Παρουσίαση του Μυθιστορήματος "Στο πέρασμα της καρδερίνας" του Γάννη Βέλλη

 

ΑΒΡΑ ΑΥΔΗ "Μονοπάτια" Συλλογή διηγημάτων

 

Αβρα Αυδή : Μονοπάτια
Εκδότης : ΓΡΑΦΗΜΑ
Χρονολογία Έκδοσης : Ιούλιος 2022
Είδος : Συλλογή Διηγημάτων
Αριθμός σελίδων : 224
Διαστάσεις : 21x14
ISBN : 139786185494995

Η συλλογή διηγημάτων «Μονοπάτια» είναι μια ανοιχτή βεντάλια ιστοριών. Άνθρωποι που ζουν δίπλα μας. Ιστορίες που μπορεί να μοιάζουν με τις δικές μας. Φέτες ζωής, μικρές και μεγάλες στιγμές. Σαν να ακούμε κάποιον φίλο να μας αφηγείται μικρά κομμάτια της δικής του ζωής, καθισμένος πλάι μας στον καναπέ του σπιτιού. Μας μιλά για την πανδημία και την κανονικότητα, για τη ζωή και τον θάνατο, για τα ανθρώπινα δεινά και την αγωνιστικότητα, για τη νεότητα και το γήρας, για την αγάπη και το μίσος, για τον έρωτα και την προδοσία, για τη σύνδεση με τον άλλον και τον αποχωρισμό, για τη φιλία και τη μοναξιά, για τον θυμό και τη συγχώρεση, για τον δάσκαλο και τον μαθητή, για το παιχνίδι της γραφής και τη δημιουργικότητα.Τριάντα ένα διηγήματα που διατρέχουν τα μονοπάτια της ζωής και αφουγκράζονται τα ανθρώπινα πάθη.

Ενα διήγημα της Συλλογής - Το συλλογισμένο στήθος

Άβρα Αυδή

Δεν μ΄αγαπάει πια. Δεν γυρνάει να με κοιτάξει εδώ και χρόνια. Σαν να μην υπάρχω. Σαν να μην είμαι δικό της. Ντρέπεται για μένα.Με θυμήθηκε μόνο τώρα,στα δύσκολα.Κι όμως παλιά ήμουνα το καμάρι της. Μια μέρα,τότε που ήταν παιδί και έψαχνε το σώμα της, ανακάλυψεένα μικρό σημάδιστον δεξιό μαστό.

-Μαμά, έχω ένα σημάδι στο στήθος μου που μοιάζει με μήλο, φώναξε ανήσυχη.

-Είναι το τυχερό σου, γλυκιά μου. Αυτό που σε κάνει ξεχωριστή, την καθησύχασε η μαμά.

Όταν άρχισα να μεγαλώνω με εξέταζε συνεχώς παίρνοντας πόζες στον καθρέφτη,μια ανφάς και μια προφίλ.Όσο μεγάλωνα, τόσο με καμάρωνε.Ήμουνα ο κρυφός θησαυρός της και με φρόντιζε πολύ. Γυμναστική με βαράκια και push-ups, κρύα ντους, μασάζ με παγάκι, κομπρέσες με χαμομήλι και λεβάντα.Έγινα στρογγυλό στητό και σφιχτό. Οι θηλές μου τεντώνονταν σαν νά ‘θελαν να τρυπήσουν το σουτιέν και τη μπλούζα να βγούν έξω, να γνωρίσουν τον κόσμο. Αυτή όμως με φύλαγε καλά. Φορούσε συνήθως μπλούζα κλειστή με λαιμόκοψηπου με έπνιγε. Μόνο πού και πού έβαζε το μαύρο φόρεμα με το στρογγυλό ντεκολτέ καιμ’άφηνε να ξεμυτήσω λίγο και να χαρώ τον θαυμασμό ανδρών και γυναικών που με χάιδευαν με τα βλέμματά τους.

Έλεγε πως με κρατούσε παρθένο, μακριά απ΄τα μάτια του κόσμου. Ήθελε να με χαρίσει δώρο στον άντρα των ονείρων της. Άργησα να καταλάβω τι σήμαινε αυτό. Με φανέρωσε μόνο στον άντρα που αγάπησε.Την πρώτη νύχτα του γάμου ξεγυμνώθηκε μόνη της και άστραψε στα μάτια του η ομορφιά μου. Θαμπώθηκε και μ΄άγγιξεαπαλά. Ήταν τόσο τρυφερό το άγγιγμάτου που δάκρυσα. Ποτέ δεν με φίλησε, δεν με έγλυψε, δεν με δάγκασε, δεν με ζούληξε, όπως τα άλλα μέλη του σώματός της. Όταν σταματούσαν οι σπασμοί και το λαχάνιασμα, έχωνε το κεφάλι του ανάμεσα στους μαστούς μου, «ανάμεσα στους λόφους του παραδείσου»,και κοιμόταν γλυκά.

Της ζήτησε να με ζωγραφίσει. Την έβαλε να σταθεί ξέστηθη κοντά στο παράθυρο, έτσι που να πέφτει το φως πλάγια επάνω μου. Καθώς στεκόμασταν ακίνητοι για ώρες αναρωτιόμουνα γιατί με ζωγραφίζει, τι θέλει από μένα, ποια είναι η σχέση μας.Συλλογισμένο στήθος» ήταν ο τίτλος που έδωσε στον πίνακά του. Μάντεψε άραγε τις σκέψεις μου;

-Τώρα έκανα πραγματικά δικό μου το δώρο σου, της είπε ακουμπώντας απαλά τα δυο του χέρια πάνω στους μαστούς μου.

-Ό, τι είναι δικό μου είναι και δικό σου, αγάπη μου, του απάντησε βυθίζοντας το βλέμμα της στο γκριζοπράσινο των ματιών του.

Ήμουνα το χρυσό νήμα της αγάπης τουςκαι τους τύλιγα στο κουβάρι μου.

Δεν πέρασε ούτε ένας μήνας και έμεινε έγκυος.Στον δεύτερο μήνα οι θηλές μου και η άλως άρχισαν να μεγαλώνουν. Φούσκωνα, φούσκωνα, φούσκωνα. Μέσα σε τέσσερις μήνες τριπλασιάστηκα. Δεν ήξερε τι να κάνει. Πού να με χωρέσει. Αγόρασε σουτιέν τρία νούμερα μεγαλύτερο.Κι εγώ τα είχα χαμένα, άλλαζα απότομα μέγεθος, σχήμα, μορφή. Ο μαστικόςαδένας και οι γαλακτοφόροι πόροι μάκρυναν, δούλευαν συνεχώς, κάτι συνταρακτικό συντελούνταν μέσα μου. Ένιωσα πως ετοιμαζόμουνα για το πιο σημαντικό γεγονός της ζωής μου. Και συνέχισα να φουσκώνω. Ένα βράδυ είδα ένα όνειρο. Η έγκυος ήταν ξαπλωμένη ανάσκελα πάνω στη χλόη, γυμνή, ατενίζοντας το γαλάζιο του ουρανού. Ανάσαινε βαθιά και σιγά σιγά οι μαστοί μου φούσκωναν, έγινανδύο μπαλόνια που την ανασήκωσαναπαλά στον αέρα, ανεβαίναμε, ανεβαίναμε, ώσπουπου οι θηλές μου άγγιξαν τον ουρανό.Παράξενο όνειρο.

Πάνω στον ένατο μήνα ήρθε η πολυπόθητη μέρα της γέννας. Τη λυπόμουνα που σφάδαζε από τους πόνους και ταυτόχρονα χαιρόμουνα. Πλησίαζε η μεγάλη στιγμή, ήμουνα έτοιμο για την ύψιστη λειτουργία μου. Την πρώτη φορά που μ’άρπαξε το στόμα του βρέφους πόνεσα είναι αλήθεια. Του έδωσα λίγες σταγόνες πρωτόγαλα, με ρουφούσε, με ρουφούσε, έβγαινε κι άλλο. Ήταν πολύ ζωηρό. Ρουφούσε αχόρταγα, με δάγκανε με τα ούλα του καιμού‘κανε πληγές. Με έπιανε ρίγος από τον πόνο, αλλά έκανα υπομονή. Με τις φροντίδες της λεχώνας που μου έβαζε κομπρέσες με χαμομήλι και μαλακτικές αλοιφές οι πληγές έκλεισαν σε λίγες μέρες. Το γάλα μου ξεχείλιζε. Περίμενα πώς και πώς να ακουμπήσει το βρέφος το κεφαλάκι του πάνω μου και να το ρουφήξει. Η ελαφριά ανάσα του άπλωνε μια ζεστασιά στον μαστό μου που ανάβλυζε σαν πηγή ζωής.

Ευφροσύνη.

Λένε πως η ευτυχία είναι στιγμές. Η δική μου κράτησε δύο μήνες.

-Αποφάσισα να κόψω τον θηλασμό, του είπε ξαφνικά μια μέρα. Θέλω να πάω στη δουλειά.

Πάγωσα. Είδα ένα μαχαίρι να κόβει τους μαστούς μου. Οι επόμενες μέρες ήταν επώδυνες. Το γάλα μου μαζεύονταν ολοένα και περισσότερο και οι μαστοί μου βάρυναν. Αναζητούσα το στόμα του βρέφους να με λυτρώσει. Έβλεπα στο όνειρό μου το γάλα μου να πετάγεται με ορμή σαν χείμαρρος και να πλημυρίζει το σπίτι. Οι μαστοί μου κοκκίνησαν, έκαιγαν, πρήστηκαν, πονούσα αφόρητα. Το γάλα μου πέτρωσε.

Φάρμακα, θεραπεία της μαστίτιδας, αποθηλασμός. Σιγά σιγά τακτοποιήθηκαν όλα. Η μάνα συνήλθε, τάιζε με έτοιμο γάλα το μωρό που συνήθισε εύκολα το μπιμπερό, και πήγαινε καθημερινά στη δουλειά. Για μένα όμως τα πράγματαείχαν αλλάξει εντελώς. Τα είχα δώσει όλα στην ύψιστη αποστολή μου και τώρα ένιωθα πως με πέταξαν σαν στυμμένη λεμονόκουπα. Η μάνα,όταν με είδε στον καθρέφτη πεσμένο και ζαρωμένο από την περιπέτεια που τράβηξα, με σκέπασε βιαστικά και με απαρνήθηκε οριστικά. Δεν άφησε καν να με δει ο άντρας της. Αυτός τον πρώτο καιρό με έψαχνε στο σκοτάδι, με ακουμπούσε απαλά, και αναζητούσε μάταια τους λόφους του παραδείσου. Μετά με ξέχασε.

Ύστερα ήρθαν χαλεποί καιροί. Απιστίες, ζήλειες, καυγάδες, χωρισμός.

Και να που σήμερα βρισκόμαστε στην αίθουσα αναμονής του διαγνωστικού κέντρουβιοπαθολογίαςγια μαστογραφία. Μετά την επίσκεψη στον γυναικολόγο είναι πολύ ανήσυχη. Ο γιατρός εντόπισε κάτι ύποπτο στην κλινική εξέταση και την επέπληξε για την αμέλειά της.

-Κυρία μου,αν κατάλαβα καλά, μου λέτε ότι μετά τη γέννα δεν έχετε ασχοληθεί καθόλου με την υγιεινή του στήθους σας. Δεν το έχετε ψηλαφήσει ούτε εσείς ούτε ο γυναικολόγος σας και δεν έχετε κάνει ποτέ υπέρηχο ή μαστογραφία. Λυπάμαι πολύ. Αυτό δεν το περίμενα από μια μορφωμένη γυναίκα όπως εσείς.

Δεν του απάντησε. Τι να του πει, ότι ήθελε να με ξεχάσει, ότι προσπαθούσε να διαγράψει την πονεμένη μας ιστορία;

Η μαστογραφία ήταν μια δοκιμασία. Η νοσηλεύτρια τράβηξε άγαρμπα τον μαστό μου και τον άπλωσε, σαν νά ‘ταν ένα κομμάτι ύφασμα για σιδέρωμα,στον μαστογράφο. Το ζούληγμα ήταν οδυνηρό.

-Τα αποτελέσματα θα τα πάρετε αύριο, κυρία.

Δεν κοιμήθηκε από την αγωνία. Μήπως είναι αργά τώρα; Κι αν έχει καρκίνο; Κι αν της κάνουν μαστεκτομή; Από χθες την κυνηγάει μια εικόνα που είδε παλιά. Μια γυναίκα που μεταφέρει σε δίσκο τους κομμένους της μαστούς, σαν να σερβίρει δύο μήλα. Η Αγία ΑγάθητουΘουρμπαράν.

Περάσαμε εκείνο το βράδυαγκαλιά. Με χάιδευε και έκλαιγε. Μόλις ξύπνησε το πρωί έτρεξε στο κομπιούτερ και αναζήτησε το λήμμα. Διάβασε επί τροχάδην τις ιστορικές πληροφορίεςγια το μαρτύριο της Αγίας. Συγκράτησε το μόνο που την ενδιέφερε∙ η Αγία Αγάθη λατρεύεται ως «ιάτειρα μαστικών παθήσεων». Ανακουφίστηκε. Όταν παραλάβαμε τα αποτελέσματα ήταν ψύχραιμη. Άνοιξε τον φάκελο μόλις μπήκαμε στο σπίτι και τσίριξε από χαρά.

-ΚΑΛΟΗΘΕΣ!

Δεν έχω ιδέα τι πα’ να πει ινωαδένωμα, αλλά είναι καλόηθες.

Ξεντύθηκε βιαστικά μπροστά στον καθρέφτη και πέταξε το σουτιέν. Στάθηκε και με κοίταξε εξεταστικά. Το βλέμμα της έπεσε στο σημάδι στον δεξιό μαστό. Μετο δάχτυλό της ζωγράφισε το περίγραμμά του και μονολόγησε.

-Έχει μεγαλώσει το μήλο. Ωρίμασε. Καλά έλεγε η μάνα μου πως είναι το τυχερό μου.

Το βλέμμα της μαλάκωσε, χάιδεψε και τους δύο μαστούς και πρόσθεσε.

-Αυτό το στήθος είναι δικό μου.

Βιογραφικό 

Η Άβρα Αυδή είναι φιλόλογος και θεατροπαιδαγωγός. Υπηρέτησε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως καθηγήτρια και ως Υπεύθυνη Πολιτιστικών (1982-2011). Παράλληλα, δίδαξε, επί 15 έτη (2001-2016), στο Τμήμα Θεάτρου του Α.Π.Θ. Ασχολείται συστηματικά με τη γλωσσική διδασκαλία και με τη Θεατρική Αγωγή, ενώ τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον της έχει στραφεί και στη λογοτεχνία.Στον τομέα της γλωσσικής διδασκαλίας έχει επιτελέσει διδακτικό, επιμορφωτικό και συγγραφικό έργο. Συμμετείχε στη συγγραφή των παρακάτω ομαδικών έργων: Εγχειρίδια «Έκφραση-Έκθεση» για το λύκειο, Πρόγραμμα Σπουδών για τη Νεοελληνική Γλώσσα (1998), ψηφιακό έργο «Πολύτροπη Γλώσσα» (Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2017 κ.ε.).Στον τομέα της Θεατρικής Αγωγής ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το Εκπαιδευτικό Δράμα (DramainEducation), αξιοποιώντας τις γνώσεις που αποκόμισε από μεταπτυχιακές σπουδές και σχετική έρευνα. Δίδαξε σε πολυπληθή επιμορφωτικά σεμινάρια και δημοσίευσε ποικίλα άρθρα σχετικά με τη θεατρική παιδεία. Συνέγραψε με τη Μελίνα Χατζηγεωργίου τα βιβλία «Η τέχνη του Δράματος στην εκπαίδευση.48 προτάσεις για εργαστήρια θεατρικής αγωγής» (Μεταίχμιο 2007)και «Όταν ο δάσκαλος μπαίνει σε ρόλο. 50 προτάσεις για θεατρικά εργαστήρια με Δάσκαλο σε Ρόλο» (Μεταίχμιο 2018). Πρόσφατα (2022) εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων «Μονοπάτια», εκδ. Γράφημα.

 

Theo Nt - Νέο Άλμπουμ με τίτλο "2" - Electronic Press Kit

 

Το πολυαναμενόμενο άλμπουμ με τίτλο "2" βγήκε!

• Εδώ είναι το Electronic Press Kit καθώς και Images and Album Cover.
• My Bio
• Full Album in MP3

Ο Theo Nt είναι μια από τις φωνές που ξεχωρίζουν για την δυναμική και την πολύ χαρακτηριστική χροιά της. 

Διατηρώντας πάντα την ψυχή του καθαρή ξεκινά τα δισκογραφικά του μονοπάτια με τον ομώνυμο ψυχεδελικό δίσκο/project ‘Dead Poets Society’ (2012) ενώ στη συνέχεια παίρνει πολύ καλές κριτικές για το δίσκο με το trip hop/alt rock project 'Hold And Release' (2017). 

Ως σόλο artist έχει κυκλοφορήσει διάφορα βιωματικά τραγούδια όπως το 'Lost A Friend','Embroidery’ και το 'Strange Little Girl' τα οποία θα αποτελούν μέρος του debut προσωπικού του alt rock/grunge άλμπουμ με επιρροές από την γλυκόπικρη ποίηση και το εναλλασσόμενο γίγνεσθαι. 

Το debut album ήρθε το 2019 με το ’The Mermaid’. Ένα κράμα Chris Cornell/Jeff Buckley. Θα ήταν αδιανόητο να παραλείψουμε τα 2 Χριστουγεννιάτικα τραγούδια, Merry Christmas και Always Christmas in my heart, που έχει δημοσιεύσει παίρνοντας άριστες κριτικές. 

Μέχρι τώρα ο Theo Nt έχει δώσει στο φως πέριπου 40 τραγούδια στα όποια έχει ανάλαβει εξολοκλήρου την παραγωγή και σύνθεση στο προσωπικό του στούντιο λαμβάνωντας αξιόλογες κριτικές και θέση στα ραδιόφωνα ανά τον κόσμο. Το τελευταίο του album ‘2’ είναι πιο heavy εξερευνώντας ακόμη περισσότερο τον ήχο της Seattle σκήνής. Βαριές κιθάρες, δυνάτοι ρυθμοί, άριστες δυναμικές και μια φωνή που σου μένει για τα καλά στο κεφάλι.

Theo Nt Links

• Website: https://www.theont.com/mymusic
• FB: https://www.facebook.com/theontmusic/
• Insta: https://www.instagram.com/theontartist/
• Spotify: shorturl.at/pyBNW
• YT: shorturl.at/vzAM4
• Twitter: https://twitter.com/Theo_Nt

ΓΙΑΝΝΑ ΒΛΑΧΟΥ " Οι κλίμακες του πόνου"

 

 Οι κλίμακες του πόνου

(αφιερωμένο στους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα)

Κάποτε δε δύνασαι να ανέλθεις ευχερώς τις κλίμακες που κάποτε με ρώμη και με σφρίγος αυτοτέλειας επιδοκίμαζες, διατηρώντας την υπεροψία του ανίδεου. Όχι ο χρόνος, ο πόνος πρωταγωνιστεί και σε απομακρύνει από την εφικτή πορεία. Όσο ανέρχεσαι δυναμώνουν του πόνου οι δοκιμές. Ωσπου στο τέρμα να φτάσει η αγωνία κι ο αγώνας της υπέρβασης γεμίσει ατυχείς εκβάσεις, μένουν λιγα σκαλοπάτια. Τα ανεβαίνεις κι αίφνης μια νέα θλίψης κλίμακα αντικρίζεις. Καθημερινότητα μετ' εμποδίων η παρούσα, από δακρυσμένη εποχή καταφτάνεις, κάθε μέρα στα σύνορα της οδύνης τερματίζεις, εκτεθειμένος στη διαδικασία της ανόδου. Σα μεσαιωνικοί εχθροί εκτινάσσονται σε κάθε απόπειρα οι τριγμοί του πόνου και η στενή,σπειροειδής κλίμακα εξουδετερώνει το εύρος της κίνησης. Ανέρχεσαι , κατέρχεσαι θύμα της περίστασης ομοιάζοντας με άγαλμα ακίνητο και θλιβερό που επιχειρεί ματαίως να ενανθρωπιστεί. Ανέρχεσαι, κατέρχεσαι επιβιώνεις αμυδρώς καθώς η αληθής ανάβαση μετατρέπεται σε άνισο παιχνίδι με τις κλίμακες. Μόνο στα αβέβαια όνειρα τις σκληρές αναρριχήσεις ακολουθούν γλυκές και καθησυχαστικές καταβάσεις.... Εκεί οι κλίμακες γίνονται φιλικές διαδρομές. Εκεί ξανακερδίζεις το στοίχημα με το ανέφικτο. Έστω έτσι, όπως σε κάθε ψευδαίσθηση.

® Γιάννα Βλάχου

Painting by Sam Szafran – L’escalier, 54 rue de Seine (1992).

ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ "Τα θαύματα"

 

Στις Βηθλεέμ του κόσμου
Σε γωνιές απόμερες θαύματα γεννιούνται τρυφερά σαν απαλόσαρκο νεογέννητου δέρμα.
Έκθετα στων θηρίων την τραχιά φύση
Έρημα αφημένα, χωρίς Μαρία κι Ιωσήφ που ανθρωποκτόνα χέρια από κοντά τους τράβηξαν.
Τα θαύματα, λένε,δε χρειάζονται αγκαλιά · αντέχουν μονολογώντας να μεγαλώνουν.
Και τα παράχωσαν σε αίθουσες πολυδαίδαλες,που ιστό υφαίνοντας τους Μάγους παγίδευσαν ώσπου τα δώρα τους εκείνοι θυσία πρόσφεραν στους δεσμοφύλακες .
Και το άστρο ξεκρέμασαν
Τη μουσική των επουράνιων αγγέλων σίγασαν
Τον El Greco ανάγκασαν τη « Λατρεία των Ποιμένων» να ξεχάσει .

Μα είναι σπάνια τα θαύματα και ακριβά σαν τη «Βασίλισσα της Νύχτας» που ανθίζει μόνο 

μια φορά …
Έτσι τα ανθρωποκτόνα χέρια μισθοφόρους φρουρούς τοποθέτησαν
Κι εκείνοι οι μίσθαρνοι στης πρώτης καταιγίδας την επίθεση
Τις τσέπες γεμίζοντας τάλαντα , ασσάρια, δηνάρια και αργύρια
Τα θαύματα στην τύχη τους άφησαν.

Η φωτογραφία είναι από https://www.ieidiseis.gr/

ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ "Οι διανοούμενοι και η «ηχηρή» σιωπή τους"

  «Θα σου πω τι θα κάνω και τι δεν θα κάνω. Δεν θα υπηρετήσω οτιδήποτε δεν πιστεύω πλέον, είτε αυτό λέγεται σπίτι μου, είτε πατρίδα μου, είτε Εκκλησία μου. θα προσπαθήσω να εκφραστώ με έναν τρόπο ζωής ή με μία τέχνη όσο πιο ελεύθερα και ολοκληρωμένα μπορώ, χρησιμοποιώντας ως άμυνα τα μόνα όπλα που επιτρέπω στον εαυτό μου να χρησιμοποιεί: σιωπή, εξορία, πονηρία»

(Τζέιμς Τζόϊς, «Το πορτρέτο του καλλιτέχνη σε νεαρά ηλικία»)

 

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση δεν ανέδειξαν μόνον την ρευστότητα του παγκόσμιου τοπίου αλλά και την ανεπάρκεια ή αδυναμία κάποιων παραδοσιακών θεσμών ή οργανισμών στην επίλυση ή υπέρβαση των προβλημάτων που καθημερινά γιγαντώνονται. Έτσι διαμορφώνεται ένα νοσηρό κλίμα σε διαπλανητικό επίπεδο που συνοδεύεται από τα συνήθη αισθήματα καταστροφολογίας, μηδενισμού και πλήρους αβεβαιότητας. Το διάχυτο αίσθημα ανασφάλειας και παρακμής που διαποτίζει την κοινή γνώμη καθιστά αναγκαία την παρουσία και δημόσια παρέμβαση των διανοουμένων.

Πολλοί τους κατηγορούν για την αδράνεια και την σιωπή τους σε μια εποχή που έχει ανάγκη από την διαφορετική «φωνή» κι από την ανατρεπτική σκέψη. Κάποιοι άλλοι τους κατηγορούν για ενσωμάτωση στο σύστημα και για μία sui generis διακονία προς την εξουσία σε όλες τις εκφάνσεις της. Δεν λείπουν, βέβαια, κι εκείνοι που στο πρόσωπό τους βλέπουν έναν ιδιότυπο «μεσσία» για την επίλυση όλων των προβλημάτων τους. Υπάρχει, όμως, και μία ομάδα ανθρώπων που μέμφεται τους διανοούμενους για εργαλειοποίηση της γνώσης και για μία άλλη εξουσία δίπλα στις τόσες άλλες.

Εμφανής, επίσης, είναι και η τάση κάποιων να ειρωνεύονται τους διανοούμενους και το πλήθος των ανθρώπων που μπορούν να φέρουν τον «τίτλο» διανοούμενος. Ο όρος από μόνος του έχει πολλά προβλήματα σαφούς προσδιορισμού, αφού πολλές φορές συγχέεται με τον «συγγενή» όρο «πνευματικός άνθρωπος». Διανοούμενος είναι αυτός που κατέχει την γνώση, ενώ πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός που κατέχεται – πλημμυρίζεται από τη γνώση.

Ανεξάρτητα, όμως, από τη θέση μας απέναντι στον όρο διανοούμενος και τη θέση αυτών στην κοινωνία – αυτοεξόριστοι και μοναχικοί ή παιδαγωγοί της κοινωνίας και σύμμαχοι της εξουσίας – όλοι αναγνωρίζουμε πως οι αντιρρήσεις, οι αμφιβολίες, οι ενστάσεις και το κριτικό τους πνεύμα μπορούν να βοηθήσουν στην επισήμανση και υπέρβαση των σύγχρονων προβλημάτων. Άλλοτε «ειρηνοποιοί» και «θεμελιωτές» του νέου κι άλλοτε οι ανατροπείς του παλιού και των στερεοτύπων μπορούν να αντιλέγουν, να ενοχλούν και να δυσαρεστούν στην προοπτική ενός άλλου κόσμο. Κι αυτό γιατί οι διανοούμενοι είναι οι φορείς της κίνησης, της αλλαγής και της προόδου και αντιμάχονται στην αδράνεια και τον εφησυχασμό.

Η Υλική επιβίωση

«Άνευ των αναγκαίων αδύνατον και ζην και ευ ζην».(Αριστοτέλης)

Στον τομέα της υλικής επιβίωσης η συνδρομή – παρέμβαση των διανοουμένων θεωρείται αναγκαία στο βαθμό που ο άνθρωπος διαχρονικά αγωνιά και αγωνίζεται για την εξασφάλιση των απαραίτητων όρων – αγαθών για μια ζωή στοιχειωδώς ανεκτή. Μπορεί οι οικονομολόγοι, οι πολιτικοί και οι τεχνοκράτες να είναι πιο «αρμόδιοι» για την επίλυση αυτού του προβλήματος, ωστόσο η άνιση κατανομή του πλούτου, οι οξύτατες αντιθέσεις (πλούσιοι – πένητες) και ο χυδαίος καταναλωτισμός σε συνδυασμό με τους λιμοκτονούντες και τους άστεγους συνθέτουν ένα σκηνικό ντροπής για τον πολιτισμό μας. Οι διανοούμενοι μπορούν με τον κριτικό τους λόγο να επισημάνουν και να αναδείξουν αυτές τις αντινομίες της κοινωνίας μας και να σχεδιάσουν – προτείνουν ένα άλλο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής που θα αποτρέπει τις υπερβολές του προκλητικού πλούτου και της υλικής εξαθλίωσης. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος εξακολουθεί να είναι πρωτίστως ένα βιολογικό ον και όταν κινδυνεύει η υλική του επιβίωση, τότε ξυπνά το μέσα του θηρίο με ανεξέλεγκτες συνέπειες. Οι Λατίνοι το είδαν και το διατύπωσαν καθαρά «primum vivere» (πρώτα να ζήσουμε).

Το κοινωνικό πρόταγμα

Σε ένα δεύτερο επίπεδο απαραίτητη κρίνεται η παρέμβαση των διανοουμένων στον τομέα της κοινωνικής συνύπαρξης. Οι παραδοσιακοί θεσμοί, τα φθαρμένα πρότυπα, οι αναχρονιστικές αξίες, τα ατελέσφορα ιδεώδη και η συντηρητική ηθική αδυνατούν να εξασφαλίσουν ένα ελάχιστο όριο ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ ανθρώπων με ετερόκλητες καταβολές και φιλοδοξίες. Οι σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες χρειάζονται νέες σταθερές για την οικοδόμηση νέων διαπροσωπικών και κοινωνικών σχέσεων πάνω στη βάση του σεβασμού της διαφορετικότητας και της ανεκτικότητας. Ο διεισδυτικός λόγος των διανοουμένων μπορεί να βοηθήσει στην ύφανση ενός άλλου κοινωνικού προτάγματος που θα δίνει διέξοδο στις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας και θα μετατρέπει την οργή σε δημιουργία και το μίσος σε ευκαιρία ανοχής και γόνιμης συνεργασίας με τον «εχθρό».

Ο φόβος του Homo digitalis…

Εξίσου αναγκαία κρίνεται και η δυναμική παρουσία των διανοουμένων στη διαμόρφωση του νέου τύπου ανθρώπου που πλάθεται από τις εφευρέσεις της τεχνητής νοημοσύνης και του meta-verse. Πολλοί είναι εκείνοι που προβλέπουν το εφιαλτικό σενάριο ενός νέου τύπου ανθρώπου, του Homo digitalis. Θα είναι ο άνθρωπος της υψηλής νοημοσύνης, των απεριόριστων πνευματικών δυνατοτήτων, αλλά με χαμηλό δείκτη ελεύθερης βούλησης και ηθικής προαίρεσης. Κάποιοι άλλοι στον νέο τύπο ανθρώπου διαβλέπουν τον νιτσεϊκό Υπεράνθρωπο με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην δυνατότητά του να ελέγχει τη δύναμή του και να την κατευθύνει σε ηθικούς και θεμιτούς (κοινωνικά επωφελείς) στόχους. Οι διανοούμενοι με τον καταγγελτικό τους λόγο μπορούν και πρέπει να επισημάνουν πως ό,τι μπορεί να πετύχει η επιστήμη, δεν είναι υποχρεωτικό και ηθικά αποδεκτό. Πρέπει ως κοινωνία να κυριαρχήσουμε πάνω στα δημιουργήματά μας, πριν γίνουμε άβουλα όργανά τους.

Τα προβλήματα και η σιωπή

Στον παραπάνω κατάλογο των προβλημάτων θα μπορούσαν να προστεθούν κι άλλα, όπως: Η βία, η τρομοκρατία, ο ρατσισμός, ο πόλεμος, η οικολογική καταστροφή, η πλύση εγκεφάλου, η εξαχρείωση της πολιτικής, η αποδόμηση κάθε κώδικα ηθικών αξιών… Ωστόσο η απουσία των διανοουμένων διευρύνει τον κύκλο των παρενεργειών από τα παραπάνω προβλήματα και όλοι προβληματίζονται για τα αίτια που οδήγησαν στην «σιωπή» τους.

Οι διανοούμενοι ως συστημικοί

Ως πρώτη αιτία της «σιωπής» των διανοουμένων θα μπορούσε να καταγραφεί η μερική ή ολική ενσωμάτωσή τους στο «σύστημα». Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως η ελευθερία στην πληροφόρηση και η διεύρυνση των πολιτικών ελευθεριών – δικαιωμάτων έδωσαν την δυνατότητα στους πολίτες να έχουν άμεση πρόσβαση σε πολλές γνώσεις και να αρθρώνουν τον αντιπολιτευτικό τους λόγο. Αυτό μεταφράζεται ως μία απαξίωση προς τους διανοουμένους, που πλέον δεν θεωρούνται και ως οι απόλυτες πηγές της γνώσης και του κριτικού λόγου. Ο κάθε πολίτης θεωρεί πως είναι επαρκώς ενημερωμένος και δυσπιστεί στο λόγο των διανοουμένων, αφού οι τελευταίοι αδυνατούν να διατυπώσουν μία εναλλακτική πρόταση ζωής και πολιτικής συμπεριφοράς. Έτσι οι πολίτες εθισμένοι στο λόγο και στις θέσεις των Μ.Μ.Ε. θεωρούν πως και οι διανοούμενοι συνιστούν κομμάτι του συστήματος, αφού κάποιες φορές ο λόγος και οι προτάσεις τους συμφωνούν με αυτές της εξουσίας.

Το τεχνοκρατικό πνεύμα και οι ειδικοί

Η δεύτερη αιτία της «σιωπής» των διανοουμένων σχετίζεται με την απόλυτη κυριαρχία των τεχνοκρατών και των ειδικών σε πολλούς τομείς ζωτικής σημασίας για την ζωή των ανθρώπων. Καθημερινά πληθαίνει ο κύκλος των ειδικών επί παντός επιστητού, στοιχείο που εξοστρακίζει στο χώρο του «αχρείαστου» τους διανοούμενους. Οι οθόνες των τηλεοράσεων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πλημμυρίζονται από σεισμολόγους, ψυχολόγους, οικονομολόγους, διεθνολόγους, εγκληματολόγους που με περισσή οίηση και μορφή αυθεντίας επαίρονται ότι καλύπτουν με πληρότητα κάθε θέμα. Ωστόσο η αλήθεια, η άλλη άποψη και η εναλλακτική λύση αποκρύπτεται από τον μανδύα του «ειδικού» και ο λόγος του διανοουμένου αν δεν χλευάζεται, θεωρείται περιττός ή εκτός «θέματος». Έτσι οι διανοούμενοι αποσύρονται στο βασίλειό τους και οι λίγοι τολμηροί που «ενίστανται» στην επικρατούσα άποψη λογίζονται ως ύποπτοι ή γραφικοί.

Επιμύθιον

Όσες, όμως, κι αν είναι οι αιτιάσεις κατά των διανοούμενων, δεν παύει να φαίνεται το κενό που δημιουργεί η σιωπή τους. Η εξορία των διανοουμένων – ως επιλογή ή αναγκαστική – δεν μπορεί να αποτελεί τον κανόνα. Η θέση τους είναι δίπλα στην κοινωνία και στον πολίτη. Έχουμε την ανάγκη της έμπνευσης, της φαντασίας και του κριτικού τους λόγου. Η κοινωνία τούς θέλει μάχιμους και αλύγιστους.

«Ένας πνευματικός άνθρωπος σήμερα περισσότερο παρά ποτέ έχει μεγάλη ευθύνη. Έχει χρέος να διαποτιστεί από τη μοίρα της εποχής του, να μη φύγει, να σταθεί στο σταυροδρόμι όπου φυσούν όλες οι ανησυχίες και οι ελπίδες, ρόδο των ανέμων… Χρέος του είναι… να συγκλίνει μέσα του όλους τους αποκλίνοντες σημερινούς αγώνες και να βάλει τάξη στο χάος, να το μετουσιώσει, δηλαδή, μέσα του σε “κόσμο”».(Καζαντζάκης)

 

 https://iliasgiannakopoulos.blogspot.com/

 

Μαρία Μπίρμπα, Ζέτα Αδαμοπούλου "Θεμελιωτές"

 

“Θεμελιωτές”

Συγγραφέας: Μαρία Μπίρμπα, Ζέτα Αδαμοπούλου I

Εκδόσεις ΔΙΑΝΟΙΑ - Πατησίων 337 & Σκρα 2, Αθήνα 111 43

Αριθμός σελίδων: 296

Διάσταση: 14X21

SBN: 978-618-5437-38-1

Τιμή: 15,00€

Σύντομη περιγραφή:

Η Ελλάδα υπόδουλη για τετρακόσια χρόνια στους Οθωμανούς.

Οι συνθήκες διαβίωσης του λαού άθλιες.

Η προοπτική για ένα καλύτερο αύριο μηδαμινή. Κι όμως…

Μια χούφτα απλοί, καθημερινοί άνθρωποι έχουν διαφορετική γνώμη…

Μέσα από παράλληλες, διασταυρούμενες και συχνά συγκρουόμενες ιστορίες, προσπαθούν να κινήσουν τον τροχό της ελευθερίας μέσα από απογοητεύσεις, φόβους, πάθη.

Προσπαθούν να σταθούν όρθιοι, με οδηγό την Αξιοπρέπεια,τα όνειρα και τις ελπίδες τους.

Εκδόσεις ΔΙΑΝΟΙΑ - Πατησίων 337 & Σκρα 2, Αθήνα 111 43

Τ. 210 2014089 - info@dianiapublications.gr

www.dianiapublications.com - FB: Εκδόσεις Διάνοια - Diania Publications

Instagram: Εκδόσεις ΔΙΑΝΟΙΑ

Οι συγγραφείς:

Μαρία Μπίρμπα

Φυσικός, Εκπαιδευτικός

ΔευτεροβάθμιαςΕκπαίδευσης

Ζέτα Αδαμοπούλου

Μουσικός, Εκπαιδευτικός

Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης