Διανύουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών. Είναι Εβδομάδα που σηματοδοτεί την έναρξη παροχής τροφής για σκέψη και περισυλλογή και συνεπεία τούτου ένιωσα την ανάγκη να γράψω για τη συγχώρεση και την αγάπη που είναι οι βιταμίνες της ψυχής μας.
Αγάπη
Είναι η κορωνίδα όλων των τεχνών. Είναι μαγεία που βρίσκεται βαθιά μέσα στη ψυχή μας, μέσα στη καρδιά μας.
Η αγάπη είναι το δυνατότερο από όλα τα συναισθήματα και αξίζει σε όλους μας να βρούμε άτομα που θα αγαπήσουμε και θα μας αγαπήσουν. Η αγάπη όμως θα πρέπει να είναι γνήσια, ατόφια, καθαρή και προπαντός ανιδιοτελής. Να γίνεται με τρόπο σωστό προκειμένου να μην υπάρχει η ψεύτικη απομίμησή της.
Η αγάπη υπομένει, πονά, συμπάσχει, χαίρεται, τρελαίνεται και το σπουδαιότερο ξέρει να συγχωρεί.
Συγχώρεση
Η συγχώρεση είναι η πιο σπουδαία, η πιο σημαντική αρετή ενός ανθρώπου και σε ιεραρχική κλίμακα είναι η ανώτατη μορφή αγάπης. Όποιος έχει μάθει να συγχωρεί ξέρει και να αγαπά αληθινά. Επομένως η συγχώρεση είναι μία πράξη αληθινής αγάπης, είναι η τελική μορφή της αγάπης.
Υπάρχουν φορές που στη καθημερινότητα λέμε «συγγνώμη» για να δεχτούμε ένα «κρύο εντάξει» που κι αυτό υπάρχουν φορές που ούτε καν λέγεται. Η λέξη συγγνώμη εκφράζει τη μεταμέλεια – μετάνοια και ταυτόχρονα είναι η αίτηση συγχώρεσης για κάτι που είναι κακό, για κάτι που είναι λανθασμένο. Προέρχεται από το «συν+γνώμη» ή από το «συν+γιγνώσκω» και σημαίνει έχω την ίδια γνώμη με κάποιον, αλλάζω γνώμη, μετανοώ. Για να επέλθει, όμως, συγχώρεση απαιτείται συστηματική σειρά ενεργειών και κοπιαστική προσπάθεια για να ξεπεράσουμε το αίσθημα της αδικίας, τον ανθρώπινο – καλό εγωισμό μας αλλά κι ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό. Η συγχώρεση είναι κάτι παραπάνω από δύο λέξεις (ζητώ συγγνώμη). Είναι μια ενέργεια η οποία ωφελεί τόσο το άτομο που τη δίνει, όσο και αυτό που την επιζητά.
Ένα άτομο που συγχωρεί σημαίνει ότι παίρνει την απόφαση να απελευθερώσει τον εαυτό του και να αποβάλλει από αυτόν όλα τα αρνητικά - τοξικά συναισθήματα όπως είναι ο θυμός, η οργή, ο φθόνος και η επιθυμία της εκδίκησης και να τα μεταμορφώσει σε κάτι δημιουργικό και παράλληλα να προσφέρει ευεργεσία στον ίδιο του τον εαυτό. Στην ουσία ανοίγει την αγκαλιά του στα πρόσωπα του περιβάλλοντός του και ιδιαίτερα στο πρόσωπο της προσωπικής του σχέσης δυναμώνοντας έτσι στα εσώψυχά του την αγάπη αλλά και την γαλήνη, την ηρεμία.
ΟΙ επιλογές που έχει να επιλέξει το άτομο είναι δύο: α) Να πορεύεται με θυμό, οργή, και με τη σκέψη της εκδίκησης και β) Να συγχωρήσει το άλλο άτομο και να προχωρήσει παρακάτω μαζί του.
Όταν το άτομο επιλέξει τη συγχώρεση σημαίνει ότι επιλέγει να δείξει γενναιοδωρία, ευγένεια, καλοσύνη και αγάπη όχι μόνο προς το άλλο άτομο αλλά ακόμα και στον ίδιο του τον εαυτό.
Συγχώρεση δεν σημαίνει λησμονιά. Η συγχώρεση δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε τι έχει γίνει και ποιος το έχει κάνει. Συγχώρεση δεν σημαίνει ότι αγνοούμε τη σοβαρότητα μιας προσβολής ή άσχημης πράξης που προέρχεται από πρόσωπο του κοντινού μας περιβάλλοντος προς το πρόσωπό μας ή και αντίστροφα από το δικό μας πρόσωπο προς το άλλο.
Συγχώρεση σημαίνει ότι τα αφήνουμε όλα πίσω μας, αποδεχόμαστε ό,τι έχει γίνει και επιλέγουμε να προχωρήσουμε βάζοντας ένα οριστικό τέλος στα αρνητικά μας συναισθήματα και στην ψυχολογική και σωματική μας ένταση και ερχόμαστε σε συμφιλίωση τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τα πρόσωπα που μας περιβάλλουν χωρίς, όμως, προσκολλήσεις σε καταστάσεις του παρελθόντος οι οποίες προσκολλήσεις δεν οδηγούν πουθενά και δεν κτίζουν ένα δυνατό και υγιές μέλλον…. Συνεπώς σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να γινόμαστε δέσμιοι για βλαπτικές πράξεις του παρελθόντος (δεν έχει σημασία πότε πραγματοποιήθηκαν αυτές οι πράξεις δηλαδή παλαιότερα ή χθες).
Η πράξη της συγχώρεσης δεν σχετίζεται με τους άλλους αλλά με εμάς, είναι καθαρά προσωπική μας υπόθεση Κρίνεται από εμάς και η επίδραση της είναι μεγαλύτερη στην δική μας ψυχική υγεία. Σχετίζεται με τη δική μας ανάγκη να αποδεσμευτούμε από ένα φορτίο που μας βαραίνει ιδιαίτερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποκτήσουμε πάλι την εσωτερική μας γαλήνη. Η συγχώρεση στην ουσία είναι μία πράξη αγάπης προς τον εαυτό μας που μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε πιο υγιείς σχέσεις με τους άλλους και οι δεσμοί μας με αυτούς να καταστούν πιο υγιείς και πιο δυνατοί.
Η πραγματική συγχώρεση που οδηγεί στη λύτρωσή μας δεν είναι εύκολη διαδικασία. Απαιτούνται κάποια βήματα:
Το πρώτο βήμα είναι να συνειδητοποιήσουμε και να αποδεχθούμε τα ίδια μας τα συναισθήματα, το ότι δηλαδή, αυτό που μας έκαναν ή κάναμε πόνεσε. Μη κάνουμε το λάθος να προσπεράσουμε μια βλαπτική πράξη πείθοντας τον εαυτό μας ότι δεν έγινε τίποτα ή λέγοντας σιγά μην ασχοληθώ. Μη κάνουμε το λάθος να πείσουμε τον εαυτό μας πως είμαστε καλά μη λαμβάνοντας υπόψη τα δυσάρεστα συναισθήματα. Η άρνηση δεν οδηγεί πουθενά. Συνεπώς πρέπον είναι να αποδεχθούμε την πραγματικότητα και να την αντιμετωπίσουμε κοιτάζοντας την στα μάτια και να μην αφήσουμε να παγιωθούν μέσα μας τα αρνητικά συναισθήματα γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να παγώσουν ή να εξαφανισθούν τα θετικά μας συναισθήματα και αυτά ακόμα τα αισθήματα που τρέφουμε προς το άλλο πρόσωπο.
Το δεύτερο βήμα σχετίζεται με τις ενοχές. Όταν κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο μας έχει βλάψει, σχεδόν τις περισσότερες φορές, υπάρχει στα ενδότερα του εαυτού μας η αίσθηση ότι φταίξαμε. Αισθανόμαστε έτσι διότι κατά κάποιον τρόπο διατηρούμε κάποιον έλεγχο της κατάστασης και ότι δεν είμαστε εκτεθειμένοι και έρμαια στις βουλές και τις διαθέσεις του άλλου, στο τυχαίο ή στη μοίρα. Πρέπει να απαλλάξουμε τον εαυτό μας από τις ενοχές, ενοχές γιατί δεν χειριστήκαμε σωστά μία κατάσταση με αποτέλεσμα αυτή να ξεφύγει από τον έλεγχό μας. Οι ενοχές δυστυχώς δεν οδηγούν πουθενά, καταστρέφουν τον εαυτό μας και υποσκάπτουν την αυτοεκτίμησή μας. Αποτίναξη συνεπώς των ενοχών.
Το τρίτο βήμα είναι το πιο σημαντικό. Είναι αυτό της απομάκρυνσης από τον ρόλο του θύματος. Πιο βασικός ρόλος είναι αυτός του θύματος έστω κι αν ο τρόπος που μπήκαμε σε αυτόν το ρόλο υπήρξε θλιβερός. Το να εμφανίζεται κάποιος ως θύμα και να παραμένει έτσι, εκπέμπει μια παράξενη θα έλεγα ευχαρίστηση: το να βρίσκει πάντα λόγους και να μην αναλαμβάνει ευθύνες, να μην προχωρά, να μην διεκδικεί και να περιμένει την κατανόηση των άλλων. Ο υιοθετημένος αυτός ρόλος του θύματος όταν διαρκεί αρκετά, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και θέληση για να αποβληθεί. Όσο διαρκεί ο ρόλος αυτός είναι αδύνατον να υπάρξει συγχώρεση και προσωπική ανάπτυξη. Τέλος, λοιπόν, η θυματοποίηση.
Το τέταρτο βήμα είναι επίσης σημαντικό όπως και το τρίτο. Αφορά την έκφραση της αποδοκιμασίας της οργής και του θυμού και δεν είναι αναγκαίο αυτό να συμβεί ενώπιον του προσώπου που μας πλήγωσε. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει το ζωντάνεμα των θετικών συναισθημάτων και μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικό ήταν και συνεχίζει να είναι το πρόσωπο αυτό για εμάς. Επομένως αναγνώριση του θυμού και της οργής μας και κατόπιν αποδοκιμασία αυτών.
Το πέμπτο βήμα είναι αυτό της λογικής επεξεργασίας και της αντιμετώπισης του προβλήματος πρόσωπο με πρόσωπο με το άτομο που μας πλήγωσε, που πληγώσαμε. Αυτό όμως είναι προαιρετικό, παίζουν ρόλο κάποιοι παράγοντες όπως η απόσταση που χωρίζει τα δύο μέρη καθώς και άλλοι παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί, όμως, δεν αποτελούν φραγμό για τη συγχώρεση που πρόκειται να δώσουμε. Άλλωστε όπως προανέφερα η συγχώρεση είναι μία διαδικασία που αφορά εμάς τους ίδιους και μπορεί να δοθεί ακόμα και αν δεν ξαναδούμε το άτομο που ενήργησε βλαπτικά με οποιονδήποτε τρόπο σε βάρος μας και που τώρα συγχωρούμε. Όταν όμως πρόκειται για κοντινό μας πρόσωπο νιώθουμε την ανάγκη να συναντηθούμε, να κοιταχτούμε στα μάτια και να πούμε τι νιώθουμε αρκεί βέβαια να υπάρξει θέληση από το κοντινό μας αυτό πρόσωπο.
Το έκτο και τελικό βήμα είναι η ίδια η συγχώρεση η οποία δεν είναι εύκολο να περιγραφεί επειδή ο καθένας μας ξεχωριστά την αισθάνεται με διαφορετικό τρόπο. Προσωπικά τη βιώνω ως μία εσωτερική λύτρωση και ανακούφιση.
Πολλές φορές κάποιο συμβάν κατά το διάβα μας, ενεργοποιεί μέσα μας τη διαδικασία της συγχώρεσης σαν μια ανάγκη να απαλλαγούμε από γεγονότα του παρελθόντος τα οποία σκιάζουν το παρόν.
«Το να κάνεις λάθη είναι ανθρώπινο, το να συγχωρείς είναι θεϊκό» ανέφερε ο Άγγλος ποιητής Alexander Pope (1688-1744).
Στις προσωπικές μας σχέσεις όλοι κάνουμε λάθη και όποιος πει ότι δεν κάνει ψεύδεται. Λάθη δεν κάνουν αυτοί που είναι αδιάφοροι προς το πρόσωπο της σχέσης τους. Ωστόσο, όταν τα συνειδητοποιούμε και τα αναγνωρίσουμε και μετανοήσουμε ειλικρινά για αυτά πρέπει να έχουμε μια νέα ευκαιρία να τα διορθώσουμε χωρίς οτιδήποτε που ανακόπτει και εμποδίζει την ενέργειά μας αυτή. Η τιμωρία και η εκδίκηση δεν είναι οι λύσεις του προβλήματος. Τα στοιχεία αυτά μας φθείρουν ψυχικά. Η καταδίκη ενός ανθρώπου χωρίς καμιά αμφιβολία το μόνο που επιφέρει είναι πιο πολύ πόνο, θυμό, θλίψη, απελπισία. Αρχικά, πιθανόν να αισθανθούμε ικανοποίηση καταδικάζοντας κάποιον, είναι όμως βέβαιο πως αυτή η ικανοποίηση είναι πρόσκαιρη. Η θυμός, η οργή, το αίσθημα της αδικίας δεν εξαφανίζονται με την τιμωρία του άλλου αλλά μόνο με την αποδοχή. Μη ζούμε με την ψευδαίσθηση πως είμαστε τέλειοι. Κανένας από εμάς δε είναι τέλειος. Ο καθένας μας ξεχωριστά έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Δεν πρέπει να καταδικάσουμε έναν άνθρωπο, τον άνθρωπό μας για κάποια τυχόν βλαπτική πράξη αλλά να του δώσουμε την ευκαιρία να δράσει για ένα καλύτερο μέλλον. Χωρίς τη συγχώρεση θα είμασταν σκληροί και άκαρδοι.
Πολλοί άνθρωποι, πιθανόν να πιστεύουν πως η συγχώρεση είναι πράξη αδυναμίας. Αυτό είναι λάθος. Η συγχώρεση είναι ένδειξη ψυχικής δύναμης, καλοσύνης και μεγαλοψυχίας. Η συγχώρεση μας φέρνει πιο κοντά στην ευτυχία. Μη δηλητηριάζουμε λοιπόν τη ψυχή μας με τοξικά συναισθήματα μίσους και φθόνου. Με τη πράξη της συγχώρεσης γινόμαστε ωριμότεροι και δυνατότεροι και ξανακερδίζουμε την ψυχική μας γαλήνη. Ας αφήσουμε επομένως πίσω μας όλα τα αρνητικά συναισθήματα και ας δώσουμε μια νέα ευκαιρία στους ανθρώπους ή στον άνθρωπο του κοντινού μας περιβάλλοντος να δράσει.
Κάτι πολύ σημαντικό:
Η συγχώρεση δεν αφορά μόνο τους άλλους αλλά αφορά και τον ίδιο μας τον εαυτό. Ότι συμβαίνει και με τους άλλους το ίδιο συμβαίνει και με εμάς. Ποτέ δεν είμαστε μόνο καλοί ή μόνο κακοί. Οι πάντες έχουμε προτερήματα και ελαττώματα. Υπάρχουν καταστάσεις που κάναμε για τις οποίες ήδη έχουμε μετανιώσει. Υπήρξαν κουβέντες που δεν έπρεπε να πούμε και δεν έχει σημασία το αν προκληθήκαμε ή όχι. Αν μάθουμε όμως να αναγνωρίζουμε τις όποιες βλαπτικές πράξεις σε βάρος του άλλου και καταδικάσουμε αυτές τότε θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας. Πριν προχωρήσουμε στη συγχώρεση προς τους άλλους ας υποβάλλουμε κάποια ερωτήματα προς τον εαυτό μας: Έχω τη δύναμη να συγχωρήσω τον εαυτό μου; Μπορώ να αποδεχθώ τα λάθη και τα ελαττώματα μου; Μπορώ να νιώσω αγάπη για τον ίδιο μου τον εαυτό;
Η λέξη Συγχώρεση είναι σύνθετη λέξη η οποία αποτελείται από τις λέξεις Συν+Χωρώ που σημαίνει χωράμε και οι δύο μαζί ή βρίσκεις χώρο μέσα μου. Είναι επομένως η συνειδητή στάση να αφήσουμε κάποιον να χωρέσει μέσα στην καρδιά μας. Όταν όμως αρνούμαστε να συγχωρέσουμε θωρακίζουμε την ψυχή μας με τέτοιον τρόπο ώστε αυτό να μη χωρέσει μέσα στην καρδιά μας. Αν και ο θυμός καθώς και η οργή είναι ανθρώπινα συναισθήματα που πολλές φορές προκαλούνται από αληθινά γεγονότα και δικαιολογούνται, εν τούτοις δεν πρέπει να είναι τρόπος ζωής. Αντίθετα η συγχωρητικότητα είναι λυτρωτική, είναι θεραπευτική και πρέπει να είναι τρόπος ζωής.
Διανύουμε την Μεγάλη Εβδομάδα η οποία μας προσφέρει την κατάλληλη ευκαιρία να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να σκεφτούμε αν αδικήσαμε κι εμείς κάποιον και να συγχωρήσουμε όπως θα θέλαμε να μας συγχωρήσουν κι εμάς. Ας αποβάλλουμε το δηλητήριο μέσα από τη ψυχή μας, με αυτόν τον τρόπο η ζωή μας μέσα στις σχέσεις μας θα γίνει ομορφότερη. Φαντασθείτε πόσα περισσότερα ευχάριστα συναισθήματα μπορούμε να νιώσουμε αν αφήσουμε πίσω μας το μίσος, τον θυμό, την πικρία, την απογοήτευση. Τεράστιος θα ήταν ο χώρος για χαρά και ικανοποίηση.
«Το ξύδι σκουριάζει τον τενεκέ» άκουγα να λέει ο παππούς μου και αναφερόταν στο πόσο λυτρωτική είναι η συγχώρεση για τον εαυτό μας. Είχε δίκιο, είναι αλήθεια αυτό που έλεγε και με ακολουθεί.
και έχει υποστεί επεξεργασία από τον συγγραφέα
