Πόνος στον αυχένα: Αιτίες, συμπτώματα, αντιμετώπιση, ασκήσεις

  Ο αυχενικός πόνος είναι η τέταρτη κύρια αιτία αναπηρίας, καθώς οι μελέτες δείχνουν έως και 30% επιπολασμό ετησίως. Τα περισσότερα από αυτά περιστατικά αφορούν οξύ στάδιο πόνου και συμπτωματολογίας (δυσκαμψία, μυϊκή αδυναμία).

Γράφει ο Γιώργος Σιδηρόπουλος, Φυσικοθεραπευτής, Κατερίνη

Στο άρθρο που ακολουθεί θα δεις τα κύρια αίτια μια δυσκαμψίας ή πόνου στο αυχένα, τα συμπτώματα αλλά και πως να το αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά.

Σχεδόν όλα τα περιστατικά θα περάσουν με ή χωρίς θεραπεία, ωστόσο ένας στους δύο (50%) θα αναπτύξει ευαισθησία στην αυχενική μοίρα που μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνιο πόνο ή μακροχρόνιο επώδυνο πόνο στην περιοχή.

Για την αποφυγή της χρόνιας κατάστασης συστήνεται ο ασθενής να εξεταστεί από ιατρό και στη συνέχεια ο φυσικοθεραπευτής του αφού λάβει το ιστορικό και κάνει φυσική εξέταση να σχεδιαστεί ένα πρόγραμμα εξατομικευμένης αποκατάστασης με σκοπό την βελτίωση της κινητικότητας και την ενδυνάμωση των μυών.

Το κάθε επεισόδιο αυχενικού πόνου είναι σημαντικό να καταγραφεί στην λήψη ιστορικού και να διευκρινιστούν τα βασικά χαρακτηριστικά της συμπτωματολογίας.

Κατά την λήψη ιστορικού, ο επαγγελματίας υγείας θα ασχοληθεί με το εάν ο πόνος είναι μηχανικής αιτιολογίας (προέρχεται και επηρεάζεται από εξωτερικά φορτία και είναι κυρίως μυϊκό το αίτιο ή αρθρικό) ή νευροπαθητικό, που προκαλείται μετά από κάποια παθολογία (συμπίεση ή εφελκυσμό) του νευρικού ιστού.

Η διάγνωση «αυχενικό σύνδρομο» είναι μία ομπρέλα που γενικεύει και δεν ξεχωρίζει την μοναδικότητα και την αξία της εξατομικευμένης ιατρικής αποκατάστασης που πρέπει να λαμβάνει ο εκάστοτε ασθενής.

ΑΊΤΙΑ ΑΥΧΕΝΙΚΟΎ ΠΌΝΟΥ

• Αστάθεια που μπορεί να προκύπτει από υπέρχρηση ή έναν άμεσο τραυματισμό
• Μυϊκή ανισορροπία ή κακή φυσική κατάσταση
• Κακό κινητικό έλεγχο (local muscle)
• Παρατεταμένη στάση (εργασία)
• Υψηλή έκθεση σε «μπλε οθόνη»
• Ηλικία
• Δευτεροπαθή αίτια: συστημικές ασθένειες

 ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΑ

• Πόνος στην περιοχή του αυχένα (τοπικός ή διάχυτος, επιφανειακός ή βαθύς πόνος, πόνος που υποχωρεί με την κίνηση ή πόνος που επιδεινώνεται με την κίνηση)
• Πονοκέφαλος
• Ίλιγγος
• Ζάλη
• Ναυτία
• Ενοχλήσεις στην όραση, ακοή, δόντια, κροταφογναθική

ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ ΠΌΝΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΧΈΝΑ

Για την θεραπεία του πόνου πάντα βλέπουμε το στάδιο, τη φύση και την ευαισθησία που έχουν τα συμπτώματα και η κλινική εικόνα αφου κατηγοριοποιηθεί και συζητηθεί μαζί με τον ασθενή δημιουργούνται βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι.

Έτσι, στους άμεσους (βραχυπρόθεσμους) στόχους συχνά είναι η μείωση του πόνου στη περιοχή του αυχένα, η επαναφορά της ομαλής κίνησης στην περιοχή και η επαναφορά της λειτουργικότητας και της δύναμης περιοχής. Η συμβολή της φυσικοθεραπείας για το στάδιο αυτό είναι μέσω:

• Φυσικά μέσα (διαθερμία, υπέρηχος, laser, διαμαγνητική αντλία, ηλεκτρομαγνητικός διεγέρτης, ηλεκτροθεραπεία, ραδιοκύματα TECAR)
• Μάλαξη / massage
• Κινησιοθεραπεία (ενεργητικές και παθητικές κινήσεις μακριά από τον πόνο με στόχο την μείωση της δυσκαμψίας στον αυχένα)
• Συμβουλευτική παρέμβαση

Όταν η συμπτωματολογία που παρατηρείται στο οξύ στάδιο έχει υποχωρήσει ή μειωθεί σημαντικά η αποκατάσταση στρέφεται κατά το ήμισυ στο σήμερα (επιστροφή στην καθημερινότητα, πχ εργασία) και κατά στο άλλο ήμισυ ασχολείται με την πρόληψη.

Και για τις δύο περιπτώσεις ο ειδικά καταρτισμένος φυσικοθεραπευτής οφείλει να αξιολογεί καθημερινά τον ασθενή του. Η αποκατάσταση στρέφεται στην ενεργητική συμμετοχή του ασθενή και στην βέλτιστη φόρτιση. Στο στάδιο αυτό, ο φυσικοθεραπευτής, μπορεί να συνεργαστεί με τον ιατρό του ασθενή ή άλλους επαγγελματίες υγείας.

ΑΣΚΉΣΕΙΣ

Παρακάτω ενδεικτικά ένα ασκησιολόγιο με έμφαση το μυϊκό σύστημα της αυχενικής και ωμοπλατοθωρακικής περιοχής.

1. Πρόσθια / οπίσθια προβολή άνω αυχενικής: Αποτελεί μία σημαντική άσκηση για επαναφορά της σωστής ενεργοποίησης των τοπικών μυών (local muscles) που συχνά αποτελούν αίτιο της αστάθειας ενός σπονδυλικού επιπέδου. Τεχνική -> Φέρνω το πηγούνι μέσα με τέτοιο τρόπο ώστε η καμπύλη που υπάρχει αργά αργά να μοιάζει με ευθεία. Αργή εκτέλεση, κράτημα στο τέλος της κίνησης και ιδιαίτερη προσοχή η προβολή να μην συνοδευτεί από κάμψη ή έκταση

2. Ενδυνάμωση τραπεζοειδή (έμφαση στην μέση και κάτω μοίρα) Από πρηνή θέση, 3σετ 8-12 επαναλήψεις, αργή εκτέλεση με κράτημα στο τέλος της κίνησης, συστήνεται ρυθμός συστολής 2 -1 – 2.

3. Κωπηλατική άσκηση, με έμφαση στην σταθεροποίηση του αυχένα και ενεργοποίηση των μυών της ωμοπλάτης. Σε όσους είναι δύσκολη η παρακάτω θέση, συστήνεται να γίνει από καθιστή ή όρθια θέση με το λάστιχο να σταθεροποιείται από ένα εξωτερικό σημείο.

ΔΙΑΩΑΣΕ ΑΚΟΜΑ:

Αυχενικό: Ποιες ασκήσεις να κάνεις και τι να αποφεύγεις

Ευθειασμός του αυχένα: Τι τον προκαλεί και ποια είναι τα συμπτώματα

Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Γιώργος Σιδηρόπουλος, Φυσικοθεραπευτής, Κατερίνη

Ακολούθησε τον Γιώργο στο Facebook και στο Instagram

Πηγές

• Fejer R, Kyvik KO, Hartvigsen J. The prevalence of neck pain in the world population: a systematic critical review of the literature.
• Kääriä S, Laaksonen M, Rahkonen O, Lahelma E, LeinoArjas P. Risk factors of chronic neck pain: a prospective study among middle-aged employees
• Vos CJ, Verhagen AP, Passchier J, Koes BW. Clinical course and prognostic factors in acute neck pain: an inception cohort study in general practice.

πηγή https://www.fmh.gr/

ΣΟΦΙΑ ΚΑΤΑΡΑ - ΞΥΛΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ - ΔΥΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

 

ΛΙΩΝΩ ΜΕ ΣΕΝΑ

«Γρήγορα! Δεν έχουμε καιρό!» Αυτό άκουσα. Πριν λίγο. Καθώς με έκοβαν. Και τώρα, στη γωνιά του λευκού δωματίου πεταμένο, θυμάμαι… Το ίδιο πρωί όλα άρχισαν ήρεμα. Άνοιξε την ντουλάπα και με τράβηξε από την κρεμάστρα με τον ανάλαφρο, μοναδικά δικό της τρόπο. Γλιστρώντας πάνω της ακούμπησα ένα δέρμα αρωματισμένο και δροσερό. Βγαίνοντας όμως στον δρόμο, η ζέστη του ήλιου με ένωσε με το άρωμά της. Πάντα μου άρεσε αυτό. Να μυρίζω όπως εκείνη..

Τα βλέμματα των περαστικών στέκονταν πάνω μας με θαυμασμό. Όπως πάντα. Μ΄άρεσε να σκέφτομαι πως καμάρωναν πρώτα εμένα κι ύστερα εκείνη. Αφού εγώ στεκόμουν πάντα από πάνω… Εμένα έβλεπαν πάντα πρώτο… Μπαίνοντας στην είσοδο του κτιρίου, η δροσιά του με τύλιξε ευχάριστα. Μόνο για λίγο όμως… Γιατί, πριν το καταλάβω, μια άλλη μυρωδιά, μια άλλη ζέστη, μια αίσθηση ολότελα εφιαλτική μας κατάπιε. Από κει και πέρα όλα έγιναν γρήγορα. Ή μήπως πολύ πολύ αργά; Δεν ξέρω. Καιγόμουν. Πνιγόμουν. Τα χρώματά μου ξεθώριαζαν. Οι κλωστές μου άχνιζαν. Και η επαφή με εκείνη δεν ήταν πια ευχάριστη. Αντί να γλιστράω πάνω της, κολλούσα και έφραζα κάθε πόρο. Δικό μου ή δικό της; Δεν ξέρω τίποτα…

Σύντομα άλλοι άνθρωποι μαζεύτηκαν γύρω μας. Με βλέμματα γεμάτα φρίκη, πόνο, φόβο και κυρίως απορία. Ο αέρας γέμισε φωνές κι ερωτηματικά. Και ο τόπος άλλαζε συνεχώς. Δρόμος, κτίριο, αυτοκίνητο, άλλο, μεγάλο, άσπρο κτίριο, δωμάτιο. Και τα ρούχα των άλλων άλλαζαν. Από πολύχρωμα και άσχετα, ομοιόμορφα και λευκά. Κι εγώ άλλαζα. Ώρα την ώρα δεν ήμουν πια ο εαυτός μου. Λιωμένο, τρύπιο, σκοτεινό, βρώμικο. Κυρίως αυτό. Εγώ, που πάντα ανέπνεα την μυρωδιά της, τώρα είχα τυλιχτεί με μια αποφορά κατευθείαν απ’ το στόμα της Κόλασης.

Ώσπου φτάσαμε στο τώρα. Εγώ στη γωνιά πεταμένο. Εκείνη στο κρεβάτι ξαπλωμένη. Και γύρω της όλη αυτή η βουή. Σε κάποια στιγμή ένα παπούτσι με πατάει. Με κλωτσάει. Και κάποιο χέρι – γαντοφορεμένο – με πιάνει πολύ προσεκτικά. Και βρίσκομαι πια σε κάποιον κάδο απορριμμάτων. Στο σκοτάδι. Μακριά της.

Τώρα πια έχω πολύ καιρό να σκεφτώ. Να κρατήσω μέσα μου την τελευταία της εικόνα. Για πάντα. Για πρώτη φορά την είδα χωρίς εμένα. Χωρίς καν το δέρμα της. Και κατάλαβα ότι δεν χρειάζεται τίποτα να την ντύσει, για να φανεί. Ούτε καν το δέρμα της. Η ψυχή της είναι το πιο ακριβό ρούχο.

🌺

ΤΟ ΚΟΥΝΕΣΙ

«Θα μας πάρει η ντροπή του κόσμου, βάιζα μου…». Έτσι της μουρμούριζε με το στόμα στραβό, μισοκρυμμένο πίσω απ’ τη ρυτιδιασμένη παλάμη της η θεία Νότα. Του θείου του Σπύρου, του Ντούρου, από της μάνας της το σόι. Η κοροβέσενα. Που έγινε έτσι, γιατί της έκοψε τ’ αυτί ο Σπύρος, ο πατέρας της με το δρεπάνι. Ήτανε δεν ήτανε τεσσάρων χρονών. Δεν την είδε, που τον ακολούθησε στο χωράφι, πού να τη δει, μια σταλιά παιδί; Κι απόμεινε μαγκούφα, γεροντοκόρη, γιατί ποιος θα ‘παιρνε νύφη μισερή; Και της έμεινε πόνος της έρημης της Νότας. Όχι μόνο ο κόσμος και το φαρμάκι του. Ούτε η μοναξιά και η ατεκνία. Αλλά κυρίως αυτό, το νυφικό της Μάτας, της μάνας της. Με τον αρχοντικό τζάκο, τα χρυσά πεσκούλια και το κεντημένο πουκάμισο στον ποδόγυρο, με σχέδια όλο καρδιές και κυπαρίσσια και γαρύφαλλα. Όχι φούντι, να καλύπτει μαθές όλο το πόδι. Αλλά και το κούνεσι, ως το γόνατο, πλάκα το κέντημα, με χρυσή κλωστή απ’ τη μαΐστρα, λίγο ήτανε;

Έμεινε λοιπόν στα αζήτητα, νύφη και νυφικό. Τα χρόνια περάσανε, ανιψιές και βαφτισιμιές που μεγαλώσανε και ήρθε η ώρα τους το περιφρόνησαν – γιατί τώρα πια ακολουθούσανε τα ευρωπαϊκά τα γούστα – το ρούχο μαράζωνε σαν τη Νότα. Κι έπεσε κι ο σκώρος κι άρχισε το πουκάμισο να κάνει τρύπες εδώ κι εκεί. Κι η μικρανιψιά της, του αδερφού της η εγγονή, το ζήτησε μια μέρα, να το σώσει. Να το κόψει, λέει, το κέντημα, όσο έπαιρνε, να το κάνει αμπαζούρ. Πολύ της μόδας τότε. Υφαντά κεντημένα αμπαζούρ δίπλα απ’ τη μπερζέρα την εγγλέζικη. Όλα τα καλά τα σπίτια τέτοια είχανε. Από τα σεντούκια και τις κασέλες, στα σαλόνια της καλής κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που κορόιδευε τα ταγάρια, αλλά σακάτευε τις παραδοσιακές φορεσιές…

Είπε, είπε στη «βάιζα» της, το κορίτσι της. Τίποτα αυτή. Τι να ξέρει κι η θεία Νότα, η κοροβέσενα, που «δε βγήκε στον κόσμο», κατά πώς λέει κι η ίδια; Ασυγκίνητη η νεαρή, πήρε το πουκάμισο στη μοδίστρα, κρυφά όμως από τη θεία. Λογαριασμό θα της έδινε στο κάτω κάτω; Την άλλη μέρα, την ώρα που έφερνε το αμπαζούρ σπίτι της όλο περηφάνια, χτύπησε το τηλέφωνο. Πέθανε, λέει, η θεία Νότα. Το προηγούμενο απόγευμα, την ώρα ακριβώς που ήταν στη μοδίστρα το πουκάμισο. Εκεί που καθότανε, λέει, πιάνει το κεφάλι της πάνω στο κομμένο αυτί και έβαλε φωνή! «Το σκίζουνε! Το ψαλιδίζουνε! Ακούτε;». Κι έπεσε. Μόλις πρόλαβε να αγκαλιάσει τα γόνατά της.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ:

Η Σοφία Κατάρα – Ξυλογιαννοπούλου γεννήθηκε στις Αχαρνές και υπηρετεί ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση. Μιλά αγγλικά και ιταλικά. Ασχολείται με την πεζογραφία και την ποίηση. Έχουν κυκλοφορήσει ως τώρα τρία βιβλία της ( «Ο Άγιος της τελευταίας στιγμής», «Ταξίδι στην Ανεμούσα» και «Χάρτινος Πύργος»), ενώ έχει συμμετάσχει σε ανθολογίες σε Ελλάδα και Ιταλία με ποιήματα και διηγήματα. Έχει αποσπάσει βραβεία σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Το βραβευμένο έργο της « Ο Άγιος της τελευταίας στιγμής» (Εκδόσεις Έαρ) έχει φτάσει ήδη στην τέταρτη έκδοση.

Η φωτογραφία είναι από https://wallpapertag.com/

ΑΝΤΩΝΗΣ Θ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ "ΚΑΝΕΝΑΣ ΧΤΥΠΟΣ"

 

Είχε γεράσει.
Τον βάραινε μοναξιά.
Παλιά ο χρόνος περνούσε
τόσο γρήγορα.
Τώρα σα νά 'χε σταματήσει.
Ας κυλούσε γύρω η ζωή,
καθώς κοιτούσε με τις ώρες
από τα τζάμια του παράθυρου
Ας ακουγόταν πάνω στο κομοδίνο
μονότονος ο χτύπος του ρολογιού.
Στην πόρτα του σπιτιού
και στο τηλέφωνο
κανένας χτύπος.

ΑΝΤΩΝΗΣ Θ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

H φωτογραφία είναι από https://newsroom.ucla.edu/

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΣΟΥΡΗΣ "Παρωπίδες"

 

Παρωπίδες


Τις παρωπίδες πέτα
και τότε, ίσως, δεις:
κανείς δεν είναι άτρωτος,
και άφθαρτος ουδείς.

Την καλοσύνη κράτα,
μ’ αυτή να περπατάς.
Όσους κι αν βρεις στη στράτα,
στα μάτια να κοιτάς.

Κι απ’ το παρόν σου, άκου,
μη μένεις αφανής,
τον χρόνο τ’ εδώ πάνω
δεν όρισε κανείς.

Το άδικο, σαν βλέπεις,
σκληρά να πολεμάς,
το ψέμα και το μένος
μακριά σου να κρατάς.

Γιατί είν’ αλήθεια κρίμα
σε μια καταστροφή
ο ένας να θυμάται
στον άλλο να στραφεί.

Κι όταν κοπάσει η μπόρα
κι ο ήλιος πάλι βγει,
καθένας στη βολή του
να επαναπαυτεί.

Στις γλώσσες να κωφεύεις,
που σπέρνουν μόνο μίση.
Όλοι μας αλλιώτικοι
και όλοι μας ως ίσοι.

Η φωτογραφία είναι από https://www.taxydromos.gr/

Διάλεξη του Λογοτέχνη Κωνσταντίνου Γεωργάτου στο πνευματικό κέντρο της Μητροπόλεως Κερκύρας Παξών και Διαποντίων νήσων

 

ΕΝ ΛΟΓΩ ΚΑΙ ΕΡΓΩ

Σε μία εξαιρετική βραδιά υψηλής πνευματικής διαδρομής και μέσα σε ένα "κλίμα" ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης πραγματοποιήθηκε η ομιλία του Λογοτέχνη Κωνσταντίνου Γεωργάτου με θέμα: Η κατανόηση της ποιητικής εμπειρίας δια της κοινωνικής και ηθικής αξίας της ποίησης στο σύγχρονο κόσμο.

Η διάλεξη πραγματοποιήθηκε στο πνευματικό κέντρο της Μητροπόλεως Κερκύρας Παξών και Διαποντίων νήσων με την συνδιοργάνωση του 4ου 4ο Γυμνάσιο Κέρκυρας της Ιερά Μητρόπολη Κερκύρας Παξών & Διαποντίων Νήσων και της Περιφέρεια Ιονίων Νήσων - Region of Ionian Islands

Τιμητική η παρουσία του πατρός Θεμιστοκλή Μουρτζανού Γενικού αρχιερατικού Επιτρόπου Γωνια Αγιοι Παντες Πατήρ Θεμιστοκλής Μουρτζανός - Φίλοι, της Δημάρχου Κεντρικής Κέρκυρας κ. Μερόπη Υδραίου ,του Αντιπεριφερειάρχη Ιονίων Νήσων κ. Ζορμπά Κωνσταντίνου, του Προέδρου του Δημοτικού συμβουλίου Κέρκυρας κ. Dimitris G. Metallinos, του Πολιτευτή Κέρκυρας κ. Σπύρος Κροκίδης Κέρκυρα, του πατρός Spyridon Garnelis καθώς και όλων των φορέων και των συλλόγων που ήταν κοντά μας.

Υπέροχες οικοδέσποινες, η διευθύντρια του 4ου Γυμνασίου κ. Έλενα Βουσολίνου-Ανυφαντή και η κυρία Μαυροζούμη Σπυριδούλα κοινωνική λειτουργός, που έκαναν μια θαυμάσια δουλειά σε όλη την οργάνωση και επιμελήθηκαν με αγάπη και αφοσίωση όλη την εκδήλωση με θαυμάσιο λόγο και διάθεση, τις οποίες και ευχαριστώ ολόψυχα!

Ευχαριστώ θερμά το Σύλλογος Γονέων & Κηδεμόνων 4ου Γυμνασίου Κέρκυρας τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας τα θαυμάσια παιδιά που έπαιξαν φλάουτο και που διάβασαν τα ποιήματά μου, το Spyros Sourvinos για την εξαιρετική κάλυψη της βραδιάς, όλες και όλους τους αγαπημένους φίλους και εκλεκτούς καλεσμένους που βρέθηκαν κοντά μας καθώς και όλες και όλους που εργάστηκαν για την επιτυχία αυτής της βραδιάς.

Ήταν τιμή μου η αγάπη σας, τα γεμάτα εμπιστοσύνη και φως χαμόγελά σας, τα θερμά σας σχόλια και η ζεστασιά της καρδιάς σας.

Συν Θεώ, τα καλύτερα έρχονται.

Να είστε όλες και όλοι πάντα καλά!

Με τιμή,

Κωνσταντίνος Γεωργάτος

Ποιητής, Συγγραφέας

Μέλος της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών και της Ποιητικής Ακαδημίας

Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών

ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ "Οδός ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Τρικάλων: Μία “γλωσσική αγγλοκρατία” (Η Γλώσσα ποιεί Ήθος)."

 «Eάν η γλώσσα αποτελούσε ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει, όμως, να αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέας ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις” (Ελύτης).

          Η γλώσσα – λέξεις δεν συνιστούν μόνον εργαλείο επικοινωνίας, δεν αποτελούν μόνον το πυρηνικό στοιχείο της ταυτότητάς μας (ατομικής και εθνικής), δεν λειτουργούν μόνον ως ενοποιητικό στοιχείο μεταξύ των μελών μιας κοινότητας ανθρώπων, δεν αποκαλύπτουν-προσδιορίζουν μόνον τον τρόπο του “σκέπτεσθαι”, δεν συμβάλλουν μόνον στην πνευματική τελείωση του υποκειμένου, δεν συνδράμουν μόνον στην πληρέστερη κατανόηση και ερμηνεία της πραγματικότητας, αλλά συνυφαίνουν και τα βασικά στοιχεία της πολιτικής διαπαιδαγώγησης ενός λαού.

                                                     Γλώσσα και Ήθος

              Κατεξοχήν, όμως, η  γλώσσα-λέξεις  ως πολυδύναμο εκφραστικό μέσο διευκολύνει την ηθική συγκρότηση του ατόμου αλλά και την δόμηση του ηθικού κώδικα μιας κοινότητας. Κι αυτό γιατί η γλώσσα-λέξεις δεν διαμορφώνουν μόνον τους όρους έκφρασης των διανοημάτων και της επικοινωνίας της γλωσσικής κοινότητας αλλά και της ηθικής συμπεριφοράς της. Αυτό αισθητοποιείται σε όλο το φάσμα της πνευματικής και κοινωνικής αλληλεπίδρασης όπου τα άτομα δεν λειτουργούν μόνον ως αυτόνομες μονάδες-οντότητες, αλλά και ως εστίες στις οποίες επωάζεται το ατομικό και το κοινωνικό ήθος.

                 “ Το μεν ουν ήθος τούνομα λαβείν φησίν από του έθους”.

            Μπορεί για τον Αριστοτέλη το “ήθος” ως έννοια να έλκει την καταγωγή του από την λέξη έθος = συνήθεια, ωστόσο στην πορεία του χρόνου εμπλουτίστηκε ποικιλοτρόπως. Στον Όμηρο σήμαινε την εσωτερική διάθεση, το φρόνημα. Αργότερα δήλωνε την ηθική πράξη, την ηθική επιλογή-αρτίωση, το εσωτερικό κάλλος και γενικότερα τον παγιωμένο τρόπο συμπεριφοράς και κοσμοθεωρίας.

               Οι σχέσεις μεταξύ Έθους και Ήθους (συνήθεια > χαρακτήρας) είναι σχέσεις αιτιοκρατίας (αίτιο > αποτέλεσμα). Η συνήθεια, δηλαδή, που καλλιεργείται με τον χρόνο διαμορφώνει και συγκροτεί την ηθική συμπεριφορά του ανθρώπου.

                                  “ Ήθος ανθρώπω δαίμων”( Ηράκλειτος).

           Μπορεί το ήθος ενός ανθρώπου να προσδιορίζει και την μοίρα του, αλλά εκείνο που χρήζει ανάλυσης είναι οι παράγοντες που το κτίζουν. Σε αυτούς εκτός από την προδιάθεση του ατόμου ανήκουν οι κοινωνικές συνθήκες, οι φιλοσοφικές θεωρήσεις, οι πολιτικές πεποιθήσεις, οι θρησκευτικοί κανόνες, το πολιτισμικό περιβάλλον, ο επιστημονικός και τεχνολογικός περίγυρος και φυσικά το θεσμικό και νομικό πλαίσιο μιας χώρας-κοινωνίας.

                                             Οι ξενόγλωσσες Επιγραφές

         Στους παραπάνω παράγοντες που διαμορφώνουν το ανθρώπινο ήθος θα μπορούσε να προστεθεί αναμφίβολα και το ευρύτερο γεωγραφικό περιβάλλον με συγκεκριμένη εστίαση στον πολεοδομικό σχεδιασμό μιας πόλης (δρόμοι…). Ειδικότερη αναφορά και σχολιασμό χρειάζεται η επίδραση της γλώσσας των πινακίδων και επιγραφών των καταστημάτων και επιχειρήσεων στους δρόμους και στο ευρύτερο πολεοδομικό περιβάλλον. Όσο κι αν προκαλεί την απορία του αναγνώστη η σχέση πινακίδα- επιγραφή > γλώσσα > ήθος, εντούτοις συνιστά μία πραγματικότητα, αφού όπως τονίστηκε και στην αρχή, η δύναμη της γλώσσας και της λέξης είναι μεγάλη και πολυποίκιλη.

             Το θέμα-πρόβλημα των ξενόγλωσσων επιγραφών-πινακίδων στους δρόμους μιας πόλης είναι παλιό κι απασχολεί κατά καιρούς όχι μόνον τους γλωσσολόγους και τους λάτρεις της Ελληνικής Γλώσσας, αλλά και άλλους επιστήμονες που νοιάζονται όχι μόνον για την ”ελληνικότητα” αλλά και για την γενικότερη διαπαιδαγώγηση του μελλοντικού Έλληνα πολίτη. Η υποχρέωση για την δήλωση του εμπορεύματος και της ταυτότητας ενός καταστήματος στην ελληνική γλώσσα προβλέπεται από σχετικούς νόμους και διατάξεις που ωστόσο δεν εφαρμόζονται ή ατονούν στην εφαρμογή τους. Από τους πρώτους νόμους σχετικά με τις ελληνόγλωσσες επιγραφές είναι κι αυτός του Ελευθερίου Βενιζέλου του 1931,5117,άρθρο 10.

           Είναι γνωστό τόσο στον εμπορικό κόσμο όσο και στους αγοραστές-πελάτες πως οι επιγραφές των καταστημάτων αποτελούν κομβικό στοιχείο της ταυτότητας και της εικόνας-ποιότητάς τους. Κι αυτό γιατί οι επιγραφές-πινακίδες-ταμπέλες των καταστημάτων αποτελούν το πρώτο σημείο επαφής των καταναλωτών με οποιαδήποτε επιχείρηση, κατάστημα ή προϊόν. Στόχος των πινακίδων - με την σχετική πάντα γλωσσική επιλογή- είναι να ενημερώσουν το κοινό, αλλά πρωτίστως να ελκύσουν το ενδιαφέρον του. Η καλαισθησία και η γλωσσική πρωτοτυπία μιας πινακίδας αποτελούν το πυρηνικό στοιχείο της εστίασης του βλέμματος και του ενδιαφέροντος στο συγκεκριμένο προϊόν ή κατάστημα.

           Στο όνομα αυτής της λειτουργίας –σκοπιμότητας των ιδιοκτητών των καταστημάτων οι δρόμοι των πόλεών μας γέμισαν από πλήθος επιγραφών-πινακίδων με ξενόγλωσσους όρους. Ίσως το χειρότερο να είναι ότι απωλέσαμε το γλωσσικό μας αισθητήριο και πλάσαμε λέξεις του τύπου:  Σουβλακερί,  γυράδικο, φαστφουντάδικο…

          Αυτή η ευρύτατη χρήση ξενόγλωσσων επιγραφών δεν φανερώνει μόνον την ξενομανία μας και τον φόβο μας μην φανούμε οπισθοδρομικοί, αλλά και την εσφαλμένη εντύπωση-πεποίθηση πως ο καταναλωτής εντυπωσιάζεται περισσότερο από την ξενόγλωσση γραφή-επιγραφή με απώτατο στόχο την προτίμηση του συγκεκριμένου προϊόντος ή καταστήματος.

             Έτσι οι δρόμοι μας κυριαρχούνται από ξενόγλωσσες επιγραφές που δεν αποκαλύπτουν μόνον το γλωσσικό μας σύμπλεγμα κατωτερότητας, αλλά και την ανάγκη μας για κοινωνική αναγνώριση μέσα από την χρήση-κατάχρηση ξενόγλωσσων όρων σε κάθε επίπεδο της επικοινωνίας μας. Πολλοί μιλούν για μία sui generis “γλωσσική αγγλοκρατία” των δρόμων μας. Πιστεύουν πως η εμπορική επιτυχία βαδίζει παράλληλα με την ξενόγλωσση επιγραφή, όπως ο νέος που προσπαθεί να γίνει αποδεκτός από την ομάδα του γράφοντας και μιλώντας μόνον αγγλικά. Οποία ψευδαίσθηση!

        Ο Αδαμάντιος Κοραής το είπε καθαρά:

   “ Η από τους ξένους δάνεισις ή να το είπω  καθαρώτερα,  ψωμοζήτησις λέξεων και φράσεων… δίδει και παντελούς απαιδευσίας ή και ηλιθιότητος υπόληψιν”.

           Αλήθεια τι προσφέρουν περισσότερο στους καταστηματάρχες οι διάφοροι ξενόγλωσσοι όροι, όπως: delivery,take away,click away, black Friday, hair style, fool hall… από αντίστοιχους ελληνικούς όρους; Ο εθνικός μας γλωσσολόγος Γ. Μπαμπινιώτης θεωρεί πως αυτή η ιδιότυπη γλωσσική αγγλοκρατία οφείλεται στην δική μας “ακηδία” (ολιγωρία, μιμητισμό, ξενομανία, πολιτισμική αδιαφορία..).

              Και  για  να προλάβω τυχόν ενστάσεις και αντιρρήσεις δηλώνω πως δεν είμαι οπαδός της γλωσσικής ξενηλασίας. Είναι λάθος να φτάσουμε στο άλλο άκρο της απόλυτης απαγόρευσης των ξενόγλωσσων όρων. Χρειάζεται μία ισορροπία και λελογισμένη χρήση των ξενόγλωσσων όρων, τόσο στην επικοινωνία μας όσο και στις πινακίδες-επιγραφές των καταστημάτων. Οι μανιχαϊσμοί και  οι απολυτότητες σε αυτές τις περιπτώσεις είναι άκρως επιζήμιες.

                                 Η οδός Ασκληπιού της πόλης των Τρικάλων

         Τα Τρίκαλα, ως έξυπνη πόλη, ευτύχησαν να έχουν ένα σωστό πολεοδομικό σχέδιο που αναδεικνύει τις ομορφιές και την λειτουργικότητα της πόλης. Η οδός Ασκληπιού ( Πεζόδρομος) θεωρείται ο κατεξοχήν πολυσύχναστος και εμπορικότερος δρόμος της πόλης των Τρικάλων. Ως όνομα παραπέμπει  ευθέως στον μέγιστο των ιατρών της αρχαιότητας, τον Ασκληπιό, έστω κι αν ερίζουν πολλές πόλεις και χωριά για την ιδιαίτερη πατρίδα του (Πιάλεια…). 

          Μία περιδιάβαση, όμως, της συγκεκριμένης οδού ίσως θα μάς απογοήτευε και θα μάς γέμιζε με μελαγχολία εξαιτίας του πλήθους των ξενόγλωσσων επιγραφών και πινακίδων των καταστημάτων. Η συντριπτική πλειοψηφία (αγγίζει το 95%) των καταστημάτων (εμπορικά, καφέ…) έχει ξενόγλωσσες επιγραφές. Την ελληνικότητα του δρόμου την διασώζουν τα κτίρια της Τράπεζας Πειραιώς και του Δημαρχείου. Η “γλωσσική  αγγλοκρατία” - περί εποικισμού πρόκειται - των πινακίδων βλάπτει τόσο την αισθητική του δρόμου, όσο και  της πόλης γενικότερα.

        Πολύ δε περισσότερο ανησυχητικό είναι ότι οι ξενόγλωσσες επιγραφές εθίζουν τους κατοίκους σε μία συμπεριφορά ξενομανίας και απαξίωσης της ελληνικής γλώσσας. Η ζημιά είναι ακόμη μεγαλύτερη για τους θαμώνες των καταστημάτων café, όπου συχνάζει η νεολαία.       Μία νεολαία που καθημερινά εθισμένη στους ξενόγλωσσους όρους του κινητού και των Η/Υ αδυνατεί να διαπαιδαγωγηθεί στην αισθητική και το ήθος της ελληνικής γλώσσας. Το τελειωτικό χτύπημα το δίνουν και οι ξενόγλωσσες επιγραφές στους χώρους-καταστήματα της ψυχαγωγίας της πόλης μας.

                      κ. Δήμαρχε  και  κ. Καταστηματάρχες

          Θα μπορούσατε από κοινού να αναλάβετε μία πρωτοβουλία για αντικατάσταση όλων των ξενόγλωσσων επιγραφών με αντίστοιχες ελληνόγλωσσες. Οι γνωστές εταιρείες καταστημάτων μπορούν να βρουν τρόπους απόδοσης και στην ελληνική γλώσσα της φίρμας και των προσόντων τους.

          Μία πόλη θα ήταν “έξυπνη”, αν σε όλες τις επιγραφές κυριαρχούσε η ελληνική γλώσσα. Θα ήταν η απόλυτη διαφήμιση της πόλης μας και θα προκαλούσε σωρεία συζητήσεων γι αυτήν την επιλογή της. Η πρόταση-προτροπή αυτή είναι  άμεσα εφαρμόσιμη  αφού το οικονομικό κόστος θα είναι ελάχιστο. Από την άλλη πλευρά ένας δρόμος ή όλοι οι δρόμοι της πόλης με ελληνόγλωσσες επιγραφές θα προκαλούσε ισχυρή εντύπωση και ίσως θα εύρισκε μιμητές και σε άλλες ελληνικές πόλεις.

       Εξάλλου όπως προείπα και στη αρχή του άρθρου μου η γλώσσα-σύμφωνα και με τον Ελύτη – ποιεί και διαμορφώνει το  ήθος ενός λαού.

                       Σκεφτείτε το και τολμήστε το

         Θα είναι μία διακονία στην ελληνική γλώσσα και στην αισθητική της πόλης. Κι αυτό γιατί όπως είπε και ο Γκόρκι:

                      “ Η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος”

                κ. Δήμαρχε

          Όπως ίσως γνωρίζετε στην σιδερένια πεζογέφυρα της Φρανγκφούρτης  δεσπόζει μία ελληνόγλωσση πινακίδα-επιγραφή με τον στίχο του Ομήρου «Πλέων επί οίνοπα πόντον επ αλλοθρόους ανθρώπους» (Πλέοντας μέσα στο μελανό πέλαγος με αλλόγλωσσους ανθρώπους).Αν οι Γερμανοί για συμβολικούς λόγους προτίμησαν μία ελληνική επιγραφή ,εμείς ως πόλη  γιατί να μην τιμήσουμε την γλώσσα μας στις επιγραφές και πινακίδες των καταστημάτων;

         Τα λόγια του Ελύτη από την ομιλία του στην απονομή του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1969  ηχούν ακόμη και μάς διδάσκουν:

      “Είμαστε οι μόνοι σε ολόκληρη την Ευρώπη που έχουμε το προνόμιο να λέμε τον ουρανό “ουρανό” και τη θάλασσα “θάλασσα” όπως την έλεγαν ο Όμηρος και ο Πλάτωνας πριν δυόμισι χιλιάδες χρόνια. Δεν είναι λίγο αυτό. Η γλώσσα δεν είναι μόνον ένα μέσον επικοινωνίας. Κουβαλάει την ψυχή του λαού μας κι όλη του  την ιστορία και όλη του την ευγένεια”.  

     *Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας

 

https://iliasgiannakopoulos.blogspot.com/

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ " "Αλφα...όπως αγαπώ "ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ