Παντέλι
Η Λέρος είναι ένα νησί με μοναδική κληρονομιά… Είναι ένα ανοικτό μουσείο. Ένας τόπος με πλούσια ιστορία, με ένα βυθό με πάνω από 50 ναυάγια πολεμικών πλοίων, υποβρυχίων, εμπορικών αλλά και αεροπλάνων που είχαν καταρριφθεί, ένα λιμάνι που νομίζεις ότι έχεις μεταφερθεί στην Ιταλία του Μεσοπολέμου, με 150 υπόγεια τούνελ, με επίγειες κατασκευές και ένα μουσείο μέσα σε τούνελ που σε ταξιδεύει σε άλλες εποχές… Λακκί
Το 1949, σε τμήμα των εγκαταλελειμμένων ιταλικών στρατώνων, ιδρύονται οι λεγόμενες «βασιλικές τεχνικές σχολές», που ήταν κέντρο εθνικής διαπαιδαγώγησης νεαρών ανταρτών και παιδιών που, για ποικίλους λόγους, βρέθηκαν μέσα στον εμφύλιο πόλεμο, χωρίς οικογένεια. Εκτός από την εκμάθηση κάποιας τέχνης για μελλοντική επαγγελματική απασχόληση, γινόταν κυρίως προσπάθεια ιδεολογικής και πολιτικής προσαρμογής στο όνομα του τότε επίσημου δόγματος, που ήταν ο αντικομουνισμός. Λακκί
Η Ναυτικη Βάση της Λέρου...Περίπου 16.000 νέοι πέρασαν από τις σχολές αυτές της Λέρου, ζώντας σε συνθήκες πειθαρχημένης διαβίωσης, ενώ 200 περίπου άτομα από τον ντόπιο πληθυσμό εργάζονταν σαν εκπαιδευτές στις διάφορες τέχνες και για τη συντήρηση των σχολών.
Η λειτουργία τους κράτησε, με φθίνουσα πορεία, μέχρι το Δεκέμβριο του 1964 όπου αποφοίτησαν και οι τελευταίοι μαθητές.
Το Δημοτικό Γυμναστήριο του Λακίου...Σήμερα το Λακκί αποτελεί ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα του ιταλικού ρασιοναλισμού. Το Λακκί, είναι το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι μεγάλου βάθους στη Μεσόγειο Θάλασσα και σε συνδυασμό με τη στρατηγική τοποθεσία της Λέρου, ανέδειξε το νησί ως μια βάση ύψιστης σημασίας, κατά τον Μουσολίνι, για την ιταλική κυριαρχία στην νοτιανατολική Μεσόγειο.
.
Ο Αγιος Θεολόγος κατά πως τον ονοματίζουν οι ντόπιοι!...Κρίμα που ήταν κλειστός!!Η ιερά μονή του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται στο χωριό Λακκί οικοδόμημα του 10ου αιώνα. Η εκκλησία θεωρείται το πιο αξιόλογο μεσαιωνικό κτίσμα της Λέρου καθώς η αρχιτεκτονική μορφή της αναδεικνύει πλήρως αυτήν την εποχή. Ο ναός έως και τον 13ο αιώνα διέθετε ξύλινη σκεπή όμως μετά από έναν σεισμό υπήρξε ανοικοδόμηση της εκκλησίας και η σκεπή αντιστάθηκε με σταυροθόλια και τρούλο. Επίσης προστέθηκαν αξιόλογες αγιογραφίες. Έχει διαπιστωθεί πως για την κατασκευή της χρησιμοποιήθηκαν παλαιοχριστιανικά μνημεία
Η ιστορία επιφύλαξε στην Λέρο, ένα σημαντικό ρόλο από τα πανάρχαια χρόνια. Ένα νησί με 8.500 κατοίκους, στο νοτιοανατολικό άκρο του Αιγαίου στα Δωδεκάνησα, κοντά στην Πάτμο. Με 53 τ.χλμ., έκταση και με μήκος ακτών που φτάνει τα 71 χλμ., χάρη στον έντονο θαλάσσιο διαμελισμό της, σήμερα η Λέρος φαντάζει ένας από τους τελευταίους μικρούς παράδεισους για τον επισκέπτη που αναζητά την ηρεμία και τον παραδοσιακό τρόπο ζωής. Μια ηρεμία που ξεκουράζει πνεύμα και αισθήσεις ταυτόχρονα, σε ένα περιβάλλον τόσο φιλόξενο που γίνεται οικείο από την πρώτη στιγμή. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Λέριοι υποστηρίζουν με έμφαση ότι: «Όσοι τη γνωρίσουν δεν την ξεχνούν ποτέ»
Παντέλι .....Στην αρχαιότητα, η Λέρος μαζί με την Κάλυμνο ονομάζονταν Καλύδνιαι νήσοι ή Καλύδνια. Το όνομα ΛΕΡΟΣ εικάζεται ότι προήλθε από τη λέξη ΛΕΥΡΟΣ (λήμμα Λευρός) που σημαίνει λείος, ομαλός, επειδή, σε αντίθεση με την ορεινή και βραχώδη Κάλυμνο, η Λέρος έχει έδαφος ομαλό και γόνιμο.
Η στρατηγική της θέση στο νοτιοανατολικό Αιγαίο χάρισε στη Λέρο ένα πλούσιο ιστορικό παρελθόν. Η Λέρος κατοικήθηκε από την 3η χιλιετία π.Χ. Οι πρώτοι κάτοικοί της ήταν Κάρες, Λέλεγες, Φοίνικες και Κρήτες (Μινωίτες). Η Λέρος όπως και όλοι οι Δωδεκανήσιοι, συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο.Τα πρώτα ίχνη κατοίκησης στο νησί εντοπίστηκαν στο Παρθένι και τη Γούρνα και ανήκουν στην Νεολιθική Εποχή (3η χιλιετία π.Χ)
Πάνω από το Παντέλι.....Υπάρχουν έξι Ανεμόμυλοι σήμερα στην κορυφή του λόφου πέρα απ' το Κάστρο της Λέρου,οι οποίοι αποκαταστάθηκαν και αναπαλαιώθηκαν από μένα σαν αρχιτεκτονικό γραφείο Δόμων και το Habit κατά τα έτη 2000-2001, με πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρουσιάστηκαν στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Ένας από αυτούς τους μύλους (ο ανώτερος), είναι αφιερωμένος σαν ένα ζωντανό μουσείο ενός παλιού μύλου: αποκαταστάθηκε ακριβώς όπως ήταν, με ένα λειτουργικό (εξακολουθεί να εργάζεται) μηχανισμό όπως ήταν παλιά. Οι άλλοι διαρρυθμίστηκαν ως πολυλειτουργικοί και εκθεσιακοί χώροι ενω ο χαμηλότερος είναι διαρρυθμισμένος σαν καφετέρια με μαγευτική θέα.
Οι εν λόγω Μύλοι ήταν αρχικά εννέα και χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα (ο παλαιότερος), μέχρι τον 19ο αιώνα (ο νεότερος). Οι δύο από τους τρεις που λείπουν σήμερα έχουν καταστραφεί από τα έργα του περιφερειακού δρόμου που οδηγεί στο κάστρο, και μπορείτε να δείτε τα θεμέλια του τρίτου στην κορυφή του λόφου, πάνω από τον τελευταίο. Αρχικά το Δόμων έκανε τα αρχιτεκτονικά σχέδια και το χρηματοδοτικό πρόγραμμα του έργου, που εγκρίθηκε με πόρους της ΕΕ, και άρχισε να κατασκευάζεται το 2000.
Αγία Μαρίνα
Το κάστρο του Παντελίου είναι το σημαντικότερο μεσαιωνικό μνημείο της Λέρου και δεσπόζει των οικισμών της Αγίας Μαρίνας και του Πλάτανου. Σώζονται σήμερα τρεις περίβολοι (οι δύο εσωτερικοί χρονολογούνται πριν από το 1087) και πέντε εκκλησίες . Ο σημερινός ναός της Παναγίας του Κάστρου χτίστηκε περί τα τέλη του 17ου αιώνα, ενώ στους μεσοβυζαντινούς χρόνους χρονολογείται η μονόχωρη τοιχογραφημένη εκκλησία της Αγ.Τριάδας. Στο Κάστρο ο λέριος μοναχός Δαμασκηνός λειτούργησε σχολή από το 1726, ανυψώνοντας την παιδεία του νησιού, η οποία έπαυσε να λειτουργεί στα μέσα του 19ου αιώνα.
Παντέλι.....Ένας μικρός όρμος και ψαροχώρι, με γνήσιο νησιώτικο χαρακτήρα, στα ανατολικά του νησιού, κάτω από τον Πλάτανο. Με τη συνεχή επέκτασή του τείνει να ενωθεί μαζί του. Τα περισσότερα σπίτια του είναι παλιά και παραδοσιακά. Τα καϊκια και οι βάρκες των ψαράδων συμπληρώνουν την ειδυλλιακή εικόνα με φόντο το μπλε της καθάριας θάλασσας
Το Παντέλι σήμερα έχει εξελιχθεί σ’ ένα κοσμοπολίτικο κέντρο με τα γιωτ και τις θαλαμηγούς που δένουν στην προβλήτα δίπλα στα ψαροκάικα, με τα εστιατόρια και με την έντονη νυχτερινή ζωή στις ντίσκο, τα μπαράκια και τις παμπ.
Πάνω από το Παντέλι βρίσκεται το επιβλητικό βυζαντινό κάστρο της Παναγιάς και οι Ανεμόμυλοι, που σίγουρα πρέπει να επισκεφτείτε. Σε αυτό λοιπόν το παραθαλάσσιο χωριουδάκι θα συναντήσετε την δεύτερη πιο δημοφιλή παραλία της Λέρου. Πρόκειται για μία σχετικά μικρή παραλία, με το μήκος της ακτής να φτάνει τα 120 μέτρα και το πλάτος τα 5 μέτρα. Η ακτή της είναι καλυμμένη με ψιλή αμμουδιά και μικρό βότσαλο το οποίο συνεχίζει και στο πυθμένα της θάλασσας. Τα γαλανά κρυστάλλινα νερά της είναι αρκετά ρηχά στα πρώτα μέτρα, γεγονός που την καθιστούν ιδανική για οικογένειες με μικρά παιδιά.
Μόλις φτάσετε στο Παντέλι αισθάνεστε σαν στο σπίτι σας, οι ντόπιοι ζουν σε αρμονία με τα θερινά τουριστικά πλήθη και πάντα θα σας πουν μια καλημέρα όπου κι αν τους συναντήσετε, πολύ συχνά ίσως να σας προσκαλέσουν για ένα ποτήρι ούζο ή ρετσίνα στο καφενείο ή απλά για μια καλή παρέα.
Τα βυζαντινά χρόνια (τέλος 3ου αιώνα μ.Χ και μετά) αφήνουν στο νησί αξιόλογα δείγματα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και οχυρωματικά έργα. Κατά την περίοδο αυτή χτίζεται το Κάστρο του Παντελίου, ενώ το Κάστρο των Λεπίδων, γνωστό σήμερα ως Παλαιόκαστρο, στην περιοχή του οποίου σώζονται όμως και λείψανα παλαιότερου τοίχου «κυκλώπειας» κατασκευής, χρονολογείται από τους ελληνιστικούς χρόνους, αλλά χρησιμοποιείται ως καταφύγιο των κατοίκων κατά τη μεσοβυζαντινή περίοδο.
Το Νησάκι της Αγίας Κυριακής.Το φυσικό περιβάλλον ολόκληρου του νησιού έχει ιδιαίτερη αισθητική αξία. κυρίως λόγω του έντονου διαμελισμού των ακτών του, που σχηματίζουν τους γραφικούς γοητευτικούς κόλπους στο Λακκί, στα Aλιντα, στην Αγία Μαρίνα, στο Παντέλι, στη Γούρνα, στο Πλεφούτι, στον Ξηρόκαμπο. Αλλά και οι ήπιοι λόφοι, με τα κατάλοιπα ιταλικών οχυρώσεων, και οι πράσινες κοιλάδες, συμβάλλουν στη δημιουργία της ιδιαίτερης αισθητικής εικόνας του νησιού, που πρέπει να αντιμετωπισθεί με προσοχή και ευαισθησία.
Ο Βρωμόλιθος ειναι μία από τις πιο άμορφες παραλίες της Λέρου. Βρίσκεται πολύ κοντά στο Παντέλι και μπορείτε να πάρετε πανοραμικές φωτογραφίες κάνοντας ένα μικρό περίπατο στο μικρό κόκκινο δρόμο που ξεκινά από το Καστέλο στο Παντέλι και φτάνει στην πλευρά του κόλπου του Βρωμολίθου.
Τα τελευταία 10 χρόνια ο Βρωμόλιθος εξελίχθηκε από ένα μικρό οικισμό με δυο τρία σπιτάκια σε ένα τουριστικό θέρετρο με εξοχικές βίλλες κυρίως αλλοδαπών, ξενοδοχεία, μονάδες διαμονής , διαμερίσματα, εστιατόρια και μπαρ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η περιοχή να χάσει την φυσική ομορφιά της και το χειρότερο είναι ότι υπάρχουν μόνο δύο προσβάσεις για την παραλία , μία από την είσοδο του εστιατορίου Παράδεισος και άλλη μία από το δρομάκι δίπλα από το εστιατόριο το Πηγάδι.
Παντέλι...Η Λέρος είναι ένα νησί που σε αντίθεση με τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου δεν στηρίζεται οικονομικά στον μαζικό τουρισμό. Διαθέτει αγροτική παραγωγή, αρκετές δημόσιες υπηρεσίες ενώ χαρακτηριστικό του νησιού είναι πως αρκετοί κάτοικοι δεν κατάγονται από το νησί αλλά βρίσκονται εκεί γιατί βρήκαν δουλειά. Η Λέρος έχει την δική της ξεχωριστή ομορφιά και αποφεύγει διακριτικά τα φώτα της δημοσιότητας και τις ορδές τουριστών.
Η ιστορική εκκλησία του Χριστού στην ομώνυμη γειτονιάΗ Λέρος έχει έκταση 54 τετραγωνικά χιλιόμετρα και συνολικό μήκος ακτογραμμής που φτάνει τα 71 χιλιόμετρα χάρις στον έντονο οριζόντιο διαμελισμό της.
Το γεωγραφικό ανάγλυφο του νησιού περιλαμβάνει μικρούς λόφους και πάρα πολλούς κολπίσκους. Υψηλότερο σημείο το Κλειδί (300 μέτρα περίπου). Πολλά μικρά νησάκια βρίσκονται διάσπαρτα γύρω από την Λέρο, ο Αρχάγγελος, η Αγία Κυριακή, η Πιανούσα, και τα Γλαρονήσια.
Παντέλι.....Η Λέρος σε αντίθεση με τα γειτονικά άνυδρα και βραχώδη νησιά της Καλύμνου και της Πάτμου, έχει πλούσια βλάστηση. Στο εσωτερικό του υπάρχουν αμέτρητα αμπέλια, συκιές, φραγκοσυκιές, Γκαβάφες (ενδημικό είδος που φυτρώνει μόνο στην Λέρο) ενώ πολλοί δρόμοι σκεπάζονται από ευκαλύπτους και πεύκα. Τα φυσικά τοπία της έχουν ιδιαίτερη φυσιογνωμία με πυκνή βλάστηση κυρίως στις κοιλάδες και στις πλαγιές αλλά και τις άδενδρες λοφώδεις εκτάσεις. ενώ το βόρειο τμήμα είναι γενικά πιο πράσινο
Για όσους αγαπούν τους ρομαντικούς περιπάτους θα ανηφορίσουν από τις γειτονιές του Πλατάνου προς την Αγία Παρασκευή και από εκεί θα ακολουθήσουν το μονοπάτι με τα 500 περίπου σκαλιά. Στο τέλος αυτού του περιπάτου θα αντικρίσουν το Κάστρο, η θέα του οποίου οδηγεί πίσω στο χρόνο. Για τους πιο βιαστικούς και ανυπόμονους υπάρχει ο άνετος αυτοκινητόδρομος.
Το Λιμάνι της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται κάτω απο το κάστρο της Παναγίας στα βόρεια του Πλατάνου ενώ στα νότια είναι το Παντέλι. Και οι τρείς περιοχές είναι ενωμένες σε ένα οικισμό που απλώνεται κάτω από το κάστρο της Παναγίας.Η αγία Μαρίνα όπου βρίσκεται και η ομώνυμη εκκλησία είναι το κέντρο της νυχτερινής διασκέδασης της Λέρου με αρκετά μπαράκια και ελληνάδικα.
Ο Προφήτης Ηλίας...Κάτω από το Κάστρο της Λέρου...
Λεπτομέρεια του Προφήτη Ηλία. Τραβάει την προσοχή και φυσικά την κάμερα!!
Προφήτης Ηλίας
Κάτω η Αγία Μαρίνα και απέναντι τα ΆΛΙΝΤΑ......Ο Πλάτανος η Αγία Μαρίνα και το Λακκί διαθέτουν τις μεγαλύτερες αγορές του νησιού. Στην πράξη αποτελούν μια όμορφη μικρή φιλόξενη πόλη που έχει πολλά να προσφέρει από σύγχρονα καταστήματα για κάθε είδους αγορές μέχρι τη μαγευτική θέα από το περίφημο Κάστρο. Χτισμένο στην κορυφή του λόφου Πιτύκι, δεσπόζει πάνω από την Αγία Μαρίνα, αγκαλιάζοντας όλη τη γύρω περιοχή με πανοραμική θέα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.
Σύμβολο της Λέρου, το κάστρο στο Παντέλι προσφέρει υπέροχη θέα. Στα τέλη του 11ου αιώνα ο βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός δώρισε στον όσιο Χριστόδουλο της Πάτμου το βυζαντινό κάστρο ως μετόχι της μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (οι κάτοικοι που αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν κατέφυγαν στο Παλαιόκαστρο, στο νότιο τμήμα του νησιού).
Η Αγία Μαρίνα από το Κάστρο..Επιπεδόστεγα παραδοσιακά σπίτια και πολύχρωμα νεοκλασικά, χτισμένα στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά και το εντυπωσιακό μεσαιωνικό κάστρο στο Παντέλι, πάνω από την Αγία Μαρίνα και τον Πλάτανο, συνθέτουν την εικόνα της περιοχής, που κατοικήθηκε από την αρχαιότητα.
Απέναντι η παραλία Δυο Λισκάρια
Ο ορμίσκος βρίσκεται αμέσως μετά τις Παναγιές, 7χλ από τον Πλάτανο. Μικρή οργανωμένη παραλία με αμμουδιά προφυλλασόμενη από τους ανέμους και αρμυρίκια. Υπάρχουν καφέ-αναψυκτήρια και εστιατόριο.
36Ξημερώνει και απολαμβάνω τον καφέ μου και την ανατολή από την βεράντα μου!
Πλάτανος......Παλιές και αξιόλογες είναι οι εκκλησίες του Χριστού και του Σταυρού, ενώ ιστορικό ενδιαφέρον έχει και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που ήταν η παλιά Μητρόπολη του νησιού. Βρίσκεται στο άκρο της συνοικίας και στα όρια του σκαλωτού μονοπατιού που οδηγεί στην κορυφή του λόφου στο Κάστρο.
Αγία Μαρίνα Στην πρωτεύουσα διατηρούνται πολλά παραδοσιακά μονώροφα και διώροφα σπίτια, κι ανάμεσα τους πολλά αρχοντικά, πυκνοδομημένα, που δημιουργούν στενά γραφικά σοκάκια, προκαλώντας μας να περιπλανηθούμε σε αυτά. Συναντάμε τη νοσταλγική ατμόσφαιρα της παλαιάς πόλης, το Αυλάκι με τις βρύσες από το καθάριο νερό της πηγής του Παληασκλούπη, ή τον παλιό αλευρόμυλο
Ένα από τα δύο λιμάνια του νησιού η Αγία Μαρίνα, μικρός παραλιακός οικισμός επεκτάθηκε με το χρόνο και ενώθηκε με τον Πλάτανο, την αρχαιότερη συνοικία και πρωτεύουσα του νησιού. O ενοποιημένος πλέον οικισμός είναι το διοικητικό και εμπορικό κέντρο του νησιού. Από μακριά δείχνει μια μικρή πόλη που εκτείνεται αμφιθεατρικά ανάμεσα σε δύο βουνοπλαγιές με σπίτια, τα οποία απλώνονται από την παραλία μέχρι τους πρόποδες του Κάστρου.
Κάτω οι από το Κάστρο του Παντελίου και μακριά....
Νικολαϊδειον Παρθεναγωγείον....Στην Αγία Μαρίνα
Στα σοκάκια του Πλατάνου και της Αγίας Μαρίνας
Ο Πλάτανος είναι η πρωτεύουσα της Λέρου και βρίσκεται μεταξύ Αγίας Μαρίνας και του Παντελιού. Στο κέντρο του Πλατάνου ειναι η Πλατεία Ρούσσου που στο κέντρο της εχει ενα πλατάνι. Το δέντρο παλιά ήταν μεγάλο και υπήρχε και μια βρύση αλλά ξεράθηκε και στη θέση του υπάρχει ενα σχετικά νέο δέντρο. Ακριβώς στην Πλατεία βρίσκεται το δημαρχείο της Λέρου χτισμένο σε νεοκλασικό στυλ απο τις αρχές του 20 ου Αιώνα.
Ημερομηνία Ανέγερσης,το 1906....Στον Πλατανο!
.Στα σοκάκια του Πλατάνου.
Και στο κεφαλόσκαλο, ένα μάτι για να μην ματιάζεται το σπίτι και οι κάτοικοι του!!!
ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΗΣ ΛΕΡΟΥ
Η μάχη κράτησε 52 μέρες.
Η Λέρος στις 15 Νοεμβρίου του 1943 έφτασε να έχει στο έδαφος της 25.479 ανθρώπους!
Ιταλούς 8.000, Άγγλους περίπου 3.800, Λεριούς 10.979 και Γερμανούς περίπου 2.500.
Οι Άγγλοι είχαν περίπου 250 νεκρούς, 3.200 αιχμαλώτους και 250 διαφυγόντες.
Οι Ιταλοί είχαν περίπου 400 νεκρούς- 12 αξιωματικοί εκτελέστηκαν-5.351 αιχμαλώτους και περίπου 2.000 διαφυγόντες.
Οι Λεριοί είχαν 15 νεκρούς, 164 αγνοούμενους και το ελληνικό Ναυτικό 71 νεκρούς.
Οι Γερμανοί είχαν 520 νεκρούς.
Στην περιοχή Αγ. Μαρίνας και στη νότια είσοδο του κόλπου δεσπόζει το Μπούρτζι, πιθανότατα ρωμαϊκό φρούριο.
Υπάρχουν κάποια ψηφιδωτά με ωραίες χρωματικές συνθέσεις και σχέδια. Επίσης, τοξοειδείς κατασκευές, λείψανα υδραγωγείου κ.α. Όλα είναι χαρακτηριστικά δείγματα της ρωμαϊκής τεχνοτροπίας.
Τη σημασία της Λέρου στη ναυσιπλοΐα επισημαίνει ο Πλούταρχος όταν αναφέρεται στην αιχμαλωσία του Ιούλιου Καίσαρα στο νησί Φαρμάκος, στα ΒΑ της Λέρου.
Πιθανότατα το κάστρο χρησιμοποιήθηκε και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους.
Ο Άγιος Ισίδωρος στη Λέρο είναι ένα από τα πιο όμορφα εκκλησάκια… Χωρίς υπερβολή μοιάζει σαν να αναδύεται από το βράχο μέσα στη θάλασσα. Είναι ένα από τα πιο γραφικά ρομαντικά και ειδυλλιακά μέρη του νησιού τα οποία πρέπει να επισκεφθείτε. Το μικρό ασβεστωμένο εκκλησάκι, με τους εξώστες και τους πέτρινους πάγκους του, βρίσκεται στην περιοχή της Κόκκαλης, στον κόλπο της Γούρνας στη δυτική ακτή, και συνδέεται με τη ξηρά μέσω ενός πέτρινου μονοπατιού μήκους περίπου 50 μέτρων, δίπλα στο παλιό βουλιαγμένο λιμανάκι..
Αγιος Ισιδωρος ...πανηγυρίζει στις 14 Μαΐου.
Στον βυθό γύρω από το βράχο που είναι χρισμένος ο Άγιος Ισίδωρος υπάρχουν χαλάσματα τα οποία πιθανολογείται ότι προέρχονται από αρχαία κτίσματα.
Η εκκλησία Παναγιά Κιουρά στη Λέρο..
Ο επισκέπτης στο όμορφο νησί της Λέρου δεν πρέπει να παραλείψει μια βόλτα στην εκκλησία Αγία Ματρώνα-Κιουρά, πίσω από τον κόλπο του Παρθενίου, λίγο πιο κάτω από το αεροδρόμιο. Εδώ οι εξόριστοι της περιόδου της Χούντας είχαν τη δική τους εκκλησιά, μια εκκλησιά διαφορετική: Ένα ξεχασμένο ερημοκλήσι σε μικρή απόσταση από το στρατόπεδο δίπλα στη θάλασσα, που το 'δερναν ο αέρας κι η βροχή το χειμώνα και το 'ψηνε ο ήλιος το καλοκαίρι
Απόγευμα Στα Δυό Λισκαρια....Απέναντι η Αγία Μαρίνα! Απόλαυση!!
Η Αγία Μαρίνα στην μπλε ώρα, είναι μοναδική!!
68Ανατολή από τα Αλιντα, πίσω από το Φαρμακονήσι...
Ο Ξηρόκαμπος είναι ένα μικρό χωριό σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από την Αγία Μαρίνα. Στον Ξηρόκαμπο μπορείτε να βρείτε τουριστικά καταλύματα και κέντρα εστίασης καθώς και κέντρα διασκέδασης. Ανάμεσα στα ερείπια στέκει γραφικό το εκκλησάκι της Παναγίας. Κοντά στον οικισμό του Ξηρόκαμπου βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι της Παναγίας της Καβουράδαινας, που θεωρείται από τα ομορφότερα του νησιού. Είναι χτισμένο πάνω στα βράχια της ακτής, σε θέση όπου κατά την παράδοση, ένας ψαράς που έψαχνε για καβούρια, βρήκε μέσα σε σχισμή την εικόνα της Παναγίας.
Η εκκλησούλα φτιάχτηκε το 1796, από έναν ψαρά, από την γειτονική όμως Κάλυμνο, που ψαρεύοντας στο σημείο εκείνο, έπιασε μια ξύλινη σανίδα, γεμάτη όστρακα και καβούρια, που αφού την καθάρισε πρόχειρα, είδε ότι είχε πάνω της ζωγραφισμένη μια εικόνα της Παναγιάς! Την πήρε σπίτι του, αλλά εμφανίστηκε στον ύπνο του η Παναγιά και του ζήτησε να της χτίσει το "σπιτάκι της" στο σημείο που τη βρήκε.
Μην παραλείψετε να την επισκεφθείτε, ιδίως 15Αύγουστο και στις 8 Σεπτεμβρίου, στο Γενέσιον της Θεοτόκου.
Απέναντι η Κάλυμνος
Η Παναγία του Κάστρου του Ξηροκαμπου...Τα μέρη της οχύρωσής του που διακρίνονται μέχρι σήμερα ανάγονται τουλάχιστον στα ελληνιστικά χρόνια, χωρίς να αποκλείεται και η χρήση του στη μεσοβυζαντινή και την ιπποτική περίοδο. Το τείχος σώζεται μέχρι το ύψος των 2,50 περίπου μ., ενώ εντός της οχύρωσης σώζεται ακόμη μεταβυζαντινή εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία.
.
Ι.Ν. Αγίου Πέτρου Λέρου Από τα παλαιότερα εξωκλήσια της Λέρου (παλαιά μονή), πανηγυρίζει στις 29 Ιουνίου
Προφήτης Ηλίας
Το εκκλησάκι του Αη Γιώργη στον Δρυμώνα...
Αη Γιώργης.
Στα ανατολικά του νησιού απλώνεται ένας άλλος ανοιχτός όρμος της Λέρου, η Γούρνα, με πρασινόμαυρη αμμουδιά και ρηχά νερά σε μεγάλη απόσταση μέσα στη θάλασσα. Εξοχικά κεντράκια, όμορφα σπίτια, περιβόλια και φυτείες με εσπεριδοειδή συμπληρώνουν το τοπίο.
1936 Ως στρατιωτικός και πολιτικός Διοικητής Δωδεκανήσου τη συγκεκριμένη περίοδο εγκαθίσταται ο Ντε Βέκι. Η ιταλική επέμβαση στον χώρο είναι καταλυτική. Τα βουνά, οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις και ένα μεγάλο μέρος της Λέρου αποκλείονται ως στρατιωτική ζώνη. Τότε κατασκευάζεται και ο κεντρικός οδικός άξονας με πλευρικές δενδροφυτεύσεις ευκαλύπτων.
Λιμανάκι του Ξηροκαμπου...
Στον περίβολο του Αγίου Νικήτα
Ενα από τα πιο όμορφα δείγματα Ιταλικής Αρχιτεκτονικής!!
Το Κριθώνι, ανάμεσα στα Αλιντα και την Αγία Μαρίνα, απλώνεται από τη θάλασσα ως ψηλά στο λόφο. Καταπράσινο, με όμορφα σπίτια, πολλά εκκλησάκια, παλιές Λέρικες κατοικίες, πολυτελή ξενοδοχεία, πανσιόν, ενοικιαζόμενα δωμάτια, κέντρα διασκέδασης, εστιατόρια,
Αγία Μαρίνα
Βίλλα Αννα Μαρία..
Το Πανέμορφο καμπαναριό του Ιερού ναού του Χριστού.
Ο πύργος Μπελλένη χτίσθηκε το χρονικό διάστημα 1925 - 1927. Είναι λιθόκτιστο, διώροφο και στους πυργίσκους του τριώροφο κτήριο και δεσπόζει στην παραλιακή οδό στα Άλιντα της Λέρου. Περιβάλλεται από ωραίο και μεγάλο κήπο, που το κάνει ορατό από μεγάλη απόσταση. Στην μπροστινή μεριά του κήπου και στα δύο άκρα του υπάρχουν ισόγεια κτίσματα του ίδιου ρυθμού.Αρχιτεκτονικά το κτίσμα έχει μεγάλο ενδιαφέρον, καθότι παρατηρούμε ένα πολύ ωραίο πάντρεμα μεσαιωνικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής με νεοκλασικά στοιχεία. Οι σκούροι ακρογωνιαίοι λίθοι σχηματίζουν ένα ωραίο κάδρο που περικλείει τα ορθογώνια και, στην κορυφή, κυκλικά δίλοβα ανοίγματα, παρασύροντας έτσι το μάτι και προετοιμάζοντάς το για την απόληξη, δηλαδή τις πολεμίστρες (πεντένια), οι οποίες αποτελούν και την κύρια οχυρωματική έκφραση του κτηρίου.
Τα κυκλικά δίλοβα ανοίγματα δένουν αρμονικά με τον κυκλικό πυργίσκο δημιουργώντας έτσι ένα συμμετρικό σύνολο. Η αρμονική διαμόρφωση του κήπου είναι απομεινάρι της νεοκλασικής τεχνοτροπίας.
Σήμερα ο Πύργος Μπελλένη είναι ένα εξαιρετικά επιμελημένο μουσείο λαογραφίας και ιστορίας και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις προσπάθειες των φορέων (Δημοτικός Οργανισμός Παιδικών Σταθμών - Αθλητισμού - Πολιτισμού, Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Λέρου) αλλά και σε ανθρώπους όπως ο αείμνηστος Μανώλης Ήσυχος και η υπεύθυνη του μουσείου κα Μπέλλα Γιαννουκά
Δρυμώνας....Ο Αη Γιωργης σχεδόν μέσα στην θάλασσα ...
Το σινεμά της πόλης, σε ρυθμό Αρτ Ντεκό μοιάζει να προωθείται προς τη θάλασσα σαν ένα τρένο υψηλής ταχύτητας.
το 1923 ο Μουσολίνι θα στείλει δύο αρχιτέκτονες, τον Rodolfo Petracco και τον Armando Bernabiti στη Λέρο με σκοπό να κατασκευάσουν μια πρότυπη πόλη στο λιμάνι που να μπορεί να στεγάσει χιλιάδες Ιταλούς, συμπεριλαμβανομένων και στελεχών του στρατού, αλλά και τις οικογένειές τους. Την περίοδο εκείνη, ολόκληρη η παραλία ήταν μια ακατοίκητη, βαλτώδης έκταση.
1943 Από το βρετανικό αντιτορπιλικό HMS Intrepid (D10) σκοτώθηκαν 15 άτομα, δύο αξιωματικοί και 13 υπαξιωματικοί και ναύτες.....Και το ηρώον από κάτω γράφει "NEVER AGAIN"
1943 Από την βύθιση του "Βασ.Ολγα"Σκοτώθηκαν
ο κυβερνήτης, Πλωτάρχης Γεώργιος Μπλέσσας,
πέντε αξιωματικοί
Υποπλοίαρχος Μιχαήλ Γρηγορόπουλος,
Υποπλοίαρχος Δημήτριος Μπάτσης,
Υποπλοίαρχος Αλέξανδρος Σακίπης,
Σημαιοφόρος Νικόλαος Σιμιτζόπουλος,
Επ. Σημαιοφόρος Παναγιώτης Κονταράτος,
10 υπαξιωματικοί,
54 ναυτοδίοποι
και τρεις Άγγλοι ναύτες.
Από τους συνολικά 141 Έλληνες διασωθέντες υπήρχαν 23 τραυματίες. Επίσης ως επισκέπτες επέβαιναν στο αντιτορπιλικό 15 Λέριοι πολίτες και 7 Έλληνες ναύτες από το πλήρωμα του φορτηγού πλοίου Taganrog. Από αυτούς έχασαν την ζωή τους 3 Λέριοι και 4 ναύτες..
Η Λέρος υπέστη μεγάλες καταστροφές στο Β Παγκόσμιο πόλεμο από τους Γερμανούς, και πολλοί ξένοι στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων έχασαν την ζωή τους προσπαθώντας να τους απωθήσουν! Η μάχη της Λερου, ήταν από τις πιο σημαντικές για την Ελλάδα και για όλον το Β Πόλεμο
.
Το κάστρο της Λέρου που ονομάζεται και Κάστρο της Παναγιάς η Κάστρο του Παντελιού είναι βυζαντινό και κτίστηκε τον 11ο ή ίσως τον 10 αιώνα. Δεσπόζει στην κορυφή του λόφου Πίτυος ή Απιτύκι ή (συνηθέστερα) Πιτύκι στη βορειοανατολική πλευρά της Λέρου σε απότομο βραχώδες ύψωμα, σε υψόμετρο 154 μέτρων.
Δεν είναι μικρό –καλύπτει μια έκταση σχεδόν 10 στρέμματα– αν και είναι μάλλον μικρότερο από τα κύρια κάστρα στα άλλα νησιά των Δωδεκανήσων. Θεωρείται εντούτοις, «οχυρότατον και απόρθητον».
ΙστορίαΤο κάστρο του Παντελίου συνδέθηκε από το 1087, σύμφωνα με χρυσόβουλλο διάταγμα του αυτοκράτορα Αλεξίου Α΄Κομνηνού που σώζεται στη Μονή Πάτμου, με τον ιδρυτή της Μονής Αγίου Θεολόγου Πάτμου, όσιο Χριστόδουλο. Φαίνεται πως το κάστρο προϋπήρχε, αλλά ο Χριστόδουλος το παρέλαβε σε κακή κατάσταση. Περιελάμβανε τότε το περιτείχισμα, εκκλησία με κελλιά και λιγοστά κτίσματα σε ερειπιώδη κατάσταση.
Κατά το 13ο αιώνα, το νησί καταλήφθηκε από τους Γενουάτες (ή Γενοβέζους) και ύστερα από τους Ενετούς. Στα τέλη του 13ου αιώνα παραχωρήθηκε ως φέουδο από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β’ Παλαιολόγο στους Γενοβέζους αδερφούς Moreco και στον θείο τους Vignolo de Vignoli . Οι εν λόγω Γενοβέζοι (οι οποίοι ήταν βασικά πειρατές) δεν αποδείχτηκαν καλή επιλογή, γιατί άρχισαν να συμπεριφέρονται σαν ιδιοκτήτες του νησιού αγνοώντας τη Βυζαντινή διοίκηση και χρησιμοποιώντας το νησί για πειρατικές επιδρομές, ενώ το 1306 ο Vignoli ήταν αυτός που έριξε την ιδέα στους ιππότες του Αγίου Ιωάννη να εγκατασταθούν στα Δωδεκάνησα. Στις 27 Μαΐου 1306 ο Vignoli υπέγραψε συμφωνία στην Κύπρο με τους ιππότες για μια από κοινού επίθεση για την κατάληψη των Δωδεκανήσων. Με βάση αυτή τη συμφωνία ο Vignoli θα έπαιρνε το ένα τρίτο της λείας και θα παραχωρούσε τα νησιά Κως και Λέρος, ενώ θα διατηρούσε τα δικαιώματα για είσπραξη φόρων και το φέουδό του στη Λάρδο της Ρόδου
Αν και οι αρχικές προσπάθειες για κατάληψη των νησιών δεν ήταν επιτυχημένη, οι Ιωαννίτες ιππότες τελικά επικράτησαν στα Δωδεκάνησα. H Λέρος παραχωρήθηκε επισήμως στους Ιππότες το 1314 και από τότε απετέλεσε το βορειότερο σημείο της επικράτειάς τους. Το 1319 οι κάτοικοι επαναστάτησαν ζητώντας την επιστροφή του νησιού στο Βυζάντιο και σκότωσαν μάλιστα ιππότες της φρουράς του νησιού, αλλά η στάση κατεστάλη.Ανεξάρτητα από αυτό, οι Ιππότες οχύρωσαν τη Λέρο. Μαρτυρία της ιπποτικής κατοχής του νησιού είναι τα τέσσερα οικόσημα σε διάφορες θέσεις των οχυρώσεων, τα οποία δείχνουν το διαχρονικό ενδιαφέρον των ιπποτών για συμπληρώσεις και επισκευές.
Από το 1386 έως το 1415 η Λέρος μαζί με την Κάλυμνο και την Κω είχαν παραχωρηθεί από τους ιππότες στον Γερμανό (και μέλος της αδελφότητας) Hesso Schlegelholtz έναντι ετήσιου μισθώματος 100 χρυσών νομισμάτων (φιορινιών)
Το 1436 και αφού μεσολάβησαν κάποιοι άλλοι φεουδάρχες, άρχοντας στο νησί έγινε ένα άλλο μέλος της αδερφότητας ο Ενετός fra Fantino Querini (Κουιρίνι ή Κυερίνης) της Stampalia (Αστυπάλαια) ο οποίος στο διάστημα 1436-1453 ήταν κυβερνήτης σε Λέρο, Κάλυμνο και Νίσυρο. Οι Querini είχαν μεγάλη δύναμη στο Αιγαίο εκείνη την περίοδο έχοντας στην κατοχή τους και Αστυπάλαια, Αμοργό, Σαντορίνη κ.ά.Ο Querini έκανε σημαντικές ενισχύσεις των τειχών στο κάστρο της Λέρου, λόγω της αυξανόμενης Τουρκικής επιθετικότητας (και) στη θάλασσα.
Η Λέρος λεηλατήθηκε από τους Τούρκους το 1455 και το 1457 και τότε ερημώθηκε σχεδόν τελείως. Το 1460 οι Τούρκοι επιτέθηκαν ξανά, αλλά αυτή τη φορά οι επίθεση αποκρούσθηκε. Νέες εισβολές αναφέρονται το 1477 και το 1502
Το 1492 κυβερνήτης στη Λέσβο έγινε ο fra Filippo, ενώ λίγο αργότερα, το 1495, το τάγμα αποφάσισε να αναλάβει κεντρικά τη διοίκηση του νησιού, επειδή, όπως φαίνεται, μπροστά στον Οθωμανικό κίνδυνο, η υπεράσπιση του νησιού από τοπάρχες δεν ήταν πλέον δυνατή. Έτσι από το 1495, το κάστρο υπαγόταν απευθείας στον Μεγάλο Μάγιστρο Pierre d’Aubusson.Το 1505, ο Οθωμανός ναύαρχος Κεμάλ Ρέις (πατέρας του Πίρι Ρέις) με έναν στόλο αποτελούμενο από 8 μεγάλες γαλέρες και άλλα πλοία, πολιόρκησε το κάστρο, αλλά δεν κατόρθωσε να το καταλάβει. Το εγχείρημα επαναλήφθηκε το 1508 με περισσότερα πλοία, με το ίδιο ανεπιτυχές αποτέλεσμα. Ο θρύλος λέει πως τότε το νησί σώθηκε από τον ένα και μοναδικό επιζώντα ιππότη, τον Paolo Simeoni, που ήταν μόλις 18 ετών. Ο νεαρός έντυσε γυναίκες και παιδιά με τις πανοπλίες των νεκρών ιπποτών, ξεγελώντας έτσι τους Οθωμανούς πως η φρουρά της Λέρου ήταν ακόμα δυνατή.
Τελικά, στις 24 Δεκεμβρίου του 1522, μετά τη λήξη της πολιορκίας της Ρόδου, υπογράφτηκε συνθήκη μεταξύ του Σουλτάνου Σουλεϊμάν και του Μεγάλου Μαγίστρου των Ιπποτών Philippe Villiers de L’Isle-Adam (Φιλίπ Βιλιέ ντε Λ’ Ιλ-Αντάμ), βάσει της οποίας η Λέρος, μαζί με όλες τις κτήσεις του Τάγματος στο Αιγαίο, πέρασε στα χέρια των Οθωμανών.
.
Το 1648 ένας Ενετικός στόλος υπό τον Leonardo Foscolo επιτέθηκε στο νησί και μετά από τον βομβαρδισμό του κάστρου, ο Τούρκος φρούραρχος αναγκάστηκε να παραδοθεί. Τότε καταστράφηκε μέρος των τειχών και κάποιοι προμαχώνες που επιδιορθώθηκαν αργότερα από τους Τούρκους που ανακατέλαβαν τη Λέρο πολύ γρήγορα, αφού η επιχείρηση του Foscolo δεν απέβλεπε σε μόνιμη κατάληψη του νησιού.Οι Τούρκοι γενικά έκαναν κατά καιρούς διάφορες επισκευές και αλλαγές στην οχύρωση.
Το 1821 το νησί επαναστάτησε και έπαιξε σημαντικό ρόλο ως βάση εφοδιασμού των ελληνικών πλοίων, αλλά παρέμεινε τελικά υπό Τουρκική κατοχή έως το 1912 οπότε πέρασε στους Ιταλούς.
Οι Ιταλοί χρησιμοποίησαν το κάστρο σαν στρατώνα και παρατηρητήριο και έκαναν κάποιες τσιμεντένιες επεμβάσεις. Η Λέρος ήταν γενικά σημαντική για τους Ιταλούς που κατασκεύασαν και άλλες οχυρώσεις σε όλο το νησί. Η Γερμανική αεροπορία βομβάρδισε την περιοχή τον Νοέμβριο του 1943. Τρεις βόμβες έπληξαν το κάστρο καταστρέφοντας μέρος της οχύρωσης και εντελώς τον ναό της Παναγίας ο οποίος ξανακτίστηκε μετά τον πόλεμο.
Η Λέρος τελικά έγινε Ελληνική μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα το 1948. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990 στο κάστρο έδρευε μονάδα του Ελληνικού Στρατού.
Ο επισκέπτης στο όμορφο νησί της Λέρου δεν πρέπει να παραλείψει μια βόλτα στην εκκλησία Αγία Ματρώνα-Κιουρά, πίσω από τον κόλπο του Παρθενίου, λίγο πιο κάτω από το αεροδρόμιο. Εδώ οι εξόριστοι της περιόδου της Χούντας είχαν τη δική τους εκκλησιά, μια εκκλησιά διαφορετική: Ένα ξεχασμένο ερημοκλήσι σε μικρή απόσταση από το στρατόπεδο δίπλα στη θάλασσα, που το 'δερναν ο αέρας κι η βροχή το χειμώνα και το 'ψηνε ο ήλιος το καλοκαίρι.
Η Αγία Ματρώνα, σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση ήτανε μια αρχοντοπούλα της Χίου που πριν 550 περίπου χρόνια έφυγε κρυφά από τους δικούς της και έγινε μοναχή. Αγία Κιουρά την ονόμασαν οι κάτοικοι της Λέρου (παραφθορά της κυράς) και έτσι την ξέρουνε όλοι πάνω στο νησί. Μέσα στο εκκλησάκι σώζεται και η εικόνα της που σύμφωνα με την παράδοση έχει φιλοτεχνηθεί κι αυτή στη Χίο.
Ο Επιτάφιος, Αντώνης Καραγιάννης
Στα χρόνια της δικτατορίας ο ναός ήταν ερειπωμένος και ο Μανώλης Γλέζος μαζί με τους ζωγράφους Αντώνη Καραγιάννη, Τάκη Τζανετέα και Κυριάκο Τσακίρη αποφάσισαν να τον επισκευάσουν. Οι τρεις εικαστικοί αποφάσισαν να φτιάξουν αγιογραφίες, που ωστόσο ξέφευγαν από τη θρησκευτική παράδοση, όπως τη γνωρίζουμε. Οι εργασίες στην Αγιά Κιουρά μαζί με τη φιλοτέχνηση, κράτησαν οκτώ μήνες και οι κάτοικοι του νησιού στήριξαν το εγχείρημα.
Σε μία από τις αγιογραφίες, ο Χριστός φαίνεται λυπημένος με το βλέμμα προς τον ουρανό, πιθανόν προς την ελευθερία και το Θεό. Σε όλες τις εικόνες οι ζωγράφοι απεικόνισαν τα συναισθήματα των ίδιων, αλλά και των υπόλοιπων εξόριστων...
Οι ζωγράφοι χρησιμοποίησαν ως μοντέλα τα πρόσωπα κρατουμένων, γυναικών της Λέρου, αλλά και χωροφυλάκων. Οι Άγιοι δεν είχαν το συνηθισμένο φωτοστέφανο και ο Μυστικός Δείπνος ήταν η τραπεζαρία των εξορίστων. Ο Αϊ-Γιάννης ο Βαπτιστής ήταν ο χωροφύλακας, ενώ ο Χριστός ήταν ο νεότερος εξόριστος Σωτήρης Σκυλάκος....
...
Όταν η Λέρος μετά την πτώση της Χούντας έπαψε να είναι τόπος εξορίας, διάφοροι κύκλοι προσπάθησαν να καταστρέψουν τις αγιογραφίες ρίχνοντας ασβέστη και να κρύψουν τις δημιουργίες των κρατούμενων καλλιτεχνών. Μερικά χρόνια αργότερα, μέλη της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής ανακάλυψαν την καταστροφή, κάτι το οποίο προκάλεσε την οργή των αγωνιστών. Μετά από αγώνα κατάφεραν να πετύχουν την αποκατάσταση των εικόνων με τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού....
.
Η περίοδος της δικτατορίας καθιστά την Αγιά Κιουρά-Ματρώνα ως μνημείο της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας, εκεί όπου αποτυπώθηκε η στέρηση της ελευθερίας του ελληνικού λαού από τη χούντα των συνταγματαρχών
Η εκκλησία της Αγιάς Κιουράς έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης από το Υπουργείο Πολιτισμού. Είναι ένα μονόχωρο καμαροσκέπαστο κτίσμα του 18ου αιώνα, κτισμένο στα λείψανα παλαιότερου ναού. Στα βόρεια και στα νότια φέρει δύο προκτίσματα νεώτερων χρόνων (πιθανόν μετά την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου), στεγασμένα με πλάκες από οπλισμένο σκυρόδεμα. Έτσι, εσωτερικά παρουσιάζεται σαν μία τρίκλιτη εκκλησία....
Εκκλησιαστικό Μουσείο
Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο της Παναγίας του Κάστρου (στην ακρόπολη της Αγίας Μαρίνας) στεγάζεται το εκκλησιαστικό Μουσείο της Λέρου.
Διαθέτει σπάνια εκκλησιαστικά και ιερατικά εκθέματα όπως αρχιερατικούς σάκους και ιερά σκεύη, παλιές εικόνες, χειρόγραφα και σπάνια εκκλησιαστικά βιβλία, αλλά και επιλεγμένα αρχαιολογικά ευρήματα όπως νομίσματα, κιονόκρανα, ενεπίγραφες στήλες κ.α.
Η πόρτα του ιερού της Παναγίας του Κάστρου διατηρείται στο Βυζαντινό μουσείο του Κάστρου!
Η Μαύρη Παναγία....
Σταύρωση 17ος αιώνας.
Τα Εισόδεια της Θεοτόκου 18ος αιώνας.
17ος αιώναςΗ Σταύρωση! Λεπτομέρεια, το κοριτσάκι που αγκαλιάζει τον Σταυρό. Ετσι απεικονίζει ο αγιογράφος την Μαρία την Μαγδαληνή
Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ από Συρία
Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ Κρητικής τεχνοτροπίας.
.
Ο μονόχωρος ναός της Παναγίας αρχικά χτίστηκε τον 11ο αιώνα ενώ στην σημερινή του θέση οικοδομήθηκε μετά το 1669 και πρέπει να ανακαινίστηκε μάλοον αλλά και να διευρύνθηκε ως το 1719, χρονιά κατά την οποία εγκαινιάστηκε από τον μητροπολίτη Καρπάθου Νεόφυτο Γαιρμάνη ενώ διαθέτει ένα εξαιρετικά περίτεχνο χρυσοποίκιλτο τέμπλο, σπουδαίο Δεσποτικό θρόνο αλλά και εξαιρετικό Άμβωνα, κατασκευές όλες του 1745
Εντός των τειχών σώζονται πέντε εκκλησίες, μεταξύ των οποίων αυτή της Παναγίας του Κάστρου. Ο ναός, ο οποίος οικοδομήθηκε στο τέλος του 17ου αιώνα μετά την θαυματουργή –σύμφωνα με την παράδοση- εμφάνιση της εικόνας της Παναγίας στην πυριτιδαποθήκη του κάστρου, σήμερα στεγάζει το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Λέρου.
Επίσης εδώ είναι αποθησαυρισμένη η περίφημη βιβλιοθήκη της Παναγίας του Κάστρου που περιέχει χειρόγραφα και παλαίτυπα που χρησιμοποιούσαν σε δύσκολες εποχές οι μαθητές της Σχολής του Μοναχού Δαμασκηνού ενώ σε παλαιό τάφο, στο κλίτος του ναού αναπαύεται εν ειρήνη μια σπουδαία οσιακή μορφή του 2Οου αιώνα η γερόντισσα Γαβριηλία Παπαγιάννη.
Πολύτιμο κειμήλιο της λατρείας των Λερίων αποτελεί η μικρών διαστάσεων εικόνα της Θεοτόκου Βρεφοκρατούσας, που είναι τοποθετημένη σε ξυλόγλυπτο πλαίσιο και φέρει χρυσάργυρη επένδυση, που φιλοτεχνήθηκε περί το 1732. Ο ναός διαθέτει δεσποτικές ξεχωριστής ποιότητας εικόνες, πολλές από τις οποίες, καθώς και διάφορα κειμήλια, εκτίθενται στο Εκκλησιαστικό Σκευοφυλάκιο Βυζαντινής Τέχνης, που οικοδομήθηκε πρόσφατα δίπλα στο ναό και λειτουργεί ως μουσείο.
Το Μεσαιωνικό Κάστρο της Λέρου βρίσκεται βορειοανατολικά του νησιού και σε ύψος 600 περίπου μέτρων από την θάλασσα, στο λόφο Απιτύκι (ή Πιτύκι) ενώ πήρε το όνομά του από το ναό της Θεοτόκου όπου είναι αποθησαυρισμένο το «Ιερό Παλλάδιο των Λερίων», η εικόνα της Παναγίας που έναν θαυμαστό τρόπο έφθασε στο νησί της Λέρου αλλά και εξίσου θαυματουργό τρόπο επέλεξε η ίδια η Παναγία το τόπο του ναού Της.
Επί αρχιερατείας Νεκταρίου Χατζημιχάλη αναπαλαιώθησαν ο περιβάλλων χώρος και τα και ανηγέρθηκε ιδιαίτερος χώρος όπου συνελλέγησαν και φυλάσσονται Ιερά Κειμήλια όλων των ναών του νησιού ενώ στον ίδιο χώρο φυλάσσεται και η προσωπική του βιβλιοθήκη.
Το πολεμικό Μουσείο του Τούνελ Μερικιάς αποτελεί έναν μοναδικό εκθεσιακό χώρο για την Ελλάδα. Ένα στρατιωτικό τούνελ – από τα πολλά που υπάρχουν στο νησί – έχει αναστηλωθεί με πολύ προσοχή και σεβασμό.
Στον υποβλητικό αυτό χώρο φιλοξενούνται πλήθος εκθεμάτων. Η Λέρος εξαιτίας της γεωστρατηγικής της θέσης και του εξαιρετικού φυσικού λιμανιού του Λακκιου, αποτέλεσε την ιταλική ναυτική βάση της Ανατολικής Μεσογείου, από τη δεκαετία του 1930.
Με τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το Σεπτέμβριο του 1943, οι Γερμανοί επιχείρησαν να καταλάβουν τα Δωδεκάνησα που βρίσκονταν στον έλεγχο των πρώην συμμάχων τους.
Τα ιταλικά στρατεύματα προσπάθησαν να αμυνθούν με τη βοήθεια κάποιων βρετανικών στρατευμάτων που ήρθαν σε βοήθεια. Η σφοδρότερη σύγκρουση έγινε στο νησί της Λέρου που και οι δύο αντίπαλοι συγκέντρωσαν μεγάλη δύναμη πυρός.
Η μάχη της Λέρου διήρκησε 3 μέρες σκληρών συγκρούσεων και αποτέλεσε την τελευταία σημαντική νίκη για τις δυνάμεις του άξονα.
Η επίσκεψη στο πολεμικό μουσείο αποτελεί μια περιήγηση στο χρόνο και στην ιστορία του νησιού.
Πλήθος εκθεμάτων που βρέθηκαν διάσπαρτα στο νησί ή ανασύρθηκαν από τις θάλασσες του, αλλά και άλλα που δωρίθηκαν από τον Ελληνικό Στρατό και ιδιώτες, φωτογραφίες και χάρτες, μακέτες και κάθε είδους υλικό, γίνονται οδηγοί σε αυτό το ταξίδι στην ιστορία.
Στον περιβάλλοντα χώρο του Τούνελ λειτουργεί στρατιωτικό μουσειακό πάρκο που περιλαμβάνει στρατιωτικά αυτοκίνητα, φορτηγά, αεροπλάνα και διάφορα άλλα αντικείμενα ή όπλα.
Παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε μετατραπεί σε νησί-αεροπλανοφόρο της Ιταλίας - Κάποιες εγκαταστάσεις που είχαν φτιάξει οι Ιταλοί πέρασαν στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό ενώ άλλες εγκαταλείφθηκαν απαξιωμένες και λεηλατημένες - Κι όμως η Λέρος θα μπορούσε να αναδειχθεί σε κορυφαίο προορισμό ιστορικού τουρισμού
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΚΕΙΜΕΝΑ : ΝΕΛΛΑ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ
πηγές πληροφοριών
