Κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή του ηθοποιού Κώστα Μεσάρη με σχόλιά του πάνω σε πολιτικά- κοινωνικά θέματα.
με ρίσκο ελευθερίας
πορεύεται καλά η ζωή μας
ξοδέψαμε την αθωότητα
της άγνοιας,
προτού φανεί
στην αθωότητα
της γνώσης
η αλήθεια,
τολμώντας το απαγορευμένο,
παγιδευμένοι στον λαβύρινθο του φόβου,
δίχως μίτο εξόδου,
ακόμα να ξυπνήσουμε
να δούμε φως
στο νόημα του αρχαίου μύθου,
όλοι ένα δάσος
ή αφανισμός
Την έκδοση κοσμούν γλυπτά της Κατερίνας Δελαπόρτα.
Ο Κώστας Μεσάρης, ηθοποιός και σκηνοθέτης όταν πρωτοβγήκε στο θέατρο ανακηρύχθηκε δύο συνεχόμενες χρονιές καλύτερος νέος ηθοποιός χρονιάς στο περιοδικό ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ από τον Μάριο Πλωρίτη και την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ από τον Φάνη Κλεάνθη. Πήρε το ειδικό βραβείο Ερμηνείας σε ταινία μικρού μήκους στο πρώτο μετά την μεταπολίτευση φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Έχει πρωταγωνιστήσει στο θέατρο δίπλα σε διακεκριμένους ηθοποιούς όπως οι: Μινωτής, Παξινού, Χορν, Κατράκης, Αλεξανδράκης, Γεωργούλη, Καρακατσάνης, Τριανταφυλλίδη, Πατεράκη, Ανουσάκη, Χρυσομάλλης, Βουτέρης, Δεκαβάλλα, Πιατάς, κ.α. Έχει συνεργαστεί στον κινηματογράφο με σκηνοθέτες όπως οι: Αγγελόπουλος, Μανθούλης, Γλυκοφρύδης, Τάσιος, Σερντάρης, Ρετσίλας, Κωνσταντινίδης, κ.α.
Έχει συμπρωταγωνιστήσει στην τηλεόραση με ηθοποιούς, μεταξύ των οποίων: Κούρκουλος, Μιχαλακόπουλος, Χρυσομάλλης, Βόγλης, Κρούσκα, Χρυσικάκος, Κατρανίδης, Λεονάρδου, Φυσσούν, Κοντού, Μάνεσης, Καλογερόπουλος, Παναγιωτίδης, κ.α. Έχει πρωταγωνιστήσει στο θέατρο σε έργα: Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη, Αριστοφάνη, Ίψεν, Στρίμπεργκ, Ο’Κέισι, Λόρκα, Ο’Νιλ, Μπρεχτ, Μπουλγκάκοφ, Ντοστογιέφσκι, Γκόρκι, Τουργκένιεφ, Σκούρτη, Μουρσελά, Καρρά, Μανιώτη, Ρούσσου, Μητροπούλου, Χριστοφιλάκη, κ.α. κι έχει παίξει σε θέατρα όπως το Εθνικό, Κρατικό Β. Ελλάδος, Απλό Θέατρο, Θέατρο Εξαρχείων, Λαϊκό Πειραματικό, Δημοτικό Βέρροιας, κ.α.
Κυκλοφόρησε η δεύτερη ποιητική συλλογή της Μαρίας Βούλγαρη (Maria Voulgari) με τίτλο «Άρωμα ginger» από την Άνεμος εκδοτική. Μια ποιητική συλλογή που πραγματεύεται τον έρωτα σε όλες του τις εκφάνσεις.
Στην πρόκληση, στην ολοκλήρωση, στην απουσία και στην αποδοχή του.
Στη μεταμόρφωσή του.Η ποιήτρια μιλάει για τις αλήθειες της χωρίς φόβους και αναστολές. Όπως ακριβώς πρέπει να εκφράζεται ο έρωτας. Με θάρρος, ειλικρίνεια, αυθορμητισμό, επαναστατικότητα και αυθεντικότητα σε ένα ταξίδι αισθήσεων γεμάτο χρώματα.
Η μνήμη, τα πνιγμένα συναισθήματα, οι εκδοχές της ευτυχίας, τα ανείπωτα λόγια, οι υπαρξιακές αναζητήσεις, τα βιωματικά στοιχεία, είναι μερικά από τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται η ποιήτρια και είναι στο προσκήνιο της σκέψης της.
Κάθε ποίημα της συλλογής αποτελεί κατάθεση ψυχής κι ένα τολμηρό συναισθηματικό ξεγύμνωμα γεμάτο λυρισμό και ουσία.Κάθε στίχος πλημμυρίζει με εικόνες, γλαφυρότητα και ευαισθησία την καρδιά του αναγνώστη.Κάθε σελίδα του βιβλίου έχει πολύ έρωτα. Πολλή ψυχή. Πολλή ζωή Πολύ φως. Ο,τι και να γίνει, κυριαρχεί το φως. Παρά τις πληγές και τον τραυματισμό της ψυχής, ο σκοπός είναι ένας: η έξοδος προς το φως.
Η ποίηση της Μαρίας Βούλγαρη έχει μια αριστοκρατία στο λόγο, ένα ρομαντισμό, μια αμεσότητα και μια μοναδικότητα που σπάνια συναντάς στη σύγχρονη λογοτεχνία.
Η ιδιαιτερότητα της γραφής της είναι εμφανής σε κάθε της ποίημα. Ξυπνάει το συναίσθημα και με έναν υπέροχο τρόπο, φυτεύει λέξεις ποτίζοντας με ψυχή τα νοήματά της.
Το «Άρωμα ginger»είναι μια ποιητική συλλογή γεμάτη έντονα συναισθήματα, λουσμένη με φως και πρωτοτυπία.
Είναι μια συλλογή που αξίζει μια θέση στην καρδιά σας και στη βιβλιοθήκη σας.
«Έχω ανάψει όλα τα φώτα
για να ζεστάνω μια παρένθεση.
Έχω σκορπίσει όλα τα όνειρα
για να δεσμεύσω μια εικόνα.
Περπατώ στη νύχτα
κι ανταμώνω
όλα μου τα ερωτηματικά.
Ποτέ δεν κατάλαβα
γιατί τα κορμιά
συλλαβίζουν όλα τα αναπάντητα
με τον ίδιο ήχο.
Ποτέ δεν κατάλαβα
γιατί τα χαράματα
ακουμπάνε με δεκανίκια
στα ίδια χρώματα.
Ψιθύρισα στη νοσταλγία
όλες τις συλλαβές της επιμονής.
Κι εκείνη διάλεξε τη φωτιά.
Μα πώς να κάψεις τα κομμάτια σου
όταν το μόνο που σου απομένει
είναι η στάχτη της παρηγοριάς σου;
Κι αναρωτιέμαι ακόμα:
τι άρωμα φοράει η ευτυχία;!»
Σημείωση:
Το «Άρωμα ginger» φιλοξενήθηκε με τη μορφή μουσικό-θεατρικού διαλόγου στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα στον Κεραμεικό υπό τη σκηνοθετική επιμέλεια του Γιώργου Βουδικλάρη το Νοέμβριο- Δεκέμβριο 2022.
Κείμενα - Μουσική - Τραγούδι: Maria Voulgari – Singer/Songwriter
Μαζί σας είμαι… Κρίθηκα στου βοριά τη βουερή ορμή στη σφιγμένη γροθιά του βράχου στης θάλασσας το ανυπότακτο κυμάτισμα. Κρίθηκα στους σκυφτούς ορίζοντες στης υπομονής τις ξυπόλητες ώρες στου χρόνου το λυγμό στης σιωπής τα σκιερά περιβόλια.
Μαζί σας είμαι… Τάχτηκα να φυλάω το πέρασμα μιας μακροχρόνιας πίστης που αναζητά βεβαιότητες. Τάχτηκα να βουτώ στην ομίχλη άδειων πεινασμένων σελίδων αναζητώντας το φως στης ψυχής τα ωφέλιμα.
Μαζί σας είμαι… Κι αν τις νύχτες η φωτιά με νικάει το ξημέρωμα η καταδεχτική ανάσα του ήλιου γλιστρά αθόρυβα απ’ της καρδιάς τα ποθητά σε όρια ανοιχτά αθωώνοντας τα παρελθόντα.
🌺
ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΖΩΗ
Τόσο κοντά κι ας μην το βλέπω το κομμάτι του εαυτού μου που πάντα φλερτάρει με το άπιαστο τρυπώνει στο κέντρο τ’ ουρανού μου σαν αύρα λευκή σαν έλεος ταμένο να σταλάξει φως στα κλειδωμένα μου φεγγάρια.
Με μια καθαρότητα ακαταπόνητη φτερώνει το χαμόγελο πίσω απ’ των ματιών τα σύννεφα ξεδιπλώνοντας ελκυστικά της κάθε στιγμής την αξία. Της Κυριακής το όνειρο γλιστρά και πάλι φλογισμένο στο αυλακωμένο πρόσωπο. Σαν φωνή ευσπλαχνική με γυρίζει στην αθωότητα σφιχταγκαλιάζοντας τη φλόγα της κρυμμένης λαχτάρας.
Δεν μετρά άλλο τα κύματα παρά μόνο την ανάγκη για ζωή. Τη ζωή, που πάλλεται να αγρυπνά φορώντας μια γλυκιά ματιά ψυχής αστροφεγγιά την αίσθηση των όλων.
Τόσο κοντά κι ας μην το βλέπω απ’ της καρδιάς το ανοιχτό παράθυρο μπορεί και ταξιδεύει ακόμη το θαύμα.
🌺 ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΒΟ
Ντυμένη με μια περίσσια πεθυμιά να δρασκελίσω τα εμπόδια στους δρόμους της λαχτάρας προχωρώ μακριά από της άφωτης ματαιότητας τα ασάλευτα όνειρα. Κοιτώντας πίσω, ο άνεμος κόπασε η φωτιά δεν καίει πια οι πέτρινες μέρες πέρασαν. Η ψυχή επιτάσσει ο λυγμός του χθες υπόσχεση για το αύριο να γίνει. Να προηγηθεί η πολυπόθητη αναλαμπή του κρότου φάρους να ανάψει, να ξεχαστεί η τραγική ομίχλη.
Έξω από τα στενά όρια των χέρσων περιορισμών έξω από το φόβο έξω από τα αφόρητα «γιατί» η ζωή ανατέλλει και πάλι. Το παράδοξα ψυχρό της κινούμενης άμμου αύξησε τη δίψα. Ένας ολόλαμπρος ήλιος ριζώνει αχόρταγος στη ματιά και η ελπίδα σκιρτά, ανθίζει κεντώντας στιγμές και χαμόγελα. Φλόγα και δροσιά μαζί η ανάσα του στίχου χαράζει την άνοιξη καρδιάς παράθυρο ανοιχτό χέρι απλωμένο το άφρισμα της σκέψης επιστρατεύει το αδύνατο.
Έτοιμος ο τροχός να γυρίσει ξανά. Έτοιμη η αγκαλιά μου να σε κλείσει μέσα της. Έτοιμο το φως να υψωθεί και η αλήθεια πανέτοιμη απ’ την αρχή να λάμψει.
🌺
ΓΥΡΙΣΜΟΣ
Μέρες τώρα μπορεί και μήνες μια παράξενη αίσθηση ταράζει τον αέρα. Νιώθω να επιστρέφει μέσα μου ο παλιός εαυτός το κύμα να αλλάζει. Είναι πολλά τα καρδιακά που ζητούν το γυρισμό.
Μα τι ξαστεριά απόψε και πόση λαχτάρα αντηχεί στα σηκωμένα μου πανιά;
Είναι σαν να κλείνω ολόκληρο το πέλαγο μέσα σ’ ένα άφθαρτο δείλι. Να κυριεύομαι από της μάνας την ευλογημένη μορφή που μέσα μου από πάντα βασιλεύει και αναγνωρίζω το χάδι από το ροζιασμένο χέρι της ξαναβρίσκω τον κήπο που φοράει το φως της παρήγορης φωνής της και τις λεμονιές ανθισμένες όπως τότε.
Είναι σαν από πάντα εδώ μόνο να υπάρχω. Εδώ να ξυπνάει το φιλί να κρατώ το παιδί στην καρδιά μου κι αυτό τον ήλιο που δεν σώνεται αγκαλιά με τις ρίζες.
🌺
ΚΟΚΚΙΝΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ
Είναι κάτι στιγμές που τα δάκρυα της ψυχής δε φτάνουν ποτέ στα μάτια. Αθέατα, καυτά, φυλαγμένα βαθιά στα έγκατα της απόγνωσης ποτίζουν ερημιές και ανυπομονούν να ανθίσουν εκείνο το τυραννικό τίποτα της παρωχημένης αυταπάτης.
Είναι κάτι στιγμές κραυγές αργόσυρτες που γδέρνονται αβοήθητες πιασμένες στα λάθη τους αφήνοντας σημάδια κόκκινα αποτυπώματα και ματωμένους στίχους στης λησμονιάς τη συντριβή που ολοένα ζυγώνει.
🌺 ΕΝΟΧΗ ΚΡΑΥΓΗ
Μες του κόσμου το δίχτυ τυλιγμένη έντρομη όσο ποτέ άλλοτε είδα τον άνεμο να λυσσομανά το χάος να με διαπερνά το χρόνο να θάβει συνειδήσεις. Την αλήθεια είδα να χάνει το δρόμο της τη σιωπή να κραυγάζει την ανάγκη να σέρνεται ξωπίσω από μια πεινασμένη ανοχή την αδικία ευλογημένη να ορίζεται.
Είδα την αθωότητα να πεθαίνει τα συναισθήματα αγνώριστα να μετριούνται, να ζυγιάζονται το χαμόγελο να στερεύει τα άβολα ερωτήματα να μένουν βολικά αναπάντητα. Κορυφές είδα να λυγούν σπίτια χτισμένα στην κοιλάδα του φόβου να τρίζουν δάση γυμνά για τη συμφορά που τα τύλιξε να θρηνούν μαύρα πουλιά να επιστρέφουν.
Είδα φεγγάρια χωρίς ουρανό το μαχαίρι στο λαιμό τη νύχτα να σκεπάζει τη μέρα. Αγάλματα είδα να δακρύζουν αγγέλους με κομμένα τα φτερά παιδιά να ποδοπατούνται στις μεγάλες πλατείες του όχλου τα όνειρα κουφάρια να επιπλέουν σε παγωμένες θάλασσες κι ένα αφόρητο «γιατί», ένοχη κραυγή πάνω σε ματωμένα γραπτά τον τρόμο της ψυχής να θρηνεί.
🌺
ΑΓΑΠΗΣ ΔΡΟΜΟΣ
Δε χάνει ποτέ το δρόμο της η αγάπη. Μια μέρα θα έρθει να σε βρει περίμενέ την… Περίμενέ την με μια αγκαλιά χαμόγελα κάτω από το ροδαλό χάδι του ήλιου σαν σπόρος να πέσει στην ψυχή να κάνει το εγώ, εσύ να σε ανθίσει.
Περίμενέ την σαν λάμψη από χέρι Θεού φως στης ύπαρξης το μεγαλείο αδιάλειπτα να απλώνεται φωτίζοντας μαγεμένα το χαμένο χρόνο.
Ποτέ δεν θα ξανά ’χει ο ουρανός τόσα λατρεμένα χρώματα. Ποτέ δε θα ξανά ’ναι τόσο μελωδικό της θάλασσας το μουρμουρητό. Ποτέ το βλέμμα σου δε θα ξαναβρεί τόση θέρμη με γεύση μελιού να κυλάει στους κόρφους σου.
Περίμενέ την άγια στιγμή της την πιο ακριβή την πιο ευλογημένη σαν μοσχοβολιά διάχυτη να κατοικήσει μέσα σου το πιο μακρινό αστέρι κοντά σου να ζυγώσει να σου φορέσει το καινούριο σου πρόσωπο.
🌺
ΜΙΑ ΙΔΕΑ ΧΑΡΑ
Ελεύθερο απ’ τα δεσμά έχοντας συνοψίσει το νόημα της μονότονης παρένθεσης ολοένα και πλησιάζει σκορπώντας γλυκόσυρτες πεθυμιές ένα γύρω. Σαν ανθισμένη κερασιά ένα φιλί κι ένα χαμόγελο φυλαγμένο από το μέσα σου μοσχοβολά, ξημερώνει, υπόσχεται και προσαράζει στ’ ανοιχτά της αντηλιάς.
Στη λαχτάρα της συνεύρεσης όλο το μπλε του ουρανού χωράει η ανάσα δυο χέρια, μια αγκαλιά, μια ιδέα χαρά φλέβες παγωμένες ζεσταίνει κεντίδια στρώνει να ακροπατήσουν τα μουδιασμένα όνειρα τις σκοτεινές διαδρομές με φως στολίζει για να ’χει η ψυχή ένα φεγγάρι δρόμο κι αυτό το αύριο που καρτερά στιγμές αιώνες.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Σμαρώ Νότου γεννήθηκε στο Σιτοχώρι Σερρών και κατοικεί μόνιμα στην Αλεξανδρούπολη. Σπούδασε Νοσηλευτική και εργάζεται ως Νοσηλεύτρια στο Π. Γ. Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης. Ακολουθεί αταλάντευτα τον δρόμο της ποίησης και αρθρογραφεί στον τοπικό τύπο και στο διαδίκτυο.
Είναι μέλος και εκπρόσωπος του Ελληνικού Πολιτιστικού Ομίλου Κυπρίων Ελλάδος (Ε.Π.Ο.Κ) στη Θράκη, μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος (Ε.Λ.Β.Ε) και μέλος της Αμφικτυονίας Ελληνισμού.
Κατέχει μια ξεχωριστή θέση στη λογοτεχνική κοινότητα της χώρας καθώς έχει τη χαρά και την τιμή να συμμετάσχει και να βραβευτεί σε πολλούς Πανελλήνιους Ποιητικούς Διαγωνισμούς, προσμετρώντας στην ποιητική της παρακαταθήκη 15 Βραβεία και 3 Επαίνους την τελευταία εξαετία.
Ποιήματά της περιλαμβάνονται στην Φιλολογική Πρωτοχρονιά και σε πολλές ακόμη Ποιητικές Ανθολογίες και κατά καιρούς δημοσιεύονται σε Λογοτεχνικά Περιοδικά και έγκριτες Λογοτεχνικές Ιστοσελίδες.
Το 2018 η ανέκδοτη ποιητική της συλλογή «Της ψυχής τα φορεμένα» βραβεύτηκε με το βραβείο «Πολύμνια» στον 4ο Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ποίησης Κ.Π.Καβάφης της Ιnternational Art Academy και τον Μάιο του 2021 το ποίημά της «Νύμφη της μνήμης και της καρδιάς» που είναι αφιερωμένο στην πόλη της Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνεται στην ποιητική ανθολογία «Πόλεων Ποιήσεις» των Εκδόσεων Χρόνος, τυπώθηκε σε χρυσό πάπυρο και κοσμεί το γραφείο της Αντιδημάρχου Πολιτισμού Θεσσαλονίκης κ. Μαρίας Καραγιάννη.
Η πρώτη της ποιητική συλλογή «Ασήμι στο άγρυπνο του νου» επίσης των εκδόσεων Θρακικός Οιωνός, βραβεύτηκε με Αριστείο στα Βιβλία Χρονιάς από τον Ελληνικό Πολιτιστικό Όμιλο Κυπρίων Ελλάδος Ε.Π.Ο.Κ και με Β’ Βραβείο στα αντίστοιχα βραβεία Βιβλίων Χρονιάς από το Λογοτεχνικό Περιοδικό «Κέφαλος».
Τα «Μεστωμένα Στάχυα» είναι η δεύτερη ποιητική της συλλογή.
Η ποιητική συλλογή τού Αντώνη Ε. Χαριστού με τίτλο «Φίλωνος & Νοταρά. Τα στιχάκια τής Τρούμπας, 1950-1970», αποτελεί την πρώτη ατομική δημοσίευση ποιημάτων υπό την τεχνοτροπία τού «δομημένου ρεαλισμού», μετά την έκδοση τού ποιητικού τόμου «Βαρδάρης» τού Φιλολογικού Ομίλου Ελλάδος, στον οποίο εφαρμόστηκε η ίδια τεχνοτροπία, με ποσοτικά και ποιοτικά γνωρίσματα συλλογικής αποτύπωσης. Ο Αντώνης Ε. Χαριστός, στην πρώτη του ποιητική δημοσίευση, καταπιάνεται με το ζήτημα της κοινωνικής πραγματικότητας, όπως αυτή καταγράφηκε στα αντικειμενικά δεδομένα των ανθρώπων και δη των γυναικών, που προσέδωσαν ιδιαίτερα γνωρίσματα στην περιοχή τής Τρούμπας, την περίοδο 1950-1970. Επιχειρεί να αναλύσει, στον ποιητικό λόγο, κοινωνιολογικής υφής θέματα τα οποία αναδύθηκαν μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις, τις πολιτιστικές προεκτάσεις, τα ήθη και την κουλτούρα και τα οποία, με τη σειρά τους, αναμόρφωσαν τα πεδία αναφοράς τής σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Με λόγο άμεσο, τεχνητά συγκροτημένο γύρω από τη ρεαλιστική απεικόνιση και λιτά εκφραστικά μέσα, ως προς την εξωτερική μορφή των ποιημάτων, η συλλογή υποχρεώνει τον αναγνώστη να βυθιστεί σε μία λησμονημένη αλήθεια για όλα όσα εκπροσωπούσε η Τρούμπα και η εποχή της.
O Αντώνης Χαριστός γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1988. Είναι φιλόλογος, απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Ο τελευταίος του μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών αφορούσε το πρόγραμμα "Δημιουργικής Γραφής" του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Ακολούθησε διετή κύκλο σπουδών στην δημοσιογραφία, στο Μητροπολιτικό Κολέγιο με ειδίκευση στον τομέα "πολιτικής σύνταξης, αρθρογραφίας και σύγχρονων μέσων". Παρακολούθησε δύο εξαμηνιαία προγράμματα με αντικείμενο την "ψυχιατρική και δικαστική ψυχοπαθολογία" και την "διαπαιδαγώγηση στην παιδική ηλικία" στο ΕΚΠΑ, αντίστοιχα. Ιδρυτικό μέλος της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Θεσσαλονίκης από το Μάιο του 2018 (Πλέον έχει μετασχηματιστεί σε Φιλολογικό Όμιλο Θεσσαλονίκης).
Έχει εκδώσει τέσσερα έργα πεζογραφίας: τις νουβέλες "Τέσσερις ανάσες ελευθερίας" (εκδ. Άλλωστε, Αθήνα, 2016), "μποστάνι Δημοκρατίας" (εκδ. Γράφημα, Θεσσαλονίκη 2020) και τα μυθιστορήματα "Μέρες νηστείας" (εκδ. Ρώμη, Θεσσαλονίκη, 2018) "Οι μαστοί των Αθηνών" (εκδ. Γράφημα, Θεσσαλονίκη 2021). Παράλληλα, έχει εκδώσει τα θεωρητικά έργα "Μανιφέστο Ανθρωπιστικής Τέχνης" (εκδ. Ρώμη, Θεσσαλονίκη, 2018), "Υπερρεαλισμός και αυτονόμηση των ιδεών. Για μία νέα κατασκευή της παράδοσης" (εκδ. Ρώμη, Θεσσαλονίκη 2019). Ακόμη έχει εκδώσει τις λογοτεχνικές μελέτες "Ο πεσιμισμός είναι ανθρωπισμός. Η περίπτωση του ποιητού Κώστα Καρυωτάκη" (εκδ. Γράφημα, Θεσσαλονίκη 2020), "Η λογοτεχνία της ευθύνης. Ιστορία και ταυτότητα στη λογοτεχνική κίνηση του '30. Ο ρόλος του Άγγελου Τερζάκη" (εκδ. Γράφημα, Θεσσαλονίκη 2021). Το πρώτο του θεατρικό έργο με τίτλο "Ο δακτυλογράφος" κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2021 επίσης από τις εκδόσεις Γράφημα. Έχει επιμεληθεί το σενάριο και τα κείμενα στις ταινίες μικρού μήκους της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Θεσσαλονίκης "Επιθυμώ", "Πολφός αίματος" καθώς και σενάριο-σκηνοθεσία στην ταινία μικρού μήκους "Ομ/φαλλός Κολπορραγίας". Είναι αρχισυντάκτης στο τριμηνιαίο "Λογοτεχνικό Δελτίο", όργανο του Φιλολογικού Ομίλου Θεσσαλονίκης, συλλογική έκδοση πεζογραφικού, ποιητικού και κριτικού λόγου αντίστοιχα. Επιμελητής του συλλογικού Ανθολογίου "Φωτοσκιάσεις" και "Αντιστίκσεις" της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Θεσσαλονίκης, "Εποπτείες" του Φιλολογικού Ομίλου Θεσσαλονίκης καθώς και του συλλογικού μυθιστορήματος "Δανδής και Ονειροπόλος". Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών, της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων και της Εταιρείας Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά. Ως κριτικός θεάτρου και λογοτεχνίας, δημοσιεύει τακτικά αναφορές στον διαδικτυακό χώρο πολιτισμού tetragwno.gr. Είναι επίσημος επιμελητής ποίησης και πεζογραφίας των εκδόσεων Γράφημα.
Η νουβέλα με τίτλο «Διάστρεμμα» περιστρέφεται γύρω από τη συνάντηση τριών γυναικών, οι οποίες συνδέονται με μακροχρόνια φιλία και επικοινωνούν τακτικά με συναντήσεις που έχουν λάβει ψυχοθεραπευτικό χαρακτήρα. Ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται η τελευταία τους συνάντηση γίνεται το όχημα μέσω του οποίου θα αποτυπωθούν οι ανησυχίες, οι αγωνίες, τα όνειρα και οι επιθυμίες τους, ενώ, παράλληλα, θα έρθουν στην επιφάνεια οι μεταξύ τους προστριβές και οι αντιξοότητες που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους. Μέσα από τον μεταξύ τους διάλογο θίγονται ζητήματα σχετικά με το φύλο, τη γυναικεία ταυτότητα και τους κοινωνικούς ρόλους που τη διαμορφώνουν, τον θεσμό τής οικογένειας, τη μητρότητα, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τις εργασιακές σχέσεις, την κοινωνική τάξη, τη φύση τής τέχνης, και, συνολικότερα, τη σύγχρονη πραγματικότητα, με την οποία έρχεται αντιμέτωπη η σημερινή γυναίκα.
Ο Κωνσταντίνος Λίχνος γεννήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας. Είναι Πτυχιούχος Μηχανικός Πληροφορικής & Επικοινωνιών, αντιπρόεδρος τού Φιλολογικού Ομίλου Ελλάδος και υπεύθυνος του τμήματος πεζογραφίας αυτού. Έχει διακριθεί σε πολυάριθμους πανελλαδικούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, ενώ δοκίμια και διηγήματά του δημοσιεύτηκαν σε έντυπα λογοτεχνικά περιοδικά και κυκλοφόρησαν σε συλλογικούς τόμους από τους εκδοτικούς οίκους: Κέφαλος, Σύγχρονη εποχή, Άπαρσις και Γράφημα. Τον Σεπτέμβρη του 2021 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του «WWW.Dialogos.gr», από τις εκδόσεις Κέφαλος, το καλοκαίρι τού 2022 κυκλοφόρησε το παραμύθι «Ανοσοήρωες εναντίον Μικροβλαβερούληδων» από τις εκδόσεις Άπαρσις, ενώ ήταν και ένας εκ των τριών συγγραφέων τού θεωρητικού συγγράμματος: «Μανιφέστο, δύο σχολές του ρεαλισμού» (εκδ. Γράφημα, Θεσσαλονίκη, 2022). Για το σύνολο των διακρίσεων, το έργο και την ενεργή του παρουσία στα γράμματα, στη διανόηση και στη σύγχρονη πνευματική δραστηριότητα, το «Λογοτεχνικό Περιοδικό τής Κεφαλλονιάς» του απένειμε το ειδικό Βραβείο Πεζογραφίας Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Είναι τακτικός συντάκτης πεζογραφίας, δοκιμίων και ποίησης στο «Λογοτεχνικό Δελτίο», έντυπη φιλολογική ύλη τριμηνιαίας κυκλοφορίας, ενώ συμμετείχε στη συλλογική έκδοση ποίησης «δομημένου» ρεαλισμού τού Φιλολογικού Ομίλου με τίτλο «Βαρδάρης», (εκδ. Γράφημα, Θεσσαλονίκη, 2023).
Μια ποιητική συλλογή,με 36 ανέκδοτα ποιήματα σε κοινή θεματική, μοιράζονται οι δύο ποιητές (Κώστας Θ. Ριζάκης: 18 ποιήματα, Σταθμεύων σε ό,τι αντιστάθμισα- Διώνη Δημητριάδου: Ποιητική σύνθεση σε 18 μέρη, Ιάσονος Κλεάνδρου τέσσερις όψεις οιμωγής). Εισαγωγή: Ευσταθία Δήμου («Η τέχνη τού να είσαι ποιητής»). Εξώφυλλο και σχέδια σελίδων: Γλύκα Διονυσοπούλου.
Αποσπάσματα ποιητικά
«κρύβω τον βορρά»
αγκομαχάει η αρετή μα φτάνετ’ η κακία; ‒
στιγμής καν πέτρα πλήγωσε το άοπλον δια-
λόγου κι αύθις μια μούγκασκότεινη φίνα διπλο-
κλειδώνει το φις μπρος απασφάλιζεν ανόρεχτη
χημεία‒
το «αύριο» σκάει βεγγαλικόν έχεις
ανάγκη φώτα; ποιον λες ότι διπλάρωνε πας
πειρασμός στη βόλτα; θεός ή σκύλος εάν ξανά
πάει κι ασορτί τού πόνου στήνετ’ αυτάκι στου
χιονιά τι πάλλευκος σφαδάζει ο έρως ποίημ’ α-
λυχτά ποίημα και κουρνιάζει
Κώστας Θ. Ριζάκης
«Επιμύθιον χάριν τελευτής»
Αν κάποιος πιει το ποίημα
Φάρμακο τάχα
Δεν θα είσαι εσύ
Από καιρό λησμονημένος
Του Ιάσονα Κλεάνδρου
Λάθος
Μόνον αυτό:
Η διάρκεια μετράει
Μια που η στιγμή
Τα γήινα μαγγανεύει
Στοχεύοντας σε
Μιας ανάσας ίαση
Ατέλειωτη σειρά
Των γελασμένων ποιητών
Εσύ
Ο καταδικασμένος των καιρών
Το ξέρεις πια
Διώνη Δημητριάδου
Απόσπασμα από την Εισαγωγή
[…]εκείνο που αποπειρώνται να περιγράψουν, με την έννοια ακριβώς της χάραξης του περιγράμματος, οι δύο ποιητές, Ριζάκης και Δημητριάδου, είναι ακριβώς η φιγούρα του ποιητή διαχρονικά και διατοπικά, το σχήμα του και όχι οι επιμέρους εκφάνσεις ή εκδοχές με τις οποίες το σχήμα αυτό εκδηλώνεται. Η στόχευση και η μεθόδευση αυτή, πέρα από το γεγονός ότι αποτελεί μια αξιοσημείωτη στα Ελληνικά Γράμματα δοκιμή και δοκιμασία στον καθορισμό των παραμέτρων και των συνιστωσών της ποιητικής φυσιογνωμίας και μορφής […] εμφορείται από μιαν, όχι απλώς και μόνο ενοποιητική, αλλά ξεκάθαρα ενωτική λογική.
Κούλα Αδαλόγλου - Ο δρόμος της επιστροφής είναι απόκρημνος Εκδόσεις -ΜΕΛΑΝΙ Χρονολογία Έκδοσης - Οκτώβριος 2022 Είδος - Ποιητική Συλλογή Αριθμός σελίδων - 52 Διαστάσεις - 24x17 ISBN - 139789605912338
Ποιήματα Συλλογής
με μια ιδιαίτερη περίπτωση
Επιμένεις να φοράς ροζ μαλλί της γριάς στο κεφάλι
βλεφαρίδες λουστρίνι με στρας στις άκρες.
Μα, όπως μιλάς ακατάπαυστα,
εγώ διακρίνω στο πηγούνι σου κίτρινο βάλτο
ένα αχαμνό ποτάμι και
κατολισθήσεις από τους κοντινούς λόφους.
Κουράστηκα κι απέστρεψα το πρόσωπό μου
στο βάθος αφέθηκα του ορίζοντα.
Όταν γύρισα ξανά προς το μέρος σου,
είχες χαθεί.
Στη θέση σου, μικρό μαύρο περιστέρι
ανοιγόκλεινε ένα απελπισμένο ράμφος
μπας και φωλιάσει μες στο χέρι μου.
🌼
το καβούκι
Έβρισκε πάντα τις παρέες σχηματισμένες
δεν ήταν ποτέ εκεί στη σωστή στιγμή
ίσως να ενοχλούσε η συχνή απουσία της
την ξεχνούσαν
στο ντουλάπι με τα πορσελάνινα σερβίτσια
ή στο θηλυκωμένο τσεπάκι απ’ το πουκάμισο
τη θυμούνταν μόνο
στα έκτακτα καιρικά φαινόμενα.
Μια ζωή κλεισμένη στο καβούκι της
τώρα πεσμένη ανάσκελα
κουνάει χέρια πόδια
χωρίς να μπορεί να γυρίσει.
Ένα σκούντηγμα μνήμης
αργεί να φανεί.
Η Κούλα Αδαλόγλου γεννήθηκε στη Βέροια. Ζει στη Θεσσαλονίκη.
Σπούδασε Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έλαβε Μεταπτυχιακό στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και Διδακτορικό στη Διδασκαλία της Γλώσσας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Έχει εκδώσει εννιά ποιητικές συλλογές, τελευταία η συλλογή Ο δρόμος της επιστροφής είναι απόκρημνος, 2022. Μία συλλογή διηγημάτων: Βγήκε ένας ήλιος χλωμός, 2012. Τη μελέτη Η γραπτή έκφραση των μαθητών. Προτάσεις για την αξιολόγηση και τη βελτίωσή της, 2007. Και κριτικά σημειώματα για 49 λογοτέχνες, με τον τίτλο Νήματα της γραφής, πτυχές κειμένων, 2019.
Με τον τίτλο «Μωχάμετ-Μιχαήλ» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ακρίτας το πρώτο μυθιστόρημα της Σταυριανής Ατταλειώτη, ψευδώνυμο της δασκάλας και συγγραφέως Σταυρούλας Χατζηαθανασίου.
Θέμα του η ιστορία ενός παιδιού που ξεφεύγει από τον πόλεμο και την καταστροφή και μεγαλώνοντας μέσα στην αγάπη των ανθρώπων που συνάντησε,καταφέρνει να γίνει επιστήμονας και να γυρίσει στην πατρίδα του για να προσφέρει με όλες του τις δυνάμεις. Ο δρόμος που παίρνει είναι αυτός που άνοιξε ο Σωτήρας του, ο Χριστός.
Πρόκειται για μια ιστορία που θα μπορούσε να είναι και αληθινή. Εκτυλίσσεται σε πραγματικό χώρο και χρόνο και βασίζεται σε ενδελεχή έρευνα της συγγραφέως, η οποία παρακολούθησε τα γεγονότα από τα ΜΜΕ με τη συνέπεια και τη σοβαρότητα του ιστορικού. Επίσης, μελέτησε την ιστορία τους και συγκέντρωσε πληροφορίες για τον πολιτισμό και τις συνήθειές τους. Εκτός των άλλων, έψαξε μέσω Υπουργείου Εξωτερικών και Εσωτερικών, βρήκε το Σύλλογο Αφγανών Ελλάδος, τους συνάντησε για να μάθει τη φράση «θέλω τη μαμά μου»στη γλώσσα τους προκειμένου να ενισχύσει ρεαλιστικά την υπόσταση του μυθιστορηματικού ήρωα.
Ο αναγνώστης παρακολουθεί από πολύ κοντά και με κομμένη την ανάσα τη ζωή απλών ανθρώπων του Αφγανιστάν στην καθημερινότητά τους εν καιρώ ειρήνης και πολέμου και ακολούθως στο δρόμο της προσφυγιάς και της επιβίωσης τους στην Ελλάδα.
Με λίγα λόγια, ο Μωχάμετ-Μιχαήλ, ένα παιδί που έφτασε στην Ελλάδα μέσα από τρομερά δύσκολες συνθήκες, δεν είναι παρά«Ένας άνθρωπος μέσα στο άπειρο σύμπαν… Απειροελάχιστος αυτός, πολεμώντας μέσα σε απρόβλεπτο ωκεανό δοκιμασιών, δυσκολιών, θλίψεων, πόνων, πληγμάτων και τραυμάτων…Άνθρωπος με αίμα και δάκρυα και βάθος απροσμέτρητο, μέσα στη μικρότητά του, την αδυναμία του, τη μοναδικότητά του, την ελευθερία του…».
Σε κάποιον που δικαίως θα μπορούσε να αναρωτηθεί γιατί να επιλέξει ένα ακόμα μυθιστόρημα για το προσφυγικό στον 21ο αιώνα, θα έπρεπε να πληροφορηθεί πως η πένα της Σταυρούλας Ατταλειώτη θα ξεφυλλίσει τα φύλλα της καρδιάς του, θα συγκλονίσει την ψυχή του, θα αφυπνίσει το νου του και θα τον πλημμυρίσει Αγάπη για τον Άνθρωπο, καθώς θα ανακαλύπτει στις σελίδες του την Αλήθεια με όλη της τη σκληρότητα, με όλο το Φως της και τη Δϋναμή της. Θα έχει εν τέλει την εμπειρία να δει ένα παιδί να γίνεται άντρας, παρατηρώντας τις λεπτές πτυχές της ανάπτυξής του στην αγκαλιά των γονιών του και στην αγάπη των ξένων στην περίοδο της ορφάνειας του.
Η τρυφερότητα και η αγριότητα εναλλάσσονται, όπως και στην πραγματική ζωή μέσα από τον δυναμικό και ταυτόχρονα παρηγορητικό λογοτεχνικό λόγο της συγγραφέως, που χειρίζεται την ελληνική γλώσσα αφειδώλευτα και με τη μαεστρία του ειδήμονα, χωρίς να εκπίπτει σε επιτηδευμένες και βερμπαλιστικές προθέσεις επίδειξης.
Ο αναγνώστης θα αισθανθεί ευτυχής βιώνοντας την εμπειρία της ζωής, που ολοκληρώνεται σε διαστάσεις ρεαλιστικές και όχι ουτοπικές και ωραιοποιητικές, που ενισχύουν το αγωνιστικό του φρόνημα και τονώνουν την αισιοδοξία, την πίστη και την ελπίδα του.
Τα πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης και η ψυχογραφική, λαογραφική, κοινωνιολογική, θεολογική και φιλοσοφική διάσταση του έργου, δεν επιτρέπουν την κατάταξή του στα στενά όρια του ιστορικού μυθιστορήματος, αν και με το θέμα και το περιεχόμενό του καταγράφει και γνωστοποιεί με κάθε λεπτομέρεια το ιστορικό πλαίσιο του 21ου αιώνα από τον Νοέμβριο του 2001 ως σήμερα και το επεκτείνει δυνητικά και συνεκδοχικά ως το 2025, που ακόμα δεν έχει έρθει. Και αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για να ελευθερωθεί το μυθιστόρημα με τη δύναμη της λογοτεχνίας από κάθε όριο τυπικής κατάταξης και κλισέ, συνήθεια καθιερωμένη της εποχής μας, που για λόγους εμπορικής και άλλης προώθησης, ελαφρά τη καρδία πιέζει τα προϊόντα τέχνης και πολιτισμού να χωρέσουν σε «κουτάκια» τύπου κλουβάκια, κόβοντάς τους τα φτερά, που apriori διαθέτουν.
Σοφία Δ. Νινιού,
Φιλόλογος και Συγγραφέας
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
«AΓΚΑΜ: Μικρό χωριό κι ασήμαντο κι άγνωστο για τον κόσμο. Ένα από τα πολλά ασήμαντα κι άγνωστα χωριά του ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ. Ο ουρανός είναι καθαρός και διάφανος. Λάμπουν κι απόψε τ’ αστέρια. Κι είναι μαγεία να κοιτάς τούτον τον καθαρό ουρανό, το γεμάτο από ατέλειωτες ασημένιες λάμψεις, που απόψε έχουν κατεβεί τόσο μα τόσο χαμηλά. Λες κι αν απλώσεις το χέρι θα φτάσεις να τις πιάσεις, να τις κρατήσεις στη χούφτα σου κι ύστερα να τις ρίξεις πάνω σου, να λουστείς μέσ’ στο φως τους…»
«-Όταν μεγαλώσω κι εγώ δε θα παίζουμε;
-Θα είναι λίγο δύσκολο να παίζουμε έτσι, όταν μεγαλώσεις... Γιατί κατσούφιασες; Τι έχεις;
-Γίνεται να μη μεγαλώσω ποτέ;
-Όχι! Αυτό δε γίνεται! Θα μεγαλώσεις και θα γίνεις παλικάρι.
-Και τότε, θα βγαίνω πάλι μαζί σου τη νύχτα να παίζω, και θα με αφήνεις να λύνω την κοτσίδα σου, όπως τώρα;
-Τότε θα έχεις άλλα πράγματα στο μυαλό σου, και δε θα σε νοιάζει γι’ αυτά…
-Θα γίνει δηλαδή αυτό που λέει ο μπαμπάς;… Θα μεγαλώσω, θα γίνω άντρας, θα πάρω όπλα να πολεμάω;…
Χτύπησαν οι έξυπνες βόμβες των Αμερικανών. Στόχος τους; Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν. Ποιους χτύπησαν; Αμάχους στο χωριό Αγκάμ. Ξυπόλητους ανθρώπους, ζυμωμένους με τη φτώχεια τους και την ανέχειά τους. Όπου χτύπησαν γκρέμισαν, έσκαψαν τάφους, έθαψαν.
Τι να μείνει όρθιο από τα πλινθόκτιστα κουτιά των σπιτιών τους;
Τρέχουν αλαφιασμένοι όσοι δε χτυπήθηκαν. Δεν ξέρουν πού να τρέξουν, δεν ξέρουν πού πρώτα να πάνε. Ανακατεύονται από δω κι από κει, όπου βλέπουν γκρεμισμένα, χτυπημένα από τις βόμβες. Ένας τραβάει ένα πληγωμένο, άλλος σκοντάφτει σ’ ένα κομμένο πόδι και φωνάζει και τραβάει τα μαλλιά του, άλλοι προσπαθούν να βαστήξουν μια μάννα που χτυπάει τα στήθια της κι ουρλιάζει…
Ουρλιαχτά πόνου φρικτού μαζί με κατάρες ανεβαίνουν προς τα πάνω - αστραπές και βροντές - αυτή τη φορά από τη γης προς τα ουράνια.»
« Σε λίγο δε μπορούσε πλέον να τους δει μέσα στο σκοτάδι. Τα βήματά τους κι οι κουβέντες τους πια δεν ακούγονταν. Κι εκείνος, έξω από το σπιτικό της αδελφής του, πιο άδειος από κάθε άλλη φορά, πιο δυστυχής από ποτέ άλλοτε, έστρεψε το βλέμμα του στο φως του αναμμένου λυχναριού, που τρεμόπαιζε στο άγγιγμα της παγωμένης πνοής του αέρα, που έμπαινε από την πόρτα. Μπήκε μέσα, πήρε ένα χαρτί κι έγραψε με μεγάλα κι ακατάστατα γράμματα:
«Η ΑΪΣΕ ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΚΟΤΩΘΗΚΑΝ ΣΤΟΥΣ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΥΣ. ΤΟ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΕΦΥΓΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΕΛΦΗ ΤΟΥ ΟΜΑΡ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΤΟΝ ΟΜΑΡ ΤΟΝ ΚΑΤΑΠΙΕ ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ.»
Άφησε το χαρτί πάνω στο τραπέζι. Έσβησε το λυχνάρι. Βγήκε αφήνοντας την πόρτα ξεκλείδωτη κι ύστερα, τραβώντας κατά την Αγκάμ, χάθηκε μες στο σκοτάδι.»
«Πέρασε ένας μήνας. Τα μικρά τώρα πια μπορούν και συνεννοούνται με την αδελφή Σιλουανή. Δεν έγινε όμως αυτό έτσι αυτόματα. Προηγήθηκε μια νύχτα προσευχής, σα συνέχεια ενός επεισοδιακού βραδινού. ‘Ηταν τότε που ο Μωχάμετ χτυπιόταν πάνω στο κρεβάτι της κλαίγοντας γοερά κι έλεγε στη δική του γλώσσα πράγματα, που εκείνη δεν καταλάβαινε. Ενδιάμεσα και ο Γκιούλ παρενέβαινε λέγοντας κι αυτός τα δικά του. Το βράδυ εκείνο, μέσα στο αδιέξοδό της, την ώρα που στεκόταν μπροστά στην ανοιχτή τους πόρτα χωρίς να μπορεί να κάνει κάτι, ένιωσε την καρδιά της να κλαίει μυστικά. Κι ενώ το στόμα της παρέμενε κλειστό, τα μάτια ξεχείλισαν από δάκρυα. Ο Γκιουλ τα είδε να κυλούν πάνω στα μάγουλά της και μίλησε στο Μωχάμετ, που γύρισε και την κοίταξε. Μόλις εκείνο είδε την έκφρασή της και τα δάκρυά της να κυλούν, σα βολίδα έπεσε πάνω της και κρύφτηκε όσο μπορούσε πιο βαθιά στην αγκαλιά της. Ησύχασε και το δικό της κλάμα.»
«Εν τω μεταξύ η Εμμανουέλα, η γυναικολόγος, η πλούσια και αριστοκράτισσα, έφτασε στο Τσαλαλαμπάντ. Την υποδέχτηκε ο Γαβριήλ. Της πρότεινε να έρθει και να μείνει μαζί τους, ‘’στο πατρικό σπίτι του Μιχαήλ’’, όπως της είπε, αλλά εκείνη προτίμησε να κλείσει ένα δωμάτιο στο πλησιέστερο προς το νοσοκομείο ξενοδοχείο.
Από την επόμενη ημέρα στο νοσοκομείο ήταν τρεις οι γιατροί από την Ελλάδα, που γραμμένοι στους καταλόγους των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, πρόσφεραν εθελοντική υπηρεσία, ο καθένας στην ειδικότητά του.
Εκείνη την ημέρα ήρθε στο νοσοκομείο ένα περιστατικό που κίνησε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του παπα-Μιχάλη. Ένα αγόρι, γύρω στα 16, είχε δύο βδομάδες που δεν έτρωγε τίποτε, παρά τις προσπάθειες των δικών του, οι οποίοι αποφάσισαν τελικά να ζητήσουν τη βοήθεια των ιατρών, φοβούμενοι μήπως και χάσουν το παιδί τους. Η διεύθυνση του νοσοκομείου εμπιστεύθηκε τον ασθενή στα χέρια του παιδιάτρου από την Ελλάδα, χωρίς κανείς άλλος να ασχοληθεί με την περίπτωσή του. Ο πατήρ Μιχαήλ έσκυψε πάνω στο παιδί με πολύ ενδιαφέρον αλλά και αγωνία.»
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Στις 29/1/2022 στο Δουρούτειο Πνευματικό Κέντρο στον Κεραμεικό παρουσιάστηκε το μυθιστόρημα«Μωχάμετ-Μιχαήλ» της Σταυρούλας Ατταλειώτη.
Την παρουσίαση ανέλαβαν[με αλφαβητική σειρά] οι:
· Κωνσταντίνος Καφετζόπουλος, πρώην Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και νυν Συντονιστής Εκπαιδευτικού έργου
· Ελένη Λιντζαροπούλου, Θεολόγος, Ποιήτρια
· ΣοφίαΔ. Νινιού, Φιλόλογος, Συγγραφέας
· Σταυρούλα Χατζηαθανασίου, Δασκάλα και Συγγραφέας του βιβλίου
Συντόνισε η εκδότρια Μαρία Κοκκίνου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ της συγγραφέως
H Σταυρούλα Χατζηαθανασίου σπούδασε στην Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και την Σχολή Εθελοντριών Αδελφών Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Εργάστηκε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, ως δασκάλα, για 25 συναπτά έτη. Παράλληλα με το διδακτικό της έργο ασχολήθηκε με την εξατομικευμένη διδασκαλία σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, αλλά και με την εθελοντική παραγωγή της εκπομπής «Κοινωνικές διαδράσεις» στο Ραδιόφωνο της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Έχει ασχοληθεί με την συγγραφή μυθιστορημάτων, διηγημάτων, αλλά και παιδικών παραμυθιών
Το παρόν βιβλίο που εκδόθηκε μετά το θάνατο της συγγραφέως, αποδεικνύει περίτρανα ότι όταν ένας άνθρωπος πεθαίνει, συνεχίζει πολυποίκιλα να υπάρχει στη σκέψη μας κι έτσι δεν τελειώνουν όλα στην έσχατη ώρα.
Ο τίτλος:Τα κείμενα της Θεοπούλας με υπότιτλο :Αυτοβιογραφικά από την παιδική ηλικία και άλλα…δείχνει ότι ο αναγνώστης θα διαβάσει αυτά που η Θεοπούλα έγραφε κατά καιρούς μέχρι λίγο καιρό πριν εγκαταλείψει τα επίγεια-που αφορούσαν στην ίδια και σε άλλες ιστορίες που βίωσε.
Έτσι στα 28 αφηγηματικά κείμενα,παρακολουθεί ο αναγνώστης μια εξιστόρηση ζωής με συγκινητική ειλικρίνεια για τα ίδια και τα αλλότρια ,για την παιδική αλλά και για τη δύσκολη νεανική και μέση ηλικία.
Με γραφή ρεαλιστική, οι αφηγήσεις σε επίπεδο τύπων, χαρακτήρων και περιπετειών, κερδίζουν ,κατακτούν θα έλεγα τον αναγνώστη, ο οποίος θέλει να φτάσει στο τέλος σχεδόν με τη μία.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η γλώσσα, η διαλεκτική της γιαγιάς κυρίως, που μιλούσε τούρκικα και η απόδοση στην κοινή νεοελληνική κάνει ακόμα και το μύθο που η ευφάνταστη συγγραφέας επινόησε, να αγγίζει την πραγματικότητα.
Όσο για την έκφραση διαπιστώνει κανείς ένα ιδιαίτερο λεκτικό τρόπο, βίαιο στα σημεία που επιβάλλεται ,πολύ κοντά στην καθημερινότητα των προσώπων για τα οποία γίνεται λόγος ,
κάτι που ανήκει στην εποχή κατά την οποία συμβαίνουν οι δράσεις και αποδίδονται οι περιγραφές τους.
Εσωτερικές ψυχολογικές καταστάσεις αλλά και η εποπτεία καταστάσεων οδηγούν στην ανάδυση και καταγραφή εμπειρικών δεδομένων, στην απόδοση μιας πραγματικότητας που ξενίζει ίσως τους νέους ,τα παιδιά μας ,όχι όμως και εμάς τους συνομήλικους με τη συγγραφέα, αφού είναι γνωστό το πνεύμα της παρέας π.χ που έχει τη δική της συνείδηση και τη δική της ψυχολογία.
Από την πρώτη μέρα στο σχολείο ,τον καυγά για το ψαλίδι,την παιδική αφέλεια που θέλει τον χοντρό άντρα να κυοφορεί ,τα ευτράπελα κατά την ώρα του μαθήματος που έφταναν ως την υπερβολή με συνέπεια την έκφραση της τιμωρητικής διάθεσης της νηπιαγωγού, ή του δασκάλου εν γένει, το σκασιαρχείο από το σχολείο ,άλλες αφηγήσεις με άτομα άλλα ,ίσως και ξένα προς την ίδια ,η αναγνώριση της προσφοράς του δασκάλου ανοίγουν και κλείνουν ένα βιβλίο 163ων σελίδων.Ένα βιβλίο που σε μαγεύει με την εκφραστική, φρασεολογική δεινότητα.
Αφού διέτρεξα το περιεχόμενο του βιβλίου, κάθισα να σκεφτώ κουρασμένη, σχεδόν αποκαμωμένη, από έναν καλπασμό ανάγνωσης, αφού η Θεοπούλα θέλησε να μας τα πει όλα με έναν άκρως ευρηματικό ασθματικό τρόπο:έγραψε για όσα έζησε και επιθυμούσε διακαώς να αφήσει ένα αποτύπωμα του καιρού της ή όσα έζησε δεν ήταν όπως τα ήθελε και κάπου μέσα της έπιαναν μονίμως έναν χώρο που δεν άδειαζε ούτε γέμιζε πλέον;
Εδώ σε τούτο το βιβλίο συμβαίνει περισσότερο το πρώτο.Γράφει αποκαλύπτοντας τον κώδικα της ζωής στη μικρή κοινωνία μιας επαρχιακής μικρής πόλης με ιδιότυπη γραφή και εκφράσεις ιδιωματικές έως συναισθηματικές με παραστατική ικανότητα που συγκινεί.
Ο αναγνώστης έχει μπροστά του μια γυναικεία αφηγηματική φωνή που ανασκαλεύει τις παιδικές και νεανικές αναμνήσεις , με ύφος απλό κι άλλες φορές αφελές που όμως κρύβει σοβαρότητα ,καταφέρνει να μας συγκλονίσει .
Η Θεοπούλα,έφυγε αλλά πρόλαβε να μας αφήσει τα γραπτά της.Κι αφού δεν πρόλαβε να απολαύσει το ταξίδι τούτου του πνευματικού της μόχθου, εμείς- αφού ευχαριστήσουμε τον σύζυγό της και τα παιδιά της για το εκδοτικό αποτέλεσμα- δεν έχουμε παρά να προσευχηθούμε για την ανάπαυση της ψυχής της.
Αιώνια η μνήμη σου, αγαπητή μας Θεοπούλα, στους Ουρανούς .
Σε αυτό το βιβλίο η συγγραφέας με αναδρομή μιλάει για τον Μαυροσκούφη πατέρα της, που εξαιτίας του χαρακτήρα του και της δύσκολης, από κάθε άποψη, εποχής, προκάλεσε τόσα τραύματα ικανά να δώσουν τούτη την αφόρμηση της συγγραφής η οποία ενυπήρχε ως ιδέα και μετά από μισό αιώνα περίπου, έγινε πραγματικότητα.
Ο Μαυροσκούφης πέρα από την πραγματικότητα και αφού επιλέχτηκε ως τίτλος αποτελεί και το σύμβολο του δυνατού, που λόγω χαρακτήρα ήθελε έτσι να φαίνεται απέναντι στους αδύναμους υποτακτικούς ,στη γυναίκα του και στα παιδιά του.
Έτσι θα προκύψει ένα «κατηγορώ»εναντίον του, που όμως όταν φτάνει στο «εδώλιο» θα αθωωθεί μιας και δεν θα μπορεί πλέον να συνεχίζει τα ξεσπάσματα της νιότης.
Ο Μαυροσκούφης ή ένα βαρύ αποτύπωμα για τη Θεοπούλα.
Αντίβαρο η μητέρα.Όλη η πίκρα χρεώνεται στον πατέρα και στις επινοημένες παιδαγωγικές του μεθόδους.
Σπαράγματα οι μνήμες.
Ένας δύσκολος γάμος και τα ξεσπάσματα των καυγάδων κατέληγαν στα δύο παιδιά.Ένας Μαυροσκούφης στο στρατό κατάφερε να τα κάνει στη συνέχεια όλα μαύρα και να τα γκριζάρει με ευκολία όταν αντιλαμβανόταν την αυστηρότητά του.Γιατί, γκριζάρισμα ονομάζω την προσπάθεια να λάβουν περισσότερες γνώσεις τα παιδιά του, Αγγλικά και μουσική παιδεία για παράδειγμα.
Η Θεοπούλα η κόρη που ακουμπούσε για πολλά χρόνια την κομματιασμένη ψυχή της, αποφάσισε να εκθέσει ένα πρόσωπο όχι για να το πλήξει βαθύτατα όπως έκανε εκείνος αλλά για να πει όσα δεν του είπε, για να τακτοποιήσει τις πίκρες της και τις αναστολές ,για να βγει στη λεωφόρο της ελευθερίας και της ελευθεροστομίας και για πολλούς εξ ημών, για να μας διδάξει γιατί εγώ έτσι είδα τον Μαυροσκούφη ως αφορμή για περίσκεψη και διάλογο με τον εαυτό μου.Κι αν κάποιες αναφορές έχουν τη δύναμη του όπλου εν τούτοις δεν σκοτώνουν,προβληματίζουν και αθωώνουν. Γιατί δεν είναι μόνο οι άνθρωποι δύστροποι είναι και η εποχή στην οποία ζουν και δημιουργούν.
Αν αναγνώστη μου κάνεις τα λόγια εικόνες καθώς διαβάζεις το βιβλίο θα καταλάβεις πώς τότε ο γονιός, στην περίπτωσή μας ο πατέρας, μοίραζε ρόλους στη γυναίκα του και στα παιδιά του και είχε απαιτήσεις να δουλέψουν σκληρά είτε στο καφενείο ,είτε στο χωράφι .Το «όχι» σήμαινε τιμωρία.
Το περιεχόμενο του βιβλίου αναπτύσσεται πάνω σε συγκυρίες και προσωπικές εμπειρίες της καθημερινότητας, ικανές να κομματιάσουν την ψυχή,κυρίως,ενός ανήλικου κοριτσιού.
Η Θεοπούλα με καταλύτη την υπομονή, κουβαλούσε στην πλάτη της αποσκευές με ποικίλο περιεχόμενο. Μεγαλώνοντας χρειάστηκε πολλές φορές να ακουμπήσει κάπου να ξεκουραστεί. Ευτυχώς με τις σπουδές της το γάμο της και την απόκτηση έξι παιδιών άλλαξε το περιεχόμενο των αποσκευών αλλά πάλι κράτησε τα άκρως απαραίτητα τις δοκιμασίες που αν δεν τις κατέθετε γραπτώς, η ψυχή της θα βασανιζόταν. Τι κάνει δηλαδή με τη συγγραφή; Εξαγνίζει ένα πετραδερό κακοφωτισμένο σοκάκι από το οποίο ήταν υποχρεωμένη να περνά- κι ας την πλήγωναν οι κοφτερές πέτρες και τα αγκάθια- σε δρόμο ομαλό ευκολοδιάβατο να μη βαραίνει τη φρίκη που δοκιμάζει τις αντοχές της.
Με τη συγγραφή κάνει ταμείο, ξεκαθαρίζει λογαριασμούς, δείχνει στον αναγνώστη ότι μπορείς να βγεις κερδισμένος αν μάθεις να συγχωρείς .Γιατί όσο κι αν αγανακτεί κανείς με την απάνθρωπη συμπεριφορά του πατέρα ,όταν αγνοείς το χρόνο και δεν τον ανταγωνίζεσαι, όταν προσαρμόζεσαι σε κάποιες καταστάσεις ,γιατί τι άλλο να κάνεις για να μη χαλάσεις τον εαυτό σου, τότε αντέχεις, δημιουργείς, ισορροπείς και γράφεις εν προκειμένω 112 σελίδες.
Η σκιά του Μαυροσκούφη έπεφτε παντού.Όλα τα’σκιαζε η φοβέρα.Τα οικονομικά του που ήταν καλά στηρίζονταν και στην εργασία της γυναίκας του και των παιδιών του.
Στο βιβλίο κάθε ιστορία είναι μια εκ βαθέων εξομολόγηση αλλά και μια γνωστοποίηση για τα πέτρινα χρόνια τότε που δεν γινόταν διάλογος και οι καυγάδες στην οικογένεια γκρέμιζαν τον ψυχικό κόσμο ενός μικρού,έφηβου και νεαρού κοριτσιού το οποίο έγινε δυνατό και κατάφερε να χτίσει την γκρεμισμένη αυτοπεποίθηση.
Ο Μαυροσκούφης είναι ένα βιωματικό βιβλίο με συνονθύλευμα συναισθημάτων πόνου, υποταγής αλλά και αγάπης. Το τελευταίο ο αναγνώστης πρέπει με προσοχή να το αντλήσει, αφούυποδηλώνεται και δεν καταδηλώνεται.
Δεν ξέρω πόσο ισχύει και για ποιους το «γιατί με κάνεις να πονώ να υποφέρω τόσο ,πρόσεξε γιατί μπορεί να παλαβώσω …»
Και γεννάται το ερώτημα: η Θεοπούλα γράφει για να κατηγορήσει με την έννοια τού θεωρώ κάποιον ένοχο ή για να κατανοήσει μια οδυνηρή συμπεριφορά; Ερώτημα στο οποίο οφείλουμε να δώσουμε απάντηση υπολογίζοντας στο πατρικό δεσποτισμό που ήταν καθολικό φαινόμενο μόνο που το στημόνι έκανε τη διαφορά.
Από το ψυχικό ξεγύμνωμα προκύπτει ένα κατηγορώ. Η συγγραφέας ανακαλεί μνήμες, σπαράγματα από σημαντικά και ασήμαντα περιστατικά της παιδικής ηλικίας. Το στοιχείο που εξυπηρετεί την ταύτιση της αυτοβιογραφικής συναισθηματικής υπόθεσης με την ψυχολογικών εκφάνσεων οδύνη ρέει κάτω από τη σπάνια γεύση της περιγραφής. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση διανθίζεται
από παρεμβολές όπως τραγούδια που άκουγε ο πατέρας της, γιατί όταν ήταν στις καλές του, ήταν η καλύτερη παρέα.
Ο Μαυροσκούφηςείναι μικρογεγονότα που επέδρασαν αρνητικά πάνω στο προσωπικό πλέγμα της αφηγήτριας, της συγγραφέως, η οποία χρησιμοποιώντας τη μνήμη και τη λογοτεχνία, μας έδωσε τον ψυχικό του κόσμο όπως εκδηλωνόταν σε πολλές εκφάνσεις και την εικόνα του.Ο Μαυροσκούφης όπως του έμεινε, όχι τυχαία, το παρατσούκλι, ζούσε και καθημερινά σχεδόν δημιουργούσε έναν αρκετά διαταραγμένο περίγυρο.
Όσο χρόνο διάβαζα το βιβλίο ένιωσα να ενεργοποιούνται εσώτερες δυνάμεις ακριβώς όπως όταν διάβαζα τη Φόνισσα του Παπαδιαμάντη που έψαχνα να βρω τρόπο να δικαιολογήσω τις πράξεις της, όπως όταν διάβαζα την επιστολή 103 σελίδων του Κάφκα προς τον πατέρα του. Προτείνω να διαβαστεί έχοντας υπόψη μου την κατάληξη, χωρίς αποκλίσεις από την πεζογραφική του δυναμική σαν μια προσπάθεια της Θεοπούλας να μας δείξει πως κι αν είσαι δύστροπος δεν είναι ο άνθρωπος από μόνος του κακός είναι και οι καιροί που συνδράμουν στην ανάδειξη παρόμοιων χαρακτήρων. Αν δούμε και την ηθική της συγγραφής, της δημιουργίας του βιβλίου, έχει πολλά κρυμμένα καλά, που εμείς οι αναγνώστες καλούμαστε να τα ανακαλύψουμε και μας βοηθάει η στρωτή γλώσσα και το οικείο, εξομολογητικό και για τούτο λιτό ύφος.
Δίπλα σε έναν επιπόλαιο, αλαζόνα,που κατρακυλάει ηθικά, στέκεται καρτερικά η γυναίκα του ως το τέλος.Και η κόρη η Θεοπούλα σύμφωνα με τη μαρτυρία τής μητέρας της, τον αγαπούσε πολύ αφού τα παιδιά δεν είδαν μόνο άσχημα αλλά και πολλά καλά.Ο Στέργιος που έγινε Μαυροσκούφης στάθηκε ξεχωριστός έκανε μεγάλα σφάλματα αλλά και μεγάλα πράγματα. Και η συγγραφέας πρόλαβε και μας επιβεβαίωσε τη συγχώρεση σε έναν αντρειωμένο, όπως γράφει.Στον άνθρωπο ο οποίος καταβεβλημένος από την μακρά ασθένεια,έκανε όπως πολλοί κάτι σημαντικό:ζητούσε συνεχώς συγχώρεση.Θα συμβεί ό,τι και με τον αετό που για να αναγεννηθεί στα σαράντα του χρόνια περνάει από μια διαδικασία επώδυνη.Θα αποσυρθεί στη φωλιά του θα σπάσει το ράμφος του πάνω στα βράχια και όταν βγει το νέο ράμφος, θα φροντίσει τα νύχια του και τα φτερά του έτσι θα ζήσει άλλα τριάντα χρόνια περίπου.
Κι ο κόσμος της Θεοπούλας θα ημερέψει θα γίνει πιο πράος ειρηνικός απέναντι στις πολλών ετών σκέψεις και με την υλοποίηση του ποθούμενου,της συγγραφής του βιβλίου, εξομολογητικώ τω τρόπω, θα αναγεννηθεί, κι όταν ο Θεός την καλεί κοντά του θα αναπαυθεί κι εκείνη εν ειρήνη, γιατί ο χρόνος ανήκει στον εαυτό του και ο άνθρωπος είναι βορά του χρόνου.
