" ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ" Τραγούδι σε Στίχους της ΕΒΙΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ από το CD "Σαν Χαρταετός"

Μελοποιήθηκε από την Εταιρία Make My Song στη Λάρισα Σύνθεση-Μουσική : Ιωάννης Χατζής Τραγούδι : Μαριανίκη Τόκα

Γλυκός να 'ναι ο ύπνος σου μικρό τριανταφυλλάκι πουλάκια να σου τραγουδούν κι άγγελοι να σου ψέλνουν. Κι η Παναγιά από ψηλά χαμογελά και σκέπει τα βήματά σου τα μικρά στο δρόμο σου και φέγγει. Γλυκά να 'ναι τα όνειρα χαρά μου κάθε βράδυ κι ατάραχος ο ύπνος σου σαν πέφτει το σκοτάδι. Στην αγκαλιά μου σε κρατώ κούρνιασε και κοιμήσου ένα φιλάκι στα μαλλιά κι η αγάπη μου δική σου. Γλυκός να 'ναι ο ύπνος σου μικρή πεταλουδίτσα δώσε μου το χεράκι σου γιατί είσαι μια σταλίτσα. Κοιμήσου και μην σκιάζεσαι μην τύχει και φοβάσαι στο λέω να μη νοιάζεσαι μονάχη σου δε θα 'σαι Σφάλισε τα ματάκια σου ως να 'ρθει η αυγούλα στο πλάι σου θα κάθεται για πάντα η μανούλα. 20-8-17

ΛΙΑ ΣΙΩΜΟΥ - ΔΕΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Lawrence Alma-Tadema - Ask Me No More

Σαν Ίσκιος

Επέρασες σαν ίσκιος αετού
       εκάλυψες για λίγο
τον άδειο ουρανό μου
       και δόξα γέμισες
το διάβα το πικρό μου

Επέρασες σαν την βροχή
            της άνοιξης περαστική μια μπόρα
Και έλουσες δροσιά κι ονείρατα
            την κάθε της ζωής μου άδεια ώρα

Εχάθηκες σαν ένα αστέρι
         που έλαμψε και έσβησε στον ουρανό
Μα μ’ έλουσε χρυσόσκονη
           με κάλυψε χρυσό

Σαν ένα κύμα π’ έσπασε
        στα βράχια και εχάθη
Σ’ απατηλό, θαλασσινού
       νερού, φευγάτο αφρό
Μα πότισε δροσιά και μύρο
       της ζήσης μου το κάθε λίγο

Ήσουν κι εσύ το όνειρο
          τ’ απατηλό του νου μου
Της φαντασίας πλάσμα μου
       κοχύλι του βυθού μου

Και γέννημα μιας άνοιξης
          π’ ανθίζει στην καρδιά μου
Και μύρο κάποιας πασχαλιάς
       π’ ανθεί στα έγκατά μου

Μου φάνηκε μ’ αγάπησες
         Ίσως και να’ ν’ αλήθεια
Ποτέ δε το φανέρωσες
          ζούσες σε μια πικρή εχεμύθεια

Ω, της καρδιάς το σκίρτημα
        τραγούδι είναι του μυαλού μου
Ω της αγάπης η χαρά
      αστέρι είναι τ’ ουρανού μου

❤     ❤

Ο Γλάρος

Δεν μ’ έλουσαν τα όνειρά μου απόψε αστέρια
δεν μ’ έντυσε η αγάπη σου πούλιες κι αυγερινούς
με ξύπνησαν φωνές απ’ τ΄ ανοιξιάτικα τα περιστέρια
μ’ αγκάλιασαν μυρτιές, σε κάτι εσπερινούς.

Δεν ήτανε της μοίρας μου στους δρόμους σου να γίνω φάρος
δεν ήμουν ένα απ’ τ’ άστρα σου τις νύχτες τις γλυκές
έγινα λίγο μοναχά, της ζήσης σου ένας γλάρος
μιας πεταλούδας ίσκιος σε ποθητές πηγές.

Δεν μ’ έφερε ο άνεμος στα πόδια σου ένα φύλλο
δεν μ’ έκανε η βροχή, ζωής νερό για σε, πηγή, κρουνό
Ήταν της μοίρας να γενώ ο ίσκιος σου στον ήλιο
ένα αστέρι π’ έλαμψε για σε στον ουρανό.

Μοιράσαμε το όνειρο, το θαύμα, την μαγεία
καλύψαμε τον ουρανό μ΄ αστέρια της ψυχής.
Και καρτεράμε την σκλαβιά να φέρει ελευθερία
λουζόμαστε στο ξέφωτο μιας κάποιας χαραυγής.

❤     ❤

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Έφερ’ ο άνεμος τραγούδι στη νυχτιά,
τραγούδι, άσμα των ασμάτων, ύμνο
σαν μελωδία αγγελική στη σιγαλιά
νανούρισμα γλυκό στον φευγαλέο ύπνο.

Γέμισαν νότες του μυαλού την ερημιά
χορδές, κιθάρες και γλυκόλαλα βιολιά.
Σύραν οι θύμησες χορό με τη φωνή της λύρας,
Τσιγγάνες, γυφτοπούλες θύμησες…
Οι μάγισσες της μοίρας.

Χόρεψε ο αγέρας τα κλαδιά της φοινικιάς
κλειδιά του σολ στον ουρανό τα μαυροπούλια,
τσιγγάνες, γύφτισσες με σύραν στον χορό
και γυφτοπούλες θύμησες μου φίλησαν τα χείλια.

Και μια μελαχρινή, μια γυφτοπούλα όμορφη, μικρή
κρατούσε στο χεράκι της και χτύπαγε το ντέφι.
Σεργιάνιζαν στον άνεμο πάθη, κορδέλες και καημοί
και το μικρό κορμάκι της το τύλιγε μια μέθη.

Τα ποδαράκια της κι αυτά λες με φτερά
μια κάποια στριφογύριζαν στον νου αγκάλη
στα γύφτικα τσαντίρια τα παλιά
γλέντι, τραγούδι φούντωνε, κραιπάλη.

Ω γυφτοπούλα θύμηση, να’ ταν να έγερνα ξανά
μες στα σγουρά σου τα μαλλιά να βρω τη λήθη
και να χορέψω εκεί με τα χρυσά φλουριά
π’ αγκάλιαζαν τα τρυφερά σου στήθη.

❤     ❤

ΜΗ ΠΥΡΟΦΑΝΙ Η ΜΝΗΜΗ

Βήμα το βήμα χάθηκαν
            τα χρόνια απ’ τη ματιά μου,
βλέμμα το βλέμμα κι η θωριά
               καθρέφτης μου του νου
τα μυστικά της ζήσης μου
               χαμένα όνειρά μου
βήμα το βήμα τα ’συρε
            στην άμμο του γιαλού.

Κύμα το κύμα κύλησε
             κι η θλίψη σου για μένα
ανάρια σ’ εσπερινού το φως
             θαμπή σαν χαραυγή
δεμένη μ’ ένα όνειρο
             που δεν το βλέπει μέρα
γεννήθηκε παλιά και ζει
       δεν λέει να ξεχασθεί.

Μη και με είδες στ’ όνειρο
              ανατολής τ’ αστέρι;
μη μέσα στις βραχοτοπιές
            μαζί με τις μυρτιές;
Μη σε κλωνάκι της ελιάς
            κάτασπρο περιστέρι;
μη πυροφάνι η μνήμη μου
            στις ακροθαλασσιές;

Σε μακρινή οροσειρά
              σ’ ανατολής λημέρια
αντάμα μ’ άνεμο αυγής
         και με δροσιά δρυμού
μια θλίψη κι ένα δάκρυ
          σμίξανε στον αιθέρα
λες αγκαλιά ζεστή, γλυκιά
            σ’ απόγνωση χαμού.

Γλαρόπουλο που πέταξε
             στα βράχια και εχάθη
γλαρόπουλο της ζήσης μας
            με τα χρυσά φτερά
γέμισ’ ο άνεμος φιλιά
           απ’ τη χαμένη αγάπη
θαλασσοπούλια φίλησαν
             τ’ ανήσυχα νερά.

Κύμα το κύμα κι η χαρά
             Στη θάλασσα εξεχάσθη
σαν τα κοχύλια του γιαλού
             την ήπιε η μοναξιά
κύμα το κύμα κι ο συρμός
            μέσα στον νου εχάθη
κύμα το κύμα κι ο καημός,
            κι απόμεινε η ερημιά.

❤     ❤

Μιλήματα του νερού

Την αγάπη μου έπνιξα θάλασσα
σ’ αμμουδιές, σε βαθιά ακρογιάλια
Τα όνειρά μου τα έπνιξα θάλασσα
κουρασμένη η καρδιά μου για άλλα

Μυστικά σου ψιθύρισα θάλασσα
και οι γλάροι τα πήραν μακριά μου
Στον αφρό την πικρία ελίκνισα
ανεμώνες νερού τα όνειρά μου

Στα βαθιά, τα ανήλια τα πλάτη σου
τη χαρά μου τα φύκια την κρύψαν
Η αλμύρα σου λες κι αποστείρωσε
την πληγή που ‘χε μείνει στα στήθια

Την αγάπη μου κοίμισα θάλασσα
με τραγούδια πουλιών και με ρείκια
Την αγάπη μου σου ‘δωσα θάλασσα
τις ελπίδες, τη θλίψη, την πίκρα


❤     ❤

Ευαγγελισμός

Τ’ ανθούλια που μου μάζευες
στις αγκαλιές των κάμπων
οι καμπανούλες των αγρών
οι κυκλαμιές των βράχων

Τα ρείκια και τα θύμαρα
τα κρίνα, τ’ ασφοδίλια
της μυγδαλιάς τα λούλουδα
οι πασχαλιές, τα γιούλια

Όλα, αγάπης κέρασμα
όλα, ονείρων μύρο
στην θύμηση εμείνανε
σαν Ευαγγελισμού ένα κρίνο!

❤     ❤

Σ’ αναζητώ

Σ’ αναζητώ στης γης κάθε γωνιά
       σε κάθε θρόισμα γλυκό τ’ αγέρα
Σε ψάχνω στις σκιές
     τα χρώματα του δειλινού
Σαν μιαν ακτίνα σε ζητώ
      στα πλάτη του δικού μου
άναστρου ουρανού

Σ’ αναζητώ σαν μια δροσιά
       στον ήλιο του μεσημεριού
Σε θέλω σαν την άνοιξη
       την παγωμένη ώρα του χειμώνα
Στον άδειο τον αγρό
      της ζήσης μου σε καρτερώ
Σαν μια μικρή του κάμπου
     της ψυχής μου ανεμώνα

Τραγούδια θέλω να γεννούν
       τα λόγια σου
Μπαλάντες στην πικρή
      τη μοναξιά μου
Αγρός με παπαρούνες
     η αγκάλη σου,
Να νανουρίζει στ’ όπιό της
      τα όνειρά μου

❤     ❤

Ήλθες κι απόψε

Ήλθες κι απόψε στα όνειρά μου
σαν φωταυγή απ’ αστροφώς
να μου θυμίσεις περασμένα
μη κι απαλύνει ο καημός

Είχες χαθεί απ’ τη ματιά μου
ανήκες σ’ άλλους ουρανούς
σαν τον κομήτη στην καρδιά μου
απ’ άγνωστους μεσημβρινούς

Κι έφερες γλυκά στην υφή μου
και μια γαλήνη στην ψυχή
λες και σε τύλιξα μες στη ζωή μου
σ’ αγάπης μνήμη μες στη σιωπή

Είχες χαθεί απ’ τη θωριά μου
δρόμοι που σμίγουνε σε ουρανό
δεν είσαι δίπλα μου σιμά μου
μα πώς σε νιώθω, σε ποθώ!

Και με τυλίγεις λες σ’ αστέρια
και με ποτίζεις ουρανό
κι αν κάποια δάκρυα κυλάνε
πώς σ’ αγαπώ, πώς σ’ αγαπώ

Δεν σ’ ένιωσα ποτέ σιμά μου
μα ζεις για πάντα στη σιγή
σαν χόβολη για τα όνειρά μου
σαν χάραμα κι ανατολή

Μη με ξεχάσεις και μη φύγεις
για σένα σέρνομαι στη γη
μες στης ζωής μου τα αγέρια
είσ’ η πυξίδα κι η πνοή

Μ’ αγάπησες, μα δεν μου το πες
δρόμοι που σμίγουνε σε ουρανό
θέλω να γείρω να πλαγιάσω
τα όνειρά μου στον γιαλό

❤     ❤

Εποχές αγάπης

Αχνάρια αγάπης στον νου χαραγμένα
διαβαίνεις κι απόψε μακριά από μένα
ζητάς τη ματιά μου, το γέλιο, τη γλύκα
στα δόλια όνειρά μου κει μόνο σε βρήκα

Πού να ‘σαι γλυκέ μου, και πού να διαβαίνεις
μέσ’ στην καρδιά σου για πάντα με φέρνεις
Τ κι αν σε χώρα πια ξένη γυρίζω
του νου σου φυτίλια θυμάμαι δακρύζω

Σαν φεύγω απ’ όλα, σαν σβήνω μονάχη
η αγάπη σου καίει για πάντα στα βάθη
Τι κι αν το δείλι το λούλουδο κλείνει
μ’ αυγή και δροσούλα και πάλι ανοίγει

Στο κύμα κει πέρα, που βλέμμα λικνίζει
η αγάπη μας γέρνει και σε νανουρίζει
Τ᾽ αστέρι το βράδυ το φως που προβάλει
ματιάς μου το χάδι θαρρείς και στεγάζει

Κι ο κούκος που ψέλνει τη θλίψη του μόνος
θυμίζει πως πάντα της ζήσης ο πόνος
περνά και διαβαίνει, σαν χελιδόνι
τα δάκρυα ο χρόνος, ξανά τα στεγνώνει

Μέσ’ στην ομίχλη, της λίμνης παρτέρι
πέρασε, έφυγε το καλοκαίρι
Του φθινοπώρου οι πρώτες οι ψύχρες
δροσίζουν και πάλι τις άδειες μας νύχτες

Χειμώνας σαν φτάσει, Ω με συμφορά μου
στ’ ακροθαλάσσι γερνούν τα όνειρά μου
Στα χιόνια γραμμή ένα αστέρι διαγράφει
παγωμένη μια θλίψη στην καρδιά κουρνιάζει.

❤     ❤

Στο Επανιδείν

Ω ναι, θα ξανάρθεις
          απ’ την θάλασσα πέρα
Σελήνης ασήμι
          πνοή απ’ αγέρα
Φωτιά απ’ την άμμο
         που ήπιε τον ήλιο
Ανέμου δροσούλα
         απ’ ορέων σκιά

Ω ναι, θα ξανάρθεις
          φωνή του πελάγου
Γραμμή επουράνια
         σαν πέταμα γλάρου
Ανέμων φιλιά
         σε βράχου σχισμή
Του ήλιου σφραγίδα
        στην όμορφη γη

Ω ναι, θα ξανάρθεις
          αετός στη φωλιά του
Και γεύση απ’ ελπίδα
         Θεός στα όνειρά του
Ω ναι, σαν το στάχυ
         ειρήνη του κάμπου
Ναι σαν το γιούλι
       γαλήνη του νου

Carpe " Κατάνευση..."

Το εφήμερο εξετάζεται,
το φεγγάρι εκκρεμεί,
μονάχος μέσα στην άγνοια
κατακερματίζομαι.
Της σάρκας οι ίνες
κυματίζουν αργά.
Η αίσθηση σου βουβή κι αόρατη
διαλύει τη δύσπνοια
στα κενά δωμάτια.
Στο πρόσωπό μου μπήγονται
οι ηλιαχτίδες,
μια κατάνευση στο ύφος σου
αποδεικνύει τη διαπόμπευση
της αίγλης του πρόσκαιρου κόσμου.
Ένα βήμα πρόθυμο
κι όλα περνούν σε δεύτερη μοίρα.
Είχα διαισθανθεί το φτερούγισμα πριν η καρδιά...εκραγεί.

Carpe.

ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ "Ο Ηρωισμός στην Ελλάδα της «κανονικότητας» "

 α.«Χάριν της ιστορικής αλήθειας οφείλω να διαπιστώσω ότι μόνον οι Έλληνες, εξ όλων των αντιπάλων οι οποίοι με αντιμετώπισαν, πολέμησαν με παράτολμον θάρρος και υψίστην περιφρόνησιν προς τον θάνατον».(Χίτλερ).

β.«Αλίμονο στη χώρα που έχει ανάγκη από ήρωες".(Μπρεχτ).

 

Μία βιαστική ανάγνωση των δύο παραπάνω θέσεων ίσως θα μάς οδηγούσε στη διαπίστωση πως μεταξύ τους υπάρχει μία διαφορετική εκτίμηση και αξιολόγηση για τον «ηρωισμό». Ο Χίτλερ πλέκει το «εγκώμιον» των Ελλήνων που πολέμησαν ηρωικά («παράτολμον θάρρος και υψίστην περιφρόνησιν προς τον θάνατον») κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Από την άλλη πλευρά ο Μπρεχτ οικτίρει τη χώρα που χρειάζεται ήρωες.

Ωστόσο η αλήθεια εστιάζεται στο γεγονός πως οι ηρωικές πράξεις προκαλούν τον θαυμασμό και αναγνωρίζονται ως η βασική προϋπόθεση για την επιβίωση όχι μόνον μιας χώρας αλλά και για τη νοηματοδότηση της προσωπικής μας ζωής. Γι’ αυτό ακριβώς σε παγκόσμιο επίπεδο στις εθνικές επετείους κάθε χώρας (αλήθεια υπάρχει χώρα χωρίς εθνική επέτειο;) προβάλλονται με έμφαση οι ηρωικές πράξεις κάποιων προσώπων που λειτουργούν ως πρότυπα διαπαιδαγώγησης για τους νεότερους.

Τα ηρωικά σύμβολα

Οι Έλληνες – αλλά και πολλοί άλλοι λαοί – αρέσκονται να δανείζονται και να υπερπροβάλλουν μύθους και ηρωικά σύμβολα από την μυθολογία και την παράδοσή τους με αντικειμενικό στόχο να τονώσουν το εθνικό φρόνημα σε περιόδους εθνικής κρίσης. Τα ηρωικά σύμβολα, επίσης, υπηρετούν κατά τον καλύτερο τρόπο και την προσπάθεια του ατόμου να δομήσει την ταυτότητά του αλλά και της κοινωνίας όταν αυτή αποφασίσει να τροποποιήσει ριζικά την παρηκμασμένη εικόνα της. Και επειδή οι αλλαγές της κοινωνίας και η δόμηση της προσωπικής ταυτότητας πρώτα επιτελούνται σε φαντασιακό – συμβολικό επίπεδο και μετά υλοποιούνται στην καθημερινότητα, γι’ αυτό οι «ήρωες» συνιστούν το θεμελιακό στοιχείο των παραπάνω στόχων και διαδικασιών.

Έχει παρατηρηθεί πως σε καιρούς «κανονικότητας» ή και σε δύσκολες περιόδους άτομα και κοινωνίες ή λαοί αναζητούν μία διαφυγή μέσα από ηρωικές πράξεις. Επειδή οι τελευταίες προϋποθέτουν ψυχικό σθένος και ικανότητες που υπερβαίνουν κατά πολύ τον «μέσο» καθημερινό άνθρωπο, τότε προβάλλει ως αναγκαιότητα ο δανεισμός και η υπερπροβολή ηρωικών συμβόλων καταξιωμένων και αποδεκτών και χρονικά ανθεκτικών. Απώτατος στόχος αυτού του «δανεισμού» - υπερπροβολής των ηρωικών συμβόλων είναι η εκδήλωση μιας επιθυμητής κοινωνικής συμπεριφοράς (συνεργασία, ηθική ακεραιότητα, αγωνιστικό πνεύμα…) ικανής να δημιουργήσει τις συνθήκες για την ψυχική ανάταση των νέων αλλά και για την εθνική αναγέννηση.

Μπορεί οι ηρωικές πράξεις και οι μορφές των πολεμιστών του 1940 αλλά και των αγωνιστών του 1821 να είναι χρονικά πιο κοντά (αλλά και βιωματικά ή συναισθηματικά) με την ψυχολογία του σύγχρονου Έλληνα και ιδιαίτερα της νέας γενιάς, ωστόσο τα ηρωικά πρότυπα του παρελθόντος και ιδιαίτερα του Ομήρου εμπνέουν περισσότερο, αν και ως ένα βαθμό κινούνται σε μυθικό επίπεδο. Και το ερώτημα εξακολουθεί να παραμένει πάντα βασανιστικό, αν και σε ποιο βαθμό τα ηρωικά πρότυπα του παρελθόντος (πραγματικά ή μυθικά) μπορούν να λειτουργήσουν διαπαιδαγωγητικά σήμερα σε μια κατεξοχήν αντι-ηρωική εποχή.

Κανονικότητα ή Ηρωισμός;

Και το ερώτημα είναι πάντοτε διττό: Ποιο το περιεχόμενο του σύγχρονου ήρωα και πώς μπορεί να νοηθεί ο ηρωισμός μέσα σε μία πολλαπλώς αναζητούμενη κανονικότητα; Πολλοί είναι εκείνοι που εκθειάζουν τον ηρωισμό των ανωνύμων και γι' αυτό επιζητούν τον ήρωα της καθημερινότητας. Τον σύγχρονο Έλληνα τον συγκινούν περισσότερο οι προσπάθειες και ο αγώνας εκείνων των ανθρώπων της καθημερινότητας που επιβιώνουν περήφανα μέσα από τις μυλόπετρες της υλικής στέρησης μακριά από κόμματα, συνδικαλιστικές ενώσεις και διαδηλώσεις. Είναι αυτοί που σιωπηλά υπερβαίνουν τον ακρωτηριασμό της ηθικής σήψης και περήφανα διεκδικούν το δικαίωμα να είναι ελεύθεροι μέσα σε μία κοινωνία που απεργάζεται την δουλεία τους σε όλες τις εκφάνσεις της.

Από την άλλη πλευρά ανιχνεύεται μία παραδοξότητα στο γεγονός και στην παραδοχή πως οι κοινωνίες προοδεύουν σε συνθήκες κανονικότητας, ενώ ταυτόχρονα υπερπροβάλλεται η ανάγκη για ηρωισμό με στόχο την ατομική αυτοπραγμάτωση και την εθνική επιβίωση και ανάταση. Κάθε ηρωική πράξη, όμως, από τη φύση της ακυρώνει τα θεσμοθετημένα κοινωνικά πρότυπα και εναντιώνεται σφοδρά στην κανονικότητα. Τα ηρωικά σύμβολα του παρελθόντος (πολεμικά, κοινωνικά, επιστημονικά…) αναδύθηκαν και αναδείχτηκαν μέσα από πράξεις ανυπακοής και απειθαρχίας στα συμβατικά πρότυπα και επιταγές της κανονικότητας. Εξάλλου το «η ανθρώπινη ιστορία ξεκίνησε με μία πράξη ανυπακοής» (Φρομ) είναι ένα διαχρονικό γρονθοκόπημα στον εφησυχασμό και στο συντηρητικό πνεύμα που επωάζει η κανονικότητα.

Τα βασανιστικά ερωτήματα

Πολλοί ίσως διερωτηθούν στο τι μπορεί να σημαίνουν στις μέρες μας οι έννοιες «ήρωας» και «ηρωική πράξη»; Τι περιεχόμενο δίνουν σ’ αυτές οι νέοι που προετοιμάζονται να ζήσουν στην εποχή του metaverse; Μία εποχή εικονικού κόσμου και ψηφιακών χώρων που γίνονται αισθητοί και «ζωντανοί» με τη χρήση της εικονικής πραγματικότητας (VR) ή της επαυξημένης πραγματικότητας (AR); Σε αυτό το μετα-σύμπαν που οι άνθρωποι θα επικοινωνούν και αλληλεπιδρούν διαδικτυακά και θα αγοράζουν «εικονική γη» κι άλλα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία ποια συναισθήματα μπορούν να διεγείρουν οι στρατιώτες στο Αλβανικό μέτωπο, οι άγνωστες γυναίκες στα βουνά της Πίνδου και οι φουστανελοφόροι αγωνιστές του 1821;

Ποιους συγκινούν οι ήρωες και οι ηρωικές πράξεις σήμερα στην αντι-ηρωική εποχή που κυριαρχούν τα πλούτη των πετυχημένων (αθλητών, ηθοποιών…), που η δημιουργική αμφισβήτηση και η υγιής αντισυμβατικότητα ταυτίστηκαν με τον ισοπεδωτικό μηδενισμό και την εκκεντρικότητα κάποιων τατουάζ;

Υπάρχει σήμερα ηρωισμός; Μάς χρειάζεται μία ηρωική ταυτότητα για να λειτουργήσουμε ως σύγχρονοι πολίτες σε μία δημοκρατία που υπονομεύεται από ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες; Τι μπορούν να εμπνέουν στον σύγχρονο νέο οι ηρωικές μορφές – πρότυπα του Αχιλλέα, του Οδυσσέα Ανδρούτσου, του Παύλου Μελά ή του χαμένου «Ανθυπολοχαγού της Αλβανίας»;

Ίσως στις μέρες μας να είναι δραματικά επίκαιρες οι διαπιστώσεις των δύο ποιητών μας για την ταυτότητα των ηρώων:

«Στα σκοτεινά πηγαίνουμε, στα σκοτεινά προχωρούμε… Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά».(Σεφέρης)   ή

«Ανέβαινε τώρα μονάχος και ολόλαμπρος».(Ελύτης).

https://iliasgiannakopoulos.blogspot.com/

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΠΛΙΑΚΟΥ " Χ" - Ποιητική Συλλογή

 

Συνοπτική Παρουσίαση

(Μαριάννα Πλιάκου, «Χ», εκδόσεις Βακχικόν, 2021)

Συγγραφέας : Μαριάννα Πλιάκου
Εξώφυλλο : Μαριάννα Πλιάκου

Εκδόσεις : Βακχικόν
Χρονολογία : Οκτώβριος 2021
Είδος : Ελληνική ποίηση
ISBN : 978-960-638-292-5
Σελίδες : 38

Περιγραφή του «Χ»

Σημείο Χ: εκεί όπου συναντιόμαστε και νιώθουμε όλοι σπίτι μας. Ο χώρος που ακουμπά στην κοινότητα της ανθρώπινης εμπειρίας, για να χτίσει τη συλλογική μας ταυτότητά. Το Guernsey ως ο μικρόκοσμος που γίνεται μακρόκοσμος. Νησί-εργαλείο, όχημα-μεταφορά, τα ποιήματα πατούν πάνω του, για να χαρτογραφήσουν καταστάσεις του είναι και να συνδέσουν το τοπικό με το οικουμενικό και το προσωπικό με το συλλογικό, γιορτάζοντας το σημείο όπου ομοιοκαταληκτούμε.

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 

ΤΟ ΝΗΣΙ ΠΟΥ ΜΕΝΩ

είναι στη μέση του πουθενά.

Ο ουρανός του,

τετράδιο μιλιμετρέ,

ευθείες αεροπλάνων που διασταυρώνονται.

Ουρανός - Σημείο-Χ.

Και Γη-Χ.

Αποδημητικά πουλιά σταματούν εδώ,

πριν συνεχίσουν

για άλλα γεωγραφικά πλάτη.

Το ίδιο και εμείς.

Νησί καταφύγιο,

ανάμεσα

σε τούτο και εκείνο,

στο σημείο Χ

που μπασταρδεύονται οι πορείες μας

και ομοιοκαταληκτούμε.

🍁

ΠΑΡΑΛΙΑ PEMBROKE, ΤΡΙΤΗ ΠΡΩΙ

Ο γρανίτης επιμένει κάτω

από τα βότσαλα.

Οι αιχμηρές γωνίες,

καμουφλαρισμένες από

την απαλή στρογγυλάδα,

θα τραυματίσουν

τον ανύποπτο επισκέπτη.

Παραπέρα,

τα σκουλήκια Opheliabicornis

δουλεύουν ακούραστα

τον πουαντιγισμό της υγρής άμμου.

Κι ανάμεσά τους

τα δικά μας αποτυπώματα,

καθώς βαδίζουμε

παράλληλα στο νερό.

Ο ήχος

από το κύμα που θα τα σκεπάσει

ήδη στα αυτιά μας.

🍁

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ SATIE

Δύο ώρες με το καράβι,

άλλες δυόμιση με το αυτοκίνητο,

και φτάνεις στην κοπεγχαγικήHonfleur,

όπου γεννήθηκε ο Satie.

Στο λιτό ομώνυμο μουσείο

ακούς τις Γυμνοπαιδίες, τις Gnossiennes.

Ο επαναληπτικός,

μινιμαλιστικός τους ήχος

γρήγορα συντονίζεται

στους καρδιακούς κτύπους,

για να τους εκβιάσει τελικά

στη δική του αφήγηση.

Μουσική-ρητορική,

που παραμένει

γοητευτική και αιχμηρή.

Σαν

τις μνήμες

που επιμένουν,

ο ήχος τους

να δυναμώνει

με το χρόνο,

έως ότου

γίνει

κυρίαρχη

μουσική

στα

αυτιά μας.

Βιογραφικό

Η Μαριάννα Πλιάκου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1976. Σπούδασε Ιστορία, Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία, και Ψυχολογία. Ζει και εργάζεται στο Guernsey.

Βιβλία της:

Σιωπή, εκδόσεις Πολύτροπον, 2015

2017, εκδόσεις Κύφαντα, 2019

ΠΕΤΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΒΕΛΟΥΔΑΣ "Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ"

Φεγγάρι που λούστηκε
από την βροχή
ενός ψέματος
Φωτίζει μόνο
τους γκρίζους ουρανούς
Γεύεται
της πίκρας
τους χυμούς
όμως κατά βάθος
διψάει το ποτό
της αλήθειας
Να κάνει βαρκάδα
με τα αστέρια
σε μια θάλασσα
ευτυχίας.
Φεγγάρι
που οδηγεί
συννεφιασμένο
αυτοκίνητο
τρέχει ασταμάτητα
τους οδούς του
απέραντου καημού
Μα δεν τρακάρει
είναι φεγγάρι
συνέχεια ο ήλιος
του χαμογελάει
και ας έχει μαρμαρωμένη
ηδονή..
Το φεγγάρι στο
μπαλκόνι της ψυχής του
το γλεντάει και ας μην έχει
την ορχήστρα των αρχιμάεστρων
των κιθαρωδών των πανέμορφων
των αστεριών.

ΠΕΤΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΒΕΛΟΥΔΑΣ

ΘΟΔΩΡΗΣ ΜΠΕΛΙΤΣΟΣ "Ο Άη Δημήτρης και το Ηρώο πεσόντων της Παλιόχωρας Αβίας"

 

Ο Άη Δημήτρης και το Ηρώο (2001).

Στην Παλιόχωρα Αβίας της Δυτικής Μάνης, σε ένα μικρό ύψωμα ΒΑ της ακτής, υπάρχει το παλιό πέτρινο εκκλησάκι του Άη Δημήτρη. Βρίσκεται επί του δημόσιου δρόμου, απέναντι από το παλιό κοινοτικό γραφείο. Είναι κτίσμα των αρχών του 20ού αιώνα και έχει λίγες παλιές τοιχογραφίες. Ο χώρος περιβάλλεται από ιδιοκτησίες που παλιά ανήκαν στις οικογένειες Σπανέα και Σκιά αλλά δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιον ανήκε αρχικά ο τόπος του ναού. Σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες στα πρώτα χρόνια που άρχισαν να εγκαθίστανται στην παραλιακή Παλιόχωρα οι κάτοικοι του μεσόγειου χωριού της Μεγάλης Μαντίνειας, δηλαδή στο μεταίχμιο του 19ου προς τον 20ο αιώνα, αποτέλεσε το πρώτο κοιμητήριο του χωριού.

Άη Δημήτρης (δεκ. '90)

Η αρχική του μορφή ανακαινίστηκε το 1952 στη μνήμη του Σαράντου Ν. Φελουκατζή (1870-1940), με δαπάνη της συζύγου του Παναγιώτας (1872-1959) που ήταν θυγατέρα του Πελοπίδα (ή Καλόγερου) Μπαμπουρέα (1850-1919). Όπως αναφέρει σχετική επιγραφή που είναι εντοιχισμένη στον περίβολο:

«Εξωραΐσθη δαπάναις Παναγιώτας Φελουκατζή εις μνήμην του συζύγου της Σαράντου. 1952».

Η δωρήτρια κατοικούσε στη Μεγάλη Μαντίνεια και είχε χηρέψει από το 1940. Μετά τις ζημιές που προκάλεσε ο σεισμός του 1944, εγκαταστάθηκε στην Παλιόχωρα. Ήταν άτεκνη και ζούσε μαζί με την ανιψιά της Κατίνα Σαρ. Μπαμπουρέα (1924-90), σε κοντινή απόσταση με τον Άη Δημήτρη. Κατόπιν προτροπής του ιερέα του χωριού παπά-Πότη Γεωργουλέα (1905-81), η Παν. Φελουκατζή φιλοτιμήθηκε να αναλάβει την ανακαίνιση του παλιού ναού.

 Το Ηρώο (2004)

Δυο χρόνια αργότερα, το 1954, σε οικόπεδο δίπλα στο ναό κατασκευάστηκε το νέο Ηρώο πεσόντων του χωριού, σε αντικατάσταση ενός πιο παλιού πέτρινου, το οποίο υπήρχε μερικές δεκάδες μέτρα δυτικότερα, στην πλατεία απέναντι από το Δημοτικό Σχολείο. Το νέο αυτό Ηρώο (άγνωστου κατασκευαστή) ήταν μαρμάρινο, σχήματος κόλουρης πυραμίδας, με σφαιροειδή φλόγα στην κορυφή του. Στις τέσσερις όψεις του υπήρχαν τα εξης:

-Ανάγλυφο κλαδί δάφνης και το κείμενο: Η ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΕΥΓΝΩΜΩΝΟΥΣΑ ΤΟΥΣ ΠΕΣΟΝΤΑΣ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ 1912-1922 ΚΑΙ 1940-1941.

-ΕΦΟΝΕΥΘΗΣΑΝ ΣΠΕΤΖΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π., ΜΑΝΩΛΑΚΕΑΣ ΣΤΑΣΙΝΟΣ Δ., ΦΡΑΝΚΟΥΛΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ Π., ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΕΑΣ ΓΕΩΡ. Β.

-Ανάγλυφες δύο σημαίες και το κείμενο: ΕΙΣ ΟΙΩΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΣ ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΗΣ.

-ΑΠΕΘΑΝΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΙΟΙΣ ΔΑΚΑΡΙΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΥΣΤΡ., ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Π.

Είχε στηθεί σε τσιμεντένιο βάθρο με βοτσαλωτή επένδυση, μπροστά από το οποίο υπήρχε παρόμοιας κατασκευής μεγάλος πέτρινος σταυρός. Είχε τοποθετηθεί στο εσωτερικό υπερυψωμένου ευρύχωρου περίκλειστου με κάγκελα χώρου. Η όλη κατασκευή ήταν λιτή, αλλά είχε μια διακριτική επιβλητικότητα και ξεχώριζε στο ευρύτερο περιβάλλον. Από τότε και για μισό αιώνα περίπου (1954-2004), ο χώρος συνδέθηκε με τους εορτασμούς των εθνικών επετείων, με σημαιοστολισμούς, σχολικές παρελάσεις, απαγγελίες μαθητών, δοξολογίες, καταθέσεις στεφάνων κλπ. 

25η Μαρτίου 1940. Μαθητική παρέλαση με τις στολές της ΕΟΝ μπροστά στο σχολείο της Παλιόχωρας και παράταξη προ του αρχικού Ηρώου πεσόντων με τον δάσκαλο Επαμεινώντα Μπασέα.

 

 

Εορτασμός 25ης Μαρτίου 1972. Στο χώρο του Ηρώου μαθητές του σχολείου και οι ιερείς παπά-Πότης Γεωργουλέας και παπά-Κώστας Γερασιμόπουλος. [φωτ. Ηλίας Κοτσόβολος]

 

Στα χρόνια της δικτατορίας, στον εορτασμό της 28^ης Οκτωβρίου, κάποιες χρονιές συμμετείχαν και διμοιρίες ενόπλων από το 9ο Σύνταγμα Πεζικού της Καλαμάτας, διότι η γιορτή του ναού συμπίπτει με μια αιματηρή εμφύλια σύρραξη μεταξύ αντάρτικων ομάδων που διεξήχθη στις 25-28.10.1943 στο χωριό, γνωστή ως «μάχη της Παλιόχωρας».

Εορτασμός εθνικής επετείου επί χούντας, παρουσία στρατιωτικού αγήματος το 1970 περίπου. Η φωτογραφία έχει ληφθεί από το χώρο του Ηρώου [φωτ. Ηλίας Κοτσόβολος] 

 

Από την δεκ. ’90 που έκλεισε το δημοτικό σχολείο, ο εορτασμός των εθνικών εορτών έχασε αρκετή από την παλιά του λαμπρότητα, αφού σε αυτόν μετείχαν πλέον μόνον οι επίσημοι, ο πρόεδρος με το κοινοτικό συμβούλιο, ο ιερέας και λιγοστός κόσμος. Με τα χρόνια ο περιβάλλων χώρος του ηρώου είχε αρχίσει να παρουσιάζει διάφορες φθορές, όπως σκουριασμένα κάγκελα, ο μεγάλος σταυρός είχε σπάσει κλπ. Επιπλέον υπήρχε και μια πρακτική δυσκολία, διότι η δοξολογία γινόταν στον ενοριακό ναό που βρίσκεται σε κάποια απόσταση από το ηρώο. Για το λόγο αυτό το 2004 το ηρώο μεταφέρθηκε δίπλα στον κεντρικό ναό του χωριού και τοποθετήθηκε σε νέο μαρμάρινο βάθρο. Η σφαίρα επί της κορυφής αντικαταστάθηκε από μαρμάρινο σταυρό.

 

  

 Άνω οι όψεις του Ηρώου και κάτω ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου το 2011, παρουσία των κατοίκων, στο νέο χώρο που έχει μεταφερθεί, δίπλα στον κεντρικό ναό.

Παράλληλα, ο ναός του Άη Δημήτρη αναπαλαιώθηκε, αναδείχθηκε η πέτρα της τοιχοποιίας κι ο περίγυρος εξωραΐστηκε. Ο χώρος του παλιού ηρώου, με την προσθήκη ενός όμορου οικοπέδου που δώρισε στην κοινότητα η τέως γραμματέας της κοινότητας κ. Μαρία Σκιά, διαμορφώθηκε σε μια μικρή πλατεία, η οποία φωτίζεται τα βράδια. Έτσι δημιουργήθηκε μια όμορφη γωνιά στον οικισμό, που αποτελεί προορισμό στους απογευματινούς περιπάτους. Στη γιορτή του ναού, κι εφόσον ο καιρός το επιτρέπει, η μικρή πλατεία αποκτά έναν επιπλέον ρόλο, καθώς όσοι εορτάζουν προσφέρουν κεράσματα, γλυκά και μεζέδες στους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους του χωριού.

 Θ. Μπελίτσος, 26.10.2021

 

 Ο Άη Δημήτρης με την παρακείμενη πλατεία, όπως έχει διαμορφωθεί από το 2004.

 

Πηγές

Σταύρος Γ. Καπετανάκης, «Οι Μαντίνειες της Μάνης, 1996.

Θεόδωρος Γρ. Μπελίτσος, «Έν Αβία», 2016.

Ανδρέας Σπ. Γεωργουλέας, προφορική μαρτυρία.

https://belitsosquarks.blogspot.com/