορών, Οργάνωσε τα ψώνια σου

7. Ο ύπνος θρέφει τα παιδιά…αλλά και τους καπνιστές!

Αν δεν κοιμάσαι καλά είναι πιθανότερο, να πάρεις κιλά. Αυτό συμβαίνει γιατί ο ύπνος παίζει ρόλο στη ρύθμιση των επιπέδων των ορμονών πείνας και κορεσμού. Η γκρελίνη σχετίζεται στενά με την πείνα, ενώ η λεπτίνη με το αίσθημα κορεσμού. Έχει βρεθεί ότι η έλλειψη ύπνου προκαλεί αυξημένα επίπεδα γκρελίνης και μειωμένα επίπεδα λεπτίνης, οδηγώντας σε αυξημένη πείνα και όρεξη.

Επιπλέον, μπορείς να χρησιμοποιήσεις τον ύπνο αντί του φαγητού, για να αποφύγεις την επιθυμία σου να καπνίσεις, ιδίως τις πρώτες 3 ημέρες μετά τη διακοπή. Για να μην καταφύγεις στο φαγητό, μόλις ο πειρασμός είναι αφόρητος, μη διστάσεις να κοιμηθείς, αν ο χρόνος σου στο επιτρέπει. Θα αφήσεις το σώμα και το πνεύμα σου να ξεκουραστούν . Μετά από μια τόσο μεγάλη αλλαγή, σίγουρα το χρειάζονται! Σκέψου: Όταν κοιμάσαι, δεν τρως!

Διάβασε, επίσης: Ύπνος και Διαχείριση Βάρους [ΟΔΗΓΟΣ]

8. Προγραμμάτισε κάτι για στιγμές που κάπνιζες

Αντί για το διάλειμμα για τσιγάρο που έκανες, κάνε διάλειμμα για βόλτα. Η λαχτάρα για τσιγάρο διαρκεί περίπου 5 λεπτά. Σε αυτό το χρονικό διάστημα μπορείς να αποσπάσεις τον εαυτό σου, ακόμα και αν σηκωθείς από την καρέκλα σου και περπατήσεις μέσα στο σπίτι ή στο γραφείο. Αυτή είναι η τεχνική της απεστίασης!

9. Ζήτα τη βοήθεια ενός διατροφολόγου!

Αν έχεις αδυναμία στο φαγητό, αν είσαι επιρρεπής στα τσιμπολογήματα και κυρίως αν είσαι βαρύς καπνιστής και αντιμετωπίζεις προβλήματα με το βάρος σου, θα σου ήταν χρήσιμο να έχεις τη στήριξη ενός ειδικού. Μια εξατομικευμένη προσέγγιση θα σε απαλλάξει από την αύξηση βάρους, αλλά και τα προβλήματα που επιφυλάσσει η διακοπή του καπνίσματος.

Είμαι στη διάθεση σου για συνεδρία δια ζώσης στο γραφείο ή και εξ΄ αποστάσεως (online).

Ti Na Kratiseis 2

Τι να κρατήσεις;

Αν σκέφτεσαι να κόψεις το κάπνισμα, κάνε το χωρίς δεύτερη σκέψη. Οι θετικές επιδράσεις θα αρχίσουν λίγα λεπτά μετά το τελευταίο σου τσιγάρο και θα αυξάνονται, καθώς περνάει ο καιρός.

Προτίμησε τη Διακοπή Καπνίσματος

Η αύξηση του βάρους σου, μπορεί να σε απασχολεί, αλλά τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος, όχι μόνο αντισταθμίζουν την ενδεχόμενη προσθήκη βάρους, αλλά θα σου χαρίσουν μια πολύ πιο υγιή καθημερινότητα, γεμάτη ευεξία. Αν το να κόψεις το τσιγάρο σε συνδυασμό με το να προσέχεις τη διατροφή σου, σου φαίνεται βουνό είναι προτιμότερο να ξεκινήσεις μόνο με την προσπάθεια σου για διακοπή του καπνίσματος. Ένα βήμα τη φορά!

Στόχευσε σε Μικρές και Σταδιακές Αλλαγές

Προσπάθησε να εντάξεις μερικές από τις συμβουλές που σου έδωσα στην καθημερινότητά σου. Ξεκίνα με όποια σου ταιριάζει καλύτερα. Ακόμη και μια μικρή αλλαγή, παραμένει αλλαγή και θα σε βοηθήσει να μην πέσεις με τα μούτρα στο φαγητό. Αν για παράδειγμα, ξέρεις ότι είσαι επιρρεπής στην κατανάλωση γλυκών, μείωσε τις ποσότητες που αγοράζεις από το σούπερ μάρκετ, για να αποφύγεις την κατανάλωσή τους, όταν σου λείπει το τσιγάρο. Σε περίπτωση που έχεις κόψει το κάπνισμα και σε ταλαιπωρούν τα κιλά, που πιθανόν να έχεις πάρει, υπάρχουν λύσεις!

Μη μετανιώνεις για την προσπάθεια που έχεις κάνει και σε καμία περίπτωση, μην επιστρέψεις στο τσιγάρο. Δεν είναι μέσο για να χάσεις κιλά. Μπορώ να σε βοηθήσω στην προσπάθεια σου να διατηρήσεις ή να χάσεις βάρος και να νιώσεις ότι έχεις τον έλεγχο ενάντια στο κάπνισμα.


Θες να συζητήσουμε;

Papachristos Dietitian Draft 02 Round

Έχεις σχόλια ή ερωτήσεις σχετικά με το άρθρο; Στείλε μου ένα email ή μήνυμα στο messenger. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το πώς θα πετύχεις τους διατροφικούς στόχους σου, διάβασε πρώτος/η τη νέα μου αρθρογράφηση στο newsletter του Diaitologos  ή γίνε μέλος στο Facebook Page μου. Ακολούθησε με στο Instagram και μην ξεχάσεις να κάνεις subscribe στο Youtube !


Πάρης Παπαχρήστος

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.
Ιδρυτής του medNutrition.gr – Συγγραφέας

Η Symmetric Records παρουσιάζει VASS/KATSIONIS - "Ethical Dilemma" - κυκλοφορεί 02.02.2022

 



Artist: VASS/KATSIONIS
Album: Ethical Dilemma
Genre: Progressive/Power Metal
Label: Symmetric Records
Street Date: 02/02/2022


Το "Ethical Dilemma" είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας του τραγουδιστή των Terra 1nc0gnita, Billy Vass, και του πολύ-οργανίστα /μουσικού /παραγωγού, Bob Katsionis. Η ιδέα που ξεκίνησε αρχικά ως σόλο άλμπουμ για τον Vass, κατέληξε σε ένα progressive metal άλμπουμ, που δεν θα μπορούσε να κυκλοφορήσει δίχως να φέρει και το όνομα του καταξιωμένου Bob Katsionis. Έχοντας αυτό κατά νου, οι 2 συνεργάτες ένωσαν την αγάπη τους για την progressive metal μουσική, ο καθένας από τη δική του ξεχωριστή οπτική στη σύνθεση, και το αποτέλεσμα είναι ένα ταξίδι 8 τραγουδιών σε βάθος στις αλλαγές χρόνου, συνοδευόμενο από δυνατές κιθάρες, αρμονικά πλήκτρα και το μοναδικό φωνητικό εύρος 4 οκτάβων του Billy Vass. Φάνηκε ότι η συγκυρία ήταν κατάλληλη για τον Katsionis και τον Vass ώστε να συνεργαστούν σε κάτι τέτοιο, καθώς ο Vass είχε ένα διάλειμμα από τη σύνθεση τραγουδιών για τους Terra 1nc0gnita, ενώ και ο Bob είχε άφησε τις ευθύνες των δυνατών Firewind. Μαζί με τους παλιούς φίλους και συμπαίκτες του συγκροτήματος Bill DiBenedetto στα τύμπανα και Τέλη Καυκά, ενός από τους καλύτερους επαγγελματίες μπασίστες της Ελλάδας, άρπαξαν την ευκαιρία να ξεκινήσουν τη σύνθεση τραγουδιών, και το αποτέλεσμα είναι αυτός ο εξαιρετικός δίσκος.

Billy Vass:

"Είναι σίγουρα ένα concept άλμπουμ. Δεν ξεκίνησε έτσι. Όταν άρχισα να γράφω τους στίχους και τις μελωδίες, συνειδητοποίησα πώς η μουσική σε κάθε τραγούδι είχε μια «σταθερά». Επομένως, άθελά τους, οι στίχοι άρχισαν να παράγουν τη δική τους «σταθερά». Αν και τα τραγούδια δεν αφηγούνται μέσα από τους στίχους, υπάρχει ένα συγκεκριμένο θέμα σε όλα. Μπορείτε να έχετε μια πιο καθαρή εικόνα γι’ αυτό από τον τίτλο του άλμπουμ. Αυτή η συνεργασία έφερε στην επιφάνεια ό,τι καλύτερο από τις φωνητικές και στιχουργικές μου ικανότητες. Τα έδωσα όλα, την καρδιά και την ψυχή μου και νιώθω ότι αυτό το άλμπουμ είναι υπερβατικό».


Bob Katsionis:

«Γνωρίζω τον Billy Vass για πάνω από μια δεκαετία και πάντα έμενα έκπληκτος τόσο από τη χροιά της φωνής του, όσο και από τη σκηνική παρουσία του. Δίνοντάς μου την ευκαιρία να γράψω μουσική γι 'αυτόν, μπόρεσα να κινηθώ σε περιοχές που δεν έχω ξαναβρεθεί, ή τουλάχιστον δεν έχω ξαναβρεθεί από το 1998 όταν έπαιζα Progressive metal με την πρώην μπάντα μου, τους Retrospect. Το progressive metal της δεκαετίας του '90, όπως μας παρουσιάστηκε από τους Fates Warning, Queensryche και Conception ήταν το θεμέλιο μας, πάνω στο οποίο χτίσαμε το δικό μας φρούριο, το άλμπουμ “Ethical Dilemma”.


All Music by Bob Katsionis
All lyrics/vocal melodies by Billy Vass

Musicians:

BILLY VASS: Vocals
BOB KATSIONIS: Guitars & Keyboards
TELIS KAFKAS: Bass
BILL DI BENEDETTO: Drums

Credits:

Recorded and mixed at Sound Symmetry Studio
Produced & Mixed by Bob Katsionis
Mastered by Nasos Nomikos @ VU Productions

ΑΝΝΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ - ΤΣΙΟΥΛΠΑ "Στο Μανόλη Αναγνωστάκη" Καλοκαίρι 2005


Σώπασες κι εσύ που σαν ένοιωσες
το μένος των ανθρώπων,
έγραψες πώς οι ποιητές
δεν πρέπει να σωπαίνουν.
Σώπασες κι εσύ που έταξες στη ζωή σου
να μιλάς για το άδικο,
για τον πόνο που φέρνει ο παραλογισμός,
καθώς τοξεύει ψυχές αθώων.
Σώπασες, γιατί περίσσεψε η αλαζονεία
και έλειψε η ακοή μας.
Έτσι αδιάφοροι που καταντήσαμε
τι άλλο πια να έλεγες
Μανόλη Αναγνωστάκη;
Τώρα καθόμαστε και γράφουμε αράδες,
αράδες πολλές
για την πολύχρονη εμμονή σου
να μοιάσουμε Εκείνου,
που κατ’ εικόνα και ομοίωση
μάς έστειλε να διαφεντέψουμε
σε τούτον τον πλανήτη.
Πάλεψες με τον άνθρωπο,
που έμαθες να σώζεις
σαν σε καλούσε στο κρεβάτι του πόνου.
Κι όταν στεκόταν στα πόδια του,
λες και δεν ήταν ο ίδιος,
σε μάζευε στη φυλακή για να γράφεις:
Μα ποιος με πόνο θα μιλήσει για όλα αυτά;
Μανόλη Αναγνωστάκη,
έκανες το καθήκον σου.
Κι αν δεν τιθάσευσες τον παραλογισμό,
ακόνισες τη μνήμη μας,
να σε κρατάει κοντά της.
Κοιμήσου εν ειρήνη.

Άννα Δεληγιάννη-Τσιουλπά
Φιλόλογος,συγγραφέας,ποιήτρια,κριτικός






ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΡΟΥΣΤΑΛΙΑΣ "ΙΩ ΛΑΜΠΕΙΣ" Ποιητική Συλλογή

 

Δημήτρης Κρουσταλιάς - ΙΩ ΛΑΜΠΕΙΣ 
Ποιητική Συλλογή 


ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 


ΙΩ ΛΑΜΠΕΙΣ

Μ’ αφήνεις να λάμπω, ώρες γλυκές μαζί
σου κι οι δαίμονες μικρές
λεπτομέρειες της οδύνης
απ’ έξω φως κι οι ομορφιές χαμένης ηδονής.

Ιώ,

μ’ αφήνεις, λάμπουν μετάξια που σέβονται,
κάποιοι πάλι ορέγονται ομορφιές
σκοτεινές κορύφωση κρατάς, με
αρχές που επέβαλες.

Ιώ,

κάθε θαύμα με τα αγκάθια και με τα γινάτια
με τα χαμόγελα των πιο καθαρών ουρανών,
με πιστές θάλασσες, ως τα στενά κελιά μας.

Νύχτα κι ασπροφορεί

Ιώ,

ομορφιά μου απόλυτη κι απαραβίαστη,
με φως, μ’ ευγνωμοσύνη των οργασμών,
ως στον πυρήνα με τον προφήτη άνεμο.

                         🌼 

ΤΑ ΓΙΑΣΕΜΙΑ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ

Μέσα μου σύμπαν που με γεμίζεις νότες,
σπινθήρες των ματιών της μεγάλης θύρας.
Μέσα μου, η ιέρεια Γη, βοή, κραυγή πολεμική,
βροχές, χιόνια, αηδόνια, πικρά ζεστά κορμιά.
Η ζωή της γραμμής μου έχει τρόμους,
νύχτες άγριες και άγιες, τέρματα προσφιλή,
έχει λαχτάρες της πρόσκλησής σου.
Μέσα μου σύμπαν ολοήμερα ρίχνεις δίχτυα
σε πράγματα, σε πόθους, γλυκό μάτι και φρύδι
μιας εποχής ατάραχης, χωρίς έγνοιες σφαλμάτων.
Ο ζεστός αέρας και των ονείρων μένουν πέρατα,
της υπέργειας μουσικής χρώματα και ολόγυρα
της θάλασσας, μήπως οι θρόνοι, οι θρήνοι της ζωής;
Όπως υπάρχει ακόμα βυθισμένο το όνομα της πίστης,
όλα πια να με καλούν ιερά κάποτε κι επικίνδυνα,
σώματα σκοτεινά, στόματα, λεπρά εχθρών ακούσματα.
Μέσα μου σύμπαν που με γεμίζεις νότες,
σ’ ερωτεύομαι, οι αναμετρήσεις μας κάμπτονται.
Κρύβεσαι αγάπη μου μύχια, τόσο φιλόξενη, τόσο υγρή,
αγνή σε μια στεριά,
σ' ένα μυστικό ακόμα που λικνίζεται το πάθος.
Μέσα μου, η ιέρεια Γη,
λευκά γιασεμιά που μένουν και με γιατρεύουν.

                         🌼 


ΠΛΟΥΤΟΣ

Ζει ο πλούτος, ο πλούτος μας, ζουν οι λέξεις, οι λέξεις μας
σαν χάδια, στην πρόσκληση θρήνων που απόκτησαν με
υλικά καθαρά των αιώνιων δρόμων.
Ζουν οι πομπές, οι πομπές μας, μέσα από ζεστούς στίχους,
με μάρτυρα πάλι τον οίστρο που κρύβει ο βίος μας.
Ζουν λευκά πουλιά, τα παιδιά μας, που όσο πετούν κι όσο
γνωρίζουν, ψηλώνει η γραμμή απ' το φως τους.
Ζουν τόσα συμπόσια με την ποιότητα κι ένστικτο γυμνό
απ' τον κάθε παλμό μιας ιδιομορφίας, που ακόμα στάζει
της λαχτάρας μύρο, που ενώνει η μια αρχή μέσα απ’ την
αλήθεια που χρονίζει η ευχή.
Ζει ο πλούτος, ο πλούτος μας κι ένα δάκρυ που επιμένει,
ένα ακόμα, απείθαρχο, λαμπρό μεσημέρι.
Ζει, δεν είναι μυστήριο σπέρμα, το σπέρμα μας
όσο υπάρχει, σπουδαία υλικά απλώνονται, με τα λευκά
γιασεμιά των πιο πολύτιμων αγίων..

                         🌼 

ΜΕ ΤΟ ΒΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΛΠΙΔΩΝ

Γνωρίζω τις μεγάλες αταξίες, τις δολοπλοκίες,
τις αγωνίες που οδηγούν τους ποιητές στα έργα
τους αιώνες που μακραίνουν τους λαβυρίνθους.
Γνωρίζω τους κόλακες που διέξοδο αναζητούν,
τα ζιζάνια, που σέρνουν καιρούς καχύποπτους.
Θύρες ανοίγουν στη φήμη και στη σκληρότητα.

Γνωρίζω τις δυστυχίες που αναζητούν πατρίδα
με το γλυκό, γόνιμο πόθο δίκαιης συγκίνησης
απ’ το λίκνο τους μέσα, με τον ίδιο πονεμένο νου.
Γνωρίζω τα μεγάλα λιμάνια, τα φωτεινά χρώματα
τις ιδέες που ενώνονται, με ποθητούς συνειρμούς
μέσα σε χαλάσματα ή μέσα σε μεγάλες σήραγγες.

Οι σημερινές αντοχές με τη ντροπή των λέξεων
με τα μεγάλα παθήματα, τα πατήματα ρητόρων,
πριν φανερωθούν κρυφές στιγμές των κανόνων
και πριν χαθούν στα βουνά με όλα τα βάσανα.

Γνωρίζω της ζωής ίχνη, που ακολουθούν σώματα,
μοναδικά αρώματα, σε μεγάλα ύψη με τις πληγές,
με τ’ αναστήματα των πόνων, που θ’ αναστηθούν.
Γνωρίζω τη μεγάλη πομπή πίστης συνεπαρμένης
και τις ψυχές, μέσα στο γόνιμο μύθο που κατοικούν,
μακριά απ’ τα κούτσουρα, στις ρίζες των τυράννων
μακριά κι απ’ αυτήν την εκκολαπτόμενη υπεροψία.

Μέσα στο καμίνι της γραφής δόλος δε θα υπάρχει
μαζί οι κρίνοι και τ’ αγκάθια οι αλλόκοτοι θερισμοί.

Γνωρίζω τις γοητείες, τους αλαλαγμούς της Ιθάκης
και τα πέλματα που ποδοπατούν όλη μας τη ζωή,
όλους τους προδομένους θιάσους πάλι χωρίς φωνή
χωρίς, ένας μόνο, ένας να βγάζει τη μεγάλη κραυγή.

Γνωρίζω χωρίς το μολύβι, γόνιμη την αγάπη μας,
τη λέξη μεγάλων θαυμάτων και μεγάλων βημάτων.
Πώς θα γεννηθεί, πόσο τολμούν όλα τα δάχτυλα
πώς, με τόσο φως και τα μάτια πάλι αγαπημένα.

Ιδανικά και ασημότητες μακριά μας πηγαίνουν.
Πατούν σταθερά, χωρίς μάταια, χωρίς λαμπερά
κι ανασαίνοντας, με όλες τις ιδέες, γυμνώνονται
για ένα πάθος μυστικό, που αιώνιο σέρνει χορό.

Γνωρίζω μια άλλη γλώσσα, μια άλλη καρτερία
κι έτσι ποθώ, της πατρίδας μου την ανταμοιβή.

Απ’ όσα έχω βασανίσει κι απ’ όσα έχω βασανιστεί.

                        🌼  

Ο ΩΡΑΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Δρα ένα στέμμα
φωτεινό σπέρμα έχει η θάλασσα
τέρμα του χρόνου ο καθρέφτης.
Απ’ το μολύβι ό,τι μένει
καρπερή, γλυκιά η ροή.
Στέρεη πληγή κι εγώ όπως παλιά
με τους κλήρους που άντεξαν.
Ίδια τώρα η περηφάνια
τέρας της αρτηρίας το καμίνι.

Απ’ το μέρος θεών κι ανθρώπων
φωτισμένος χώρος ο σπόρος των αγνών
που στολίζουν και στολίζονται τα παιδιά.

Δρα ένα στέμμα
όταν τα φτερά ανοίγουν του Δράκοντα.

Πνοές ζητούν απ’ τον ωραίο μας χρόνο.

 🌼 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ


Γεννήθηκα 27 Φεβρουαρίου 1955 στο Βόλο. Μετά την ολοκλήρωση των βασικών σπουδών μου στο Α’ Εξατάξιο Γυμνάσιο Βόλου, φοίτησα στην ΠΑΝΤΕΙΟ ΣΧΟΛΗ όπου ολοκλήρωσα το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών το 1979. Μετά τις στρατιωτικές μου υποχρεώσεις στις 19 Αυγούστου 1982 διορίστηκα, ως Διευθυντής αρχικά στο Κέντρο Επιμόρφωσης Βόλου της ΝΕΛΕ και μετά σε διάφορες υπηρεσίες, ως το Μάιο του 2015 που συνταξιοδοτήθηκα.
Το συγγραφικό έργο μου έχει αφετηρία το 1983 με την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής μου με τίτλο, ΓΥΜΝΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, που εκδόθηκε στο Βόλο.
Από τότε και μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί συνολικά 18 ποιητικές συλλογές (η μία «ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΠΑΘΗ ΟΥΡΑΝΟ» είναι τριλογία).
Κατά καιρούς έχουν ανθολογηθεί ποιήματά μου πχ. Στην Ανθολογία Ειρήνης του Σπύρου Κοκκίνη, στην Ανθολογία της Ενωτικής Πορείας Συγγραφέων(ΕΠΟΣ), ή ΣΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2011 από το περιοδικό των ΔΕΚΑΤΩΝ κ.α.
Το βιβλίο μου ΑΛΛΟ ΟΝΕΙΡΟ το 1985 είχε περιληφθεί στα βιβλία της χρονιάς νέων δημιουργών σε συγκεντρωτική σύνοψη Αθηναϊκής εφημερίδας.
Επίσης έχουν γραφτεί κριτικές σε εφημερίδες και περιοδικά π.χ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Η ΠΡΩΤΗ, Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ, Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ, ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ, ΟΜΠΡΕΛΑ για βιβλία μου, όπως και σε διαδικτυακά blog.







ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ "Ο χρόνος στην καθημερινότητά μας…"


Α ρε χρόνε αλήτη
πού ανθρώπους κι
αγάπες σκορπάς…

 Το τέλος κάθε χρόνου δεν μας «υποχρεώνει» μόνο σε έναν αναγκαίο απολογισμό των «πεπραγμένων» αλλά αναδεικνύει και την αμηχανία μας απέναντί του. Άλλοι μελαγχολούν για το πέρασμά του κι άλλοι επιθυμούν την επίσπευση του τέλους του. Αυτή η αμφιθυμία των ανθρώπων απέναντι στο χρόνο δεν φανερώνει μόνο το «απροσδιόριστο» της ουσίας του αλλά και την «πνευματική απορία» τους για το αν ο χρόνος και το πέρασμά του συνιστά κάτι θετικό ή αρνητικό για τη ζωή τους.

Σκέψεις, διαθέσεις… και χαρακτηρισμοί για το χρόνο.
            Η Λίνα Νικολακοπούλου συμπεραίνει και καταλήγει στον χαρακτηρισμό «αλήτη» γιατί διαλύει ανθρώπους και αγάπες. Ο καταστροφικός ρόλος του χρόνου αποτυπώθηκε εναργέστερα με τη λέξη «ολετήρ» που κινείται στα όρια του ουσιαστικού και του επιθέτου. Στο τραγούδι «ο ταξιδιώτης» ο ποιητής Γκάτσος εγκαλεί το χρόνο για την προδοτική του λειτουργία:
«Πού πας του ονείρου ταξιδιώτη / στερνή αγάπη μου και πρώτη / από το χρόνο τον προδότη / ποτέ δεν ζητούσε κανείς…..»
            Τη σκληρότητα και την «αναλγησία» του χρόνου την ανιχνεύουμε και σε ένα τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκη «Χρόνε νυχτοπούλι παγερό». Ο χρόνος σε αυτό παρουσιάζεται ως αδυσώπητος και πρόξενος αρνητικών συναισθημάτων για τον άνθρωπο «Χρόνε νυχτοπούλι παγερό / κόβεις με μαχαίρι τον καιρό / γρήγορα πετάς / πίσω δεν κοιτάς / τον απάνω κόσμο το μεγάλο. / Χρόνε παραμύθι λαμπερό / σμίγεις τη φωτιά με το νερό / γρήγορα περνάς / πίσω δε γυρνάς / πίκρες μας κερνάς και τίποτ΄ άλλο….»
            Τους αρνητικούς αφορισμούς - χαρακτηρισμούς για το χρόνο τούς εντοπίζουμε και σε ένα άλλο τραγούδι (στίχοι Γιάννη Κακουλίδη) με τη μορφή προτροπής ή και κατάρας «Να σε ροκανίζει ο χρόνος και να ρουφάει σα φίδι / είναι της φιλοσοφίας τ΄ ασταμάτητο το παιχνίδι».

            Στους αρνητικούς χαρακτηρισμούς του χρόνου μπορούν να προστεθούν και φράσεις καθημερινές που λειτουργούν ως μία μορφή κατάρας, αναθεματισμού ή μιας επίκλησης για την επέλευση του κακού σε κάποιο μισητό μας πρόσωπο, όπως: «Κακό χρόνο να έχεις» ή «τον κακό σου τον καιρό».

            Όταν θέλουμε να καταγράψουμε τα αρνητικά στοιχεία μιας ασθένειας πολλές φορές χρησιμοποιούμε λέξεις παράγωγες του χρόνου, όπως: χρόνια ασθένεια ή πάθηση (μόνιμη αναπηρία, χρόνια κατάθλιψη) ή ακόμα και χρόνιο ή χρονίζον πρόβλημα (π.χ. Η κυβέρνηση τόλμησε να επιλύσει ένα χρονίζον πρόβλημα...)

Οι θετικές αναφορές για το χρόνο
            Ωστόσο δεν λείπει, τόσο η θετική αξιολόγηση όσο και η αναγνώριση – αποδοχή του χρόνου ως κάτι θετικού για τη ζωή μας. Γνωστές είναι οι φράσεις: «ο χρόνος όλα τα σβήνει»«ο χρόνος όλα τα γιατρεύει», «ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός». Πιστεύεται, δηλαδή, πως ο χρόνος μπορεί να κερδίσει τη μάχη με τη μνήμη που συνήθως επιμένει να διαφυλάσσει στα δώματά της εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν το αρνητικό ή το θετικό πλαίσιο ζωής του παρελθόντος μας.

            Πάντοτε η έλευση του νέου χρόνου ή γενικότερα η «αυριανή μέρα» λειτουργεί ως ένας θάλαμος ελπίδας ή θερμοκήπιο προσδοκίας. Η ελπίδα – προσμονή αποτυπώθηκε με γνωμικά και ρητά από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα όπως: «Θαρσείν χρη, τάχ΄ αύριον έσσετ΄ άμεινον» (Θεόκριτος), «Άλλωστε, το αύριο είναι μία άλλη μέρα» (Μάργκαρετ Μίτσελ, Αμερικανίδα συγγραφέας), «Η χρυσή εποχή είναι μπροστά μας όχι πίσω μας» (Σαίξπηρ).


            Η αξία, όμως, του χρόνου και η θετική πρόσληψή του αποτυπώνεται με ενάργεια ως ευχή στο «Χρόνια πολλά», «Εις έτη πολλά» ή στο «Και ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει» που συνοδεύει ως ακροτελεύτια ευχή πολλά κάλαντα.

            Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί και η αντιφατική συμπεριφορά του ατόμου που από τη μία πλευρά εύχεται «χρόνια πολλά» στους άλλους, ενώ από την άλλη πασχίζει να αποκρύψει την ηλικία του, αν αυτή βρίσκεται σε κάποια «απαγορευτικά» για την εποχή μας όρια, όπως 60…, 70…, 80... Αλήθεια προς τι αυτός ο ενδοιασμός και η κρυψίνοια όταν το να ζήσεις «χρόνια πολλά» συνιστά επιτυχία και όχι κάτι προσωπικά μεμπτό; Φταίνε οι κοινωνικές συμβάσεις και τα ανόητα κοινωνικά και στερεότυπα, από όπου πηγάζει - όχι σπάνια - και ο ηλικιακός ρατσισμός;

Το ακανόνιστο και ακαθόριστο του χρόνου
Μα είναι αλήθεια πως ο χρόνος
ό,τι παίρνει το παίρνει για πάντα…
Γιατί ο χρόνος δεν υπάρχει
γιατί ο χρόνος είσαι εσύ και οι άλλοι…
            Οι παραπάνω στίχοι (Φοίβος Δεληβοριάς) δεν απηχούν τις απόψεις μόνο των απλών ανθρώπων αλλά και της επιστήμης.

        Για την επιστήμη ο χρόνος περισσότερο είναι ανθρώπινο εφεύρημα και κατασκεύασμα. Οι αιώνες, τα έτη, οι μήνες, οι ώρες και οι υποδιαιρέσεις απλώς εφευρέθηκαν για την πληρέστερη κατανόηση της πραγμα-τικότητας (χώρος + χρόνος = χωροχρόνος).

            Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη η έναρξη του χρόνου συμπίπτει με τη δημιουργία του κόσμου «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην…» (Γένεσις 1), και «Θεός ην μεν αεί, και έστι και έσται. Μάλλον δε, έστιν αεί…» (Γρηγόριος Ναζιανζηνός). Η φύση, δηλαδή, του Θεού είναι άκτιστη, άναρχη και άχρονη ή και ατελεύτητη.

            Το «βέλος του χρόνου» συμπαρασύρει τα πάντα και χωρίς επιστροφή. Εξάλλου ο «χρόνος δεν γυρίζει πίσω» και στην πορεία του όλα μπορούν να συμβούν. Δύσκολα μπορεί κάποιος να προβλέψει τα μελλούμενα παρά μόνον ο Θεός «Κύριος οίδε τι τέξεται η επιούσα».

            Το ακανόνιστο και το απρόβλεπτον του χρόνου και ό,τι τον ακολουθεί αποτυπώθηκαν με ένα πλήθος φράσεων και γνωμικών που αισθητοποιούν την αγωνία και το φόβο του ανθρώπου για το μέλλον. «Έχει ο καιρός γυρίσματα» (η μεταβλητότητα...), «Ο χρόνος θα δείξει», «Όσα φέρνει η ώρα, δεν τα φέρνει ο χρόνος όλος» ή το εμβληματικό «Καιρός φέρνει τα λάχανα καιρός τα παραπούλια».

            Πολλές φράσεις ή εκτιμήσεις έχουν ως αφετηρία το «με την πάροδο του χρόνου» ή το «συν τω χρόνω». Εξάλλου για όλους ισχύει πως η «κλεψύδρα του χρόνου» λειτουργεί με τους δικούς της νόμους και τα «χρονικά περιθώρια» στενεύουν. Μιλάμε για «χρονοβόρες διαδικασίες» και προτείνουμε ή υπενθυμίζουμε σε κάποιον να μην «χρονοτριβεί».

            Κι αυτό γιατί «ο χρόνος είναι χρήμα» σύμφωνα και με το αρχαιοελληνικό «χρόνου φείδου».

Οι πολλαπλές χρήσεις
            Ενώ όλοι συμφωνούν για την απουσία ορίων του χρόνου, πολλοί είναι εκείνοι που παραπονούνται για την απουσία χρόνου στη ζωή τους. Ο «ελεύθερος χρόνος» αντιπαρατίθεται στον «εργάσιμο χρόνο» κι έτσι συντελείται η διάσπαση της ανθρώπινης ύπαρξης ως ενιαίας οντότητας.

Όλοι απαιτούν και κραυγάζουν «θέλω το χρόνο μου» ή «δώσε μου λίγο χρόνο».

            Συνήθεις, επίσης, είναι και οι διαφοροποιήσεις του χρόνου. Πολλοί έχουν την απαίτηση να ερμηνεύουν τα γεγονότα στον «πραγματικό τους χρόνο» και απορρίπτουν τη σύμπτυξή τους στον «τηλεοπτικό χρόνο». Δεν λείπουν βέβαια και οι αναφορές – ως αντιπολιτευτικός λόγος – στον «πολιτικό χρόνο» της κυβέρνησης που φθίνει. Παροιμιώδης έμεινε και η φράση γνωστού υπουργού του ΠΑΣΟΚ για το «Χρονοντούλαπο της Ιστορίας» που θα έμπαινε η δεξιά παράταξη.

            Ακόμη και για την προοδευτικότητα ή το συντηρητισμό ενός ατόμου καταφεύγουμε στην έννοια του χρόνου, όπως «σύγχρονος», «αναχρονιστικός» ή «διαχρονικός» – «διαχρονικότητα» (ό,τι αντέχει στο χρόνο ή αντέχει στη φθορά του χρόνου ως αξία).

            Δεν είναι, ωστόσο, και λίγοι αυτοί που βιώνουν ακόμη ως εφιάλτη την υποχρέωσή τους να μάθουν στα μαθητικά τους χρόνια τους αρχικούς χρόνους του ρήματος: Ενεστώτας, Μέλλοντας, Ιστορικοί χρόνοι (Παρατατικός, Αόριστος, Υπερσυντέλικος) και Συντελικοί Χρόνοι (Παρακείμενος, Υπερσυντέλικος…).

            Ενάντια στη φθοροποιό δύναμη και λειτουργία του χρόνου υψώνονται και οι παρακλήσεις – απειλές του άνδρα χάριν της αγαπημένης του «Θα ‘θελα να φωνάξω το όνομά σου, αγάπη, μ΄ όλη μου / τη δύναμη ….Να τ’ ακούσει ο χρόνος και να μην σ’ αγγίξει, αγάπη / μου ποτέ» (Τάσος Λειβαδίτης). 

            Από τότε που ο Κρόνος – χρόνος έτρωγε τα παιδιά του, ο άνθρωπος ανεξάρτητα από τις ερμηνείες που υιοθέτησε για τη δύναμη και το ρόλο του χρόνου στη ζωή του προσπάθησε και μέχρι σήμερα αγωνίζεται να προσαρμόσει τη συμπεριφορά και τους σχεδιασμούς του ανάλογα με το χώρο και τις δυνατότητες που του παρέχει ο χρόνος.
«Αν σκέφτεσαι για ένα χρόνο,
φύτεψε ένα σπόρο. Αν σκέφτεσαι
για δέκα χρόνια, φύτεψε ένα δέντρο.
Αν σκέφτεσαι για 100 χρόνια, δίδαξε Ανθρώπους». (Κομφούκιος)

Ø  Χρήσιμα άρθρα και βιβλία:
1. «Χρόνος Ολετήρ», Ηλίας Γιαννακόπουλος (διαδίκτυο)
2. «Επαρήλθεν και ο χρόνος», Ηλίας Γιαννακόπουλος (διαδίκτυο)
3. «Τα πρόσωπα του χρόνου», Ηλίας Γιαννακόπουλος, «ΕΡΕΥΝΑ»
4. «Ο χρόνος και ο άνθρωπος», Ηλίας Γιαννακόπουλος, «ΕΡΕΥΝΑ»
5. «Το φως και ο γλάρος», Ηλία Γιαννακόπουλος, «ΙΔΕΟπολις»









ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ " Φώτα- Ολόφωτα "

 

Ἐκινδύνευε νὰ βυθισθῇ εἰς τὸ κῦμα ἡ μικρὴ βάρκα τοῦ Κωνσταντῆ τοῦ Πλαντάρη, πλέουσα ἀνάμεσα εἰς βουνὰ κυμάτων, ἕκαστον τῶν ὁποίων ἤρκει διὰ νὰ ἀνατρέψῃ πολλὰ καὶ δυνατὰ σκάφη καὶ νὰ μὴ ἀποκάμῃ, καὶ εἰς ἀβύσσους, ἑκάστη τῶν ὁποίων θὰ ἦτο ἱκανὴ νὰ καταπίῃ ἑκατὸν καράβια καὶ νὰ μὴ χορτάσῃ. Ὀλίγον ἀκόμη καὶ θὰ κατεποντίζετο. Ἄγριος ἐφύσα βορρᾶς, ὀργώνων βαθέως τὰ κύματα, καὶ ἡ μικρὰ φελούκα, διὰ νὰ μὴν ἀρμενίζῃ κατεπάν᾽ τὸν ἀέρα, εἶχε μαϊνάρει* τὸ πανί της, καὶ εἶχε μείνει ξυλάρμενη* καὶ ὠρτσάριζε* κ᾽ ἐδοκίμαζε νὰ κάμῃ βόλτες*. Τοῦ κάκου. Μετ᾽ ὀλίγον ἡ θάλασσα ἐπῆρε τὸν ἐλεεινὸν φελλὸν εἰς τὴν ἐξουσίαν της, καὶ ὁ ἄνεμος τὸν ἔσυρεν ἐδῶ κ᾽ ἐκεῖ, καὶ ὁ Κωνσταντὴς ὁ Πλαντάρης ἐξέμαθεν εἰς τὴν στιγμὴν ὅσας βλασφημίας ἤξευρε καὶ ἠσχολεῖτο νὰ κάμῃ τὴν προσευχήν του, ἐνῷ ὁ μικρὸς σύντροφός του, ὁ ναύτης Τσότσος, νέος δεκαεπτὰ χρόνων, ἐγδύνετο καὶ ἡτοιμάζετο νὰ πέσῃ εἰς τὴν θάλασσαν, ἐλπίζων νὰ σωθῇ κολυμβῶν, καὶ ὁ μόνος ἐπιβάτης των, ὁ ζῳέμπορος Πραματής, ἔκλαιε καὶ εὕρισκεν ὅτι δὲν ἤξιζε τὸν κόπον ν᾽ ἀρμενίσῃ τις τόσην θάλασσαν διὰ νὰ πνιγῇ, ἀφοῦ ἡ γῆ ἦτο ἱκανὴ νὰ σκεπάσῃ μὲ τὸ χῶμά της τόσους καὶ τόσους.
Ἐκινδύνευε ν᾽ ἀποθάνῃ ἀπὸ τοὺς πόνους ἡ Μαχώ, ἡ γυναίκα τοῦ Κωνσταντῆ τοῦ Πλαντάρη, νεόγαμος, πρωτάρα.
Ἡ Πλανταρού, ἡ πενθερά της, εἶχε καλέσει ἀπὸ τὸ βράδυ τῆς προλαβούσης ἡμέρας τὴν μαμμὴν τὴν Μπαλαλίναν καὶ τὴν ἐμπροσθινὴν τὴν Σωσάνναν. Αἱ δύο γυναῖκες, τεχνίτισσαι εἰς τὸ εἶδός των καὶ ἡ μήτηρ τοῦ συζύγου τῆς κοιλοπονούσης, φιλόστοργος, ὡς πᾶσα πενθερὰ ἥτις δὲν ἐπιθυμεῖ τὸν θάνατον τῆς νύμφης της, ὅταν αὕτη εἶναι πρωτάρα, πρὶν βεβαιωθῇ ὅτι θὰ ἐπιζήσῃ τὸ παιδίον διὰ νὰ ἀσφαλισθῇ ἡ κληρονομία τῆς προικός, ἐπροσπάθουν ὅσον τὸ δυνατὸν νὰ ἀνακουφίσουν τοὺς πόνους τῆς ὠδινούσης. Καὶ εἶχεν ἀνατείλει ἤδη ἡ ἄλλη ἡμέρα καὶ ἀκόμη ἡ γυνὴ ἐκοιλοπόνει, καὶ ἡ μαμμή, ἡ ἐμπροσθινὴ καὶ ἡ πενθερὰ συνεπόνουν μὲ αὐτήν, καὶ ὁ καλογερόπαπας τοῦ Μετοχίου τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος εἶχε λάβει ἐντολὴν νὰ ψάλῃ μικρὰν καὶ μεγάλην Παράκλησιν πρὸς βοήθειαν τῆς ὠδινούσης.
Τὸ σπιτάκι ἔκειτο ἐπάνω εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ μικροῦ νησιδίου πρὸς μεσημβρίαν. Τὴν πρωίαν τῆς Παρασκευῆς, ἡ βάρκα τοῦ Πλαντάρη εἶχε φανῆ ἀντικρὺ ἀγωνιῶσα εἰς τὰ κύματα, καὶ δύο παιδία τοῦ γιαλοῦ, ἀπ᾽ ἐκεῖνα ποὺ περνοῦν τὸν καιρόν των κάτω ἀπὸ τὸν ἀρσανάν, μὴ γνωρίζοντα ἐπὶ τῆς ξηρᾶς ἄλλην διατριβὴν ἀπὸ τὰς συρμένας ἔξω φελούκας, οὔτε ἄλλο παιγνίδι ἀπὸ τὴν θάλασσαν, ἦλθαν νὰ πάρουν τὰ συχαρίκια τῆς Πλανταροῦς, ἀκούσαντα τὴν εἴδησιν ἀπὸ πορθμεῖς, οἱ ὁποῖοι εἶχον ἀναγνωρίσει μακρόθεν τὴν βάρκαν. Καὶ τότε ἡ Πλανταροὺ εἶδε κ᾽ ἐκατάλαβεν ἀπὸ τὴν τρικυμίαν ὁποὺ ἦτο εἰς τὸ πέλαγος, ὅτι ἡ βάρκα ἀνεβοκατέβαινεν εἰς τὰ κύματα κ᾽ ἐκινδύνευε νὰ βουλιάξῃ, καὶ τότε ἐνόησε τί θὰ ᾽πῇ νά ᾽χῃ κανεὶς «δυὸ χαρὲς καὶ τρεῖς τρομάρες». Διότι διπλῆ μὲν χαρὰ θὰ ἦτο νὰ ἔφθανεν αἰσίως ὁ υἱός της, νὰ ἐγέννα μὲ τὸ καλὸν καὶ ἡ νύμφη της· τριπλῆ δὲ τρομάρα ἦτο ὁ κίνδυνος τοῦ υἱοῦ της, ὁ κίνδυνος τῆς νύμφης της καὶ ὁ κίνδυνος τοῦ προσδοκωμένου νεογνοῦ. Ἴσως δὲ θὰ ἦτο τετραπλῆ ἡ τρομάρα, ἂν προσετίθετο καὶ ὁ φόβος μήπως τυχὸν ἡ νύμφη της γεννήσῃ αἰσίως… θῆλυ.

Ἐπάνω εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ λόφου, εὑρίσκετο μονῆρες τὸ σπιτάκι, καὶ κάτω εἰς τὴν ἀκρογιαλιὰν ἦτο κτισμένον τὸ χωρίον. Διακόσια σπίτια ἁλιέων, πορθμέων καὶ ναυτῶν. Ἓν μίλιον ἀπεῖχε τὸ σπιτάκι ἀπὸ τὸ χωρίον. Ὑπῆρχε μικρὸς ἐπισφαλὴς ὅρμος, ἀλλὰ δὲν ἦτο λιμήν. Ἔβλεπε μόνον πρὸς μεσημβρίαν. Ἡ ἀγωνία τῆς βάρκας τοῦ Πλαντάρη ἦτο ὁρατὴ ἀπὸ τὴν πολίχνην, ὁρατὴ καὶ ἀπὸ τὸν μεμονωμένον οἰκίσκον.
Ἡ Πλανταροὺ ἤρχισε τότε νὰ μέμφεται πικρῶς τὸν υἱόν της διὰ τὴν τόλμην καὶ τὴν ἀποκοτιά του. Τί ἤθελε, τί γύρευε, τέτοιες μέρες, νὰ κάμῃ ταξίδι; Δὲν ἄκουε, ὁ βαρυκέφαλος, τὴ μάννα του, τί τοῦ ἔλεγε. Ἀκόμη τὰ Φῶτα δὲν εἶχαν ἔλθει. Ὁ Σταυρὸς δὲν εἶχε πέσει στὸ γιαλό. Τὸν ἀβάσταχτο* εἶχε; Δὲν ἐκαρτεροῦσε ὁ ἀπόκοτος δύο τρεῖς ἡμέρες, νὰ φωτισθοῦν τὰ νερά, ν᾽ ἁγιασθοῦν οἱ βρύσες καὶ τὰ ποτάμια, νὰ φύγουν τὰ σκαλικαντζούρια; Καλὰ νὰ πάθῃ, γιατὶ δὲν τὴν ἄκουσε.
Ὅσον ὑψώνετο ὁ ἥλιος πρὸς τὸ μεσουράνημα, τόσον ηὔξανε καὶ ἡ ἀγωνία τῆς Πλανταροῦς. Ἡ νύμφη της ὑποστηριζομένη ὄπισθεν ἀπὸ τὴν Μπαλαλοὺ καὶ κρεμαμένη ἔμπροσθεν ἀπὸ τὸν τράχηλον τῆς Σωσάννας, ἐμούγκριζεν ὡς ἀγελάδα. Ὁ ἄνεμος ἐκεῖ κάτω, εἰς τὸ πέλαγος, ἐφαίνετο ὅτι ἀπεμάκρυνε τὸ πλοιάριον ἀντὶ νὰ τὸ προσεγγίσῃ εἰς τὴν ἀκτήν. Ἡ βάρκα ὁλονὲν ἐξέπεφτε μακρύτερα, αἰσθητῶς εἰς τὸ βλέμμα. Εἰς τὴν νύμφην της ἡ Πλανταροὺ ἐφυλάχθη νὰ εἴπῃ τίποτε. Μόνον ἐξήρχετο συχνὰ εἰς τὸν ἐξώστην, προσποιουμένη ὅτι ἤθελε νὰ κουβαλήσῃ τὸ ἓν καὶ τὸ ἄλλο, καὶ ἔμενεν ἐπὶ μακρὸν κ᾽ ἐκοίταζε. Δὲν ἐπανήρχετο εἰμὴ ἂν τὴν ἀνεκάλει ἡ μαμμὴ ἡ Μπαλαλού.
Ἐπλησίαζεν ἤδη μεσημβρία, καὶ ἡ ἀγωνία τῆς Πλανταροῦς ἔφθασεν εἰς τὸ κατακόρυφον. Δὲν ἐφαίνετο πλέον νὰ ὑπάρχῃ ἐλπίς. Ὁ υἱός της θὰ ἐπνίγετο ἐκεῖ εἰς τὸ ἄσπλαγχνον πέλαγος, καὶ τὴν νύμφην της ὁμοῦ μὲ τὸ ἔμβρυον θὰ τὴν ἐσκέπαζεν ἡ «μαύρη γῆς».
Τέλος, ἡ γραῖα ἀπέκαμε. Ἡ βάρκα ἔγινεν ἄφαντη… Καὶ ἡ σύζυγος τοῦ υἱοῦ της ἐγέννησεν… ἄρρεν. Ὤ! τὸ στρίγλικο, τὸ κακοπόδαρο, ὤ! τὸ γρουσούζικο, ὁποὺ ψωμόφαγε τὸν πατέρα του! Πνῖξτέ το! Σκοτῶστέ το! Τί τὸ φυλᾶτε; Πετᾶτέ το στὸ γιαλό, νὰ πᾷ νὰ βρῇ τὸν πατέρα του. Κι αὐτή, ἡ γουρουνοποδαρούσα ἡ μάννα του, αὐτὴ ἡ πρωτάρα, ἡ στερεμένη*, αὐτὴ ἡ λεχώνα ἡ λοχεμένη*!… Ἠμπορεῖς, μαμμή, νὰ τὴν καρυδοπνίξῃς, κειδὰ ποὺ θὰ ψοφολογήσῃ, στὸ κρεβάτι της, νὰ στραμπουλίξῃς μὲ τὴ χεράρα σου καὶ τῆς κλήρας* τὸ λαιμό, νὰ ποῦμε πὼς ἐγεννήθηκε πεθαμένο τὸ παιδί, καὶ πὼς ἡ μάννα ἐτελείωσε, καθὼς κάθισε στὰ σκαμνιά*, ἠμπορεῖς;


Δὲν τὴν ἐσκέπασεν ἡ μαύρη γῆς τὴν ταλαίπωρον μητέρα ὁμοῦ μὲ τὸν καρπὸν τῶν σπλάγχνων της, καὶ τὸ πέλαγος ἵλεων δὲν ἔπνιξε τὸν πατέρα. Ὁ Πλαντάρης εἶχε τελειώσει πρὸ πολλοῦ τὴν προσευχήν του, καὶ ὁ μικρὸς ναύτης ὁ Τσότσος εἶχε φορέσει ἐκ νέου τὸ ὑποκάμισον καὶ τὴν περισκελίδα του. Ὁ ζῳέμπορος ὁ Πραματὴς ἐπείσθη ὅτι ἦτο καλὸς χριστιανὸς καὶ ὅτι ἦτο προωρισμένος νὰ ταφῇ εἰς εὐλογημένον χῶμα. Ὁ ἄνεμος εἶχε κοπάσει περὶ τὸ δειλινόν, καὶ ὁ κυβερνήτης ἀνέλαβε τὸ κράτος του ἐπὶ τοῦ μικροῦ σκάφους. Ἔπιασε δυνατὰ τὸ τιμόνι καὶ μὲ τὰ πολλὰ ὀρτσαρίσματα* ἦλθεν ἡ φελούκα εἰς μέρος ἀπαγκερόν, δίπλα εἰς τὴν ξηράν, ὀλίγα μίλια ἀπώτερον τοῦ μικροῦ ὅρμου. Διὰ τοῦτο ἡ βάρκα εἶχε γίνει ἄφαντος εἰς τὰ ὄμματα τῆς Πλανταροῦς, ἥτις δὲν εἶχε παύσει ν᾽ ἀγναντεύῃ ἀπὸ τὸ ὕψος τοῦ ἐξώστου. Ἔφθασε δὲ ἀσφαλῶς εἰς τὸν ὅρμον, εὐθὺς ὡς ἔπεσεν ἐντελῶς ὁ ἄνεμος, βασίλευμα ἡλίου.
Δεύτερα συχαρίκια ἐπῆραν τῆς Πλανταροῦς. Ὁ υἱός της, ἀποστάζων ἅλμην, κατάκοπος, θαλασσοπνιγμένος, ἔφθασεν εἰς τὸ σπιτάκι ἅμα ἐνύκτωσε, κ᾽ ἐκεῖ μόνον ἔμαθε τὴν εὐτυχῆ εἴδησιν, ὅτι ἡ συμβία του τοῦ εἶχε γεννήσει κληρονόμον.


Τὴν ἐπαύριον ἦσαν Φῶτα. Τὴν ἄλλην ἡμέραν Ὁλόφωτα. Τὴν ἑσπέραν τῆς μεγάλης ἑορτῆς, ἅμα τῇ τριημερεύσει τῆς λεχοῦς καὶ τοῦ παιδίου, ἔβαλαν τὴν σκαφίδα κάτω εἰς τὸ πάτωμα καὶ τὴν ἐγέμισαν μὲ χλιαρὸν νερὸν βρασμένον μὲ δάφνας καὶ μὲ μύρτους. Ἐπρόκειτο νὰ τελέσουν τὰ «κολυμπίδια»* τοῦ παιδίου.
Ἡ καλὴ μαμμή, ἡ Μπαλαλού, ἐξήπλωσε τὸ βρέφος μαλακὰ ἐπὶ τῶν ἡπλωμένων κνημῶν της καὶ ἤρχισε νὰ λύῃ τὰ σπάργανα. Εἶχε νυκτώσει. Μία λυχνία καὶ δύο κηρία ἔκαιον ἐπὶ χαμηλῆς τραπέζης. Τὸ παιδίον, παχύ, μεγαλοπρόσωπον, μὲ ἀόριστον ροδίζοντα χρῶτα, μὲ βλέμμα γαλανίζον καὶ τεθηπός, ἀνέπνεε καὶ ᾐσθάνετο ἄνεσιν, καθ᾽ ὅσον ἀπηλλάσσετο τῶν σπαργάνων. Ἐμειδία πρὸς τὸ φῶς τὸ ὁποῖον ἔβλεπε, κ᾽ ἔτεινε τὴν μικρὰν χεῖρα διὰ νὰ συλλάβῃ τὴν φλόγα. Τὴν ἄλλην χεῖρα τὴν εἶχε βάλει εἰς τὸ στόμα του, κ᾽ ἐπιπίλιζεν, ἐπιπίλιζε. Τί ᾐσθάνετο; Ἀπερίγραπτον.
Ἡ καλὴ μαμμὴ ἀφῄρεσεν ὅλα τὰ σπάργανα, ἀπέσπασεν ἁβρῶς τὴν φουστίτσαν καὶ τὸ ὑποκάμισον τοῦ βρέφους καὶ τὸ ἔρριψεν ἁπαλῶς εἰς τὴν σκαφίδα. Ἤρχισε νὰ τὸ πλύνῃ καὶ νὰ ἀφαιρῇ τὰ ἅλατα, μὲ τὰ ὁποῖα τὸ εἶχε πιτυρίσει κατὰ τὴν στιγμὴν τῆς γεννήσεως, ἀφοῦ τὸ εἶχεν ἀφαλοκόψει. Ἀφῄρεσε καὶ τὸ βαμβάκιον, μὲ τὸ ὁποῖον εἶχε περιβάλει τὰς παρειὰς καὶ τὴν σιαγόνα τοῦ παιδίου, διὰ νὰ κάμῃ ἄσπρα γένεια.
Ἔλαβε τὴν «μασά», τὴν σιδηρᾶν λαβίδα ἀπὸ τὴν ἑστίαν, καὶ τὴν ἔβαλε μέσα εἰς τὴν σκάφην διὰ νὰ γίνῃ τὸ παιδίον σιδεροκέφαλον.
Τὸ βρέφος ἤρχισε νὰ κλαυθμυρίζῃ, ἐνῷ ἡ μαμμὴ ἐξηκολούθει νὰ τὸ πλύνῃ μαλακά, καὶ νὰ τὸ ὑποκορίζεται ἅμα: «Ὄχι, χαδούλη μ᾽, ὄχι, χαδιάρη μ᾽! ὄχι κεφαλά μ᾽, πάπο* μ᾽, χῆνό μ᾽!» Καὶ συγχρόνως ὁ πατήρ, ἡ μήτηρ, ἡ μάμμη ἡ Πλανταροὺ καὶ ἄλλοι συγγενεῖς καὶ φίλοι παρόντες, ἔρριπτον ἀργυρᾶ νομίσματα, διὰ ν᾽ ἀσημώσουν τὸ παιδίον. Τὰ ἐπέθετον ἁβρῶς ἐπὶ τοῦ στέρνου καὶ τῆς κοιλίας τοῦ βρέφους, καὶ ὀλισθαίνοντα ἔπιπτον εἰς τὸν πάτον τῆς σκάφης.
Τὸ παιδίον δὲν ἔπαυε νὰ κλαίῃ, καὶ ἡ μαμμὴ τὸ ἐκολύμβιζεν ἀκόμη, τὸ ἐκολύμβιζε. Κολύμβα, τέκνον μου, εἰς τὴν σκάφην σου, κολύμβα, καὶ ἀπόβαλε τὴν ἅλμην σου εἰς τὸ γλυκὸν νερόν. Θὰ ἔλθῃ καιρὸς ὅτε θὰ κολυμβᾷς εἰς τὸ ἁλμυρὸν κῦμα, καθὼς ἐκολύμβησεν ὅλος, χθὲς ἀκόμη, ὁ πατήρ σου μὲ τὴν σκάφην του. «Φωνὴ Κυρίου ἐπὶ τῶν ὑδάτων, ὁ Θεὸς τῆς δόξης ἐβρόντησε, Κύριος ἐπὶ ὑδάτων πολλῶν».

Τὴν ἐπαύριον, ἑορτὴν τῆς Συνάξεως τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, ἔμελλε νὰ βαπτισθῇ τὸ παιδίον, ἐπειδὴ εἶχε συμβῆ νὰ γεννηθῇ οὕτω τὰς παραμονὰς τῆς ἑορτῆς, πρὶν περάσουν ὅλως τὰ Φῶτα. Ἀλλὰ τὴν ἑσπέραν, μετὰ τὰ κολυμπίδια, δεῖπνον παρετέθη εἰς τὴν οἰκίαν. Ἡ μαμμὴ ἐμάζωξε μετὰ προσοχῆς ὅλα τὰ ἀργυρᾶ κέρματα, ἡμιτάλληρα καὶ σβάντζικα* καὶ δραχμάς, τὰ ἐκομβόδεσεν εἰς τὸ μανδήλιόν της, ἐνῷ οἱ παρεστῶτες ἐφώναζαν γύρωθεν: «Νὰ ζήσῃ! σιδεροκέφαλος!» καὶ ἐπηύχοντο εἰς τὴν μαμμὴ «καλὴ ψυχή».
Εἶτα ἡ Μπαλαλοὺ ἐσπόγγισε καλῶς τὸ παιδίον μὲ μέγα λευκὸν προσόψιον, τοῦ ἐφόρεσε καινούργιο καθαρὸν ὑποκαμισάκι καὶ ποδίτσαν, τὸ ἀνέκλινεν ἐπὶ τῶν κνημῶν της, καὶ ἤρχισε νὰ τὸ περιβάλλῃ μὲ τὰ σπάργανα.
Ὁ ζῳέμπορος ὁ Πραματὴς εἶχεν ἔλθει εἰς τὰ κολυμπίδια, καὶ ἐδήλωσεν ὅτι ἐπεθύμει νὰ γίνῃ ἀνάδοχος τοῦ βρέφους, εἰς μνήμην τοῦ προχθεσινοῦ ἐν θαλάσσῃ κινδύνου καὶ τῆς διασώσεως.
Ὁ μικρὸς ναύτης ὁ Τσότσος εἶχεν ἔλθει ἕως τὴν θύραν, καὶ ἵστατο θεωρῶν μακρόθεν τὴν τελετὴν τοῦ κολυμβήματος. Ὁ γείτων ὁ Δημήτρης ὁ Σκιαδερός, πρωτεξάδελφος τοῦ Κωνσταντῆ τοῦ Πλαντάρη, δὲν εἶχε φανῆ εἰς τὴν οἰκίαν ἀπὸ πέρυσι, ἀπὸ τὴν ἡμέραν τοῦ γάμου. Ἀλλὰ τὴν ἑσπέραν ταύτην ἐπῆρε τὴν γυναῖκά του τὴν Δελχαρὼ καὶ τὰ παιδιά του, ἐκ τῶν ὁποίων δύο ἐκράτει αὐτὸς ἁρμαθιαστὰ ἀπὸ τὴν μίαν χεῖρα, τὸ ἓν πενταετὲς καὶ τὸ ἄλλο τετραετές, τρίτον διετὲς ἔφερεν ὑπὸ τὴν μασχάλην, ἓν πενταμηνίτικον βρέφος ἐβύζανεν εἰς τοὺς κόλπους της ἡ γυνή του, καὶ δύο ἄλλα ἑπτὰ καὶ ὀκτὼ ἐτῶν τὴν ἠκολούθουν κρατούμενα ἀπὸ τὸ φουστάνι της, κ᾽ ἐπαρουσιάσθη χαμογελῶν, χαίρων διὰ τὴν χαρὰν τοῦ συγγενοῦς του, γεμᾶτος ἀπὸ εὐχὰς καὶ συγχαρητήρια.
Ἐκάθισαν ὅλοι εἰς τὴν τράπεζαν. Δεξιὰ ἡ Μπαλαλοὺ ἡ μαμμή, ἀριστερὰ ἡ μπροσθινὴ ἡ Σωσάννα, καταμεσῆς ὁ πατὴρ τοῦ νεογνοῦ. Δεξιόθεν τῆς Σωσάννας ἡ Πλανταρού, κατόπιν ὁ ζῳέμπορος ὁ Πραματὴς καὶ δύο τρεῖς ἄλλοι. Τὸ λοιπὸν τοῦ χώρου κατείχετο ἀπὸ τὸν Δημήτρην τὸν Σκιαδερὸν καὶ ἀπὸ τὴν φαμελιά του.
Ἤρχισαν νὰ τρώγουν. Τὰ παιδιὰ τοῦ Δημήτρη τοῦ Σκιαδεροῦ δὲν ἐταιριάζοντο εὔκολα. Ἐφώναζαν, ἐγρίνιαζαν, κ᾽ ἐθορυβοῦσαν. Τὸ ἕνα ἤθελε τσιτσί, δὲν ἤθελε μαμμά. Τὸ τρίτον κλαυθμυρίζον ἐζήτει βρῦ*. Τὸ τέταρτον ἤθελε γλυκό, δὲν τοῦ ἤρεσκε τὸ τυρί. Ἡ ταλαίπωρος ἡ λεχὼ ὑπέφερε κάπως ἀπὸ τὸν θόρυβον. Ἤρχισαν αἱ προπόσεις. Ηὔχοντο εἰς τὸν πατέρα νὰ τοῦ ζήσῃ καὶ εἰς τὴν λεχὼ «καλὴ σαράντιση». Πρώτη ἔπιεν ἡ μαμμή, δεύτερος ὁ πατήρ, τρίτη ἡ γραῖα Σωσάννα ἡ μπροσθινή.
Ὅταν ἦλθεν ἡ σειρὰ τῆς Πλανταροῦς νὰ πίῃ εἰς τὴν ὑγείαν τῆς νύμφης της, εὐχήθη μὲ τρεῖς διαφόρους τόνους φωνῆς:
―Ἐβίβα, νύφη, μὲ καλὸ νὰ σαραντίσῃς… Κι ὅ,τ᾽ εἶπα, παιδάκι μ᾽… ἀστοχιὰ στὸ λόγο μου!
(1894)


Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟ http://www.dogma.gr/